به گزارش خبرنگار ایمنا، پس از چندین و چند سال کش و قوس بالاخره در مردادماه سال جاری میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران با تصویب مجلس و تأیید شورای نگهبان تبدیل به وزارت و قانون تشکیل وزارتخانه جدید نیز در روزهای گذشته توسط رئیس مجلس به رئیس جمهور ابلاغ شد. درحالی که دولت مخالفت جدی تشکیل این وزارت بود و حتی صحبت از ارجاع این قانون به "هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه‌گانه" شنیده می‌شد رئیس جمهور تشکیل وزارت جدید را به نهاد ریاست جمهوری ابلاغ کرد.
دولت از ابتدا بزرگترین مخالف تشکیل وزارت گردشگری بود و بارها از گوشه و کنار هیئت دولت و همچنین مدیران کل میراث فرهنگی استان‌ها نبود رضایت از آنچه که "نظارت مجلس" خوانده می‌شد به گوش می‌رسید. سازمان میراث فرهنگی در دهم بهمن‌ماه سال ۱۳۶۴ و با ادغام ۱۱ واحد پراکنده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نیز وزارت فرهنگ و آموزش عالی شکل گرفت و از آن زمان تا کنون حاشیه‌های زیادی به دنبال داشته است.
در ۲۳ دی‌ماه سال ۸۲ سازمان ایرانگردی و جهانگردی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جدا و "سازمان میراث فرهنگی و گردشگری"، در نهایت سال ۱۳۸۵ بود که حوزه صنایع دستی نیز به این سازمان اضافه شد. در تمام این مدت این سازمان به دلایل ساختاری و البته مدیریتی از حاشیه سازان دولت بوده است، همین مسائل و البته انتصاب‌های عجیب باعث شد تا لقب "حیاط خلوت دولت" را نیز به سازمان میراث فرهنگی بدهند.
دلایل مخالفت دولت با تشکیل وزارت جدید می‌توان در یک عبارت خلاصه کرد "فرار از نظارت". البته سوال چه نظارتی؟ را نیز باید در نظر گرفت؛ آیا مجلس با دغدغه و اهداف کلانی چون حفظ میراث و توسعه گردشگری تشکیل وزارت جدید را تصویب کرد؟ یا افزایش نظارت بر فعالیت‌های دولت و کندتر کردن بروکراسی گردشگری؟ این سوالاتی است که تا زمان تشکیل وزارت و تعیین آیین نامه نمی‌توان پاسخی برای آن یافت.
بسیاری از کارشناسان در زمان ادغام سازمان میراث فرهنگی و سازمان ایرانگردی و جهانگردی، دلیل نزول این دو حوزه را تنزل جایگاهی تشکیلاتشان دانستند؛ اما به نظر می‌رسد که حتی با ایجاد سازمانی مستقل این مشکل همچنان در این دو حوزه وجود دارد. اکنون و با ارتقا سازمان میراث فرهنگی به وزارت باید دید که خلأ تشکیلاتی در صنعت گردشگری ایران پر خواهد شد یا خیر؟
در مقابل دولت که مخالف اساسی تبدیل سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه بود مجلسی‌ها و برخی از کارشناسان گردشگری موافقان شدید این تغییر بودند. در دوره های اخیر مجلس هر از چندگاهی صحبت از ناکارآمدی سازمان میراث فرهنگی می‌شد و راه حل این معضل نیز نظارت مجلس بود. در گوشه و کنار نیز کارشناسان و متخصصان گردشگری راه توسعه را وزارت مستقل گردشگری می‌دانستند، ضمن اینکه دوستداران میراث فرهنگی نیز دلیل بی‌توجهی به حفظ و مرمت را ادغام دو حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در سازمان متولی عنوان می‌کردند.
باتمام این مشکلات و صحبت‌ها سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوانی دستگاهی طویل تبدیل به وزارت شد و مخالفت دولت نتوانست جلو قانون بایستد. نمایندگان مجلس نیز انتظار دارند تا در طی ۱۵ روز آینده حسن روحانی دو وزیر آموزش پرورش و گردشگری را به مجلس معرفی کند.
نکته‌ای که در این بین باید به آن توجه داشت این است که در سال‌های گذشته تجربه‌های ناموفق مختلفی از ادغام یا تشکیل وزارتخانه جدید وجود داشت. نمونه بارز آن وزارت صنعت، معدن و تجارت که در سال ۱۳۹۰ با ادغام دو وزارت بازرگانی و صنایع و معادن تشکیل شد، اما اکنون و پس از هشت سال دولت بار دیگر به فکر تشکیل وزارت بازرگانی است. همچنین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که با ادغام سه وزارت رفاه و تأمین اجتماعی، کار و امور اجتماعی و تعاون شکل گرفت نیز به نظر نتوانسته چابکی لازم را داشته باشد.
درنهایت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی جدیدترین حوزه‌هایی هستند که در ایران صاحب وزارت می‌شوند و به زودی اولین وزیر گردشگری ایران نیز معرفی خواهد شد و دولت دیگر حیاط خلوتی نخواهد داشت. این وزارت با تشکیلات و حمایت درست مجلس و استفاده از فردی متخصص ورای تمام دعواهای سیاسی می‌تواند امید اقتصاد تک محصولی ایران برای شکوفایی باشد. اما با توجه به وضع کنونی با تغییر ساختار نباید انتظار معجزه داشت و ازین پس نفراول میراث فرهنگی و گردشگری کشور را به جای استان‌های مختلف، باید در راه‌روهای مجلس یافت.
البته انتخاب وزیر نیز بی حاشیه نبوده و تا کنون گمانه‌زنی‌های زیادی در این رابطه شده است. بر اساس شنیده‌ها و پرس‌وجو از مجلس ودولت احتمالا علی‌اصغر مونسان رئیس فعلی سازمان میراث فرهنگی گزینه نهایی روحانی برای وزارت باشد. این انتخاب اما به نظر می‌رسد که به مذاق مجلسی‌ها خوش نیاید، یکی از نمایندگان مجلس در مصاحبه‌ای عنوان کرده که دلیل این انتخاب رئیس جمهور تعامل ضعیف روحانی با مجلس است و مجلس موافق انتخاب مونسان نیست.
نظر شما