به گزارش خبرنگار ایمنا، در مناظره تلویزیونی روز گذشته شبکه یک سیما با موضوع " بررسی بودجه شهرداری ها " به اختلاف نظر بین دولت و مسئولان شهرداری ها در توزیع بودجه این نهاد عمومی پرداخت و این پرسش را مطرح کرد که درآمدهایی که برای شهرداریها در قانون لحاظ شده چگونه به دست آنها برسد؟ آیا باید مستقیما به دست شهرداری ها برسد یا ابتدا در استانداری متمرکز شود و بعد به شهرداری برسد؟ صحبت های میهمانان این برنامه تلویزیونی که عبارتند از: نعمت الله ترکی رییس سازمان مدیریت و بر نامهریزی استان تهران، داریوش قنبری، مشاور پارلمانی شهرداری تهران، محمدرضا خباز نماینده ادوار مجلس و استاندار سابق سمنان و خراسان شمالی و حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین شهر و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره بودجه و درآمد شهرداری ها را در ادامه بخوانید:
آینده جهان در شهرها رقم میخورد
نعمت الله ترکی، رییس سازمان مدیریت و بر نامهریزی استان تهران با بیان اینکه رشد شهرنشینی و نحوه مدیریت شهری یک موضوع بین المللی است، گفت: جمعیت شهرنشین جهان از ۷۴۶ میلیون نفر در سال ۱۹۵۰ به سه میلیارد و ۹۰۰ میلیون نفر در سال ۲۰۱۴ رسیده است و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰ این رقم به بیش از ۶۶ درصد برسد.
وی افزود: در ایران نیز، جمعیت شهرنشین کشور در سال ۱۳۳۵، ۳۰ درصد و در سال ۱۳۹۵ به ۷۴ درصد رسیده، همچنین تعداد شهرها از ۱۹۹ شهر به هزار و ۲۴۵ شهر در سال ۹۵ رسیده که پیشبینی میشود تا سال ۱۴۳۰ سهم جمعیت شهرنشین به بالای ۸۵ درصد برسد. این آمارها گویای این است که آینده جهان در شهرها رقم میخورد و شهرداریها موثرترین نهاد در کشور هستند.
تفکیک بودجه از ارزش افزوده امر مهمی است
وی با بیان اینکه تفکیک بودجه از ارزش افزوده امر مهمی است، گفت: شهرداری تهران در سال ۱۳۹۲ از قانون ارزش افزوده دو هزار میلیارد تومان سهم داشته که یکهزار و ۸۰۰ میلیارد تومان آن را دریافت کرده است و این مبلغ در سال ۹۴ حدود سه هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان بوده که در حال حاضر دو هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان شده است.
ترکی با اشاره به اینکه شهرداری تهران در سال ۱۳۹۶ از پنج هزار میلیارد تومان سهمیه خود از قانون مالیات بر ارزش افزوده، دو هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان آن را دریافت کرده است، گفت: امسال نیز از چهار هزار میلیارد تومان عوارض وصولی، شهرداری تهران دوهزار و۴۰۰ میلیارد تومان گرفته است.
رییس سازمان مدیریت و بر نامهریزی استان تهران افزود: تا کنون بر اساس قانون، سازمان امور مالیاتی این عوارض را دریافت و سهم شهرداری و دهیاریها را از کل ارزش افزوده به تناسب جمعیت به حسابشان واریز میکرده است.
وی با بیان اینکه در گذشته قانون اجازه نداده این واریز به طور مستقیم انجام شود، خاطر نشان کرد: در سال ۹۷ این مبلغ به صورت مستقیم به حساب شهرداریها و دهیاریها واریز شد.
ترکی با ارایه پیشنهادی در لایحه سال ۹۸ گفت: باید عدد و رقمها به همان صورتی که میآید توزیع شود و تمام منابعی که در اختیار نظام قرار می گیرد تجمیع شود تا در برنامه ششم موفق شویم، میخواهیم این پول مستقیما توزیع شود، نظارت بودجهای کافی نیست و نظارت برنامهای نیز باید باشد.
وی با طرح این پرسش که چطور شهرداری تهران ۹ میلیارد تومان بودجه عمرانی خود را نمیتواند مدیریت کند؟ گفت: چرا مجلس نظارتی بر این بودجه ها ندارد؟ ما نمیخواهیم بگوییم این پول متعلق به دولت است ما متولی اجرای قانون هستیم و میخواهیم این پول با عدالت بین همه توزیع شود.
تنها دولتی که به فکر شهرداریها و درآمد پایدار بوده، دولت فعلی است
رییس سازمان مدیریت و بر نامهریزی استان تهران با اشاره به طرح جامع و طرح تفصیلی که سه سال پیش به شهرداریها ابلاغ شده است، گفت: متاسفانه این طرحها هنوز اجرا نشده تا کنون تنها دولتی که به فکر شهرداریها و درآمد پایدار بوده دولت فعلی است.
ترکی با بیان اینکه شهرداریها قانون را رعایت نمیکنند، گفت: به عنوان نمونه بانک شهر که توسط شهرداریها تاسیس شده است فقط یک درصد از درآمد خود را در اختیار شهرداریها قرار میدهد.
وی با اشاره به اینکه اگر نگاه مدیران شهرداریها توسعه بخش خصوصی است باید روی منابع جدید فکر کنند، گفت: در دنیا بیش از ۵۵ درصد منابع پایدار شهرداریها از بانکها تامین میشود، منابعی که در اختیار بانک شهر قرار گرفته در راستای توسعه شهری بوده اما هیچ پیگیری برای انجام آن صورت نمیگیرد.
تبصره ۱۸ دولت در بودجه ۹۸ بی سابقه است
رییس سازمان مدیریت و بر نامهریزی استان تهران با بیان اینکه تبصره ۱۸ دولت در بودجه ۹۸ بی سابقه است، گفت: در این تبصره ۶۴ هزار میلیارد تومان بودجه برای بازآفرینی شهری و حمل ونقل ریلی در نظر گرفته شده است.
وی افزود: نظام ساختاری شهرداریها معیوب است اگر قرار است این ساختار اصلاح شود مسئولان شهرداری نیز به قانون عمل کنند، ما به دنبال توسعه هستیم و توسعه نیز انجام می شود.
شهرداری ها را دولتی نکنید
داریوش قنبری، مشاور پارلمانی شهرداری تهران با بیان اینکه در حال حاضر یکی از معضلات کشور منابع مالی شهرداریها است، گفت: امروزه نمیتوان شهرداری را یافت که بدهی نداشته باشد.
وی با اشاره به اینکه شهرداری تهران ۵۶ هزار میلیارد تومان بدهی دارد، افزود: اگر این بدهی را به نسبت بودجه سالیانه حساب کنیم این نهاد بیش از سه برابر بودجه سالیانه خود بدهی دارد.
مشاور پارلمانی شهرداری تهران با بیان اینکه وضعیت تهران به نسبت شهرهای کوچک بهتر است، گفت: امروزه صاحبنظران معتقدند مشکل آینده کشور بعد از صندوقهای مالی و اعتباری، شهرداریها و صندوقهای بازنشستگی است بنابراین شهرداریها باید از شهر فروشی رهایی پیدا کنند و به درآمد پایدار برسند.
وی افزود: لایحه در آمد پایدار شهری از طرف دولت به مجلس فرستاده شده که بخش قابل توجهی از درآمد شهرداریها از این طریق تامین می شود.
قنبری با بیان اینکه در بودجه سال آینده بند "ح" عوارض را به عنوان مالیات در نظر میگیرد و به شورای برنامهریزی استان اختیاراتی داده شده است، گفت: حرف ما این است که این پول منبع درآمد دولت نیست و دولت نباید به آن ورود کند تا شهرداریها دولتی نشوند.
وی اضافه کرد: ما میخواهیم مدیریت شهری تحت تاثیر دولت قرار نگیرد اختیارات شهرداریها محدود است اما نباید بیشتر از این محدود شود.
مشاور پارلمانی شهرداری تهران با بیان اینکه سه درصد مالیات بر ارزش افزوده، عوارض است و مالیات نیست، گفت: این عوارض باید مستقیما به شهرداری تعلق بگیرد و حتی به فرض استقلال رای اعضای شورای برنامه ریزی نباید به کمیته برنامه ریزی استان برود.
وی افزود: بر اساس قانون اساسی شوراهای شهر، پارلمانهای محلی هستند اما اختیارات آنها حتی کمتر از قوانین است.
قنبری با بیان اینکه از سال گذشته ۶۸ هزار کارمند به شهرداری تهران تحویل داده شده است، گفت: براساس مصوبه شورای شهر، شهرداری تهران مکلف است هر سال بین چهار تا شش درصد از کارمندان خود را کم کند.
در شهرداریهای کوچک نیز نیروهای مازاد وجود دارد
وی با بیان اینکه حتی در شهرداریهای کوچک نیز نیروهای مازاد وجود دارد، تصریح کرد: شهرها میتوانند اشتغالزایی داشته باشند اگر دولت از منابع خود به آنها کمک کند، خوب است اما منابعی که گفته شده دولت سال آینده توزیع کند الان در اختیار شهرداریها است و اینکار باعث دولتی شدن شهرداریها میشود.
مشاور پارلمانی شهرداری تهران افزود: متاسفانه در گذشته امورات شهرداری تهران غیر شفاف بوده و آمار واقعی از تعداد کارکنان آن نیز وجود نداشته، اما اکنون در حال اصلاح است از سال گذشته هیچ نیرویی استخدام نشده و دو هزار نفر از نیروهای شهرداری تهران نیز تعدیل شدهاند.
شورای برنامه ریزی هر استان برای بودجه شهرها تصمیم بگیرد
محمدرضا خباز، نماینده ادوار مجلس و استاندار سابق سمنان و خراسان شمالی نیز با بیان اینکه بر اساس قانون و ماده ۳۱ قانون دائمی، اعتبارات مالیات بر ارزش افزوده باید از طریق شورای برنامه ریزی و توسعه استان ها توزیع شود، اظهار کرد: شورای برنامه ریزی استانها ۱۳ کارگروه، ۲۶۳ عضو و۱۳۴ شرح وظیفه دارد و سیاسی نیست، برای توسعه شهر و استان میتوان از روش و مجرای بهتری هزینه کرد دولت با این کار میخواهد شفاف سازی کند.
وی بابیان اینکه همه پولهای کشور اعتبارات کشور است و جدا کردن پول کشور از دولت درست نیست، گفت: تضادی در نقش سازمان مدیریت و برنامه ریزی وجود ندارد، اعضای شورای برنامه ریزی هر استانی ۲۴ نفر هستند و بهتر میتوانند برای بودجه شهر تصمیم گیری کنند.
نماینده ادوار مجلس و استاندار سابق سمنان و خراسان شمالی افزود: این اعضا شهر را میشناسند و مدیرکل دستگاههای اجرایی استان هستند و این تصمیم به خرد جمعی نزدیکتر است و اگر قرار باشد این پول در اختیار مجموعهای قرار بگیرد که به جای رفع نیازهای مردم فقط حقوق و دستمزد را مد نظر قرار دهد، نمیتوان امیدی به صرف آن در توسعه عمرانی کشور داشت.
مالیات بر ارزش افزوده کمک دولت به شهرداریها است
خباز با بیان اینکه از ابتدا قانون این بوده که شهرداریها خود کفا باشند، گفت: اکنون شهرداری ها چون توان ایجاد درآمد ندارند بخشی از درآمدشان به دوش دولت افتاده است این پول که به عنوان مالیات بر ارزش افزوده به آنها داده میشود کمک دولت است.
وی افزود: هر شورای شهر و شهرداری که روی کار آمدهاند فقط نیرو گرفته اند، تعداد کارمندان شهرداریها از تعداد چارت آن بیشتر است، شهرداری ها قوم و خویش و بستگان خود را در این نهادها مشغول به کار کردهاند.
نماینده ادوار مجلس و استاندار سابق سمنان و خراسان شمالی با بیان اینکه باید نیروهای مازاد شهرداری ها کم شود تا این نهاد عمومی قابل اداره شدن شود، گفت: یکی از مشکلات شهرداری و شورای شهر تهران وجود کارمندان بیش از حد آن است. اگر تخلفی انجام گرفته و استخدامی با چراغ سبز استانداری انجام شده خلاف قانون و شرع است.
وی با بیان اینکه قانون شوراهای شهر و روستا در مجلس اول تصویب شد و تا مجلس ششم اجرایی نشد، گفت: این قانون ضعیف است خدمت اصلی به شهرداریها اصلاح، وسعت و افزایش قدرت قانون شوراهای شهر است تا بتوانند شهر را اداره کنند، اکنون شوراها توان قانونی و اجرایی ندارند. ما میخواهیم عوارض صرف هزینههای توسعه عمرانی شود نه هزینههای جاری که شهرداری دارد و تمامی ندارد.
تضعیف شهرداری ها به نفع دولت نیست
حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مردم شاهین شهر و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه سه هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان از عوارض به جیب دولت منتقل شده است، اظهار کرد: حقوق کارکنان شهرداری ها و دهیاری ها بیش از سه و نیم ماه است پرداخت نشده، به این دلیل که دستگاههای اجرایی روی این مبلغ از درآمد خود حساب کرده بودند.
وی با بیان اینکه این نوع قانون گذاری و مصادره حق شهرداری ها و دهیاریها به نفع دولت نیز نیست، گفت: اکنون در کشور یکهزار و ۲۷۱ شهرداری و ۳۷هزارو ۱۶ دهیاری وجود دارد که تضعیف آنها به نفع دولت نیست.
نماینده مردم شاهین شهر و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس افزود: دولت باید بداند امور مالیاتی مسئول وصول پول شهرداریها و دهیاریها است؛ این پول عوارضی است که به تازگی در قانون مالیات بر ارزش افزوده مسئولیت وصول آن به امور مالیاتی سپرده شده و قبلا حتی دریافت آن توسط شهرداری انجام میشده است.
حاجی دلیگانی با بیان اینکه بهتر است به جای اینکه مسئولان فقط به شهر تهران توجه کنند، آمار مربوط به واریزیهای همه استانها ارائه شود، گفت: در سال گذشته دولت هیچ حکمی را برای سه هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان نیاورد و این را در هدفمندی یارانهها لحاظ کرد، در مجلس اصلاحیهای آماده شده که پیش بینی میکند این پول چگونه برگردد.
وی با اشاره به اینکه بر اساس ماده شش قانون برنامه، پول عوارض مستقیما به حساب شهرداریها و دهیاریها واریز میشود، گفت: در بند ح تبصره شش ذکر شده این پولها توسط شورای برنامه ریزی استانها توزیع شود اما این پول متعلق به دولت نیست.
"سلیقهها" در توزیع اعتبارات تاثیر دارد
نماینده مردم شاهین شهر و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: سازمان برنامه باید مدافع حقوق شهرداریها و نماینده استان در اعتبارات باشد، این دو نقش متضاد در یک سازمان نتیجه خوبی ندارد سازمان مدیریت و برنامهریزی دبیر شورای برنامهریزی نیز است و منافع شهرداریها با این روش تضییع میشود.
وی با بیان اینکه جلسات شورای برنامهریزی دیر به دیر تشکیل میشود، گفت: در قانون مکلف شده هر ماه این اعتبارات واریز شود و به هر حال رایزنیها، پیگیریها، رفت وآمدها و سلیقهها در توزیع اعتبارات موثر واقع میشود و حق و حقوقی که بر اساس سرانه باید توزیع شود ضایع خواهد شد.
حاجی دلیگانی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۶به شهرداری اصفهان، فقط ۵۲ درصد اعتبار داده شده است، گفت: متاسفانه در جرایم رانندگی که پول نقد از مردم گرفته میشود به شهرداری ها اوراق ۳ ساله داده شده است.
نماینده مردم شاهین شهر و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: بهتر است پول شهرداریها با پول دولت قاطی نشود تا دولت از این راه نتواند مسائل مالی خود را پوشش دهد.
وی با بیان اینکه شهرداریها قانون را قبول دارند واعتراض انها به قبول نشدن آن توسط دولت است، گفت: عوارض حق شهرداری ها است و میتوان مجدد قانونی گذاشته شود که عوارض را خود شهرداریها دوباره جمع آوری کنند.
حاجی دلیگانی با بیان اینکه ۸۰ درصد افتتاحیههای دهه فجر متعلق به شهرداری هاو دهیاری ها است، گفت: شهرداری ها در تامین نیروی انسانی، تامین زمین، ساخت وساز ساختمانهای اداری در مکانهایی که دولت نماینده ای ندارد نه تنها کمکی از دولت دریافت نمیکنند بلکه کمک نیز میکنند.
نقش شوراها چیست؟
وی افزود: نقش شورا ها چیست؟ اگر نتوانند طرح و لایحه تصویب کنند؟ اگر پول را سازمان برنامه توزیع کند شورا ها عملا بی فایده میشود و این تمرکز گرایی به نفع کشور نیست.
نماینده مردم شاهین شهر و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه مالکیت و کاربری دو موضوع جدا است، گفت: شهرداریها از محل داراییهای خود به دولت کمک میکنند اما زمین هایی که از منابع ملی جزء شهر میشود در اختیار و مالکیت وزارت راه و شهرسازی قرار میگیرد.
وی با بیان اینکه اگر قرار است همه پول ها در اختیار دولت قرار بگیرد تمام کارکنان شهرداریها نیز باید کارمند دولت باشند، گفت: اگر میخواهیم شهرداریها خود کفا شوند باید اجازه دهیم خودشان عوارض را دریافت کنند.
دولت در مورد یارانه حمل و نقل به تعهد خود عمل نکرده است
حاجی دلیگانی با بیان اینکه هم اکنون تعداد ۳۷۶هزار و ۱۶۱ دستگاه تاکسی، ون، اتوبوس و مینی بوس درون شهری وجود دارد، گفت: دولت تکلیف دارد ۵۰ درصد یارانه به این دستگاهها بدهد و تاکنون این مبلغ را پرداخت نکردهاست و اکنون بخش زیادی از آلایندگی درون شهرها به همین دلیل است.
وی با بیان اینکه برای هر شهر، شوراها برنامه بودجه را مینویسند و بودجه ها را پیش بینی کرده به امضای استاندار میرسانند، گفت: شهرداری گاهی مجبور میشود بین پروژههای عمرانی و حقوق کارمندان خود انتخاب و بودجه را تقسیم کند این به معنای توانایی نداشتن شهرداری در اجرای پروژههای عمرانی نیست.
نماینده مردم شاهین شهر و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر اینکه دولت در موضوع یارانه حمل و نقل به تعهد خود عمل نکرده است، گفت: بنابراین تضمینی برای تعلق عوارض به شهرداریها وجود ندارد، همچنین سهم شهرداریها از ماده ۲۳ جرائم رانندگی و یارانه حمل و نقل پرداخت نشده است.
نظر شما