به گزارش خبرنگار ایمنا، خودرو یکی از نیاز های اصلی جامعه و محور اصلی حمل و نقل محسوب می شود و همواره در همه کشورهای جهان قیمت آن مورد توجه همگان بوده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که خودروهای استاندارد باید پس از چند ماه کار مفید در اختیار کارگران قرار گیرد و لازم نیست که یک کارگر برای خرید یک خودرو سال ها صبر کند.
این در حالی است که افزایش چشمگیر نرخ تورم و ارز در کشور در سال های اخیر به ویژه سال گذشته باعث شده به قدری قدرت خرید و ارزش پول تضعیف شود که میزان حقوق و دستمزد دیگر کفاف نیازهای اصلی و هزینه های اولیه زندگی افراد جامعه به ویژه قشر کارگر را ندهد، چه رسد به اینکه برای کالاهایی همچون خودرو اقدام به پس انداز یا حتی خرید کنند.
جه بسا رشد سرسام آور قیمت خودرو نیز که قیمت هایی دور از ذهن را برای این کالا رقم زد خود مزید بر علت گشته تا خرید خودرو برای بسیاری تبدیل به رویا شده و برای برخی دیگر اسباب درآوردن پول های بادآورده! البته مسئولان اخیرا سیاست هایی برای کاهش قیمت در پیش گرفته اند که فقط توانست لایه ای بسیار ناچیز را از حباب قیمتی خودرو بگیرد.برای بررسی و تحلیل شرایط بازار خودرو گفتگویی با علی خاکساری، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و کارشناس صنعت خودرو داشتیم که در ادامه می خوانید:
به نظر شما کاهش ناچیز قیمت ها در بازار خودرو که اخیرا رقم خورده است تا چه زمانی ادامه پیدا خواهد کرد؟
اینکه تغییرات قیمتی تا چه زمانی در بازار خودرو ادامه پیدا کند به سیاست شرکت های خودرو سازی ایران خودرو، سایپا، قطعه سازان و شورای سیاست گذاری خودرو باز می گردد و در حقیقت مبحث قیمت خودرو در ایران مبحث اقتصادی نیست بلکه یک مبحث کاملا دستوری است و بالا رفتن قیمت بر اساس "آشفته بازاری" است که برخی از آقایان ایجاد کردند و هم اکنون کنترل قیمت از دست آنها خارج شده است.
تغییرات قیمتی خودرو در ایران یک فرایند اقتصادی و مالی مربوط به بازار و مردم نیست و تحلیل اقتصادی آن قدری مشکل است. نمی توان گفت که تغییرات مثبت یا منفی در این بازار تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. تنها ترفند های شورای سیاست گذاری خودرو است که موجب کاهش یا افزایش قیمت خودرو در کشور می شود و این امر برگرفته از سیاست آشفته کردن بازار توسط ایران خودرو، سایپا و قطعه سازان است.
دلیل اصلی این کاهش قیمت چه بود آیا می توان تصور کرد که روزی قیمت خودروهای بازار به نرخ حداقل دو سال گذشته خود بازگردد؟
برای اینکه متوجه شویم که کاهش قیمت در بازار خودرو چه دلیل و عوامل دارد باید به علت و عامل افزایش قیمت خودرو ها در بازار توجه کنیم. به طور کلی با توجه به قیمت های سرسام آور تقاضایی برای خرید خودرو در بازار وجود ندارد و مصرف کننده واقعی با نصف قیمت موجود نیز تمایلی به خرید این ارابه ها ندارد. باید به دنبال فرد یا افرادی باشیم که قیمت خودرو (که حتی پیش از گرانی ها نیز یک قیمت غیرواقعی بود) را افزایش دادند.
ایران خودرو، سایپا، شورای سیاست گذاری خودرو و قطعه سازان حداکثر توان خود را برای بالابردن تصنعی قیمت خودرو بکارگرفته اند و دیگر برای افزایش قیمت بیشتر توان ندارند. بی شک افرادی که موجب چندین برابر شدن قیمت خودرو در بازار شدند اجازه نخواهند داد که کاهش برنامه ریزی نشده قیمت خودرو آنها را دچار ضرر و زیان کند. وضعیت بازار خودرو ناشی از انحصار همه جانبه ای است که در صنعت خودرو سازی ایران وجود دارد و شورای سیاست گذاری خودرو، وزیر صمت و برخی از قطعه سازان عوامل ایجاد آشفتگی در بازار خودرو ایران هستند. قیمت واقعی یک خودرو بروز جهانی طبق آخرین استاندارد ها معادل چهار تا شش ماه حقوق یک کارمند دولت است و درصورتی که قیمت ها به استاندارد مذکور برسد می توان تحلیل صحیحی از وضعیت بازار داشت.
نقش مردم و همچنین کنش های سیاسی تا چه اندازه در افزایش قیمت خودرو دخیل است؟
مردم کوچک ترین نقشی در قیمت گذاری خودرو ندارند و عامل مهمی در بازار خودرو محسوب نمی شوند و تمام این قیمت ها نرخ های ساختگی توسط شورای سیاست گذاری خودرو است. مردم با توجه به نیازی که دارند مجبور هستند وارد بازار شوند و از این خودروسازها خرید کنند. مردم در بازار خودرو احساس نارضایتی کامل دارند و این در حالی است که بازار خودرو ایران یک بازار کاملا انحصاری است.
چگونه می توان به انحصار در بازار خودروی ایران پایان داد؟
آزاد سازی کامل و بی قید وشرط تمام خودرو ها اعم از خودروهای نو، دست دوم و از همه برند ها می تواند این انحصار همه جانبه در بازار خودرو را شکست بدهد. اگر این اتفاق بیافتد مردم ایران به حقی که ۳۰ سال از آن محروم بوده اند، می رسند و می توانند با اطمینان از خودرو های خودشان استفاده کنند. آزاد سازی واردات خودرو نیز نباید انحصاری باشد بلکه باید به صورت آزاد و در دسترس عموم مردم قرار گیرد تا یک فضای رقابتی در بازار خودرو به وجود بیاید.
نباید هیچ ارز دولتی شامل واردات انحصاری خودرو شود. در صورتی که این اتفاق در صنعت خودرو ایران بیافتد قیمت خودرو به قیمت واقعی خودش که یک بیستم قیمت حال حاضر آن است خواهد رسید.
تاثیر آزاد سازی همه جانبه واردات خودرو بر صنعت خودروهای تولید داخل را چطور ارزیابی می کنید؟
در صورتی که واردات خودرو برای مردم آزاد شود، خودرو ساز های ایرانی به یک ورشکستگی علنی می رسند. در حقیقت صنعت خودرو ما هم اکنون دچار ورشکستگی مخفی است اما پس از این اتفاق به یک ورشکستگی علنی می رسد.
ایران خودرو و سایپا حدود دو دهه است که در ورشکستگی به سر می برند اما این ورشکستگی مخفی نگاه داشته شده است. اگر شرکت ناکارآمدی به دلایل مختلف اعلام ورشکستگی کند و از بازار خارج شود نشان دهنده سالم بودن اقتصاد یک جامعه است. ورشکستگی ایران خودرو و سایپا با جان مردم مخفی شده است. بازار صنعت خودرو کشور باید به سمت واقعی شدن برود.
آیا مردم هم نقشی در شکل گیری شرایط بهتر برای صنعت خودرو کشور دارند؟
برخی از آقایان نمی گذارند که مردم سهمی در بازار خودرو داشته باشند و آزادانه انتخاب کنند. اگر بازار خودرو به یک بازار رقابتی تبدیل شود نقش مردم در نظام اقتصادی متجلی خواهد شد اما در بازار انحصاری مردم هیچ نقشی ندارند و تنها بازیگرانی هستند که برخی از آقایان با پول، جان و محیط زیست آنها بازی می کنند.
نظر شما