به گزارش خبرنگار ایمنا، مهدی زارع امروز -شنبه ۲۴ آذر ماه- در نشست راهبردی ارزیابی لرزه خیزی یک سال اخیر ایران با نگاه ویژه به ریسک زلزله در استان اصفهان که با حضور مدیران شهری، نیروهای انتظامی و اساتید دانشگاه در محل کتابخانه مرکزی اصفهان برگزار شد، گزارشی از شرایط زمین شناسی و تاریخی وقوع زلزله در ایران ارائه داد و گفت: پدیدههایی مانند آتشفشان و یا گسل میتواند یک مخاطره به حساب بیاید، اما اگر در کنار این مخاطرات طبیعی، انسانها در مجموعهای به نام شهر زندگی کنند، مخاطرات نام برده به عنوان یک ریسک مطرح میشود؛ اگر مخاطره موجب تلفات جانی و یا خسارت مالی شود، از آن به عنوان سانحه یاد خواهد شد؛ البته سانحه معادل واژهای به نام بحران در نظر گرفته شده است و امروزه در شهر سازمانی تحت عنوان مدیریت بحران وجود دارد.
وی ادامه داد: زمانی یک سانحه تبدیل به بحران میشود که توانمندیها و تجهیزات برای مقابله با سانحه کافی نبوده که در نهایت سانحه ایجاد شده به بحران تبدیل می شود.
استاد تمام پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله افزود: ایران پتانسیل بالایی به عنوان یک منطقه مخاطره آمیز دارد این درحالی است که رشد جمعیت جهان بسیار زیاد بوده که بیشتر این جمعیت در شهرها ساکن هستند؛ در ایران نیز نزدیک به ۷۵ درصد از جمعیت کشور شهرنشین است.
زارع تصریح کرد: برخی زیرساختها در شهرهای کشورهای در حال توسعه میتواند ریسک پذیری بالایی داشته باشد به علاوه که بسیاری از فعالیتهای انسانی به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ایجاد برخی از بحرانها مانند خشکسالی، گرد و غبار، سیل و یا گرم شدن زمین موثر است.
وی به اشاره به سالگرد زلزله بم اشاره کرد و افزود: ۱۵ سال از وقوع زلزله ۶.۵ ریشتری در شهر ۱۰۰ هزار نفری بم میگذرد؛ این زلزله جزء پر تلفاتترین زلزلههای اخیر محسوب میشود که این خود نشان از اهمیت خطرات وقوع زلزله در نزدیکی شهرها به خصوص شهرهای پرجمعیت دارد.
استاد تمام پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به مجموعه زلزله هایی که از سال گذشته در منطقه سر پل ذهاب، قصر شیرین و نواحی اطراف کرمانشاه رخ داد،گفت: به طور متوسط در هر دهه دو زلزله اتفاق میافتد، بنابراین چنانچه در طی چند دهه زلزلهای نباشد در دهههای بعد این میزان جبران میشود تا میانگین یا متوسط وقوع زلزله حفظ شود؛ این بازه های زمانی متوسط برای وقوع زلزله بین ۵۰ تا ۱۰۰ سال است.
زارع با اشاره به وقوع زلزله در نزدیکی تهران و در ۲۹ آذرماه سال گذشته خاطرنشان کرد: وقوع زلزله موجب شد شهروندان تهرانی به دلیل سردی هوا ساعاتی را در خودروهای خود و درخیابان های شهر تهران تردد کنند، در نتیجه ۳۰ آذرماه سال ۹۶ به عنوان آلودهترین روز در تهران ثبت شد و متوفیان بهشت زهرا به بیشتر از ۲۰۰ نفر رسید این در حالی است که در این فصل سال متوفیان حداکثر ۱۷۰ نفر بود.
وی ادامه داد: کشته شدگان این زلزله چهار نفر اعلام شد، اما اگر به واقع این مسئله در نظر گرفته شود متوفیان زلزله سال گذشته تهران را با توجه به تراکم خودروها در شب وقوع زلزله و آلودگی هوا میتوان ۵۰ نفر اعلام کرد.
استاد تمام پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: برخی مواقع وقوع چند زلزله متوالی از وقوع زلزله با بزرگی بیشتر جلوگیری میکند به طور مثال در زلزله سال گذشته کرمانشاه چندین زمین لرزه متوالی اتفاق افتاد، اما در سرپل ذهاب، قصر شیرین و اسلام آباد غرب به دلیل کیفیت پایین ساختمانها و یا مکان ساخت بیشترین تلفات به ثبت رسید؛ این زلزله در پی سنگ زمین اتفاق افتاد و پس لرزه بعدی در پوسته رسوبی زمین ایجاد شد.
وی تاکید کرد: ایران جزء مناطق مخاطرهآمیز زلزله در دنیا محسوب میشود و استان اصفهان نیز در طول تاریخ در حوالی نطنز و کاشان، نزدیک به گسل جوان زاگرس شاهد وقوع زلزلههایی بوده است به طور مثال تمدن سیلک کاشان بر اثر وقوع زلزله از بین رفته و شواهدی نیز در این زمینه وجود دارد؛ البته استان اصفهان به نسبت سایر استانها زلزله خیزی پایینتری دارد و همین موجب حفظ آثار تاریخی در شهر اصفهان شده این در حالی است که در شهر تبریز بسیاری از آثار تاریخی مربوط به دوره ایلخانان به دلیل زلزله از بین رفته است.
استاد تمام پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله تاکید کرد: گسل جوان زاگرس در ۱۸۰ کیلومتری استان اصفهان و در استان چهار محال و بختیاری قرار دارد، اما همانند وقوع زلزله در مظفر آباد پاکستان که منجر به فرو ریختن برج مارگارت در ۱۳۵ کیلومتری کانون وقوع زلزله و در شهر اسلام آباد دارد، امکان اشاعه زلزله در سطح گسترده و خسارت به شهرهای دورتر نیز وجود دارد؛ بنابراین در کشورهای در حال توسعه که برج سازی، انبوه سازی و مجتمع سازی رایج است، رعایت نکات ایمنی ضرورت دارد.
زارع با بیان اینکه فرو نشست نیز از دیگر مخاطراتی است که شهر اصفهان را تهدید میکند، اظهار کرد: این خطر در شمال شهر اصفهان به دلیل ریزدانه بودن خاک، خشکسالیهای اخیر و برداشت غیرمجاز بیش از پیش احساس میشود؛ در نواحی اطراف رودخانه نیز احتمال فرونشست زمین وجود دارد؛ فرودگاه شهید بهشتی اصفهان نیز از جمله مناطق شهر اصفهان است که احتمال فرونشست و خسارات ناشی از آن وجود دارد.
وی افزود: فرونشست بر اثر تهی شدن لایههای زیرزمینی از آب به دلایل مختلف ایجاد میشود در نتیجه لایههای زیرین، توانایی تحمل خاک سطوح بالایی را ندارد و از درون نشست میکند که لازم است این مهم مورد توجه مدیران شهر قرار گیرد.
استاد تمام پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: لزوم ایجاد گروههایی از افراد توانمند که در زمان وقوع زمین لرزه یا سایر بحرانها در شهر بتوانند با اعتماد به نفس و خود اتکایی همینطور داشتن اطلاعات درست و شفاف، اوضاع را کنترل کنند از ضروریات در مدیریت بحران در کلان شهرها محسوب میشود.
نظر شما