به گزارش خبرنگار ایمنا، محمدحسین حیدری تدوینگر مستند "رزم آرا، یک دوسیه مسکوت" بوده است و اکنون اولین تجربه کارگردانی خود را با یک سوژه اجتماعی آغاز کرده است و با بررسی دوباره ابعاد پرونده قتلهای سریالی زنان سالمند شهر قزوین، به دست زنی به نام "مهین قدیری"، سیمای واقعی قاتل و دلایل ارتکاب او به چنین جرمی را از زوایای متفاوت انعکاس داده است. مهین زنی ۳۱ ساله و صاحب دو فرزند دختر است که یکی از آنها معلول و نیاز به مراقبت و درمان دارد. شوهرش بیکار و معتاد است و او باید برای گذران زندگی کار کند و یگانه نان آور خانه باشد.
محمد حسین حیدری معتقد است که در ابتدای فیلم پرونده به نتیجه میرسد و نشان داده میشود که قتلها چگونه صورت گرفت و در نیمه بعدی فیلم چطور میشود که یک زن که یک مادر عادی مثل بسیاری از مادران دیگر است، تبدیل به یک قاتل زنجیرهای میشود.
خبرنگار ایمنا با این کارگردان درباره این مستند گفتوگو کرده است که در ادامه میخوانید:
ایده فیلم "مهین" چگونه شکل گرفت و چرا در بین قاتلهای زنجیرهای مهین را انتخاب کردید؟
من ایدهای داشتم که با تهیه کنندهام درمیان گذاشتم. در ابتدا قرار بود مجموعهای درباره قاتلهای سریالی را با هم کار کنیم و پنج سوژه را انتخاب کردیم که مهین قدیری هم جزء آنها بود. اولین نفری که سمت او رفتیم مجید سالک محمودی بود. سالک محمودی سال ۵۹-۶۰ دستگیر میشود. چون قدیمی بود ما متریال کمی داشتیم و این سوژه را ادامه ندادیم. حتی کتابی نیز به صورت گزارشی و نه داستانی درباره او نوشته شده بود که فیلمنامه ای از روی آن نوشتیم و به تهیه کنندهام گفتم که اگر بخواهیم روی این سوژه کار کنیم، کل کار بازسازی خواهد بود که حتی از ابتدا هم قرار بود کل مجموعه به صورت مستندِ بازسازی شده باشد. ولی راضیمان نکرد و سوژهها را کمی بالا و پایین کردیم تا به سوژه مهین رسیدیم. زمانی که مهین قدیری سوژه اخبار بود من خودم در قزوین که محل رخ دادن همین اتفاقات بود درس میخواندم و این به ما نزدیکتر بود که تصمیم گرفتیم سراغ سوژه مهین برویم.
تولید فیلم چه قدر طول کشید؟
تولید ما چند بخش داشت. بخش بازسازیهایمان را اردیبهشت ۹۶ کلید زدیم که ۱۹ روز در قزوین به طول انجامید. و بعد کار ما خردتر شد و مصاحبهها را گرفتیم و اتاق بازجویی و جاهای دیگری را که میخواستیم.
درباره فرم بازسازیهایتان و این که ایدهاش با خودتان بود و چیزی نبود که متریال به شما تحمیل کند، چه چالشهایی برای پیاده کردن آن داشتید؟
نمونه این فرم را در خارج از ایران داشتیم ولی در ایران ما اولین بودیم. سختی کار برای ما این بود که بازسازی دو حالت دارد، یا به اصطلاح در می آید و یا در نمی آید و میانهای ندارد. برای خودمان هم قرار گذاشتیم که ما دقیقاً چیزی که مهین است را پیاده سازی نکنیم و کاملاً شبیه مهین و اتفاقات واقعی باشیم. مثلاً ماشینی که در فیلمهای آرشیوی وجود دارد کرم رنگ است ولی ماشینی که ما بازسازی کرده بودیم زردرنگ بود.
در تولید یا پیش تولید با محدودیتهایی مثل همکاری نکردن بازپرسها مواجه نشدید؟
از قوه قضاییه تشکر میکنم و اتفاقاً ما همین مشکلات را داشتیم و چند باری هم در قزوین تولید ما متوقف شد. موقع انتخابات بود و بچههایی که نقش نیروهای انتظامی را داشتند از خود نیروی انتظامی بودند و با مهین ارتباط داشتند و نقش خودشان را بازی میکردند. خیلی جاها از ما سؤال میکردند که چرا داریم همچین پروژهای را انجام میدهیم و برای چه این جا هستیم و ... ولی به آن شکل هم مشکلات زیادی نداشتیم و همان رنو را هم که بررسی کردیم متوجه شدیم که در آن روزها در قزوین رنو زیاد وجود داشته است.
ما با سوژهای طرف هستیم که اخلاقیات را زیر پا میگذارد و کارهایی غیرانسانی انجام میدهد. شما به عنوان یک فیلمساز، با توجه به فرمی که انتخاب کردید یک جورهایی با شخصیت همراهید و انگار میخواهید شخصیت را به ما معرفی بکنید. مرز این فرآیند برای خودتان چگونه بود و شخصیتتان را دوست داشتید یا این که نسبت به کارهای که انجام داده حس انزجار داشتید؟
ما معرفی مهین را به صورت شخصیتی خاکستری و نه سیاه و سفید انجام دادیم. یکی از دلایلی که سمت خانواده مقتولین و قاتل نرفتیم همین بود. ما پیش مسئولین قوه قضاییه میرفتیم چون به نظر ما آنها افرادی خاکستری بودند و با این گونه مجرمها مراودههای زیادی داشتهاند میتوانند چشم انداز بهتری به ما بدهند و سعی هم کردیم که در کل فرآیند نگاه خودمان نیز به مهین خاکستری باشد.
کارکرد اصلی نسخه بازسازی شده چه بود؟
ما از مهین یک سری اسناد آرشیوی داریم که شخصیت کاملی از مهین در این آرشیوها وجود ندارد. ما پرونده مهین را مطالعه کردیم، مصاحبه کردیم و همه اینها را مکمل هم قرار دادیم که بتوانیم چهره واضحتری از مهین نشان بدهیم.
آیا آزادی کاملی برای ساخت داشتید؟
بله خدا را شکر آزادی کامل داشتیم و خود ما هم خطوط را رعایت کردیم و نیروی انتظامی و قوه قضاییه هم پس از تماشای فیلم از کار راضی بودند. ما میتوانستیم کار را خراب نشان دهیم ولی این گونه دیگر معضلات اجتماعی به سمت حل و فصل شدن نمیرفت و نخواهد رفت.
آیا در نظر دارید که این گونه مستند ها را ادامه دهید؟
در حال حاضر داریم کارهایی انجام میدهیم ولی ترجیح میدهم به دلیل حساسیت موضوعها تا تمام شدنشان صحبتی نکنم.
علاقه خودتان بیشتر به فضای ژانر و مسائل جنایی است.
مسائل دیگری را هم دوست دارم و معضلات اجتماعی را هم جز دغدغههایم می دانم.
نظر شما