به گزارش خبرنگار ایمنا، وجود آموزش صحیح بر پایه منابع دقیق و مستدل به هنرجویان و دانشجویان رشته کارگردانی برای آشنایی با سینمای کودک، از نخستین گامهای اعتلا و پیشرفت کیفی فیلمهای این ژانر سینمایی است؛ همچنین، برخوردهای کارشناسانه و ایجاد سیاستهای صحیح برای ساخت و اکران فیلمهای کودک، از لازمه بهبود شرایط سینمای کودک از تولید تا اکران است.
پدرام صدرایی، مدرس دانشگاه معتقد است "دانشجویانی که در رشتههای سینما، تئاتر، ادبیات نمایشی، تئاتر عروسکی، ادبیات داستانی کودک و تصویر سازی کتاب کودک مشغول به تحصیل هستند، نیروهای بالقوه برای ورود به عرصه سینمای کودک هستند."
خبرنگار ایمنا، در خصوص آموزشهای لازم برای آشنایی دانشجویان با سینمای کودک با این پژوهشگر و مدرس گفت و گو کرده است که در ادامه میخوانید:
چگونه میتوان دانشجویان حوزه سینما را به سمت سینمای کودک سوق داد؟
دانشجویان برای ورود به عرصه سینمای کودک، باید از دو جهت با این سینما آشنایی داشته باشند. نخست آشنایی و مطالعه ادبیات کودک و نوجوان، به خصوص آثاری که در داخل کشور و در سطح بین المللی در زمینه ادبیات و داستان و ادبیات نمایشی نوشته شده را باید مطالعه کنند. ادبیات کودک، مشتاقان فیلمسازی در این حوزه را وارد جهانی بی بدیل از خیال و رؤیا خواهد کرد و راه را برای برقرای ارتباط با کودکان به عنوان مخاطب اصلی این سینما هموار میکند.
گام دوم، آشنایی با اصول و فنون تصویر سازی برای کودکان است. این مهم در برقراری ارتباط بصری با مخاطبان راهگشا خواهد بود. کودک، شیفته تصویر است و محتوا برای او، در درجه دوم اهمیت قرار دارد. بخش مهمی از تجربه کودکان در این دوره از سینما، بر اساس قدرت دریافت تصویر است. آشنایی با تصویر سازی کودکان در منابعی همچون کتاب کودک، میتواند فیلمساز را در خلق جهانی کودکانه موفق سازد. سینمای کودک، جهانی سرشار از نور و ترکیب بندیهای دلنشین تصویری است.
آموزش برای آشنایی با سینمای کودک تا چه اندازه تأثیرگذار است؟
دانشجویانی که در رشتههای سینما، تئاتر، ادبیات نمایشی، تئاتر عروسکی، ادبیات داستانی کودک و تصویر سازی کتاب کودک مشغول به تحصیل هستند، نیروهای بالقوه برای ورود به عرصه سینمای کودک هستند و رمز موفقیت آموزشی در این رشتهها در ارتباط با سینمای کودک، در یک جمله خلاصه میشود: "بازگرداندن آنها به دنیای کودکیشان."
حوزه سینمای کودک برای تمامی ما آشناست چرا که به شکلی، با تجربه زیستی همگان گره خورده است و فقط کافیست مسیر آموزش به شکلی طراحی شود که بازگشت به خودآگاه و ناخودآگاه دانشجویان شکل گیرد و آن ها جهان کودکی را دوباره و این بار به شکل خالق این جهان تجربه کنند. این دانشجویان با آشنایی با ادبیات داستانی کودکان، شعر کودک و تصویرسازی کتابهای کودکان و نمایشنامه های مرتبط با تئاتر کودک و عروسک سازی میتوانند این نیروی بالقوه را به آفرینشی بالفعل در سینمای کودک تبدیل کند. اگر آموزش با خاطرات و تجربههای زیستی این دانشجویان همراه باشد، میتواند راهگشای فیلمنامه هایی با محتوای وزین برای سینمای کودک باشد.
چرا فارغ التحصیلان سینما به فعالیت در سینمای کودک تمایل ندارند؟
سینمای کودک حوزهای است که به دلایلی جذابیت حضور را از فیلمسازان میگیرد. نخستین دلیل، دشواری کار برای کودکان است؛ از آن جهت که نیاز به آگاهی و دانش در راستای شناخت این جهان کودکانه است که بی شک نیازمند مطالعات دقیق و صرف زمان برای رسیدن به این هدف است. یک اصل وجود دارد "به راحتی و بدون داشتن آگاهی کافی، نمیتوان برای کودکان اثر هنری خلق کرد."
دومین دلیل، ابهام در چرخه اقتصادی این حوزه است. پس از تجربیات موفق دهه شصت در سینمای کودک، به تدریج مباحث مربوط به تولید و بازگشت سرمایه در این بستر پیش آمد و تهیه کنندگان تمایل چندانی برای سرمایهگذاری در این حوزه ندارند. سینمای کودک همچنین فاقد حمایتهای دولتی است. پرواضح است که رفع مشکلات اقتصادی در سینمای کودک میتواند سرمایه لازم برای تولید را فراهم کند.
سینمای کودک را در دهه اخیر چگونه ارزیابی میکنید؟
بعضی از فیلمسازان در هماهنگی و انطباق فرم و محتوا دچار اشتباه استراتژیک میشوند که در میزان استقبال از این فیلمها تأثیر شگفتی دارد و آن استفاده از مدیوم سینمای کودک برای جذب مخاطب بزرگسال است. در این شکل مواجه با موضوع، دو خطای اساسی رخ میدهد. اول آنکه سینمایی که با نام کودکان شکل گرفته، از نظر محتوایی هیچ نسبیتی با مخاطب خود ندارد و در نتیجه مخاطب مخصوص به خود را از دست میدهد؛ دوم آنکه هرگز موفق به جذب مخاطب بزرگسال نیز نخواهد شد چراکه قراردادهای ژانری و پیش آگاهی بر فرم و محتوای این فیلم، مخاطب بزرگسال را از انتخاب چنین فیلمهایی روی گردان خواهد کرد. حتی در حوزه طنز هم سینمای کودک موفقیت چشمگیری نداشته است. طنز امکانی مهم برای سینمای کودک است ولی معمولاً شاهد شوخیهایی هستیم که تناسبی با درک و فهم کودک ندارد و آنها قادر به تجزیه و تحلیل این موقعیتهای طنز نیستند.
برگزاری برنامههای جنبی مانند المپیادهای فیلمسازی، برای تشویق نوجوانان به سمت ساخت فیلم کودک تاثیری در رشد فیلمسازی خواهد گذاشت؟
سینمای کودک به دلیل ساختار نه چندان قدرتمند خود در نظام تولید و نمایش، بی تردید برای رشد و تعالی خود نیازمند اتفاقات فرهنگی هنری است؛ چه مجالی بهتر از جشنواره که نوجوانان میتوانند با استفاده از امکان حضور و پوشش رسانهای خود، به بالندگی این حوزه یاری رسانند. جشنواره فرصتی است برای دیده شدن نمونههای موفق از سینمای کودک، گرد هم آمدن فیلمسازان و تهیه کنندگان و سایر عوامل تولید این فیلمها و امکان برقراری ارتباط مستقیم و ورود بی واسطه با مخاطبان یعنی کودکان و نوجوانان، ایجاد فضایی برای سرمایه گذاران دولتی و خصوصی در این حوزه و ایجاد اشتیاق در دانشجویان سینما و علاقمندان به فیلمسازی برای ورود به این عرصه هستند. اگر در بستر جشنوارهها امکان آشنایی با اتفاقات و دانش روز در خصوص سینمای کودک به کمک برگزاری کارگاههای آموزشی و میز گردهای تخصصی فراهم شود، بدون تردید، گامی در پیشرفت این گونه سینمایی برداشته خواهد شد.
گفت و گو از: نسترن یزدان پناه_ خبرنگار سرویس فرهنگ و هنر ایمنا
نظر شما