به گزارش خبرنگار ایمنا، با توجه به رشد روزافزون جمعیت شهری چگونگی جمعآوری و حمل مواد زائد، بازیافت آنها همچنین تبدیل به کود آلی و کاغذ یا سایر اقلام بسیار حائز اهمیت است. مدیریت پسماندها اگر هم راستا با رشد شتابان جمعیت نباشد، شهر در هجوم بیامان آلودگیها و بیماریهای ناشی از مواد زائد لحظههای تلخ مرگ تدریجی را در سرنوشت خود رقم خواهد زد؛ بنابراین فرهنگسازی و مشارکت مردمی در این زمینه میتواند آثار مثبت اقتصادی و زیست محیطی فراوانی به همراه داشته باشد.
در این راستا یکی از مهمترین پروژههای سازمان پسماند برای آموزش و فرهنگسازی ایجاد یک «پردیس نمایشگاهی زیستمحیطی» برای نخستین بار در کشور است که قرارداد طراحی آن امضاء شده و تیمی مجرب در حال طراحی پروژه است.
برای آگاهی هر چه بیشتر در خصوص پردیس نمایشگاهی زیستمحیطی و سایر اقدامات فرهنگی همچنین پروژههای جدید، گفتوگویی را با «علی دهنوی» مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان انجام دادهایم که مشروح آن را در ادامه میخوانید:
بررسیها نشان داده که مشارکت عامل اصلی در موفقیت پروژههای مدیریت پسماند است، برای جلب مشارکت شهروندان چه اقداماتی انجام شده است؟
بیشک اگر مردم در اجرای بعضی از پروژهها به ما کمک نکنند، آن پروژه به سرانجام نمیرسد؛ بنابراین نقش مردم در این زمینه بسیار حائز اهمیت بوده و البته پیش نیاز آن بسترسازی و فرهنگسازی است، به همین دلیل اعتقاد داریم هرچه در این زمینه هزینه شود، در واقع سرمایه گذاری انجام شده است.
یکی از مهمترین پروژههای سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان در این زمینه ایجاد یک پردیس نمایشگاهی زیست محیطی برای نخستین بار در کشور است که قرارداد طراحی آن امضاء شده و تیمی مجرب در حال طراحی پروژه است تا بتوانیم از تکنیکهای روز دنیا برای اموزش و فرهنگسازی استفاده کنیم.
پردیس نمایشگاهی زیستمحیطی در زمینی به وسعت ۶۰۰ مترمربع در سه طبقه در محدوده خیابان جی و مجاور فرهنگسرای سلامت و فیزیک و با سرمایهگذاری یک میلیارد تومانی احداث خواهد شد که امیدواریم با تکنیکهای ویژه بتوانیم آموزش و فرهنگسازی را برای سنین مختلف به ویژه کودکان کلید بزنیم.
پردیس نمایشگاهی زیستمحیطی یک نمایشگاه دائمی است که برای نخستین بار در کشور انجام اجرا میشود و امیدواریم سال آینده بتوانیم میزبان افراد سنین مختلف به ویژه کودکان باشیم.
در بخش تولیدات فرهنگی چطور؟ آیا گروههای مختلف سنی به محتوای آموزشی مناسب دسترسی دارند؟
بله، در این زمینه پروژه دیگر سازمان مدیریت پسماند طراحی و تولید کتابهای آموزشی و داستانی مرتبط با مدیریت پسماند است که در حال حاضر تدوین هشت عنوان کتاب در حوزه مدیریت پسماند با محتوایی شامل پسماندهای تر و پسماند خشک، پلاستیک، شیرابه را برای گروههای «ب و ج» مد نظر قرار دادهایم و تا پایان سال چاپ و عرضه میشود، علاوه بر این با همکاری یکی از انجمنهای زیستمحیطی، ۵۰۰ پوستر آموزشی «نه به پلاستیک» را در هفته بدون نایلون در سطح مغازهها و فروشگاههای بزرگ اصفهان توزیع کردیم.
در ادامه از سمنهای مختلف درخواست همکاری داریم تا بتوانیم در بخشهای فرهنگسازی و آموزش اقدامات خوبی انجام دهیم چرا که معتقد هستیم سازمانهای مردم نهاد و سمنها از دل مردم بیرون آمدهاند و حرفهای آنها به دل مردم خواهد نشست.
دیگر برنامه آموزشی که به نوعی هم تور گردشگری و هم تأمین خوراک آموزشی است، بازدید از کارخانه تولید کود آلی است که در همین راستا سال گذشته حدود پنج هزار نفر شامل دانشآموزان، دانشجویان، زنان خانهدار، اعضای سازمانهای مردم نهاد و ... از مجموعه کارخانه بازدید کرده و آموزش دیدند.
این برنامه به طور مستمر ادامه خواهد داشت و علاقهمندان میتوانند جهت ثبتنام و حضور در این تورها به فرهنگسراها مراجعه و ثبت نام کنند.
اخیرا پروژهای تحت عنوان توزیع جعبههای ایمن در اصفهان اجرا شد، این پروژه با چه هدفی کلید خورد و هم اکنون در چه مرحلهای است؟
در ابتدا باید گفت حوزه مدیریت پسماند بخشهای مختلفی دارد؛ قانون مدیریت پسماند، پسماندها را به پنج دسته اصلی تقسیم میکند که نخستین دسته پسماندهای عادی هستند که سازمان مدیریت پسماند برای مدیریت این بخش ایجاد شده است.
دومین دسته پسماندهای بیمارستانی، سومین بخش پسماندهای صنعتی، چهارمین بخش پسماندهای خطرناک و ویژه که عمدتاً صنعتی هستند را شامل میشود و پنجمین دسته نیز پسماندهای کشاورزی است.
قانون مدیریت پسماند تنها مسئولیت بخش اول(پسماندهای عادی داخل شهرها) را به عهده سازمانهای مدیریت پسماند قرار داده است.
بخشی از پسماندهای خانگی مثل پوسته میوه، باقیماندههای غذایی، کاغذ، مقوا و پلاستیکها خطر چندانی ندارد، اما در پسماندهای خانگی علاوه بر این موارد، اجزای ویژه پسماندها مثل سرسرنگ، تیغ صورت تراشی، داروهای تاریخ گذشته، باتری موبایل و ... است که خطرات فراوانی دارد، اما تاکنون در پسماند عادی ریخته میشد و راهکاری برای مدیریت جزء ویژه پسماند خانگی نبود، از این رو برای نخستین بار در کشور جعبههای ایمن مناسب این گروه پسماندها طراحی شد.
تاکنون ۳۴۰ هزار جعبه از طریق آموزش و پرورش و مدارس در اختیار شهروندان و حدود ۴۰ هزار جعبه از طریق مراکز بهداشت در اختیار بیماران خاص قرار گرفته است.
سالانه حدود چهار میلیارد تومان برای تأمین جعبههای ایمن؛ توزیع و امحای آنها هزینه میشود زیرا اگر این پسماندهای خطرناک وارد پسماندهای عادی شود، علاوه بر خطراتی مانند امکان جراحت، سوختگی و انتقال بیماری ها، نهایتاً وارد کود کمپوست میشود که ممکن است مشکلاتی برای سلامت شهروندان و کیفیت کود ایجاد کند.
به طور کلی در تفکیک پسماندها از مبدأ، شهروندان اصفهانی همکاری خوبی داشتهاند، البته با استانداردهای بینالمللی فاصله داریم، زیرا در اصفهان حدود شش تا هفت درصد تفکیک انجام میشود در حالی که نرمهای جهانی بیش از ۲۰ درصد است.
روزانه در شهر اصفهان چه میزان پسماند تولید میشود؟
در شهر اصفهان روزانه حدود یکهزار تن پسماند تولید و به کارخانه کود آلی ارسال میشود که این آمار در چهار ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته حدود ۱۰ درصد کاهش یافته است.
البته میزان تولید پسماندها در فصول مختلف سال متفاوت و شرایط اقتصادی نیز در این زمینه تاثیرگذار است به طوری که با وجود کاهش در ماههای قبل، در تیرماه امسال شرایط همچون سال گذشته بوده است.
باید برای مدیریت یک هزارتن پسماند روزانه اقدامات ویژهای انجام شود، تجهیزات و تاسیساتی در کارخانه پردازش وجود دارد که البته تکنولوژی آن مربوط به ۵۰ سال پیش است و در حال حاضر با همین کارخانه، پسماند اصفهان در حال پردازش و مدیریت است.
از مجموع یک هزار تن پسماندی که روزانه پردازش میشود، حدود ۶۰۰ تن مواد غذایی و باقیمانده میوهها است که از آن کمپوست تهیه میشود و حدود ۴۰۰ تن انواع مواد کم ارزش بوده که یا مردم جداسازی نکردهاند و یا اصولا کم ارزش است که متاسفانه روزانه دفع میشود؛ البته پروژههای سازمان مدیریت پسماند باید مبتنی بر دفع حداقلی پسماند باشد که بر همین اساس نیز پروژههای جدیدی در دست اقدام است.
علاوه بر این شهروندان روزانه حدود ۷۵ تن پسماند خشک به ایستگاهها و غرفههای جمع آوری، یا خودروهای سیار حمل پسماند خشک تحویل میدهند که پس از جمع آوری وارد فرآیند بازیافت میشود.
پروژه افزودن خطوط جدید پردازش پسماند به کارخانه تولید کود آلی در چه وضعیتی قرار دارد؟
احداث دو خط مکانیزه با تکنولوژی روز دنیا در کارخانه با سرمایهگذاری حدود ۱۵ میلیارد تومان از جمله پروژههای مهم است، زیرا خطوطی پردازش در حال حاضر مربوط به سه دهه قبل است و باید به روزرسانی شود.
دو خط جدید پردازش با ظرفیت هرکدام ۲۵۰تن در اصفهان راهاندازی میشود که این اقدام میتواند میزان بیشتری از پسماندها را با دقت بالا پردازش کند.
در این خطوط تجهیزاتی مانند کیسه بازکن با فناوری لازم جهت کاهش آسیب به مواد بازیافتی و جلوگیری از خردشدن شیشه، دو سرند دوار برای جداسازی بیشتر و خالصتر مواد آلی و نیز سرند بالستیک به منظور جداسازی مواد دو و سه بُعدی همچنین مواد آلی به کار گرفته شده و بهبود محیط کار اپراتورهای جداسازی دستی و احترام به کرامت انسانی و رعایت حقوق شهروندی آنها در نظر گرفته شده است.
از سوی دیگر پروژه طراحی و احداث تأسیسات انتقال و تصفیه شیرابه نیز به منظور مدیریت اصولی شیرابه پسماندهای شهر اصفهان و جلوگیری از نفوذ این مایع بسیار آلوده به منابع آب و خاک در کارخانه دست انجام است.
در این پروژه احداث کانالهای انتقال در محل سالن دریافت، سایت پردازش، سایت تخمیر و احداث لاگونهای تبخیری را مد نظر قراردادهایم و پیشبینی میشود تا اواخر سال ۹۸ این پروژه به اتمام برسد.
ساماندهی لندفیل سایت پسماند شرق، پروژه دیگری است که با هدف بهبود شرایط دفن پسماند و کاهش نفوذ شیرابه به خاک و آبهای زیر زمینی در حال انجام است و پس از طی مراحلی شامل رسکوبی کف لندفیل، شیببندی کف لندفیل، ایجاد مخزن جمع آوری شیرابه و سلولبندی محل دفن به بهرهبرداری رسیده است.
آیا هنوز دفن پسماندها در گردنه زینل انجام میشود؟
تا حدود شش سال قبل تمام پسماندهای شهر اصفهان در گردنه زینل دفع میشد، اما با پیگیریهای انجام شده در حال حاضر هیچ دفن پسماندی در این محل انجام نمیشود و این اقدام در سایت سجزی صورت میگیرد.
اگرچه پسماندهای ساختمانی و عمرانی همچنان در گردنه زینل دفع میشود، اما اگر بخواهیم خطرات ناشی از دفع پسماندهای ساختمانی را با پسماندهای خانگی مقایسه کنیم، به هیچ عنوان قابل قیاس نیست زیرا پسماندهای خانگی شیرابه تولید میکند و حاوی فلزات سنگین و انواع میکروبها است، اما خطرات پسماندهای عمرانی و ساختمانی کمتر است.
با این حال یک پروژه بسیار مهم در سازمان مدیریت پسماند در حال طراحی است که پسماندهای ساختمانی نیز مدیریت و در مدار بازچرخانی و استفاده مجدد قرار گیرد.
نظر شما