نقش جا ماندگان از انتخابات در تداوم اعتراضات فرانسه/جامعه بدون اعتراض می‌میرد

با وجود وعده‌های دولت «امانوئل ماکرون»، رییس جمهور فرانسه برای بهبود اوضاع اقتصادی و مسکوت ماندن مواردی همچون افزایش نرخ مالیات و افزایش قیمت سوخت، مردم این کشور همچنان پس از هفته ها، به نشانه اعتراض به سیاست‌های وی به خیابان‌ها می آیند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، ماجرای اعتراض جلیقه زردها در فرانسه از آنجایی آغاز شد که عده ای از طبقه متوسط جامعه فرانسه برای مقاومت در برابر افزایش قیمت سوخت به خیابان ها آمدند، اما با وجود عقب نشینی دولت، اعتراضات تداوم یافت و هر هفته اصناف و گروه‌های جدیدی از جمله کامیونداران، کشاورزان، دانش آموزان و ... را در برگرفت. معترضان مطالبات اجتماعی و اقتصادی عمیق‌ و متنوعی همچون لزوم اصلاح نظام آموزشی و تقاضای گسترده برای بهبود قدرت خرید خانوارهای طبقه متوسط را طلب می‌کنند.

این مساله نشان از آن دارد که طیف وسیعی از جمعیت فرانسه از اقدامات رییس جمهوری خود ناامید شده‌اند و خواستار تغییرات جدی در سیاست‌های کشورشان هستند. رییس جمهور جوان فرانسه که در سیاست کم تجربه است در سخنرانی خود خطاب به مخالفان تنها به یک عذرخواهی و وعده و وعیدهای کوتاه مدت بسنده کرد و از قانع کردن معترضان عاجز ماند، بنابراین اعتراضات همچنان ادامه دارد. برای بررسی دقیق تر ماجرا و علت تداوم تجمعات اعتراضی در این کشور اروپایی،  گفت‌و گویی را با علی بیگدلی، استاد دانشگاه شهید بهشتی و کارشناس مسائل بین المللی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن را می خوانید.

 علت اصلی اعتراضات مردمی در فرانسه را چه می دانید؟

اعتراضات فرانسه همیشه از طریق سندیکاها صورت می‌گرفت و به صورت سنت درآمده بود. زمانهایی که اعتراضات گسترش پیدا می کرد، رییس جمهور یا یکی از مقامات برجسته دولت با دبیرکل سندیکا صحبت می کرد و مسئله حل می شد.اما اعتراضات اخیر جلیقه زرد های فرانسه یک موضوع استثنایی است که شاید در تاریخ بعد از انقلاب فرانسه سابقه نداشته باشد؛ چرا که این شورش، قشرهای مختلفی از جامعه فرانسه را در بر می‌گیرد؛ از این رو کنترل کردن آن کار سختی است.

این گستردگی انتظارات از دولت و ناتوانی مکرون از پاسخ گویی به همه آنها، قطعا دلیل اصلی اعتراضات مردمی و تداوم آنها در فرانسه است. البته نسبت به روزهای اول حجم تظاهر کننده‌ها و میزان خشونت کمتر شده، اما همچنان دامنه این اعتراضات گسترده تر می شود.

 با وجود تن دادن دولت مکرون به بسیاری از خواسته‌های معترضین، اعتراضات همچنان ادامه دارد، علت طولانی شدن آن را ناشی از چه عواملی می دانید؟

یکی از دلایل طولانی شدن اعتراضات، فعال شدن رهبران جناح‌های افراطی مانند «ژان‌لوک ملانشون»، رهبر حزب چپ‌گرای «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» و کاندیدای سابق ریاست‌جمهوری این کشور و نیز مارین لوپن، رهبر جناح راست افراطی فرانسه است که به گروه چپ افراطی فرانسه پیوسته و اتحادی را علیه آقای مکرون به وجود آورده اند. خانم لوپن نماینده راست افراطی است و با نفوذی که در فرانسه دارد مردم را به ادامه اعتراضات و بالا بردن سطح انتظارات تشویق می کند تا ثابت کند توان ساقط کردن این دولت را دارد.

به نظر شما احتمال سقوط دولت مکرون در اثر این اعتراضات وجود دارد؟

احتمال سقوط دولت مکرون بسیار پایین است؛ چراکه این دولت ۶۵ درصد آرای مردم را در انتخابات گذشته به خود اختصاص داده بود و این مسئله، احتمال ساقط شدن دولت وی را به حداقل می رساند. بنابراین به نظر می رسد میزان نارضایتی‌ها به تدریج کاهش پیدا می کند و دلیل اینکه دولت تا کنون در کنترل این اعتراضات ناتوان بوده نیز، تنوع گروه‌های اجتماعی شرکت کننده است.

رویکرد آقای مکرون را در این ماجرا چگونه ارزیابی می کنید؟

مکرون رییس جمهور جوانی است و اگرچه پیش از رسیدن به سمت ریاست جمهوری وزیر بوده، اما سابقه سیاسی کمی دارد. ریاست جمهوری، پستی بسیار حساس و مقامی هم‌طراز با ژنرال دوم است و به سطح بالایی از محبوبیت و حمایت مردمی نیاز دارد؛ این در حالی است که به دلیل پایین بودن سن مکرون، وی نتوانسته آن محبوبیت عام را پیدا کند.

سخنرانی مکرون خطاب به معترضان و وعده هایی که داد، بسیار کلی بود و در برخی موارد باعث بروز شبهاتی می شد. البته احتمال دارد او در نشست هایی که با کابینه خود دارد این  مسائل و شبهات را برطرف کند، اما برای مکرون و  معترضان بهتر بود که وی بتواند به طور مستقیم با رهبران جنبش اعتراضی وارد مذاکره شده و خواسته های آنان را برآورده سازد.

به نظر شما تصمیمات مکرون در حوزه سیاست خارجی نیز تأثیری بر تداوم اعتراضات مردمی علیه او داشته است؟

به طور خاص، مکرون چند اشتباه در سیاست خارجی مرتکب شد که یکی از آنها نزدیک شدن بیش از حد و ملاقات با ترامپ بود؛ این امر سبب شد از محبوبیت او کاسته شود، دومین اشتباه نیز پیروی کردن از سیاست های ترامپ در سطح بین المللی است. فرانسوی‌ها اصولا ضد آمریکایی هستند، اما آقای مکرون برای اینکه بازار را به دست آورد، ناچار بود که به سمت آمریکا قدم بردارد؛ هر چند بد شانسی او این بود که ترامپ با هیچ سیاقی امکان نزدیکی به فرانسه را نداشت و حتی از مدیریت مکرون و پایین بودن میزان محبوبیتش انتقاد می کرد.

به هرحال مکرون با مشکلات داخلی و خارجی فراوانی روبرو است و توانایی لازم را برای مدیریت جامعه فرانسه به عنوان مهم ترین کشور اروپا و اتحادیه اروپا را ندارد. به نظر می رسد او باید ادوارد فیلیپ، نخست وزیر خود را تغییر بدهد؛ زیرا بیشتر شکایت‌ها از عملکرد وی است و به احتمال زیاد هم او را عوض خواهد کرد.

این نخستین بار نیست که شاهد وقوع اعتراضات مردمی در فرانسه هستیم، چرا جامعه فرانسه اینقدر مستعد اعتراض و تجمع است؟

فرانسه یک جامعه زنده است و جامعه‌ای که اعتراض نکند جامعه مرده‌ای است، درجوامع دموکراتیک به محض اینکه دولت مطابق میل مردم عمل نکند، مردم قیام می کند و این امری طبیعی تلقی می شود.البته ساختار سیاسی فرانسه با انگلیس و آمریکا فرق دارد.

ساختار سیاسی فرانسه بر اساس اندیشه سیاسی «ژان ژاک روسو»، (متفکر سوییسی قرن ۱۸) طراحی شده است که در آن اراده جمعی حاکم است؛ به این معنا که در این کشور یک نفر اجازه اعتراض را ندارد و اگر حرفی برای گفتن دارد، باید در جمع اعتراض خود را به نمایش بگذارد، به همین دلیل فرانسه بیش از سایر کشورهای دموکراتیک غربی، مستعد و شاهد اعتراضات جمعی مردمی است.

این در حالی است که ساختار سیاسی انگلیس و آمریکا بر اساس اندیشه‌های «جان لاک»، (فیلسوف انگلیسی قرن ۱۷ و پدر لیبرالیسم کلاسیک) نضج گرفته است که در آن یک نفر به تنهایی می‌تواند علیه دولت اعتراض کند.

به نظر شما عذر خواهی مکرون در پاسخ به معترضان می‌تواند آینده سیاسی وی را نجات دهد؟

در واقع تنها راه مکرون این بود که عذرخواهی کند و قول دهد فشارهای مالیاتی بر گروه‌های پایین جامعه وارد نکند، زیرا در غیر این صورت کار برای خود او مشکل می‌شد و ممکن بود به برکناری وی و برگزاری انتخابات مجدد منجر شود. بنابراین عذرخواهی او را باید یک عذرخواهی به موقع قلمداد کرد.

کد خبر 361792

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.