این شاخص از پایان ۲۱۱ هزار و ۳۴۴ واحدی در چهارشنبه هفته ماقبل، هفته گذشته را با روندی منفی آغاز نموده و تا دوشنبه به کف ۲۰۴ هزار و ۶۹ واحدی رسید و سپس با فروکش کردن هیجانات ناشی از جنگ روانی آمریکا و همچنین اصلاح قیمتی ناشی از افت سنگین در سه روز معاملاتی، مجددا دو روز مثبت برای بازار سپری شده و نهایتا در آخرین لحظات روز پایانی هفته در ۲۱۱ هزار و ۱۷ واحد، سرمایه گذاران را برای پایان هفته بدرقه نمود.
از جمله اتفاقات مورد توجه در روز پایانی هفته بازگشایی نماد معاملاتی دو تولید کننده بزرگ روانکارها یعنی نفت بهران و نفت سپاهان بود که پس از دوری حدود ۲۴ روزه، ناشی از حساسیت سازمان بورس در خصوص اطلاعیه‌های شفاف سازی مربوط به افزایش قیمت محصولات این دو شرکت سرانجام پس از ارائه سه نوبت اطلاعیه شفاف سازی با رشد قیمت حدود ۱۵ درصدی به تابلوی معاملات بازگشتند.
دو تولید کننده دیگر روانکار یعنی نفت ایرانول و نفت پارس نیز به احتمال زیاد در هفته آتی چشم سهامداران منتظر را به بازگشایی روشن خواهند نمود.
قابل تأمل این که مشخص نیست چه کسی پاسخگوی نبود دسترسی سهامداران این شرکت‌ها به سرمایه‌های خود در بازار پر تلاطم و بعضا پر رونق ۲۴ روز گذشته است که بدون شک اگر توقف نماد ناشی از رفتار قیم مأبانه سازمان نمی بود هر سرمایه گذاری می توانست تصمیم متفاوتی در این ایام برای سرمایه خود بگیرد.
از دیگر تحولاتی که در عرصه سیاسی رخ داد و بر پاره ای از شرکت های بزرگ بازار سرمایه تأثیر گذار است فرمان رئیس جمهور آمریکا در خصوص تشدید تحریم‌ها بر صادرات سنگ آهن، فولاد، آلومینیوم، مس و اعطای فرصت ۹۰ روزه به مشتریان این شرکت‌ها جهت قطع مبادلات تجاری بود که اگر چه انتظار نمی رود در کوتاه مدت با موفقیتی همراه باشد اما هر چه زمان بر آن بگذرد می تواند باعث کاهش فروش و یا کاهش حاشیه سود و یا عدم دسترسی این شرکت‌ها به منابع حاصل از فروش‌های خارجی خود گردد.
در هر حال آمار منتشره توسط گمرک در خصوص صادرات روزهای ۲۴ و ۲۵ اردیبهشت نشان می‌دهد تا اینجای کار صادرات کالاهای معدنی به خوبی در حال انجام است.
بازار بسیار مهم نفت نیز در این هفته پس از پشت سر گذاشتن اخبار ناشی از عدم تمدید معافیت خریداران نفت ایران از تحریم های آمریکا که منجر به ثبت بالاترین قیمت‌های سال ۲۰۱۹ شد و سپس کاهش به قیمت‌های پائین تر از ۷۰ دلار، مجددا با خبرهای ناشی از ناامنی در کشورهای جنوب خلیج فارس به ویژه انفجارها در بندر فجیره امارات و حمله پهپادهای یمن به تأسیسات نفتی عربستان با نگرانی خبرهای مربوط به عرضه نفت را دنبال نموده و قیمت این کالای اثر گذار بر اقتصاد جهانی را بالا برد به نحوی که در روز جمعه قیمت نفت از مرز ۷۲ دلار گذر کرد.
بازارهای جهانی همچنین تحت تأثیر افزایش تنش تجاری بین آمریکا و چین نیز قرار دارد که با افزایش تعرفه ورود کالاهای غیرتکنولوژیک چین به آمریکا از ۱۰ به ۲۵ درصد از سوی ترامپ و اعلام مقابله به مثل چین، امیدها به حصول توافقات در این زمینه را کمرنگ کرد. در این راستا تحریم شرکت هوآوی از سوی آمریکا و برخی خبرها مبنی بر ادامه خرید نفت ایران از سوی چین به‌رغم خطر تحریم های آمریکا نیز قابل تأمل است.
با این وجود اما معاملات در بازار فلزات در سطوح بالای قیمت ادامه دارد به نحوی که روز جمعه کماکان "مس" در قیمت‌های بالای ۶۱۰۰ دلار، "روی" بالاتر از ۲۶۰۰ دلار و "آلومینیوم" بالاتر از ۱۸۶۰ دلار معامله می شود.
ارز نیز به عنوان دیگر بازار موثر بر قیمت های سهام در هفته گذشته کماکان تحت کنترل دولت بوده و اجازه افزایش قیمت دلار به سطوح بالاتر از ۱۵۰ هزار ریال داده نشده است.
اهمیت این موضوع زمانی مشخص می شود که به‌رغم تنش‌های سیاسی دو هفته گذشته و تلاش آمریکا در جهت به صفر رساندن درآمد نفت ایران که بدون شک در کاهش منابع ارزی اثر گذار خواهد بود شاهد جهش‌های قیمتی نظیر آنچه سال گذشته در زمان خروج آمریکا از برجام روی داد نبوده ایم. با این‌حال معاملات در بازارهای کالایی وابسته به نرخ ارز نظیر بازار خودرو نشان می دهد که قیمت ارز از نظر فعالان اقتصادی فراتر از معاملات حال حاضر بوده و دولت جهت حفظ قیمت‌های فعلی ناچار به خرج کردن بیش از حد ذخایر ارزی است.
در این راستا تشکیل قریب الوقوع بازار متشکل ارزی می تواند به افزایش شفافیت این بازار و تعیین دقیق‌تر نرخ ارز کمک نماید.
در این هفته همچنین بعضی خبرهای درز کرده از پستوهای سیاست نظیر پیغام وزیر خارجه آمریکا از طریق عراق به مقامات ایرانی مبنی بر عقب نشینی از ۱۱ شرط پمپئو و تأکید بر درخواست رسیدن به یک توافق هسته ای جدید و یا تأکید مقامات آمریکایی مبنی بر عدم پیگیری درگیری نظامی با ایران و اخبار مشابه موجب افزایش قدرت ریسک پذیری سرمایه گذاران در روزهای پایانی هفته و جبران کاهش قیمت سهام در روزهای ابتدای هفته شد.
در این روزها بازار مواجه با گزارش های پایان سال اکثر شرکت‌ها و برگزاری مجامع و تقسیم سودها نیز می باشد. تا اینجای کار گزارشات تعداد زیادی از شرکت ها برای سرمایه گذاران رضایت بخش بوده و در بعضی مجامع سودهای بالایی نیز تقسیم شده است. از جمله می توان به تقسیم سود ۱۰۰۰ ریالی آهن و فولاد ارفع ایرانیان و یا سود حسابرسی شده سیمان بهبهان به میزان ۶۲۰۹ ریال به ازای هر سهم اشاره نمود که نسبت به عملکرد سال گذشته افزایش ۱۱۶ درصدی داشته و با توجه به افزایش سرمایه در مجمع ابتدای خرداد همچنان مورد توجه بازار است. در صنعت سیمان همچنین تهیه و حسابرسی گزارش بهای تمام شده سیمان توسط انجمن صنفی کارفرمایان این صنعت و تلاش جهت اصلاح نرخ‌های فروش با توجه به تورم و افزایش نیافتن قیمت‌ها به تناسب رشد هزینه‌های تولید، امیدها به افزایش سودآوری شرکت ها را افزایش داده است.
از دیگر موارد مورد توجه معامله کنندگان به ویژه در گروه خودرویی و سیمانی صحبت‌ها در مورد معافیت افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها از مالیات است که از سوی نمایندگان مجلس در حال پیگیری بوده و با ایرادات شورای نگهبان در خصوص از دست رفتن منابع مالی دولت همراه شده است. آخرین خبرها از طرح مجدد موضوع در قالب قانون رفع موانع تولید در مجلس حکایت دارد که در صورت تقبل تبعات مالی از سوی دولت ایرادات شورای نگهبان نیز برطرف می گردد. اگر این امر صرفا مشمول شرکت‌های مشمول اصل ۱۴۱ قانون تجارت و جهت خروج این شرکت ها از زیان انباشته باشد ایران خودرو و سهامداران آن برنده بزرگ خواهند بود و اگر به همه شرکت‌ها تسری پیدا کند شرکت‌های سیمانی با توجه به اختلاف معنا دار ارزش بازار با ارزش‌های جایگزینی مورد اقبال خواهند بود.
انتشار خبر تصمیم احتمالی دولت در خصوص خروج کامل از برخی بنگاه های بزرگ ضمن اینکه یک بار دیگر جایگاه بازار سرمایه را در کمک به دولت جهت اجرای خصوصی سازی و همینطور تأمین منابع مالی در شرایط پیچیده فعلی کشور نشان داد با اقبال فعالان اقتصادی و تحلیلگران بازار سرمایه نیز مواجه شد. توجه به لیست منتشره که در آن اسامی بزرگی نظیر شرکت‌های کشتیرانی، مخابرات، فولاد مبارکه، ملی صنایع مس، پالایشگاه های اصفهان، تبریز، لاوان، تهران، شیراز و بندرعباس، هولدینگ خلیج فارس، بانک های صادرات، ملت و تجارت و همچنین دو خودروساز بزرگ یعنی ایران خودرو و سایپا به چشم می خورند، نوید تحولی بزرگ در خصوصی سازی و خروج دولت از عرصه تصدی گری را می دهد که می تواند به بهبود نظارت مستقل دولت بر نحوه فعالیت این صنایع نیز کمک شایانی کند.
از اخبار ساختاری بازار سرمایه می توان به تصویب لایحه شفافیت در هیئت دولت اشاره نموده که در صورت تصویب در مجلس و تبدیل شدن به قانون نهادهای ارائه دهنده خدمات عمومی ملزم به انتشار صورت‌های مالی می گردند و سازمان بورس نیز تا امروز از شفاف نمودن دخل و خرج خود امتناع نموده است و مشمول این قانون خواهد بود.
در مجموع بازار در شرایطی به استبقال هفته پیش رو می رود که هنوز فرصت‌ها برای افزایش قیمت در برخی سهم‌ها به چشم می خورد اما با توجه به رشد چند برابری قیمت بسیاری از سهام در ماه‌های گذشته لازم است سرمایه گذاران در خریدهای خود احتیاط کافی را به خرج داده و جدای از بررسی احتمالی نمودارها به ارزندگی بنیادی سهام و اخبار سیاسی و اقتصادی اثر گذار نیز توجه داشته باشند.
** کارشناس ارشد مدیریت مالی و تحلیلگر بازار سرمایه
نظر شما