به گزارش خبرنگار ایمنا، معمولا بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به جای فامیل با دوست یا همکار خود یا با کسانی که کاملا از نظر اقتصادی و اجتماعی در یک جایگاه اجتماعی قرار دارند ارتباط بیشتری داشته باشند، اما به اعتقاد روانشناسان بهتر است رابطه در درجه اول با بستگان و دوستان قدیمی صورت گیرد، از سویی صله رحم و ارتباط خویشاوندی بر کاهش بار روانی افراد جامعه تاثیرگذار است، چرا که معمولا هر فردی در طول زندگی با مشکلات و تنش‌های مختلفی روبه‌رو است که در میان گذاشتن این مشکلات با اعضای شبکه خویشاوندی باعث تخلیه کاهش بار روانی ناشی از مشکلات می‌شود.
کیفیت ارتباطات به شدت مختل شده است
معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه خانواده‌ها در عصر کنونی دچار بحران تنهایی هستند، اظهار می‌کند: متاسفانه خانواده انسجام خود را از دست داده‌اند، مشکلات خانواده ریشه در مشکلات اقتصادی هم دارد اما در کنار این موارد، اختلالی که در اکثر استان‌های کشورها وجود دارد اختلال ارتباطی است.
وی با تاکید بر اینکه خانواده‌ها نمی‌توانند به خوبی ارتباط برقرار کنند، می‌افزاید: کیفیت ارتباطات به شدت مختل شده، سوءتفاهم بالا و قدرت شنیداری و درک پایین مناسبات اجتماعی را دچار مشکل کرده است.
معاون رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده در خصوص خانواده سالم، می‌گوید: خانواده‌ای که عشق، محبت و پیوندهای قوی عاطفی و انسانی در آن برقرار شود و روح اعضای خانواده را سیراب کند، این خانواده سالم است اما امروز ارتباطات مجازی در شبکه‌های اجتماعی برای خانواده‌ها راحت‌تر شده اما ارتباطات واقعی و حقیقی دچار مشکل شده است.
نظام خانوادگی دچار خانواده‌گرایی فردی شده است
مرتضی پدریان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه میزان تعامل اجتماعی در نظام خویشاوندی ما دچار اختلال شده است، اظهار می‌کند: خانواده‌ها نوعی انزواگزینی برای خود تعریف کرده‌اند و دلایل متعددی هم برای این پدیده وجود دارد که اولین دلیل آن این است که مشکلات اقتصادی هزینه‌های مهمانداری را افزایش داده است که دلایل مالی در عدم ارتباطات نظام خویشاوندی موثر بوده است.
وی با بیان اینکه حوزه‌های مقایسه‌ای دومین عامل کاهش ارتباطات است، می‌افزاید: در نظام اجتماعی خود شاهد یک نوع تحرک اجتماعی هستیم و این تحرک باعث شده در نظام خویشاوندی برخی رشد تحرک طبقاتی داشته باشند و خود را به طبقات بالای جامعه برسانند و در مقابل برخی هم دچار نوعی تحرک نزولی شده و به طبقات پایین سقوط کردند که این فاصله طبقاتی میزان مراوده نظام خویشاوندی را دچار کاستی کرده است.
این آسیب‌شناس اجتماعی با اشاره به اینکه توجه به حوزه‌های ارزشی و فرهنگی دیگر دلیل کاهش مراودات است، تصریح می‌کند: با شکل‌گیری پدیده چشم‌وهمچشمی و حسادت افرادی که در تحرک طبقاتی بالا آمده‌اند نوعی احساس حسادت از طرف طبقات پایین‌تر را حس می‌کنند که به همین دلیل چندان مایل به ارتباطات نیستند.
وی با تاکید بر اینکه در حوزه‌های فرهنگی، نظام فکری هم از اهمیت بسیاری برخوردار است، خاطرنشان می‌کند: تحرک طبقاتی خود می‌تواند منجر به تغییر حوزه‌های نگرشی و حوزه‌های باوری افراد شود یعنی افرادی که تغییر طبقات بالایی پیدا می‌کنند کمتر تقدیرگرا هستند و باورهای دینی‌شان ضعیف می‌شود و با افراد طبقات پایین دچار تعارض و کشمکش می‌شوند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه نظام فعلی خانوادگی ما دچار نوعی خانواده‌گرایی فردی شده است، می‌افزاید: در این شکل از خانواده‌ها برای سرپرست خانواده تنها اعضای تحت تکفل او مهم است و به نظام خویشاوندی فکر نمی‌کند و این باعث می‌شود نوعی تفکیک و تمایز اجتماعی بین اینها شکل بگیرد که اعضای خانواده فقط خودشان را ببینند و وضعیت شبکه خویشاوندی برای آنها مهم نباشد.
این آسیب‌شناس اجتماعی با اشاره به اینکه نظام توقعاتی باعث کاهش مراودات شده است، می‌گوید: طبقات پایین انتظار دارند افرادی که در طبقات بالا هستند از آنها دستگیری و حمایت کنند و اگر این نظام توقعاتی حذف شود نظام خویشاوندی ما می‌تواند سرجای خود قرار بگیرد.
قرض‌الحسنه‌های فامیلی بهانه خوبی برای ارتباطات بیشتر است
وی با بیان اینکه روحیه ایرانی‌ها و به خصوص اصفهانی‌ها با نوعی پنهان‌کاری عجین است، اظهار می‌کند: به دلیل جستجو وکنکاش در سردرآوردن از زندگی دیگران با توجه به وجود تفاوت‌های عقیدتی، نگرشی و مالی افراد کسی خواستار مراودات زیاد نیست و این خود باعث کاهش مراودات است.
پدریان با تاکید بر اهمیت فرهنگسازی، می‌گوید: نکته جالبی که در برخی نقاط اصفهان و دیگر شهرها در حال شکل گیری پدیده قرض‌الحسنه‌های فامیلی است که کاهش ارتباطات را جبران می‌کند و خانواده‌ها به بهانه قرض‌الحسنه فامیلی دور هم جمع می‌شوند.
وی در خصوص راهکار افزایش ارتباطات خانواده‌ها اظهار می‌کند: حذف نظام تشریفات و تجملات از ساختار مهمانی‌ها بسیار مهم است و لازم است بزرگان فامیل دورهم جمع شدن را با کمترین هزینه تکلیف کنند تا افرادی که متعلق به طبقات پایین هستند دچار دردسر و زحمت نشوند.
این استاد دانشگاه‌های اصفهان بهترین راهکار برای حل این موضوع را افزایش آستانه تحمل افراد دانست و می‌گوید: باید به این شعار برسیم که " باهم بودن آری مثل هم بودن نه " و اگر به این نقطه برسیم بسیاری از مسائل جامعه حل می‌شود و نظام خویشاوندی ما هم تحت تاثیر این پدیده حل می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه لازم است افرادی که به نظام‌های ایدئولوژیک خود پایبند هستند بدانند خدا نیستند، می‌افزاید: این افراد نمی‌توانند دیگران را قضاوت کنند چرا که آنها هم دارای عقاید و تفکراتی هستند که ممکن است با عقاید ما همخوانی نداشته باشد و این دلیل برتری آنها یا ما بر آنها نیست.
این آسیب‌شناس اجتماعی با تاکید بر لزوم افزایش آستانه تحمل افراد اظهار می‌کند: لازم است آستانه تحمل خود را در نظام خویشاوندی بالا ببریم و خانواده‌ها بدانند عقاید و باورهای دینی، سیاسی و فرهنگی آنها محترم است اما نظام خویشاوندی می‌تواند ارتباطی غیر از حوزه‌های سیاسی و ایدئولوژیک داشته باشد.
ارتباطات سطحی شده است
همچنین احمد پدرام در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با تاکید بر سطحی شدن ارتباطات، اظهار می‌کند: اگرچه این عصر، عصر ارتباطات است اما به نظر می‌رسد ارتباطات واقعی افراد بسیار سطحی شده و ارتباطات فضای مجازی هم از کیفیت عاطفی و عمیق معنوی برخوردار نیست.
وی با بیان اینکه فضای مجازی به نوعی خبرکشی، خبرچینی و خبردهی دچار است، اظهار می‌کند: وقتی از ارتباط موثر صحبت می‌کنیم یعنی آنچه که دو نفر را به هم نزدیک و همدل می‌کند تا با کمک همدیگر مشکلات را حل کنند.
این روانشناس با بیان اینکه در مهارت‌های زندگی و گفت‌وشنود را بلد نیستیم، می‌افزاید: در نتیجه این امر رفت‌وآمد را هم بلد نیستیم و به همین دلیل گفت‌وشنود ما هم دچار اختلال شده است چرا که خودآگاهی ما کم است و از ویژگی‌ها، نقاط ضعف و قدرت خود کم اطلاع هستیم.
وی با بیان اینکه از دیگران بی‌خبریم، می‌گوید: شاید اطلاعاتی از آنها داشته باشیم اما معمولا اطلاعات ما در مورد شرایط مالی، پست و مقام آنهاست اما از موقعیت روحی روانی و معنوی آنها بی‌خبریم.
پدرام در خصوص خانواده سالم تصریح می‌کند: خانواده سالم خانواده‌ای است که برای یکدیگر وقت بگذارند به فکر هم باشند و با وجودی که در کار هم مداخله نمی‌کنند از حال هم باخبر باشند.
وی در خصوص نگاه دیگر کشورها به داشتن رابطه فامیلی می‌گوید: در آمریکا می‌گویند هر فامیل یک دفتر پس‌انداز عاطفی است و داشتن و حفظ این حساب با رفت وآمد به سلامت روان بسیار کمک می‌کند و در آموزه‌های دینی ما هم بسیار به این موضوع تاکید شده است.
انسان سالم توان تحمل تفکرات دیگر را دارد
این روانشناس در تشریح این موضوع می‌گوید: اما متاسفانه تضادی پیدا کرده‌ایم که وقتی وضع‌مان خوب یا بد می‌شود از فامیل فاصله می‌گیریم چرا که یا می‌ترسیم اگر موقعیت یا جایگاهی داریم از ما سوءاستفاده کنند یا وقتی وضع‌مان بد است هم می‌ترسیم فکر کنند که می‌خواهیم از آنها سوءاستفاده کنیم به همین دلیل باید به خودشناسی برسیم که اگر آدمها ذهنیت خودشان را بشناسند تنظیم روابط راحت‌تر می‌شود.
پدرام در خصوص ارتباط موثر افراد با هم می‌گوید: ارتباط متاثر از روش حل مسئله، تصمیم‌گیری درست، تفکر خلاق و کنترل هیجانات عاطفی است وقتی اینها را در خانواده، فامیل یا از طریق آموزش سازمان‌های مسئول نداشته باشیم احساس تنهایی، بی‌کسی و ناامیدی می‌کنیم.
وی با بیان اینکه یکی از ضعف‌های ما این است که فکر می‌کنیم فقط باید با کسی مراوده و رفت وآمد داشته باشیم که مثل خودمان باشد، می‌افزاید: یک انسان سالم توان تحمل تفکرات دیگران را هم دارد و باید این ذهنیت در والدین تقویت شود که ممکن است دیگران عقاید و نگرش متفاوت ما داشته باشند و انسان سالم نباید فقط به دنبال مشابه خود باشد بلکه باید به دنبال مکمل خودش هم باشد نباید حتما عقاید سیاسی اقتصادی و اجتماعی افراد مثل هم باشد تا با هم ارتباط داشته باشند بلکه اصلا انسان در تعامل است که رشد می‌کند باید دگراندیشی و عقاید متفاوت را به عنوان یک واقعیت رشدی تربیتی بپذیریم و بدانیم که آدمها به دلیل تفاوت شخصیت تفاوت نگرش دارند و به دلیل تفاوت نگرش تفاوت شخصیت پیدا می‌کنند.
گزارش از: شهین اصلانی - خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما