۱۶ درصد ایرانی های بالای ۱۵ سال آرتروز دارند/ حساسیت بهاری و شگردهای غذایی

به گزارش خبرنگار ایمنا؛ طرح پوشش بیمه ای خدمات پرستاری در منزل با پیگیری معاونت پرستاری به موافقت سازمان بیمه سلامت رسید و فاز اول اجرای آن در ۶ استان به مدت یک ماه، به صورت کشوری اجرا می‌شود.

جلسه مشترک معاونت پرستاری و بیمه سلامت با مدیران پرستاری و مدیران کل بیمه سلامت استان های همدان، کرمان، اردبیل، یزد، تهران و گیلان به صورت ویدیو کنفرانس درخصوص پوشش خدمات بیمه ای مراکز مشاوه و خدمات پرستاری در منزل با حضور مریم حضرتی معاون پرستاری وزارت بهداشت، موهبتی مدیرعامل بیمه سلامت، ادیانی معاون بیمه سلامت، میرزا بیگی عضو هیات مدیره بیمه سلامت، احمد نجاتیان مدیرکل دفتر توانمندسازی معاونت پرستاری و کارشناسان معاونت پرستاری و سازمان بیمه سلامت برگزار شد.

مریم حضرتی در این جلسه با بیان اینکه برنامه ششم توسعه و نیاز مردم به دریافت خدمات مراقبتی، ما را مکلف می کند که به سمت توسعه خدمات مشاوره و مراقبت در منزل حرکت کنیم، پوشش خدمات پرستاری در منزل را بهترین و مهمترین تسهیل کننده در این مسیر دانست.

وی افزود: طرح پوشش بیمه خدمات پرستاری در منزل در ابتدا و به صورت آزمایشی در سه استان تهران، کرمان و همدان با ۵ بیماری نارسایی‌های ‌قلبی، سکته‌های مغزی، سرطان‌ها، بستری در آی سی یو با علت بیماری‌های مزمن و یرقان نوزادان صورت گرفت و در ادامه برای دریافت نتیجه بهتر سه استان گیلان، یزد و اردبیل نیز به این مجموعه اضافه شدند و در دو بیماری نارسایی‌های ‌قلبی و بیماران بستری در آی. سی. یو به مدت یک ماه دیگر براساس بسته های خدمتی اعلام شده و به صورت آزمایشی این طرح را دنبال خواهند کرد.

معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به اینکه اجرای این طرح موجب رضایت بیماران، افزایش کیفیت و کاهش هزینه های سلامت می شود، افزود: در جریان برگزاری این طرح، کمیته تخصصی معاونت پرستاری و بیمه سلامت به صورت هفته ای جلساتی را خواهند داشت و نواقص و موانع کار را بررسی و رفع خواهند کرد.

موهبتی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت نیز در این جلسه با بیان اینکه حرکت جمعیت به سمت سالمندی توجه به بحث خدمات پرستاری در منزل را جدی تر می کند، گفت: برای ما در موضوع خدمات پرستاری در منزل قبل از کاهش هزینه ها آسایش و رضایت بیماران و خانواده های آنان مورد توجه است، چرا که معتقدیم در فضایی که درمان پاسخ نمی دهد و مراقبت جایگزین آن می شود، آرامش و آثار روانی می تواند بر بیماری ها فایق آید.

وی افزود: موضوع یک اقدام بین بخشی است که مورد توجه وزیر بهداشت نیز هست. لذا ما به صورت جدی به دنبال نتیجه مطلوب این طرح هستیم.

در ادامه محمد میرزابیگی نیز به وجود بیش از یک هزار مرکز مراقبت در منزل در سراسر کشور اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، بیش از ۱۳۰ هزار تخت بیمارستانی در کشور داریم که هر مرکز مراقبت در منزل می‌تواند پشتیبان ۱۳۰ تخت بیمارستانی باشد و بیمارانی که دچار ‌بیماری‌های مزمن هستند می‌توانند از خدمات این مراکز استفاده کنند.

همچنین در پایان این جلسه نیز، کارشناسان بیمه سلامت، معاونت پرستاری و مدیران کل بیمه سلامت استان ها نظرات خود را پیرامون طرح مطرح کردند.

۱۶ درصد ایرانی های بالای ۱۵ سال آرتروز دارند

استاد روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران، با بیان اینکه آرتروز معضل بزرگ جوامع است، گفت: ۱۶.۹ درصد افراد بالای ۱۵ سال جامعه گرفتار آرتروز هستند.

فریدون دواچی، در سی امین کنگره جامعه پزشکان متخصصین داخلی که در مرکز همایش‌های رازی تهران در حال برگزاری است، افزود: طبق مطالعات انجام شده شیوع آرتروز در ایران، بین افراد بالای ۱۵ سال جامعه ۱۶.۹ درصد است که این وضعیت برای آرتروز زانو ۱۵.۵، دست ۲.۹ و لگن ۰.۳۲ درصد است.
وی گفت: مطالعه‌ای در تهران نشان داد که سن افراد در آرتروز تأثیر دارد، به طوری که افراد ۴۱ تا ۵۰ سال ۲۲ درصد، ۵۱ تا ۶۰ سال ۳۹ درصد، ۶۱ تا ۷۰ سال ۵۳ درصد و بالای ۷۰ سال، ۶۶ درصد به آرتروز مبتلا می‌شوند.
این استاد روماتولوژی با تاکید به اینکه آرتروز فرسودگی غضروف است، اظهار کرد: سلول غضروف کوندروسیت است که قادر به تقسیم نبوده و محکوم به مرگ و پیری است و هیچ سلول دیگری جانشین آن نمی‌شود.
وی تصریح کرد: غضروف از چند لایه از جمله لایه سطحی بسیار نازک، لایه میانی نسبتاً باریک، لایه عمقی و آخرین لایه تشکیل شده است که امروزه ثابت شده است تا زمانی که لایه سطحی غضروف سالم باشد هر کار سنگینی را می‌پذیرد ولی اگر ترک یا شکافت در لایه سطحی اتفاق بیفتد، آرتروز شروع می‌شود و نمی‌توان کاری انجام داد.
دواچی با بیان اینکه علت هر چه باشد موجب اختلال در متابولیسم طبیعی می‌شود، یادآور شد: غضروف در اثر سایش کهنه می‌شود و باید ترمیم شود که کوندروسیت ماتریکس کهنه را از بین برده و به جای آن ماتریکس جدید از نوع مرغوب ساخته می‌شود.
وی با تاکید به اینکه تا زمانی که متابولیسم طبیعی است، لایه سطحی سالم است، گفت: پیری کوندروسیت اختلال در متابولیسم طبیعی ایجاد کرده تخریب می‌شود و آرتروز پدید می‌آید.
این استاد روماتولوژی یادآور شد: چاقی، یکی دیگر از معضلات قرن جدید است که باعث آرتروز می‌شود.
دواچی ادامه داد: چاقی ازدیاد بافت چربی است که BMI بیش از ۳۵، احتمال بروز آرتروز را ۱۴ برابر می‌کند و به طور کلی چاقی فاجعه است.
وی گفت: BMI کمتر از ۲۰ به عنوان لاغری، بین ۲۰ تا ۲۵ طبیعی، ۲۵ تا ۳۰ اضافه وزن و بیش از ۳۰ به عنوان چاقی مطرح می‌شود که اگر فردی BMI را ۱۰ درصد کاهش دهد و تا چهار سال آن را نگه دارد، موقتاً جلوی پیشرفت آرتروز گرفته می‌شود.
دواچی با اشاره به اینکه پیشرفت آرتروز به صورت مرحله‌ای شامل شکسته شدن لایه سطحی درم، ادم لایه حیاتی، شکاف عمیق در غضروف، تغییر phenoty کوندروسیت، ازدیاد تخریب ماتریکس، تضعیف ساخت ماتریکس جدید، جدا شدن لکه‌های غضروف و التهاب بافت انجام می‌شود، افزود: علل ایجاد آرتروز به صورت اولیه شامل بالا رفتن سن (بعد از ۴۰ سالگی) و علل ثانویه شامل ضربه یا تروما، التهاب، عفونت، اختلالات متابولیک و ژنتیک است.
وی در ادامه مهم‌ترین علامت آرتروز را درد خواند و گفت: درد بر اثر فعالیت یا پیاده روی شروع و با استراحت از بین می‌رود، نقطه درد داخل زانو است و افراد دچار خشکی مفصل بعد از استراحت می‌شوند.
این استاد روماتولوژی با بیان اینکه تشخیص این بیماری بالینی است و نیاز به پاراکلینیک ندارد، افزود: MRI در تشخیص آرتروز زانو کاربرد ندارد و معمولاً فقط برای کارهای تحقیقاتی است .
وی در پایان با اشاره به اینکه آرتروز درمان قطعی ندارد، خاطرنشان کرد: در مواجهه با این عارضه باید نکاتی را رعایت کنیم که شامل عدم مصرف مسکن، داشتن فعالیت معقول، پرهیز از نشستن روی زمین، توالت ایرانی، کاهش وزن و…، است.

شگردهای غذایی برای رهایی از حساسیت‌های بهاری

هر سال در فصل بهار یک‌سری علائم سراغش می‌آید. دچار آبریزش بینی می‌شود و عطسه و سرفه امانش را می‌برد. کهیر می‌زند و به شدت دچار خارش‌های پوستی می‌شود.

دلیل بروز این علائم را نمی‌داند و کنجکاو است بداند آیا با اصلاح تغذیه می‌تواند این علائم را مهار کند؟ شکی وجود ندارد که رعایت برخی رژیم های غذایی می تواند در کاهش شدت و پیشگیری از حساسیت فصلی موثر باشد که ما در گفت‌وگو با دکتر سید مهدی میرغضنفری، متخصص فیزیولوژی و دکتر محمدباقر ملجایی، متخصص تغذیه مروری بر نکات مهم و کلیدی در این زمینه خواهیم داشت.

محمدباقر ملجایی متخصص تغذیه :

سیستم ایمنی به گونه‌ای تنظیم شده که با ورود عوامل خارجی همچون انواع میکروب‌ها و ذرات ناشناخته به بدن اقدام به سرکوب آنها می‌کند، اما برخی مواقع سیستم ایمنی نسبت به عوامل خارجی واکنش بیشتری نشان می‌دهد و علائمی تظاهر می‌کند که تحت عنوان حساسیت یا واکنش‌های ازدیاد حساسیت نام برده می‌شود که نوعی نقص سیستم ایمنی است. این واکنش‌ها انواع و اقسام مختلفی دارند که یکی از آنها آلرژی فصلی به خصوص در بهار است که با ورود گرده یا ذرات گیاهان از طریق سیستم تنفسی سبب فعال شدن سلول‌هایی خاص و ترشح ترکیباتی در بدن با بروز علائمی نظیر گرفتگی و آبریزش بینی، عطسه، سرفه، تنگی نفس، خارش، اگزمامی‌شود.
ارتباط آلرژی با ام‌اس!
در برخی وبگاه‌ها مطالبی منتشر شده که افراد مبتلا به آلرژی بیش از دیگران مستعد ابتلا به بیماری‌های خودایمنی همچون ام‌اس هستند. دکتر ملجایی می‌گوید برخی مواقع به دلایل ناشناخته سیستم ایمنی نسبت به اندام‌های خود واکنش نشان داده و به عنوان عامل خارجی به آن حمله کرده و سبب بروز بیماری‌های خود ایمنی همچون ام‌اس، لوپوس، دیابت نوع یک و... می‌شود. لازم است بدانید در بیماری‌های خودایمنی سلول‌های عامل بروز حمله به اندام‌های خاص با سلول‌های عامل ازدیاد حساسیت تفاوت دارند و هر کدام مسؤول ایجاد واکنش‌های متمایز هستند و در این خصوص افراد نباید نگرانی خاصی داشته باشند.
نقش پررنگ تغذیه در مهار آلرژی‌ها
در انواع آلرژی‌های ازدیاد حساسیت و خودایمنی که سبب وضعیت التهابی در بدن می‌شوند علائم بیماری می‌تواند با مصرف یک سری مواد غذایی ضدالتهابی، مهار و برعکس با استفاده از برخی غذاهای التهاب‌زا عود و تشدید شود. هدف از مهار و کنترل التهاب کمک به بهبود فعالیت سیستم ایمنی بدن است که اغلب در افراد با اضافه وزن بالا و چاق که به دلایلی ترکیبات التهاب‌زا در آنها سبب افزایش استعداد به این بیماری‌ها می‌شود، بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد.

غذاهای ضدالتهاب کدامند؟
رژیم غذایی حاوی غلات کامل شامل نان و برنج سبوس‌دار، مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ نظیر گردو، روغن کانولا و کلزا و زیتون، غذاهای دریایی، میوه و سبزیجات تازه یا مکمل‌های اسید چرب امگا ۳ و آنتی‌اکسیدانی ویتامین E و سلنیوم با تعدیل سیستم ایمنی سبب کاهش التهاب می‌شوند.
در واقع با رعایت بشقاب غذایی سالم که نیمی از آن شامل سبزیجات و میوه‌های تازه و نیمی دیگر حاوی غلات کامل، گوشت سفید و حبوبات همراه با لبنیات کم‌چرب است، می‌توان به کنترل بیماری‌های التهابی کمک کرد.

غذاهای التهاب‌زا را بشناسید
چربی‌های اشباع نظیر روغن حیوانی، کره، مارگارین، لبنیات پرچرب، گوشت قرمز و استفاده مستمر از غذاهای حاوی اسید چرب امگا ۶ همچون روغن آفتابگردان و کنجد و مواد غذایی حاوی افزودنی و نمک سود شده می‌تواند با برهم زدن تعادل سیستم ایمنی بدن، سبب افزایش التهاب و بروز بیماری‌های خودایمنی و ازدیاد حساسیت شود.

دکتر سیدمهدی میرغضنفری
متخصص فیزیولوژی‌
در طب سنتی، آلرژی با تظاهر علائمی تعریف می‌شود و اغلب نوعی نقص در سیستم ایمنی یا قوه مدبره بدن است که به‌دلیل اختلال در اخلاط و مزاج بروز می‌کند و در برخی فصول همچون بهار که مواد و اخلاط بدن تمایل به حرکت دارند بیشتر از سایر فصول رخ می‌دهد. در طب سنتی عقیده بر این است که با بروز علائم حساسیت، قوه مدبره بدن سعی بر پاکسازی و خروج مواد زاید و اخلاط نامطلوب دارد که برای حفظ سلامت مفید و علائم آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. درخصوص این‌که آلرژی در کدام مزاج بیشتر بروز می‌کند تحقیقاتی صورت نگرفته اما به نظر می‌رسد در مزاج‌های گرم و تر و سرد و تر بیشتر بروز کند.
در طب سنتی هدف از پیشگیری یا درمان آلرژی‌ها جلوگیری از آزاد شدن یا تجمع مواد آلرژن در بدن و دفع مواد زاید است. آلرژی در مزاج‌های گرم و سرد علائم مختلفی دارد و نسخه هر مزاج با دیگری متفاوت است.

آلرژی در گرم مزاجان
عامل محرک سیستم ایمنی در مزاج‌های گرم، صفراست که ماده‌ای سوزاننده و خورنده است و سبب بروز علائمی چون کهیر، آبریزش و التهاب بینی، سرخی چشم‌ها، خونریزی بینی، دمل و... می‌شود. پرهیز از چربی‌ها و شیرینی‌ها، مصرف خنکی جاتی چون سکنجبین، سرکه، آبغوره، اسفرزه، خرفه، تخم کتان، به‌دانه، چغاله‌بادام، گوجه‌سبز، کاهو، کرفس، ریواس، آش گشنیز، خورش سبزیجات، مصرف مسهل‌ها و ملین‌ها نظیر آلومی تواند صفرا و حرارت خون را مهار و سبب بهبود علائم حساسیت شود. فصد و حجامت در کنار ورزش و پرهیز غذایی، تحت نظر متخصص می‌تواند مفید باشد.

آلرژی در سردمزاجان
حساسیت در سردمزاجان همراه با ترشحات آبکی گاهی غلیظ به رنگ سفید یا سبز و سنگینی در سر و صورت و پف‌آلودگی است که بر اثر مصرف مواد رطوبی وخیم‌تر می‌شود و هر چه علائم آبریزش بیشتر باشد ناشی از رطوبت مغز و معده است. باد سرد برای این مزاج تشدیدکننده است و باید مصرف خنکی‌ها و تری‌افزاهایی چون ماست، دوغ و انواع غذاهای آبکی را محدود کنند.

تشریح برنامه های ایمن سازی/ ورود دو واکسن جدید

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، به تشریح برنامه‌های کنترل و پیشگیری از بیماری‌های واگیر با هدف دستیابی به پوشش همگانی سلامت پرداخت.

محمدمهدی گویا به مناسبت هفته سلامت، در تشریح برنامه‌های کنترل بیماری‌های واگیر با هدف دستیابی به پوشش همگانی سلامت، اظهار داشت: پوشش همگانی سلامت چند هدف عمده را دنبال می‌کند که مهم‌ترین هدف اصلی آن، این است که تمام آحاد مردم یک جامعه بتوانند از خدمات سلامت برخوردار شوند. همچنین این امر، کیفیت مناسبی داشته باشد بدون اینکه پرداخت‌های مردم را افزایش دهد که اگر چنین هدفی را محقق کند، یعنی خدمت عادلانه ارائه کرده است و ما را به جایی می‌رساند که مردم کمتر بیمار شوند و کمتر هزینه برای درمان شأن پرداخت کنند و کمتر جان خود را از دست بدهند.

وی افزود: یکی از ابعاد مهم پوشش همگانی سلامت، بیماری‌های واگیر است که باید در این زمینه به سه هدف دست پیدا کنیم. اول اینکه بیماری‌هایی که قابل ریشه کنی هستند مانند فلج اطفال را ریشه کن کنیم. دوم، بتوانیم بیماری‌هایی را که قابلیت حذف شدن دارند، حذف کنیم. سرخک از جمله این بیماری‌ها است و در حال حاضر نزدیک به حذف آن هستیم. در وهله سوم نیز با تغییر رفتار و آموزش گروهی، بیماری‌ها را مانند HIV کنترل کنیم.

گویا تصریح کرد: هر کشوری در راستای پوشش همگانی سلامت یک سری بیماری‌های واگیر را انتخاب کرده که انتقال آنها را که قابل پیشگیری با دارو و واکسن هستند کاهش دهد و باید در مجموعه برنامه پوشش همگانی سلامت خود قرار دهد. برخی بیماری‌ها در آن کشور اصل و مهم اند و برخی فقط مختص یک کشور خاص هستند. برای مثال، ما باید تا سال ۲۰۲۰ دیگر شاهد انتقال HIV نبوده و همه راه‌های انتقال آن را بسته باشیم. برای بیماری سل نیز تا سال ۲۰۵۰ زمان تعیین شده که تا آن زمان نباید دیگر کسی مبتلا به سل شود مگر اینکه به صورت اتفاقی به آن مبتلا شوند.

رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، گفت: برای پوشش همگانی سلامت، بیماری‌های واگیر را اولویت بندی می‌کنیم. برخی از این بیماری‌ها با واکسن قابل کنترل هستند و برخی دیگر با دارو و یا با تغییر رفتار از میان می‌روند. بر همین اساس باید برای هر کدام برنامه ریزی و اولویت بندی داشته باشیم؛ چراکه مفهوم پوشش همگانی سلامت در هر کشور معنی متفاوتی دارد. تا قبل از انقلاب اسلامی، پوشش واکسیناسیون مناسب نبود و حدود ۴۰ درصد را شامل می‌شد، این در حالی است که در حال حاضر، این میزان به ۹۹ درصد رسیده است.

وی در خصوص اضافه شدن واکسن‌های جدید به برنامه ایمن سازی کشور گفت: ما واکسن‌های جدیدی را به برنامه ایمن سازی کشور وارد می‌کنیم تا بتوانیم بیماری‌های جدید را، کنترل و پیشگیری کنیم. قبل از انقلاب اسلامی، هزاران کودک به سرخک مبتلا می‌شدند که امروزه این رقم به کمتر از صد مورد در سال رسیده است. البته بخشی از مبتلایان مهاجرین کشورهای دیگر هستند که قبلاً واکسینه نشده‌اند. واکسن‌های سل، سرخک، دیفتری، کزار و سیاه سرفه را قبل از انقلاب در اختیار داشتیم و واکسن فلج اطفال بعد از انقلاب و واکسن هپاتیت B هم، در سال ۷۲ اضافه شد. در سال ۸۲ تعداد ۳۳ میلیون نفر را علیه سرخک واکسینه کردیم. از سال ۹۴ واکسن پنتاوالان اضافه شد و دو سال قبل نیز، واکسن تزریقی فلج اطفال به برنامه واکسیناسیون افزوده شد. به زودی هم، ۲ واکسن روتاویروس و پنوموکوک اضافه خواهد شد.

به گفته گویا، تقریباً همه بیماری‌هایی که با واکسن قابل پیشگیری هستند در کشور ما قابل کنترل بوده و هدف اصلی این است که واکسنی تهیه کنیم که همه مردم امکان برخورداری آن را به صورت رایگان داشته باشند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در خصوص بیماری‌هایی مانند HIV که باید با تغییر رفتار کنترل شوند، می‌بایست به مردم آموزش‌های لازم ارائه شود تا با خودکنترلی و پایبندی به راه‌های پیشگیری به آن بیماری مبتلا نشوند. تمامی این موارد به صورت هدفمند انتخاب و بر اساس سال‌ها مطالعه دانشمندان و متخصصان برنامه ریزی شده‌اند. در واقع برنامه ریزی و حرکت بر اساس اولویت‌های کشوری، مجموعه پوشش همگانی سلامت را تشکیل می‌دهد.