به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان گلپایگان، در فاصله ۲۰ کیلومتری این شهرستان روستای تاریخی "وداغ" واقع شده و در قلب این روستا و روبه روی قلعه چند هزارساله و تاریخی وداغ در مسیر جاده مواصلاتی گلپایگان، ساختمانی قدیمی نظر هر رهگذری را به خود جلب می‌کند.
مدرسه قدیمی روستای وداغ با سقف شیروانی در سال ۱۳۳۷ توسط شخصی به نام "تیمور بختیار" که از افراد سیاسی طراز اول دوران پهلوی بود در مدت یک سال ساخته شد.
در دوران پهلوی، تیمور کل روستای وداغ را با پلاک ثبتی کشوری به شماره ۲۹ از عموی خود خریداری کرد، طبق مشخصات و شواهد برنامه‌ای ویژه برای این منطقه داشت و در همین راستا، نقشه برداری توپوگرافیک از کل منطقه "وداغ" و اطراف توسط نقشه برداران ایتالیایی انجام شد و مکان‌هایی نظیر خوشاب، دره کمین و کوه دره کمین در آن ثبت شد.
پس از انجام نقشه برداری اقدامات دیگری انجام داد که شامل احداث قلعه تیمور، ایجاد نهالستان پسته در کنار مدرسه و قلمستان صنوبر در کنار خانه اربابی (قلعه تیمور)، احداث غسالخانه و ایجاد چاه‌های عمیق برای تامین آب کشاورزی و به کارگیری جدیدترین وسایل و تراکتورهای ساخت اروپا و احداث نخستین ژنراتورخانه تولید برق گلپایگان در وداغ است.
مدرسه قدیمی وداغ یکی از مهمترین اقدامات تیمور بود که با زیر بنای بالغ بر ۵۰۰ متر مربع در زمینی به مساحت پنج هکتار احداث شده است، اما اکنون کمتر از سه هکتار زمین در اختیار دارد. این مدرسه دارای ۹ کلاس و یک راهروی بزرگ است و سقف شیروانی این بنا دوپوش بوده و محلی برای زندگی کبوترها است که از کود حاصل از آن در زمینهای کشاورزی استفاده می‌شده است.
قسمت‌هایی از سقف بنا آجرکاری شده که در نوع خود کم نظیر است، ساختمان مدرسه به گونه‌ای ساخته شده که نور آفتاب درصبح و عصر داخل ساختمان تابش دارد.
ضرورت ثبت این مدرسه قدیمی در فهرست آثار تاریخی
مهدی یاورزی، پژوهشگر و فعال میراث فرهنگی در این باره می‌گوید: با پیروزی انقلاب مدرسه در تملک اداره آموزش و پرورش گلپایگان درآمد و به عنوان مدرسه ابتدایی جهت دانش آموزان بومی استفاده و در کنار آن مدرسه دیگری برای دانش آموزان مقطع راهنمایی احداث شد.
وی ادامه می‌دهد: در چند سال اخیر به علت بی‌تدبیری و تعمیر نشدن قسمت گچ کاری شده سقف ریزش کرد و این بنا که در ظاهر متروکه به نظر می‌رسد. در زمانی مورد استفاده غیر اصولی قرار گرفت و در اقدامی عجیب مدت زمانی در اختیار کارگران پیمانکار گازرسانی به روستاهای گلپایگان بود که متاسفانه در این زمان حمامی به صورت کاملا غیر اصولی ساخته شده بود، هرچند این حمام بعدا جمع آوری شد، اما خسارات جبران ناپذیری به ساختمان وارد کرد که حتی هم اکنون آثار رطوبت دیوار ضلع شمالی کاملا مشهود است.
وی تصریح می‌کند: در اقدامی دیگر یکی از اتاق‌های آن در اختیار مرکز ترک اعتیاد قرار گرفت که متاسفانه یکی از پنجره‌ها کنده شد و کاملا غیر اصولی جایگزین شده است.
پژوهشگر و فعال میراث فرهنگی گلپایگان می‌افزاید: باتوجه به ریزش گچ‌های سقف و پیدا شدن چوب‌ها احتمال آتش سوزی در این بنا بسیار زیاد است.
وی تاکید می‌کند: به لحاظ قدمت، این مدرسه قدیمی باید در فهرست آثار ملی کشور قرار گیرد و پس از بازسازی می‌تواند به عنوان موزه مردم شناسی، کارگاه قالیبافی، مرکز اقامتی و یا بومگردی استفاده شود تا از این وضعیت خارج شود و این اقدام دلسوزی و تدبیر مسئولان را می‌طلبد.
پژوهشگر و فعال میراث فرهنگی گلپایگان می‌گوید: مدارس تاریخی زیادی در گلپایگان است که در وضعیت خوبی قرار ندارند و متاسفانه بعضی مدارس در بازسازی از حالت اولیه خود بیرون آمده‌اند و بیشتر نوسازی شده‌اند، انتظار می‌رود ماهیت اصلی در نوسازی حفظ شود.
با ساخت مدرسه وداغ دختران به تحصیل روی آوردند
ابوالقاسم عبیری، از اهالی و پیشکسوتان این منطقه که در ساخت این بنا مشارکت داشته است با بیان اینکه در آجرهای نماکاری این مدرسه آجرهای ساییده شده مورد استفاده قرار می‌گرفت، می‌گوید: پیمانکار مدرسه قدیمی وداغ فردی به نام "انوشور" از تهران بود و کار معماری و ساخت این بنا را "استاد عظیمی گلپایگانی" بر عهده داشت.
وی ادامه می‌دهد: این بنا در سال‌های اول احداث، مرکز دانشسرای تربیت معلم در گلپایگان بود. به یاد دارم که در روز افتتاح این مدرسه شخص تیمور در وداغ حضور یافت و یکی از همراهانش با دیدن دختر بچه‌های روستا دستور تهیه لباس فرم مناسب برای همه دختران داد و همین سبب شد که از آن زمان به بعد دختران این منطقه نیز بتوانند در مدرسه تحصیل کنند.
وی تصریح می‌کند: با توجه به تاریخی بودن این مدرسه و بلا استفاده بودن آن انتظار می‌رود مسئولان اهتمام ویژه‌ای در جهت حفظ و بازسازی این بنا داشته باشند؛ البته امروز علی رغم اعلام آمادگی بخش خصوصی برای بازسازی این بنا، وضعیت آن همچنان بلاتکلیف باقی مانده است و هر روز بیشتر تخریب می‌شود و احتمال آتش سوزی زیاد است.
آجرکاری سقف بنا در نوع ساخت بی‌نظیر است
اسدالله عبیری که از نخستین دانش آموزان این مدرسه است، می‌گوید: تیمور بختیار برای جذب دانش آموز به این مرکز اقدام به تامین رایگان لباس و همچنین مایحتاج اولیه کرد.
وی می‌گوید: دیوارکشی محوطه این بنا در سال ۶۸ به درخواست و مشارکت اهالی وداغ و آموزش و پرورش گلپایگان انجام گرفت، اما هم اکنون وضعیت نامناسب این بنا باعث نارضایتی اهالی وداغ و دوستدران میراث فرهنگی شده است.
مدرسه وداغ می‌تواند به قطب گردشگری و خدمات رسانی تبدیل شود
علی بختیار، نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی در خصوص استقبال از سرمایه‌گذاری برای این مدرسه قدیمی می‌گوید: وزیر آموزش و پرورش در سفر خود به گلپایگان از مدرسه تاریخی تیمور بختیار به صورت ویژه بازدید کرد.
وی می‌افزاید: یکی از اهداف دعوت از وزیر آموزش و پرورش این بود که از زیرساخت‌های آموزشی بلا استفاده که در دو شهرستان خوانسار و گلپایگان وجود دارد، بتوانیم در بخش‌های گردشگری، فرهنگی و ورزشی استفاده کنیم تا هم از تخریب این مدارس جلوگیری و هم این مدارس به خانه‌های ورزشی و فرهنگی تبدیل شود.
نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی ادامه می‌دهد: از لحاظ ساخت و ساز، مدرسه تاریخی وداغ در ایران نظیر ندارد و می‌تواند به یک قطب گردشگری و خدمات رسانی تبدیل شود و زمینه ایجاد اشتغال را فراهم کند. با هر سرمایه گذاری که در بازسازی و ایجاد خدمات در این بنای ارزشمند و تاریخی ورود پیدا کند نهایت همکاری را انجام خواهیم داد.
بختیار اظهار می‌کند: سرمایه‌گذاران باید حداقل منابع کافی را در اختیار داشته باشند، مثلا برای سرمایه گذاری در هر زمینهای، حداقل ۳۰ درصد سرمایه اولیه آورده خودش باشد نه اینکه منتظر دریافت تسهیلات بانک بماند.
وی تصریح می‌کند: اگر سرمایه گذار در بخش شرکت است باید صورت‌های مالی را نشان بدهد که سرمایه کافی دارد و اگر شخص حقیقی یا حقوقی است باید در واقع تراز بانکی ارائه کند و نشان دهد که سرمایه مورد نیاز برای اجرای این طرح را دارد چرا که در کشور با طرح‌هایی مواجه هستیم که حبس فرصت شده و اکنون ۲۰ سال می‌گذرد و طرح بلاتکلیف مانده است.
نماینده مردم گلپایگان و خوانسار در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان می‌کند: امروز برای جلوگیری از خسارت‌های احتمالی این موضوع در شهرستان تصمیم گرفتیم که هر کس حبس فرصت داشت لغو پروانه شود.
وی با ابراز گلایه از مسئولان می‌گوید: از مسئولان استان اصفهان گلایه داریم زیرا در زمینه تملک زمین، صدور پروانه و مجوزهای زیست محیطی سخت گیری بیش از حد می‌کنند.
بختیار با بیان اینکه باید مسئولان استان در تسریع و تسهیل اشتغال کمک کنند، عنوان می‌کند: فضای کسب و کار در استان اصفهان نسبت به استان‌های همجوار فضای بسیار سخت و نامطلوبی است. اخیرأ با استاندار جدید اصفهان نشست‌هایی برای تسهیل فضای کسب و کار در شهرستان داشته‌ایم تا مسائلی را که گریبانگیر سرمایه گذاران است برطرف کنیم.
از سرمایه گذاران استقبال می‌کنیم
حبیب الله جمالی، مدیر آموزش و پرورش گلپایگان در خصوص مدرسه تاریخی تیمور بختیار وداغ می‌گوید: اگر کسی قصد سرمایه گذاری دارد مدارک لازم را ارائه کند تا پس از انجام مراحل اجازه ایجاد اشتغال در این بنا داده شود.
وی ادامه می‌دهد: از ورود سرمایه گذار استقبال می‌کنیم و امیدواریم هرچه زودتر این مدرسه قدیمی بتواند با تغییر کاربری برای منطقه سودآور باشد.
گزارش از معصومه فصاحت خبرنگار سرویس شهرستان خبرگزاری ایمنا
نظر شما