احسان حاجی آقا معمار، از مجسمه سازان اصفهانی است که به مناسبت روز جهانی معمار، خبرنگار ایمنا گفت و گویی با این هنرمند داشته است. در این گفت و گو، به مشکلات مجسمه سازان در ایران پرداخته شده است.
وی با اشاره به مشکلات حوزه مجسمه سازی در ایران می‌گوید: ما مجسمه سازان هیچ گونه سازمان صنفی که مجسمه سازی را به عنوان یک شغل بشناسد نداریم. تنها انجمنی که برای مجسمه سازان وجود دارد، یک انجمن مستقل تحت عنوان "انجمن هنرمندان مجسمه ساز" است که فقط در تهران و در مشهد شعبه دارد و این انجمن با وجود اینکه تحت نظر اداره ارشاد فعالیت می‌کند، اما به عنوان یک صنف شناخته نمی‌شود. عدم وجود یک صنف شغلی برای مجسمه سازان، موجب آن شده است که این هنرمندان مجبور باشند تحت عنوان "پیمانکار" با اداره‌ها همکاری داشته باشند.
حاجی آقا معمار ادامه می‌دهد: با وجود اینکه مجسمه سازی راه کسب درآمد من است و شغل اصلی من مجسمه سازی است، اما به دلیل وجود نداشتن یک مرجع قانونی برای این هنرمندان، ما مجسمه سازان هیچ گونه مدرک معتبری برای عنوان این مطلب که "شغل ما مجسمه سازی است" نداریم. اگرچه در حال حاضر اداره ارشاد متولی امر مجسمه سازی است و گاهی این هنرمندان را مورد حمایت قرار می‌دهد، اما به عنوان یک شغل مستقل شناخته نمی‌شود. ما مجسمه سازان تنها درصورتی می‌توانیم به رسمیت شناخته شویم که آثار خود را زیر دسته هنرهای صنایع دستی قرار بدهیم. اگرچه مجسمه سازی هم جزو هنرهای دستی محسوب می‌شود، اما در صورتی سازمان صنایع دستی ما را تحت پوشش خود قرار می‌دهد که آثارمان واجد شرایط تعریف شده برای این اداره باشد.
این مجسمه ساز با بیان اینکه مجسمه سازی به عنوان یک فعالیت هنری مستقل، هویت شناخته شده‌ای ندارد، می گوید: شخص مجسمه ساز در صورتی می‌تواند از وجه قانونی برخودار شود و فعالیت‌هایش را مانند دیگر هنرها به عرصه‌ی بین الملل معرفی کند و یا تحت عنوان یک شخص بلکه نه یک پیمانکار، به رسمیت شناخته شود که کارگاهی راه اندازی کند، که این کارگاه هم باید از اداره صنایع دستی مجوز دریافت کند و هیچ گونه جواز کارگاهی یا شغلی تحت عنوان "کارگاه مجسمه سازی" از سوی وزارت ارشاد تعریف نشده است. به عنوان مثال، ما مجسمه سازان نمی‌توانیم به صورت مستقل با اداره مالیات کار کنیم زیرا این اداره ما را به رسمیت نمی‌شناسد. مجسمه سازان همچنین هیچ گونه مرجعیت قانونی نیز ندارند که برای پیگیری مشکلات خود به آن مراجعه کنند. به عنوان مثال برای آنکه بتوانم فعالیت مستقلی داشته باشم، مجوز کارگاهی تحت عنوان"کارگاه تولید احجام چوبی" دریافت کرده‌ام. اگرچه سبک شخصی من نیز در ارتباط با مجسمه‌های چوبی است اما بازهم عنوان"مجسمه ساز" برای فعالیت‌های من مورد قبول واقع نمی‌شود.
حاجی آقا معمار در ادامه گفت و گویش با خبرنگار ایمنا اضافه می کند: اینکه ما مجسمه سازان مجبوریم برای امرار معاش خود با مراکزی مانند شهرداری‌ها و یا صنایع دستی همکاری داشته باشیم موجب می‌شود رفته رفته سبک شخص خود را گم کنیم، زیرا باید آثارمان واجد شرایط مرکز سفارش دهنده باشد. این در حالی است که اگر مجسمه ساز یک صنف مسقل داشت، می‌توانست آثار شخصی خود را بسازد و برای شرکت در نمایشگاه‌های بین المللی مورد حمایت سازمانی واقع شود اما در حال حضر هیچ گونه مرکزی وجود ندارد که هنرمند مجسمه ساز را با هویت خودش به خارج از کشور معرفی کند و فعالیت‌های بین المللی مجسمه سازان باید با هزینه‌های شخصی خود هنرمند انجام شوند.
این مجسمه ساز می افزاید: در حال حاضر فعالیت در حوزه خصوصی برای ما بهتر از فعالیت با ارگان‌های دولتی است. تعدادی کرییتور در ایران وجود دارند که ممکن است از هر مجسمه ساز چند اثر خریداری کنند و آنها را به مشتریان خود در خارج از کشور بفروشند. این در حالی است که ما مجسمه سازان نمی‌توانیم به صورت مستقیم با خریداران بین المللی در ارتباط باشیم و اگر وزارت ارشاد ما را به رسمیت می‌شناخت، این آثاری که به صورت خصوصی و به اشخاص فروخته می شوند، می‌توانست توسط دولت و به صورت رسمی انجام شود که همین امر موجب ارز آوری و صادرات هنرهای تولیدی کشور به کشورهای دیگر باشد. ما مجسمه سازان اگر بخواهیم به صورت شخصی نمایشگاهی را در خارج از کشور برگزار کنیم، باید مجسمه‌های کوچکی را آماده نمایش کنیم زیرا هزینه حمل و نقل آثار، گذشته از هزینه‌های گزاف برای اجاره گالری و خروج از کشور، بسیار زیاد است و ما هیچ گونه حامی مالی دولتی نداریم.
احسان حاجی آقا معمار خاطرنشان می کند: به رسمیت شناخته شدن هنرمندان مجسمه ساز نیازمند حمایت و فعالیت از سوی خود وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی است و انجمن‌های مستقل یا یک شخص توانایی انجام این امر را به تنهایی ندارند.
دو اثر جدید از این مجسمه ساز تحت عناوین" سردیس شهید قاضی" در سه راه ملک اصفهان و "نماد حجاب" برای شهرستان نجف آباد به زودی آماده نصب خواهند شد و نمایشگاه شخصی آثار این هنرمند نیز به زودی در تهران برگزار خواهد شد.
نظر شما