به گزارش خبرنگار ایمنا، اقدام دولت ترامپ تا حدی نا متعارف، غیر کارشناسی و بی برنامه بود که حتی خود مقامات دولت آمریکا از جمله وزیر امور خارجه این کشور نیز در تشریح چگونگی اجرایی شدن آن در ماندند و در پاسخ به خبرنگارانی که می خواستند نکات بیشتری در مورد ابعاد این تصمیم بدانند، ابراز بی اطلاعی می‌کردند و پاسخ خبرنگاران را به آینده حواله می دادند تا حداقل خودشان بتوانند بفهمند قضیه این تصمیم ترامپ چیست و چگونه قرار است به آن عمل شود.
هر چند به جز رژیم صهیونیستی، عربستان و بحرین کشورهای دیگر طرفی به تصمیم ترامپ نبستند و حتی برخی خواستار خودداری این کشور از تنش زایی بیشتر در رابطه با ایران شدند، اما در هر صورت باید دید دولت آمریکا از این تصمیم چه اهدافی در سر دارد و تروریستی اعلام شدن سپاه می تواند چه پیامدهایی برای این بخش از نیروهای نظامی کشورمان داشته باشد. در همین رابطه گفت وگویی انجام دادیم با علی امیدی، استاد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان و تحلیل گر مسائل بین المللی و نظر وی را درمورد این مسأله جویا شدیم که درادامه می خوانید:
چرا دولت آمریکا سپاه پاسدارن ایران را درلیست گروههای تروریستی قرار داده است؟
به نظر می رسد هدف اصلی آمریکا از قراردادن سپاه پاسداران ایران در فهرست گروههای تروریستی تخریب چهره سپاه، نظام جمهوری اسلامی و حاکمان و ملت ایران است. اگرچه ممکن است دولت آمریکا اقدام عملی مشخصی در راستای این تصمیم انجام ندهد، اما می کوشد به هر طریق ممکن چهره منفی و ناخوشایندی از سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران به دنیا القا کند و سعی می‌کند اینگونه بنمایاند که حکومت جمهوری اسلامی ایران و تشکیلات آن تروریستی است و اهداف تروریستی را در جهان دنبال می کند.
با این وجود از منظر حقوق بین الملل چنین اقدامی از سوی دولت آمریکا مشروع نیست؛ چرا که اقدامات نیروهای مسلح نمادی از رفتار حاکمیت هر کشور هستند و نمی توانند به طور غیرقانونی وخودسرانه دست به اقدامات نظامی بزنند، بلکه طبق سلسله مراتب از بالاترین مقام سیاسی و امنیتی کشور خودشان پیروی می کنند. بنابراین نمی توان بخشی از حاکمیت یک کشور را غیر قانونی نشان داد و از کل حاکمیت آن جدا کرد، این مسأله در حقوق بین الملل موضوعیت ندارد. چنانکه کشوری به رفتار کشور دیگر اعتراض دارد باید از طریق سازمانهای بین المللی به غیر قانونی بودن رفتارهای آن کشور اعتراض کند؛ نه این که بخشی از حاکمیت آن یعنی نیروهای نظامی و دفاعی آن را تروریست معرفی کند.
به نظر شما آمریکا با این تصمیم به دنبال ایجاد درگیری نظامی و فراهم آوردن مقدمات حمله به ایران است؟
به نظر می رسد دولت آمریکا به دنبال بهانه جویی‌های مکرر بود تا با قرار دادن سپاه پاسداران ایران در لیست گروههای تروریستی، دستاویز قانونی لازم برای حمله نظامی نیروهای مسلح و وزرات دفاع آمریکا به نیروهای سپاه را فراهم کند، زیرا دولت آمریکا نمی تواند به داخل محدوده خاک ایران حمله کند و چنین کاری به منزله رویایی و جنگ با ایران است.
هدف آمریکا از این اقدام بیشتر تامین امنیت اسرائیل است و حضور ایران در سوریه و عراق شرایطی برای نیروهای مسلح آمریکا و نیروهای تحت نظر آنها فراهم می کند تا بتوانند باتوجه به این قانون؛ مواضع سپاه پاسداران ایران و نیروهای مسلح حامی ایران را مورد هدف قرار بدهند. نظر دولت آمریکا این است که اگر ایران درسوریه حضور داشته باشد یا از حزب الله لبنان و یا حماس حمایت کند، این کار باعث مخدوش شدن امنیت اسرائیل می شود و آمریکا اجازه این امر را نمی دهد. بنابراین اگر بنا به اقدام نظامی آمریکا علیه ایران باشد در درون خاک ایران انجام نمی‌شود بلکه این حملات علیه سپاه پاسداران و نیروهای تابع سپاه درسرزمینهای اشغالی، سوریه، عراق و سایر مکان‌ها انجام می شود .
به نظر شما در شرایط کنونی کشورهای اروپایی می توانند به کاهش تنش بین ایران و آمریکا کمک کنند؟
اقدام دولت آمریکا به معنای آن است که همه روزنه های دیپلماتیک بین ایران و آمریکا مسدود شده است و دو کشور به نقطه غیر قابل بازگشت رسیده اند، حتی اگر در انتخابات آینده آمریکا دموکراتهایی با افکار سازنده سرکار بیایند، سختی رابطه بین ایران و آمریکا از بین نخواهد رفت؛ در واقع این دو کشور در روابط خود به نقطه غیر قابل بازگشت رسیده اند.
ازدیدگاه اتحادیه اروپا،چین و روسیه برجام تبدیل به یک لاشه متعفن شده است که سرنوشت آن برایشان مهم نیست، اگرچه این کشورها به صورت لفظی از برجام دفاع می کنند، اما هیچ گونه اقدام عملی برای حفظ و تداوم آن و دفاع از ایران انجام نداده اند. به نظر می رسد برای این کشورها تعهد نسبت به برجام معنا و مفهومی نداشته و مشکلات ایران هم برایشان چندان مهم نیست، حال با تصمیم جدید دولت آمریکا احتمال خروج ایران از برجام افزایش یافته و سطح بحران در خاورمیانه و روابط بین ایران وآمریکا تشدید شده است.
در شرایط کنونی اتفاقات بسیار کوچک می تواند باعث حوادث بسیار بزرگی شود؛ اگر از مقر نیروهای آمریکایی در عراق و یا درسوریه خمپاره ای شلیک شود و نیروهای ایرانی هم بخواهند مقابله به مثل کنند، همین حادثه می تواند شروعی برای یک بحران بزرگ باشد و نمی توان جلوی پیش آمدن خیلی حوادث را گرفت.
ایران برای مقابله با این تصمیم تنش زای آمریکا چه اقداماتی می تواند انجام دهد؟
در نخستین گام ایران باید خود را برای یک جنگ احتمالی آماده کند، هیئت حاکمه آمریکا به کمتر از تسلیم ایران رضایت نمی دهد و در چنین شرایطی ایران باید آمادگی جنگی داشته باشد، نه این که بجنگد. اسرائیل و کشورهای عربی مثل عربستان، امارات و بحرین برای آغاز جنگ آمریکا علیه ایران هر کاری می کنند و حتی حاضر هستند هزینه جنگ احتمالی را نیز پرداخت کنند. لازم است ایران نقاط آسیب پذیر دشمن را شناسایی و آنالیز کند تا چنانکه درگیریهایی در سطح منطقه پیش آمد، بتواند در نقاط استراتژیک مانند تنگه هرمز با فشار بر دشمن همچنین توانایی هدف قراردادن پایگاههای نظامی آنها هزینه های زیادی را بر آنها تحمیل کند.
آیا راهکارهای دیپلماتیک و غیر نظامی برای جلوگیری از تنش با آمریکا وجود ندارد؟
البته که وجود دارد؛ اقدام ایران در مقابله به مثل و معرفی ارتش آمریکا در خاورمیانه به عنوان نیروی متجاوز و حامی تروریست نیز سیاست خوب و مناسبی بود که به موقع انجام شد. در کنار این اقدام لازم است دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجه کشورمان در سازمانهای بین المللی ازحق ایران دفاع کند. همچنین مقامات دیپلماتیک کشورمان می توانند پیش نویسی برای ارائه در مجمع عمومی سازمان ملل تهیه کنند مبنی بر این که هیچ دولتی حق ندارد ارتش قانونی کشور و دولت دیگری را نیروی تروریستی معرفی کند؛ ممکن است این اقدام با استقبال کشورهای در حال توسعه روبرو شود.
در شرایط کنونی ایران باید اقدامات بسیار سنجیده ای انجام دهد، اگر اسرائیل به نیروهای ایرانی در سوریه حمله کند و ایران عمل متقابلی انجام ندهد خطر جنگ احتمالی کم خواهد بود؛ اما اگر ایران بخواهد اقدامات مشابهی انجام دهد، خطر و بحران ناشی از جنگ در پیش رو خواهد بود. نکته قابل تأمل این است که پایگاههای آمریکا در کشورهای منطقه وخاورمیانه است؛ بنابراین در صورت درگیری ایران و آمریکا کل خاور میانه درگیر جنگ خواهد شد و این ظن زمانی تقویت می شود که بدانیم بسیاری از کشورهای عربی مثل امارات و عربستان در کنار رژیم صهیونیستی برای رویاویی با ایران آماده اند و شمشیر را از رو بسته اند.
نظر شما