استارت داغ بازار بورس با آغاز تابستان

 با توجه به این مطلب شاید افزایش تقاضای خرید در سهام شرکت های بزرگ با ارزش بنیادی بی ارتباط با قیمت های معاملاتی قبل از تقسیم سود مجامع نباشد. از این دست شرکت ها می توان نمونه هایی نظیر فولاد با  P/E  برابر با ۵.۷، ملی مس :۶.۸، شتران:۵.۸۸، گروه پالایشی با میانگین:۵.۹۱، و شاراک:۵.۵۱ را ذکر نمود. همچنین شرکت هایی که مجامع آن ها برگزار و قیمت آن ها با توجه به تقسیم سود تعدیل شده نیز موقعیت های جذابی دارند که نمونه بارز آن پتروشیمی زاگرس با P/E بعد از مجمع ۳.۳۷ است. این در شرایطی است که حداقل گزارش های فروش سه ماه گذشته شرکت های این چنینی نوید حفظ روند سودآوری این شرکت ها در سال جاری را می دهد.

با وجودی که عده ای نگران حبابی شدن کلیت بازار سرمایه بوده و حتی یکی از اساتید صاحب نام دانشگاهی چنین اظهار نظری نموده و کسب سود در بازار سرمایه را منوط به زیان دیگران دانسته بود، وجود چنین فرصت هایی در بازار این فرضیه را به حاشیه می راند و این نوید را می دهد که در صورت سرمایه گذاری هوشمندانه و با بررسی عوامل بنیادی اثر گذار بر ارزش سهام شرکت ها سرمایه ها به بازار سهام هدایت گردد. می توان در عین کسب سود معقول و مناسب به اقتصاد ملی در شرایط تحریم های کمر شکن نیز خدمت نموده و بر خلاف بسیاری از بازارهای موازی دیگران را هم از مواهب به جریان افتادن سرمایه بهره مند ساخت.

با تمام این احوال طبیعی است که در اثر رشد بازار و جذب پول در یک سال گذشته شاهد افزایش حباب گونه سهام شرکت های مختلف در این مدت به دلایل مختلف بوده باشیم که جا دارد نهاد متولی نظارت بر بازار از ابزارهای مختلفی که در اختیار دارد جهت ممانعت از نقصان در کارکرد اصلی بازار سرمایه که همانا کمک به تجهیز سرمایه، کشف قیمت عادلانه و تخصیص بهینه منابع صاحبان سرمایه است، استفاده نماید.

یکی از ابزارهای بسیار کارآمد در اختیار سازمان بورس جهت پیشگیری از حبابی شدن قیمت ها، الزام سهامداران عمده شرکت ها و به‌ویژه شرکت‌های تازه وارد در بازار سرمایه به حفظ نسبت شناوری حداقل ۲۰ درصد در بازار است.

برای نمونه یکی از شرکت های فعال در صنعت خرده فروشی که کمتر از شش ماه از بورسی شدن آن می گذرد با سرمایه ۱۰۰۰ میلیارد ریال به ارزش بازار بیش از ۵۲ هزار میلیارد ریال رسیده است و با پشت سر گذاشتن بسیاری از شرکت های فولادی، پالایشی، پتروشیمی، معادن و حتی بانک ها تبدیل به ۵۳ شرکت بزرگ از نظر ارزش بازار در بین بیش از ۵۰۰ شرکت حاضر در بازار سرمایه شده است. این در حالی است که مجموع ارزش دارایی های این شرکت در آخرین ترازنامه بالغ بر ۱۴ هزار میلیارد ریال بوده که بخش زیادی از آن نیز شامل موجودی کالا است و حتی با فرض تجدید ارزیابی دارایی های ثابت ۲۶۷ میلیارد تومانی این شرکت که چندسالی بیشتر از تأسیس آن نمی گذرد باز هم ارزش روز این شرکت بر اساس منطق و محاسبات مالی به مراتب کمتر از نرخ‌های تابلو می باشد.

حل معمای معامله سهمی این چنین با نسبت قیمت به سود بیش از ۱۷ چندان دشوار نیست: جولان نمودار گرایان، سهام شناور پائین حدود ۱۱ درصدی، مدیریت حرفه ای سهام، غفلت ناظر بازار، هجوم پول سرگردان ناآگاه و سطح پائین دانش مالی و سرمایه گذاری در مجموعه بازار.

نمونه های این چنینی در بازار این روزها کم نیستند که به یکی از مصادیق بزرگ آن اشاراتی شد. اگر چه بازار محل تضارب افکار و نظرات سرمایه گذاران مختلف می باشد و یک تحلیل گر نمی تواند بنا بر نظرات شخصی نسبت به ارزشگذاری سهام شرکت ها صدور حکم نماید اما بعضی انحرافات به قدری نمایان است که اصلاح آن می تواند از وقوع فجایعی نظیر ماجرای کنتور سازی و موارد مشابه پیشگیری نماید و یا حداقل جلوی متضرر شدن سهامداران خرد را بگیرد.

دور از منطق نیست اگر در شرایط فعلی از سازمان بورس توقع داشته باشیم از محل درآمدهای کلان ناشی از معاملات که محاسبه آن چندان هم برای اهل فن دشوار نیست مبالغی را با استفاده از دانش تحلیلگران و شرکت های مشاوره سرمایه گذاری به تهیه گزارش های ارزشگذاری شرکت های مورد توجه و انتشار عمومی ارزش ذاتی شرکت ها از منظر تحلیلگران مختلف اختصاص دهد که بازار تا این حد به بیراهه نرود و بعد از یک سال رونق شاهد پنج سال رکود و سرخوردگی در سرمایه گذاران نباشیم.

شاید البته در شرایطی که زیرساخت های اولیه بازار نظیر سایت های اطلاع رسانی و هسته معاملاتی متناسب با رشد بازار ارتقا نیافته اند انتظار منطقی تر سرمایه گذاری جهت برآورده نمودن حداقل انتظارات در این حوزه ها باشد.

 در این رابطه می توان به پیام در نوع خود کم نظیر ناظر در معاملات سهم تازه وارد پلی پروپیلن جم طی روز چهارم تیر اشاره نمود که با قراردادن نماد سهم در حالت مجاز محفوظ تمامی معاملات آن را به ساعت ۱۲:۳۰ موکول نموده و دلیل آن را ارسال سفارشات بیش از حد نرمال و جلوگیری از تأثیر آن بر سایر نمادهای بازار ذکر کرد. نکته قابل تأمل اینکه از مجموع ۴۶۸ هزار خریدار جم پیلن در روز عرضه اولیه حداکثر ۴۲،۳۰۸ نفر در روز مذکور اقدام به فروش سهم نمودند که گویا همین تعداد می توانست منجر به اختلال در سیستم معاملاتی شود که منجر به باز شدن بابی جدید در مدیریت بازار گردید.

اختلال در سیستم معاملاتی تنها حاشیه جم پیلن در این هفته نبود و کشف ارزش در قیمت ۳۰ هزار ریال پس از تقسیم ۳۲۵۰ ریال سود در مجمع زمانی که سه روز پیش از آن در نرخ ۲۲،۵۰۰ کشف قیمت شده بود یکبار دیگر نواقص شیوه عرضه اولیه به روش تعیین سهمیه همگانی را نمایان نمود.

از همه اینها که بگدریم، بازار سرمایه در مجموع هفته ای پر رونق را پشت سر گذاشت و پس از پنج روز معاملاتی با رشد ۱۳۶۹۸ واحدی شاخص و رسیدن عدد آن به ۲۴۸،۵۷۷ واحد، به کار خود پایان داد که به این ترتیب در این هفته شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با رشد ۵.۸ درصدی طی این هفته رو به رو شده است.

از عوامل محرک بازار در این هفته رشد قیمت نفت و فلزات در بازارهای جهانی بود که دلایلی همچون عدم تغییر نرخ بهره توسط فدرال رزرو، امیدها به کاهش تنش تجاری چین و آمریکا در نتیجه دیدار روسای جمهور دو کشور در حاشیه اجلاس پیش روی ۲۰ اقتصاد بزرگ در توکیو و کاهش ارزش دلار را می توان برای آن برشمرد.

بر این اساس در روز چهارشنبه هفته جاری، مس در بازارهای جهانی در مرز ۶۰۰۰ دلار به ازای هر تن معامله شده و قیمت نفت برنت در حوالی ۶۵ دلار برای هر بشکه نوسان می کند. شاخص دلار از عدد ۹۵ فراتر رفته و طلا نیز با شکستن رکورد شش سال گذشته در این هفته به نرخ ۱۴۱۱ دلار به ازای هر اونس در روز چهارشنبه رسیده است. نرخ فلزات روی و آلومینیوم نیز به ترتیب در این روز ۲۵۲۶ و ۱۸۱۷ دلار در هر تن بوده است.

در روز یکشنبه هفته ای که گذشت بازار سرمایه به استقبال یک شرکت قدیمی و صاحب نام ولی تازه وارد در بازار سرمایه رفت و با مشارکت ۴۳۳،۷۳۶ شخص حقیقی و حقوقی ۱۳۰ میلیون سهم معادل ۱۰ درصد از سهام منتشره این شرکت را در نرخ ۵۱۰۰ ریال مورد معامله قرار داد که به این ترتیب ارزش بازار آن در روز عرضه اولیه ۶۶۳۰ میلیارد ریال شد. این سهم تا آخرین روز این هفته با حفظ صف خرید سنگین بازده ناخالص ۹.۷ درصدی را عاید سهامداران تازه و قدیمی خود نمود و انتظار می رود با توجه به قیمت عرضه و ترکیب سهامداری آن پس از روان شدن نیز مورد استقبال خریداران قرار گیرد.

حجم رخدادهای اثرگذار بر بازار سرمایه به قدری است که سطور این یادداشت گنجایش پوشش تمامی آن ها را ندارد و بررسی موارد با اهمیتی نظیر مسائل سیاست بین الملل، تصمیم گیری در خصوص FATF، تصویب و ابلاغ معافیت مالیاتی افزایش سرمایه شرکت ها از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، موافقت دولت انگلیس با پرداخت غرامت به بانک ملت، افزایش نرخ های محصولات و  خدمات مختلف از جمله  شنیده ها در خصوص افزایش نرخ ۳۷ درصدی در سیمان و موارد با اهمیت دیگر موکول به مطالعه و تحلیل خوانندگان می‌شود اما همانطور که در ابتدای مطلب ذکر شد به نظر نگارنده، بازار در حال حاضر توأمان فرصت های سرمایه گذاری منطقی و مناسب و همینطور سهام درگیر حباب را در بر دارد و انتخاب بین این فرصت ها نیازمند توجه به مبانی بنیادی ارزشگذاری دارایی های مالی است.

لازم به ذکر است که این نوشته حاوی هیچ توصیه ای برای هر گونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نیست و صرفا بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است بنابراین مسئولیت هر گونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران خواهد بود.

** کارشناسی ارشد مدیریت مالی و تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس