ممنوعیت عمل لیزیک برای زیر ۲۱ ساله‌ها

به گزارش خبرنگار ایمنا، عینکی بودن تا حدود ۱۰ الی ۱۵ سال اخیر از ملزومات ژست‌های روشنفکری بود و همه اقشار تحصیل‌کرده و مسئول از عینک استفاده می‌کردند، اما این روزها عملی مانند لیزیک جای عینک را گرفته و اقشار مختلف و به ویژه جوانان بدون داشتن شرایط لازم اصرار بر انجام این عمل و حذف عینک از صورتشان دارند. مجوز استفاده از لیزر برای رفع عیوب انکساری از سال ۱۹۹۵ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا صادر شد. این عمل جراجی در طول سالیان گذشته آزمون و خطا شده و امروز با امنیت بیشتری برای افراد دارای شرایط لازم استفاده می‌شود. به منظور آشنایی با روند انجام عمل لیزیک و همچنین شناخت ویژگی‌های فرد دارای شرایط این عمل جراحی گفت‌گویی را با احمدرضا خلیلیان، متخصص چشم پزشک و فوق تخصص قرنیه داشتیم که متن آن را در ادامه می‌خوانید.

عیوب انکساری شایع چشم چه مواردی هستند؟

عیوب انکساری شایع چشم سه دسته  است. نزدیک بینی، شایع‌ترین نوع این عیوب است که در این حالت شخص نزدیک را می بیند اما برای دیدن اشیاء دور با مشکل روبه رو می‌شود.  دور بینی شرایط برعکس نزدیک بینی دارد به گونه ای که فرد دور را به خوبی می بیند اما در دیدن اشیاء نزدیک دچار مشکل است؛ آستیگماتیسم نیز سومین نوع از  عیوب انکساری چشم  است که می تواند به عنوان یک جزو مستقل و یا همراه با نزدیک بینی و دوربینی وجود داشته باشد.

روش‌های جراحی عیوب انکساری چشم چیست؟

روشهای جراحی اصلاح عیوب انکساری چشم به دو دسته کلی روش های لیزری روی بافت قرنیه روش های غیر لیزری  و اعمال جراحی داخل چشمی تقسیم می شوند. روش جراحی لیزیک مرسوم ترین روش های جراحی لیزری است که اسم اصلی آن پی آر کی ( لیزر سطح قرنیه همراه با برداشتن لایه پوششی سطح قرنیه) است که ۹۰ تا ۹۵ درصد افراد در واقع روش جراجی پی آر کی را انجام می دهند. روش جراحی دوم لیزیک اصلی است که کمتر از ۵ تا ۱۰ درصد موراد انجام می شود و  اسمایل (خارج کردن لنتیکول با برش کوچک) روش جراحی جدید و سومین روش جراحی چشم است.

 کدام روش جراحی در کشور بیشتر شیوع دارد؟

 به طور کلی روش جراحی پی ارکی لیزری در ایران و جهان روی قرنیه انجام می شود. روش‌های دوم جراحی اصلاح عیوب انکساری برای برداشتن عینک روش‌های جراحی داخل چشمی هستند. در این جراحی ها لیزر انجام نمی شود و اعمال جراحی داخل چشم در دستور کار قرار می گیرد. این جراحی ها با گذاشتن یک لنز مصنوعی داخل چشم است بدون اینکه به سایر اعضای چشم دست بزنیم. یعنی برای رفع عیوب انکساری یک لنز را داخل فضای چشم می گذاریم.   به طور کلی روش های لیزری لیزیک، اسمایل و پی ار کی شایع ترین روش های عمل های چشم هستند.

روش شایع اصلاح عیوب انکساری با لیزیک در چه مواردی بی خطر و با نتایج مطلوب همراه است؟

جراحی لیزیک مثل عبور از یک مسیر یا چهار راه و دارای سه حالت است؛ یا چراغ سبز است و با اطمینان خاطر عبور می کنیم؛ یا چراغ قرمز است و اجازه عبور نداریم اما در صورت زرد بودن چراغ  باید با احتیاط عبور کنیم. بر این اساس نتایج معاینات بیمار و تصویر برداری های انجام شده در کنار هم قرار می گیرد و پزشک با توجه نرمال و بی خطر بودن  تصویر برداری ها در خصوص انجام عمل تصمیم گیری می کند.

زمانی که انجام عمل برای بیمار پرخطر است چه باید کرد؟

 در مواری که پزشک بعد از  نتایج معاینات تصویربرداری به این نتیجه می رسد که انجام عمل جایز نیست در این شرایط وظیفه پزشک امتناع از عمل جراحی و مجاب کردن بیمار برای انصراف از عمل است. اما موارد پرچالش تر زمانی است که نتایج معاینات و تصویر برداری حاکی از انجام عمل جراحی با احتیاط بیشتر با نیاز به پیگیری و معاینات بیشتری است. در این موارد رسیدن به یک تعامل سازنده بین پزشک و بیمار ضروری بوده و در واقع هر دو با پذیرفتن ریسک این عمل جراحی را انجام می دهند و سپس پیگیری ها و معاینات لازم پس از عمل انجام می شود.

 چه کسانی نمی توانند عمل جراجی لیزیک چشم را انجام دهند؟

انجام این عمل برای افراد زیر ۲۱ سال ممنوع است. همچنین با انجام معاینات چشمی بیمار نباید علایم بیماری های دیگر، عوارض دیابت روی چشم، آب سیاه، آب مروارید، کدورت قرنیه و خشکی چشم وجود داشته باشد و علاوه بر سلامت بیمار عمل جراحی چشم برای بانوان هم در دوره حاملگی و شیردهی آنها نباید انجام نشود. برای بیماران دیابتی در صورت کنترل دیابت و نداشتن نوسان قند خون، عوارض چشمی دیابت و خونریزی شبکیه و ورم شبکیه انجام این عمل جراحی منعی ندارد.

 آیا همه افرادی که شرایط مطلوب برای عمل را دارند نتیجه رضایت بخشی را لیزیک می گیرند؟

عمل لیزیک یک عمل وابسته به تکنولوژی است که مدام در حال بهبود است، همگام با پیشرفت تکنولوژی، ابزارها، نرم افزارها و سخت افزارهای در دسترس هم ارتقا پیدا کرده و روز به روز دقت در انجام این عمل برای بیماران بیشتر می شود. اکنون عمل لیزیک در بیش از ۹۵ درصد با نتایج قابل پیش بینی همراه بوده که رضایت بیماران را در پی دارد. عمل لیزیک بیش از سه دهه است که در دنیا در حال انجام است و تقریبا عمل بسیار مطمئن و با نتایج خوبی است و تخمین زده شده که بیش از ۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان این عمل را انجام دادند.

 عوارض عمل لیزیک چیست؟

هنگامی که معاینات و تصویر برداری های پزشکی نرمال باشد عوارض عمل لیزیک برای بیمار بسیار کم خواهد بود و عوارض گذاریی خشکی و سوزش چشم برای بیمار اتفاق افتاده که بعد از دو یا سه ماه بعد از عمل این عوارض از بین می روند. وجود عوارض خطرناک هم برای بیماران بسیار نادر است و در هر پنج هزار عمل یک مورد چشم دچار عفونت شده که با تشخیص و درمان به هنگام عوارض کاهش پیدا می کند. لیزیک روشی است که عوارض جدی و خطرناکی برای بینایی ندارد و مورد کوری و از دست دادن چشم به دنبال عمل لیزیک گزارش نشده است.

در مورد عمل های چشم لیزیک بعد از عمل چه توصیه ای به بیماران دارید؟

بعد از عمل لیزیک معمولا همان روش پی ار کی شایع ترین روش است که ۴۸ تا ۷۲ ساعت  در  شخص ایجاد خواهد شد و این اتفاق نشانه سلامت و واکنش چشم به لیزری بوده که به قرنیه تابانده شده است. ممکن است که درد کمی آزار دهنده باشد اما این روند گذرا بوده و ادامه دار نیست. به بیمارانی که عمل لیزر را انجام دادند استفاده از عینک آفتابی در مناطقی که شدت آفتاب شدید بوده به دلیل حساس شدن بافت قرنیه به اشعه ماورای بنفش خورشید توصیه می شود. یک دوره دارو درمانی معمولا بین یک تا سه ماه به برخی از بیماران تجویز می شود و بیمار می تواند حدود یک هفته تا ۱۰ روز پس ازعمل زندگی طبیعی و فعالیت هایی همانند ورزش، کوهنوردی و شنا را داشته باشد.

برای بیمارانی که ضخامت قرنیه آنها کافی نیست و شرایط لازم برای برش های قرنیه را ندارند چه باید کرد؟

با پیشرفت تکنولوژی و فناوری های نوین در بیمارانی که قرنیه ضخامت کافی ندارد با بافت لیزز بافت قرنیه را تخریب کرده تا عیوب انکساری اصلاح شود. در واقع  بشر توانسته راه حل های مناسبی را در این زمینه پیدا کند و یکی از این راه حل ها گذاشتن لنز داخل چشم است. بیمارانی که ضخامت قرنیه آنها کافی نیست و یا به هر علتی شرایط کافی و لازم را برای برش های لیزری قرنیه ندارند، در صورتی که فضای داخل چشم آنها با محاسبات انجام شده به اندازه کافی باشد، چشم پذیرای لنز داخل چشمی شده و از لنزهای داخل چشمی برای اصلاح عیوب انکساری حتی با وجود آستیگماتیک بودن چشم اشخاص می توان استفاده کرد.

پیشرفته ترین این لنزها کدام هستند؟

لنزهایی ای سی ال که یک تکنولوژی بسیار پیشرفته است و این لنز کمتر از ۵۰ میکرون ضخامت داشته و در فضای داخل چشم و در فضای عدسی قوطه ور می شود. در چشم هایی که ضخامت کافی برای لیزر وجود ندارد می توان از این روش استفاه کرد، به شرطی که فضای کافی داخل چشم ها برای این نوع لنزها وجود داشته باشد.