به گزارش خبرنگار ایمنا، در این جلسه «احسان مالکی‌پور» نماینده مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان در کمیته اجرایی برنامه جامع گفت: شهر اصفهان نخستین شهری است که به عنوان پایلوت برای تغییر رویکرد نظام برنامه ریزی کشور انتخاب شده است.
وی با اشاره به اهداف برنامه جامع شهر اصفهان اظهار کرد: سیاست گذاری توسعه شهر برای سال های پیش رو در ابعاد مختلف، اجماع سازی برای چشم انداز آینده شهر از طریق مشارکت همگانی و تقویت برند شهری اصفهان از جمله این اهداف به شمار می رود.
نماینده مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح کرد: مشارکت محور بودن، مشکل سو(تمرکز بر مشکلات کلیدی شهر و پرهیز از نگاه ایده‌آل به موضوعات مختلف)، فضایی، راهبردی و در نهایت توجه به منطقه پیرامونی شهر از رویکردهای برنامه جامع شهراصفهان به شمار می‌رود.
وی با اشاره به نقش شورای عالی شهرسازی و معماری افزود: در رویکرد برنامه جامع قرار است تفویض اختیار و تمرکز زدایی انجام شود.
مالکی پور ادامه داد: تبلور مشارکت شهر در تدوین برنامه جامع و نمود تمرکز زدایی از قدرت بخش مرکزی و بازتاب برنامه از سیاست‌های شورای راهبری برنامه است.
وی با بیان اینکه شیوه‌های مشارکتی کمک می کند برنامه جامع با حضور تمام بازیگران تدوین شود، گفت: فرایندهای تدوین این برنامه شامل شناخت وضعیت موجود، تحلیل، آینده نگری از جنبه بررسی روندهای پیش رو و تعیین آینده مطلوب و درنهایت تجویز راهکارها است.
نماینده مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان افزود: در ساختار هدایت و راهبری فرایند تدوین برنامه جامع شهر اصفهان، شورای راهبری در رأس قرار دارد و کمیته‌های اجرایی، کارگروه روش شناسی، کارگروه مشارکت و کارگروه ارتباطات و مستندسازی در آن فعالیت می‌کند.
استفاده از دانش بومی کارشناسان راهگشای مسائل کلیدی شهر
«رضا آرتیدار» تسهیل‌گر و رییس گروه مهندسان نقش محیط در این جلسه تأکید کرد: می خواهیم از دانش بومی کارشناسان و نظرات آنها درخصوص آب و هوای شهری اصفهان برای تدوین برنامه جامع شهر اصفهان استفاده کنیم زیرا استفاده از دانش آنان همراه با استفاده از آمار و ارقام می‌تواند راهگشای مسائل کلیدی شهر باشد.
وی افزود: درجلسه امروز موضوعاتی همچون آلودگی هوا و پیامدهای محیط زیست، بیابان زایی ریزگردها گردوغبار شهری وارونگی دمایی تغییرات خرده اقلیمی در سطح شهر و کانون‌های متأثر از جزایر حرارتی مورد بررسی قرار می گیرد.
تسهیل‌گر و رییس گروه مهندسان نقش محیط افزود: پدیده‌های جوی و فرایندهای آب و هوایی که موجب تغییر در زیست بوم شهر و منطقه اصفهان شده و باعث بروز مشکل در سیستم شهری و شرایط خرده اقلیمی محیط شهر و کاهش رفاه و آسایش شهروندان شده است.
وی تصریح کرد: مصداق بارز آن نمونه تحلیل سیستمی درباره تغییرات خرده اقلیم و گرمایش هوا است که سیمای معماری بومی و نحوه خنک کردن محیط در فضاهای باز و بسته را مختل کرده که با افزایش هزینه‌های انرژی سرمایش محیط توأم می شود و خود باعث بالا رفتن تراز مصرف انرژی از سوی دستگاه‌های خنک کننده خواهد بود.
آرتیدار تأکید کرد: آلودگی هوا بر روی آلودگی بصری، خاک و آب همچنین اثر منفی بر پدیده‌های وارونگی دارد.
افق‌های شهری با عمر کوتاه
«امید غفارپسند» نماینده دانشگاه اصفهان با تقدیر از شهرداری اصفهان برای پیشگام شدن در مشارکت‌جویی برای تدوین برنامه جامع شهراصفهان، تأکید کرد: مشکلات شهر اصفهان برای همه واضح است؛ البته سخنرانی‌های زیاد انجام می شود، اما برای عمل کمتر چاره اندیشی شده است.
وی با انتقاد از اینکه شهر تاریخی و درهم پیچیده اصفهان ظرفیت گنجایش این جمعیت را نداشته است، تصریح کرد: درحال حاضر بارگذاری‌های جمعیتی بیش از ظرفیت شهر انجام شده و به نسبت آن تعداد خودروها گلوی خیابان‌های شهر را می‌فشارد از این رو باید چرخه رانندگی شهروندان از مبادی شهرسازی و ترافیک بررسی شود.
نماینده دانشگاه اصفهان با بیان اینکه نحوه رانندگی شهروندان اصفهانی بعد از استان تهران و قبل از شهر مشهد وضعیت خوبی ندارد، گفت: همین وضعیت ایجاد شده باعث افزایش آلایندگی‌ها و آلودگی هوای شهر شده است.
وی گفت: متأسفانه افق‌هایی که در شهر اصفهان تعریف می‌شود عمر کوتاهی دارد در حالی‌که باید مدیران این مسائل را مورد توجه قرار دهند.
غفارپسند با بیان اینکه ارتباط مستقیمی میان توسعه شهری، چرخه رانندگی و میزان آلایندگی خودروها وجود دارد، تصریح کرد: تولید آلایندگی منابع متحرک درگیر توسعه شهری است، بنابراین نباید یک شهر تاریخی را بدون توجه به توسعه جمعیت به ناگهان گسترش داد.
وی با تأکید بر اینکه در حوزه توسعه شهری باید به حمل ونقل نگاه علمی شود، افزود: در بخش توسعه و شهرسازی باید طراحی شهری را متفاوت از موضوع زیباسازی شهری بدانیم.
نماینده دانشگاه اصفهان ادامه داد: تراکم فروشی در شهرها همچنین وجود جزیره‌های سرمایشی دیگر دغدغه موجود در شهر اصفهان است زیرا سیستم سرمایشی شهر سنتی بوده و درحال حاضر ۸۰درصد کولرهای مورد استفاده شهروندان آبی است و منابع آبی را در گرم‌ترین روزهای سال نابود می‌کنیم.
وی تصریح کرد: تازمانی که زیرساخت های عملیاتی برای اجرای طرح ها وجود نداشته باشد برگزاری اینگونه جلسات خروجی مفیدی نخواهد داشت.
غفار پسند با ابراز تأسف از اینکه داده های هواشناسی اصفهان تنها با دو ایستگاه اوزون سنجی و فرودگاه اعلام می شود، گفت: تعداد ایستگاه های سنجش آلودگی هوای شهر باید افزایش پیدا کند.
غلظت ذرات سرطان‌زا در اصفهان چند برابر استانداردها
«محسن سلیمانی» عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی اصفهان در این جلسه تأکید کرد: براساس داده های به دست آمده غلظت ذرات سرطان زا در تمام نقاط شهراصفهان چندبرابر استانداردها است.
وی با بیان اینکه پروژه منشأیابی و سهم بندی ذرات معلق هوا و اولویت بندی کانون‌های مولد آنها در شهر اصفهان در دو سال گذشته در دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شده است، افزود: یکی از پارامترهای سهم آلودگی هوا ذرات معلق است که براساس پروژه یادشده درشهراصفهان ۵۰ نقطه دارای ذرات معلق شناسایی شده است که از جمله آن ها می توان به شهرک های صنعتی، پایانه های مسافربری و مناطق پیرامونی کلان شهر اصفهان اشاره کرد.
عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی اصفهان ادامه داد: در مرحله بعد این پروژه غلظت ذرات معلق را مشخص خواهیم کرد تا بدانیم چه مقدار از این ذرات در اتمسفر هوای شهر وجود دارد؛ البته داده های فعلی نشان می دهد که غلظت ذرات در بسیاری از نقاط شهر بیش از حد استاندارد است، اما وضعیت شهر بهارستان نسبت به سایر شهرها از جمله درچه، شاهین شهر، خمینی شهر و بختیاردشت بهتر است.
وی با اشاره به اهمیت و نقش ذرات معلق در آلودگی هوا و سلامت انسان تصریح کرد: سازمان بهداشت جهانی با درنظر گرفتن اثرات بهداشتی ذرات معلق، میانگین سالیانه مجاز غلظت ذرات معلق محیطی (pm ۲.۵) را در بعضی مناطق ۱۰میکروگرم بر متر مکعب گزارش کرده است.
سلیمانی اظهار کرد: برای مناطقی از جهان که میزان آلودگی هوا زیاد است، سازمان بهداشت جهانی غلظت های ۲۵ و ۳۵ میکروگرم برمتر مکعب را به عنوان مقادیر حد مجاز غلظت ذرات معلق (pm ۲.۵) تعیین شده است همچنین در سطح جهانی میانگین غلظت ذرات معلق محیطی مطابق با دستورالعمل کیفیت هوای سازمان بهداشت جهانی مشخص می‌شود.
وی گفت: سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۸ گزارش داده که ۶۰درصد افراد جهان در مناطقی زندگی می کنند که غلظت ذرات معلق(pm ۲.۵) بیشتر از ۳۵ میکروگرم بر متر مکعب است.
عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به اثرات بهداشتی ذرات معلق گفت: بر طبق گزارشات سازمان بهداشت جهانی درسال ۲۰۱۸ ذرات معلق هوای محیطی به عنوان ششمین فاکتور خطرناک برای سلامتی انسان شناخته شده است.
وی با ابراز نگرانی از اینکه در شهری زندگی می کنیم که به لحاظ شیوع بیماری‌هایی همچون سرطان و MS جزء شهرهای اول کشور است، گفت: در تمام نقاط شهر نمونه برداری انجام و مشخص شده که غلظت PAH های سرطان زا چندین برابر استانداردها است از این رو اگر مدیران شهری می خواهند توسعه را مبنا قرار دهند باید به این نمودارها و آمارها مراجعه و آن ها را مورد توجه قرار دهند که آیا می توان با این شرایط تراکم جمعیت و توسعه شهر را ادامه داد؟
سلیمانی با بیان اینکه غلظت کل ذرات معلق PM نشان می دهد شرایط در شرق اصفهان بحرانی تر است، تأکید کرد: البته این بدان معنا نیست که سایر مناطق شرایط بهتری دارند.
وی اظهار کرد: سهم منابع مختلف در تولید ترکیبات سرطان زا در فصول مختلف بررسی شده و نتایجی حاصل شده از جمله اینکه سهم خودروهای بنزینی و گازوئیلی در تولید هیدروکربن های سرطان زا ۵۰ درصد سهم صنعت ۱۰درصد و سهم سوخت های گاز طبیعی بیش از ۲۰درصد است.
عضو هیئت علمی گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه باید به سمت تولید انرژی های پاک حرکت کنیم، گفت: نباید فراموش کرد که سهم منابع غیراحتراقی در PAH یا همان ترکیبات سرطان زا نیز حدود ۱۰درصد است.
فعالیت کارخانجات آجرپزی و کوره‌های گچ بیخ گوش شهر اصفهان
«رحمت الله زمانی» نماینده سازمان جهادکشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه توسعه غیرکارشناسان مناطق صنعتی و تغییرکاربری اراضی برای سودآوری و کسب درآمد بیشتر یکی از عوامل افزایش آلودگی هوا به شمار می رود، گفت: علاوه براین مورد، فعالیت کارخانجات آجرپزی و کوره های گچ بیخ گوش شهراصفهان در گسترش آلودگی هوا و هجوم ریزگردها بسیار تأثیرگذار است.
وی ادراک ذهنی و عینی متفاوت (سودجویی و رفاه طلبی در نتیجه خواسته‌های فردی)، درآمدزایی از طریق فروش زمین و تولید بیشتر آلاینده‌ها، حدودی و تقریبی بودن آمار و ارقام مساحت‌ها و تولیدات و تغییرالگوی کشت را از جمله مباحث قابل بررسی در موضوع هوا دانست.
افزایش زیرساخت‌های انرژی پاک در شهر
«علی قهرمانی» رییس سازمان محیط زیست شهرستان اصفهان گفت: در تهیه طرح جامع شهر اصفهان فعالیت صنایع مزاحم شهری که داخل محدوده قانونی شهر اصفهان استقرار پیدا کرده‌اند از جمله طلاسازی‌ها، ریخته گری‌ها و صنایعی که به صورت غیر اصولی اطراف شهر اصفهان فعالیت می کنند باید مورد بررسی قرار گیرند.
وی با بیان اینکه زیرساخت‌های کافی برای حمل ونقل پاک (دوچرخه و مترو) در اصفهان وجود ندارد، اظهار کرد: جانمایی درست ایستگاه های سنجش آلودگی هوا، لزوم جانمایی صحیح مراکز درمانی و خدماتی و اضافه شدن جمعیت و بارگزاری های نامطلوب ناشی از آن از دیگر مباحث قابل تأمل است.
رییس سازمان محیط زیست شهرستان اصفهان جریان دائمی رودخانه زاینده رود بر کاهش آلودگی هوا بسیار تأثیرگذار است همچنین زیرساخت های انرژی پاک در شهر باید افزایش پیدا کند.
وی با بیان اینکه قانون ممنوعیت استقرار صنایع در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر به خوبی رعایت نشده است، تأکید کرد: این موضوع در برنامه جامع شهراصفهان باید مورد توجه قرارگیرد.
انتقال مراکز پزشکی به حاشیه شهر
«بهنام هوایی» نماینده امور آب شهرستان اصفهان در این جلسه مشکل مهاجرت پذیری و تمرکز زدایی در شهر، تجمع مراکز پزشکی در هسته مرکزی شهر و نبود پارکینگ مناسب، انتقال مراکز پزشکی به حاشیه شهر و افزایش سهم ترافیک شهری در نتیجه تمرکز زدایی را از جمله مسائلی عنوان کرد که باید در برنامه جامع شهر اصفهان با موضوع هوا مورد بررسی قرار گیرد.
وی افزود: تمرکز گرایی دانش، ورزش، تفریح و مراکز فرهنگی در شهراصفهان و بافت های میانی شهر دیگر موضوع قابل بررسی است.
فرسودگی بیش از ۸۰ درصد خودروهای سنگین و نیمه سنگین درحال تردد شهر
«بابک صادقیان» نماینده اداره کل سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: در یک دهه اخیر برنامه های زیادی برای کاهش آلودگی هوا از بالادست ابلاغ شده، اما وقتی این برنامه ها آسیب شناسی می‌شود، می بینیم که اجرای آنها با مشکل مواجه شده است.
وی با بیان اینکه هرم اجرایی برنامه های کاهش آلودگی هوا دارای سه وجه برنامه، اعتبارات و زیرساخت ها و رویکرد مدیریت اجرایی و تغییر است، افزود: متأسفانه باتغییر مدیریت ها، برنامه ها به سمت و سوی جدا از فرایندهای تعریف شده پیش می رود.
نماینده اداره کل سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان تصریح کرد: نخستین برنامه جامع کاهش آلودگی هوا مربوط به سال ۷۹ است و درحالی‌که سه دهه از آن می‌گذرد وزن سنگینی از برنامه ها همچنان وارد حیطه مدیریت شهری می شود.
وی با بیان اینکه بخش عمده ای از آلایندگی های شهری حاصل فعالیت برخی از صنوف سنتی در شهر است، افزود: درحال حاضر از تعداد بسیار زیاد واحدهای صنفی فعال در شهر اصفهان ۲۵درصد مجوز فعالیت ندارند و به صورت جزیره ای ایجاد آلودگی می کنند.
صادقیان گفت: درحال حاضر شهراصفهان با شهرهای دولت آباد، شاهین شهر و خمینی شهر موزاییک شده است که بی شک آلودگی هوای این شهرها بر روی هم تأثیر می گذارد.
وی با تأکید براینکه آلودگی هوا حد و مرز ندارد، گفت: ای کاش به همان اندازه که دغدغه شناسایی عوامل آلودگی هوای شهر را داریم، در اجرای طرح های رفع این آلودگی ها نیز دغدغه وجود داشت؛ البته تا زمانی که زیرساخت ها و اعتبارات فراهم نباشد، برنامه ریزی ها به نتیجه ای نخواهد رسید؛ به عنوان مثال شهرک سلامت ساخته شده اما اهرمی برای جابه جایی پزشکان نداریم.
نماینده اداره کل سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان ادامه داد: متأسفانه برخی سیاست گذاری ها رویکرد انتفاعی پیش گرفته و از این رو برنامه ها راه به جایی نمی برند.
وی با بیان اینکه براساس آمار در کلانشهر اصفهان روزانه حدود یک میلیون خودرو تردد می کند که تعداد بسیاری از آن ها فرسوده است، اظهار کرد: بیش از ۸۰درصد خودروهای سنگین و نیمه سنگین درحال تردد شهر فرسوده بوده و عمر بالای ۲۰سال دارند.
صادقیان گفت: شرایط ترافیکی شهر به گونه ای است که معابر به پارکینگ تبدیل شده زیرا کشش این حجم از تعداد خودروها را ندارد.
وی با اشاره به ایستگاه های سنجش آلودگی هوا در شهراصفهان افزود: از مجموع ۱۲ ایستگاه سنجش آلودگی هوا به دلیل کمبود اعتبارات تنها هفت ایستگاه فعال است.
«علی قهرائی» نماینده تشکل های مردم نهاد بنیاد آریا در این جلسه تطابق نداشتن سازه های شهری به انضمام خانه‌های مسکونی، نیاز اضطراری به پارکینگ و حمل ونقل عمومی رایگان همچنین جانمایی غیرمناسب صنایع آلوده در شهر باتوجه به جمعیت جریانات هوایی غالب را از جمله موضوعات قابل بررسی در برنامه جامع شهر اصفهان عنوان کرد.
مقابله با کانون‌های گردوغبار
«راحیل نور بهشت» نماینده فرمانداری اصفهان گفت: انتقال پساب به کانون های بحرانی گردوغبار برای اجرای طرح های نهال کاری می تواند راهکاری موثر باشد.
وی ساماندهی معادن و طرح تسطیح اراضی که از آن شن برداشت می شود، مقابله با کانون های گردوغبار، ساماندهی واحدهای آجر پزی وگچ و شن، مالچ پاشی و استفاده از خاک رس بنتونیت برای جلوگیری از گسترش بیابان زدایی همچنین کاشت و توسعه پوشش گیاهی با استفاده از گونه های متناسب با اقلیم برای تثبیت کانون های تولید گردوغبار از مباحث حائز اهمیت است.
فراهم کردن زیرساخت‌های شهری شرط پذیرش مهاجران
«مهدی راست قلم» نماینده شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان افزایش مصرف آب در شاهین شهر و مناطق مهاجرپذیر ناشی از استقرار سیل زدگان را مورد انتقاد قرار داد و افزود: مهاجرپذیری باید زمانی باشد که خدمات مورد نیاز مهاجران پیش بینی شده باشد.
وی تفاوت در مصالح ساختمانی قدیم و جدید و استفاده از مصالح ثابت بدون توجه به ماهیت اقلیم، عدم رعایت مسائل سازه ای و عایق بندی ساختمان ها همچنین پراکنش صنایع و عدم توجه به مهندسی ارزشی و غفلت از برخی شاخص های مهم زیست محیطی در براورد هزینه را از نکاتی عنوان کرد که باید مورد بررسی قرار گیرد.
ضعیف بودن زیرساخت‌های اطلاعاتی
«صلاح الدین شوشتری» نماینده معاونت خدمات شهری شهرداری اصفهان اظهار کرد: برای تدوین برنامه جامع شهراصفهان با رویکرد جدید در بخش هوا باید مباحثی همچون ابزارها و دانش نرم افزاری ضعیف، آرام سازی فعالیت‌ها و کاهش میزان سفرها، ضعیف بودن زیرساخت های اطلاعاتی و کمبود پژوهش‌های کاربردی و دخالت و مشارکت مردم در برنامه‌های توسعه از نکات قابل تأمل است.
ضعف اکوسیستم طبیعی
«الهام کاظم زاده» کارشناس معاونت خدمات شهری شهرداری اصفهان برتغییر در منابع طبیعی و ضعف اکوسیستم طبیعی و روند رو به اضمحلال آن انتقاد کرد و گفت: پرشدن ظرفیت اکولوژیک شهر و عدم مشارکت و همکاری ارگان‌های مختلف در اجرای پروژه های پژوهشی یا اجرایی باید مورد توجه قرار گیرد.
وی برموضوع توسعه صنایع و تثبیت آن ها در وضعیت فعلی و جلوگیری از توسعه و ازدیاد فعالیت های صنعتی همچنین نبود ضمانت اجرایی برای انجام پروژه ها تأکید کرد.
مشارکت تمام ارگان‌ها و نهادها در اجرای برنامه‌ها
«سونا کبریایی زاده» نماینده معاونت برنامه‌ریزی شهرداری اصفهان در این جلسه ضمن تأکید بر مشارکت تمام ارگان ها و نهادها در اجرای برنامه‌ها گفت: مکان‌یابی و امکان سنجی برای انجام فعالیت ها در طرح آینده با رعایت تمام ضوابط، پراکنش و تناسب فضای سبز با گیاهان خودپالاینده و پوشش های مؤثر در کاهش آلودگی هوا و غیراستاندارد بودن خودروها و نبود سنجش صحیح از میزان آلودگی آنها از نکاتی است که باید در برنامه به آن توجه شود.
چالش فروش منابع زیست محیطی
«مازیار مومنی» نماینده اتاق بازرگانی اصفهان اظهار کرد: فروش منابع زیست محیطی ومالیات بستن صرف به آنها از چالش‌های به وجود آمده است.
وی افزود: وقتی قرار است برنامه‌ای شکل گیرد باید در سطح ملی، فراملی و منطقه ای تحقیقات جامعی برای آن انجام شود.
نماینده اتاق بازرگانی اصفهان با بیان اینکه درجهان سه دسته توسعه وجوددارد که از آن به عنوان کشورهای توسعه یافته، درحال توسعه و عقب مانده از توسعه یافتگی یاد می‌شود، گفت: کشورایران یک کشور بدتوسعه یافته به شمار می رود زیرا در سیستم مدیریتی کشور بهره وری کم و تخریب محیط زیست به وفور مشاهده می شود.
وی توجه به الگوی کاشت و اثرمثبت آن برکنترل آلودگی هوا را مورد تأکید قرار داد و گفت: اتاق بازرگانی پارلمان اقتصادی بخش خصوصی است، اما صحبت های ما درشهرداری‌ها زیاد شنیده نشده است و امیدوارم این تفکرات درباره برنامه جامع با رویکرد جدید تنها جنبه عکس و خبر نداشت باشد بلکه اجرایی و کاری باشد.
نگاه حاکم بر توسعه، نگاه به زیرساخت‌ها باشد
«سیدمحمد حسین حسینی نیا» نماینده خانه کشاورز گفت: نگاه حاکم به توسعه نگاهی عمرانی است درحالی‌که باید نگاه به زیرساخت ها باشد.
وی توجه به الگوی کشت و اثرمثبت آن بر کنترل آلودگی هوا را حائز اهمیت دانست و تأکید کرد: صنعت کشاورزی در بهبود شرایط محیط زیست بسیار موثراست.
نظر شما