به گزارش خبرنگار ایمنا، عباس آخوندی بعداز ظهر امروز _سه شنبه چهاردهم اسفندماه _ در سی و یکمین نشست از سلسله نشست های معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با عنوان «بازآفرینی و مدیریت شهری» اظهار کرد: رویکرد کالبدی و انسانی به شهر دو رویکرد متفاوت بوده و نتیجه کاملا متفاوتی نیز خواهد داشت.
وی با اشاره به طرح خیابان چهارباغ تصریح کرد: این طرح با اولویت انسان به جای خودرو تهیه شده است، اما چنانچه با رویکردی به غیر از این اجرا شده بود، اصفهان دیگر به عنوان شهری گردشگری شناخته نمی‌شد و سالانه گردشگران زیادی را سراسر جهان به این شهر تاریخی نمی‌کشاند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران افزود: شهر همانند ارگانیسم یک بدن است، همانطور که اگر قلب بدن از کار افتاده و اندام‌ها به صورت نامتجانس عمل کند، فرسودگی شهر نیز موجب گسترس نامتجانس شهر، کاهش رضایت شهروندان، کاهش امنیت و نبود جذابیت شهری می‌شود؛ بنابراین انسان ها و شهروندان نباید فدای کالبد شهر شوند، زیرا همه تلاش کالبد یک شهر بر آن است که شهروندان حسی خوب داشته و از زندگی در شهر احساس رضایت کنند.
آخوندی با تاکید بر قابلیت زیست‌پذیری شهرها ادامه داد: زیست پذیری تنها جنبه عینی از جمله خدمات کالبدی برای آسایش شهروندان ندارد، بلکه جنبه ذهنی نیز دارد در نتیجه حس تعلق و ارتباط با یک شهر باید تقویت شود؛ بنابراین بازآفرینی باید هم از نظر عینی و هم ذهنی مورد توجه قرار بگیرد تا شهروندان از زندگی در شهر لذت برده و احساس خشنودی کنند تا مفهوم شهر زیست پذیر محقق شود.
اهمیت حس تعلق به شهرها
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه هویت یک فرد به تعلق مکانی او وابسته است، گفت: این بدان مفهوم است که استقلال نسبی برای شهرها مثلا شهر اصفهان پذیرفته شود و یک فرد در هر جایی است، نسبت به مکان خاص خود احساس تعلق کند؛ چنانچه حس تعلق نباشد و شهر به عنوان یک سازمان اجتماعی پذیرفته نشود، شکل‌گیری شبکه‌های اجتماعی ممکن نیست.
وی افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا، مفهومی به نام نهادهای محله ای و رسانه‌های محلی وجود دارد؛ وجود این سازمان‌های محلی جزئی از استقلال و هویت نسبی محسوب می‌شود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به دو سطح از حکمرانی ادامه داد: حکمرانی محله ای و ملی دو سطح از حکمرانی محسوب می شود و باید در چهارچوب سیاست ها و امنیت ملی، سطحی از هویت و استقلال برای یک نهاد محلی در نظر گرفته شود؛ چنانچه یک سطح از حکمرانی در نظر گرفته شود، یک نهاد در تهران باید در شهر نایین نیز مداخله کند که متاسفانه امروزه همین رویکرد در نظر گرفته شده و به انجام می رسد، این امر موجب صرف هزینه بسیار و کنترل بی‌کیفیت می‌شود، اما چنانچه سطحی از استقلال و هویت محله ای در نظر گرفته شود، شهروندان نسبت به محله خود احساس تعلق کرده، برای آن تصمیم گیری می کنند و نسبت به آن تصمیم گیری حس تعلق دارند.
آخوندی اضافه کرد: بنابراین زمینه مشارکت در حوزه های مختلف مالی، اقتصادی، اجتماعی در سطح محلی فراهم می شود این در حالی است که مشارکت در سطح دولتی وجود ندارد، زیرا یک نهاد در یک شهر مسئول تصمیم گیری و مداخله است.
هویت محلی در ایران
وی با بیان اینکه در ایران نظام حکمروایی محله ای وجود ندارد، افزود: در مدیریت شهری جایگاهی تحت عنوان دبیر ستاد بازآفرینی شهری به شهرداریها داده شده است و شهرداریها باید تمرکز خود را بر بازآفرینی و نقش خود را در قالب این ستاد ایفا کنند؛ در نگاه بازآفرینی شهری، شهر مانند یک سازمان اجتماعی بوده که دارای هویت است و حیات ذهنی دارد که این حیات ذهنی ناشی از حس تعلق به مکان سکونت از جمله کشور محل سکونت است، بنابراین دولت های محلی در یک چهارچوب و طبق سیاستگذاری، تصمیم گیری لازم را انجام می دهند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تاکید کرد: این دو سطح باید به شکل ارگانیک به یکدیگر متصل شود و در این راستا باید به دنبال ایده ای ملی بود که در راستای آن همبستگی و حس تعلق ایجاد می‌شود، مبادله ای بین این دو سطح ایجاد شده و همگان از این مبادله سود می‌برند.
آخوندی افزود: در سطح ملی نزدیک به ۱۹ میلیون نفر جمعیت شهری در فقر مطلق به سر می‌برند که این تعداد یک سوم جمعیت شهری ایران و یک چهارم جمعیت کل ایران را شامل می‌شود که البته با یک برنامه نمی‌توان مشکلات این تعداد از جمعیت را رفع کرد.
وی توضیح داد: علاوه بر ثروت مادی، شهرهای ما طی سالهایی، ثروت‌های اجتماعی کسب کرده‌اند به طور مثال ثروت اجتماعی شهر اصفهان در طی ۱۰۰ سال ایجاد شده است و چنانچه فرهنگ و ثروت اجتماعی یک شهر از بین رود، جذابیت و امنیت شهر نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت، بنابراین نباید از هویت محلی به سادگی گذشت.
وزیر سابق راه و شهرسازی با اشاره به طرح های ابتدای انقلاب اسلامی ادامه داد: طرح های آماده سازی زمین، شهرهای جدید و طرح مسکن مهر هیچکدام منجر به توسعه نشده است، زیرا هم اکنون ۱۹ میلیون نفر از جمعیت در فقر مطلق قرار دارند بنابراین باید در تعاریف بنیادین به جای تعاریف سطحی بازنگری شود.
آخوندی با اشاره به ظرفیت شهرهای کشور گفت: شهرهای کوچک و بزرگ کشور، ظرفیت جمعیت پذیری اما به صورت نامتعادل و نامتجانس دارند که قابل بهره برداری نیست که این مهم در مورد شهر اصفهان نیز صدق می‌کند به طور مثال در منطقه یک شهرداری تهران، ۲۵ تا ۳۰ میلیون نفر جمعیت ساکن است، اما در همین منطقه ۳۵ هزار خانه خالی و ۳۰ هزار خانه در حال ساخت وجود دارد که زمینه را برای سوداگری فراهم می‌کند.
نقش محله ها در باز آفرینی شهری
وی ادامه داد: در مجموع ۴.۷، واحد خانه خالی یا خانه هایی با عنوان خانه های خالی در شهر تهران است که متوسط ۱۰ روز در طول سال مورد استفاده قرار می‌گیرد بنابراین اصلی ترین مسئله در حوزه مسکن و شهرسازی، ساخت خانه نیست که اگر بود، بسیاری از طرح های ذکر شده تاکنون بسیاری از معضلات شهر را حل می‌کرد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: در بازآفرینی شهری، معیار و واحد بازآفرینی محله است، در حالی که در رشد سریع شهری، تعادل درونی شهرها به هم خورده و تعریف محله ای مغفول مانده است در این راستا باید تعریف درستی از محله و تفکیک درست و روشنی از فضای عمومی و خصوصی انجام و همچنین چهارچوب‌ها و زیر ساخت نیز باید مشخص شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران تاکید کرد: فضای عمومی باید به وسیله دولت محلی ایجاد شود، بعد از ایجاد فضای عمومی در یک محله، بخش خصوص خود به خود وارد می‌شود.
آخوندی تصریح کرد: بازآفرینی شهری یک جنبه فیزیکی شامل زیرساخت ها و زیربناها و یک جنبه ذهنی شامل حیثیت اجتماعی دارد که متاسفانه این حیثیت اجتماعی در بسیاری از بافت های فرسوده از بین رفته است در این راستا خدمات باید در یک محله به صورت همزمان ایجاد شود و در این راستا به منظور بازآفرینی شهرها، ستادی به نام بازآفرینی ملی در سطح استان و کشور تشکیل شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: بنابراین تشکیل ستاد بازآفرینی شهری، برنامه جامع اقدام مشترک را تسهیل می‌کند که این برنامه باید در بین شهرهای استان پیاده سازی شود.
آخوندی افزود: دولت مبلغ ۱۵۰۰ میلیارد تومان را به عنوان بودجه اهرمی بازآفرینی در نظر گرفته است تا فضاهای عمومی تکمیل و فضاهای خصوصی پیرامون آن تشکیل شود.
وی با اشاره به لزوم تغییر مفهوم شهرداری ها، افزود: شهرداری مسئولیت بازآفرینی شهری و ایجاد فضاهای عمومی را دارد، البته شهرداری تنها وظیفه ساخت کالبدی شهر را عهده دار نبوده، بلکه وظیفه ایجاد جنبه ذهنی بازآفرینی و مشارکت شهروندان در شهر و در قالب ساختارهای محله ای را دارد.
نظر شما