به گزارش ایمنا، نکته نخست آنکه مانند یک برنامهریز، معمار یا مهندس شهری فکر نکنید. شبیه یک شهروند بیاندیشید؛ برای معماران بارسلونا در ساخت شهر بیشتر توجه به عرصههای عمومی زندگی مهم است تا ساختمانها. برناآبانیزان در این شهر با دیدگاهی جامع و کلی نگرانه میاندیشند و نتایج کار آنها این امر را نشان میدهد.
در روزگاری که تفکر سیلویی (تک بعدی) در برناآبانیزی آمریکایی غلبه دارد نگرش جامع نگرانه شهر بارسلونا چیزی است که همه ما باید آرزوی آن را داشته باشیم.
معماران شکایت از قوانین را رها سازند!
هر زمانی من معماران آمریکایی را می بینم که از مقررات شکایت میکنند و آنها را مانع بروز خلاقیت در معماری میدانند من به بلوار Passeig de Gracia در بارسلونا فکر میکنم که شبیه دیگر خیابانهای زیبایی که ارتفاع، عرض و دیگر عوامل الگوساز آنها را تنظیم میکنند، الگوهای قوی و قدرتمند آن هنوز هم امکان زیبایی و دقت معمارانه را میدهد.
سادهترین مثال در این باره Gaudi's La Pedrera است که به عنوان یک ساختمان گوشه پخ معمولی (با اریب ۴۵ درجه که به طور شگفت انگیزی هر تقاطع را به صورت مکانی باز، قابل تنفس و چند منظوره ساخته است) عمل میکند و هنوز هیچ سرمشقی درباره طراحی آن وجود ندارد. باید بپذیریم که هر شهری دارای قوانینی است که هم هوشمندانه و هم گنگ هستند، هر چند میدانم که معماران بزرگ فکر میکنند نبوغ خارج از محدودیت بروز میکند.
عمومی کردن راه رفتن و دوچرخه سواری
مشابه بسیاری از شهرهای اروپا، قطار و حمل و نقل با سیستمهای طولانی که به بهانههایی مانند المپیک گسترش یافتهاند، آبانههای اصلی در شهر بارسلونا هستند. اما آنها همه تخممرغها را در یک سبد قرار ندادهاند (یعنی تک بعدی نیاندیشیدهاند).
خیابانها و بلوارهای گسترده طرح سردا (Cerda's Plan) فضای کافی را برای زیرساخت های چندوجهی فراهم میکند؛ این طرح از طریق اختصاص ۵۰ درصد فضای همه خیابانها به پیادهروها و اختصاص ۵۰ درصد دیگر به دیگر اشکال حمل و نقل، پیادهروی را تقریباً در همه جای شهر لذتبخش کرده است.
دوچرخهسواری شهری در شهر بارسلونا به سرعت در حال رشد است این امر به وسیله سیستم محلی و دیدگاههای موجود در مورد امنیت خطوط دوچرخهسواری (برخی جدا از هم و برخی نه) تسریع گردیده است. هنگامی که شهر به ایجاد خطوط جداگانه برای دوچرخهسواری روی آورد فضای مورد نیاز را از ۵۰ درصد دیگر اشکال ترافیکی گرفت نه از آن ۵۰ درصدی که برای پیادهروی در نظر گرفته بود.
بارسلونا یکی از آن شهرهایی است که در آن دارای گزینه های زیادی برای دسترسی در اختیار دارد و فضای شهر این انتخابها را برای شما فراهم کرده است، به علت تراکمها و کاربری ترکیبی، پیادهروی، دوچرخهسواری و حمل و نقل همیشه گزینههای امکان پذیر خواهند بود. "قدرت نزدیکی" به هر چیزی بارسلونا را یک شهر چندوجهی ساخته است.
خیابانهای کوچک و تنگ کاربرد زیادی دارند که با طراحی درست میتوانید آنها را گسترش دهید
با قدم زدن در Gothic Quarter می توانیم ببینیم که هر چیزی در اینجا دارای مقیاس است، خیابانها و کوچههای تنگ با ارتفاعات ساختمانی محصور و بلند یک "اتاق شهری" (urban room) را ایجاد کرده است که ممکن است تقریباً در هرجایی در شمال آمریکا غیرقانونی باشد. زیرا مقیاس شهرها در آمریکا برای اتومبیلها و کامیونها طراحی شده است.
در عین حال، خیابانهای اصلی شهر میتوانند بسیار گسترده باشند. درختان کهن زیبای خیابان زیر حوزههای خیابان را مشخص و یک حس مقیاس را ایجاد میکند و سازگاری مقیاس ساختمانی در درون و روی بلوکها هنوز هم در راستای محصور کردن اتاق شهری است؛ خیابان گستردگی را احساس نمیکند و یا هیچ کدام از ضعفهای خیابانهای وسیع را ندارد.
بارسلونا به ما یادآور میشود که ارزشها و انتخابهایی که خیابانهای ما و جزئیات طراحی آنها را شکل میدهند میتوانند بیشتر از وسعت صرف آنها مورد توجه قرار گیرند.
ساختمانهای بلند بد نیست، اما نه در هر جایی!
بارسلونا به طور کلی یک شهر با ارتفاع متوسط است. اما در دهه های اخیر این شهر نیز شاهد ظهور برجهای بوده است که از آن جمله میتوان به برج زیبای Jean Nouvel's Torre Agbar اشاره کرد که حالت اریبی آن بسیاری از چشماندازهای شهر را در اختیار ما قرار میدهد.
بسیاری از شهرهای اروپایی همچنان به بحث محدودیتهای ارتفاعی ادامه میدهند، اما برای این امر بارسلونا مسئله مهمی نیست بلکه مسئله مهم این است که ساختمانهای بلند در کجای شهر واقع شوند تا به الگوی غالب در شهر آسیب نزنند.
نکته مهم انتخاب مکانهایی هوشمند برای مرتفع سازی و تقاضای یک ساختمان زیبا و ارتباط عرصه عمومی است؛ اجازه ندهید یک طراحی زرق و برق دار باعث شود شما ساختمانهای بلند را در مکانهای اشتباه برپا دارید.
حتی بارسلونا می تواند از بارسلون یاد بگیرند
مشابه هر شهری، بارسلونا یک شهر کامل نیست، در سالهای اخیر این نگرانی وجود دارد که آنها بسیاری از درسهای خود را درباره الگو و طراحی مردم محور شهری فراموش کرده اند.
به نظر میرسد بعضی از فضاهای عمومی برای مجلات معماری طراحی شدهاند و خالی از مردم هستند، بسیاری از ساختمانهای اخیر شبیه اشیا پر زرق و برق، با مقیاس ناموفق و فضاهای مرده اطراف آنها به نظر میرسند.
حتی آنجایی که بارسلونا کمتر موفق بوده باعث تحریک مباحث گستردهتری شده است و این شهر هنوز یک شهر موفق در زمینه شهرسازی به شمار میرود.
منبع: معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان
نظر شما