آیا رشد ارزشی صادرات حباب است؟

به گزارش ایمنا، بنا بر اعلام گمرک استان اصفهان، در پنج ماهه اول امسال صادرات ۸۸۳ قلم کالا به وزن 2 میلیون و ۱۹۸ هزار تُن به ارزش بالغ‌ بر ۹۲۵ میلیون و ۳۴۱ هزار دلار به مقصد ۹۳ کشور جهان از استان اصفهان انجام گرفته است و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزن ۲۴ درصد و از حیث ارزش۵۰ درصد افزایش داشته است.

باید در نظر داشته که روند افزایشی نرخ ارز در کشور خود به خود باعث می شود که صادرات به لحاظ ارزشی حتی بدون افزایش در میزان صادرشونده ها، رشد یافته و این مساله گویای این است که رشد ارزشی صادرات، مفید به فایده و یک دستاورد تلقی نمی شود.  

با وجود اینکه رشد صادراتی از استان به گفته متولیان و مسئولان تجاری کشور ناشی از موفقیت سیاست‌های ارزی به حساب می‌آید اما بررسی‌های اظهارنظرهای مردمی گویای این است که صادرکنندگان و تجار این استان از شرایط صادرات چندان رضایتی ندارند و معتقدند افزایش نرخ ارز در بلندمدت باعث افزایش هزینه‌های تولید (افزایش قیمت مواد اولیه) شده و زیان دهی را در پی داشته باشد.

معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان در رابطه با چند و چون این افزایش در صادرات استاناصفهان در گفتگو با ایمنا، اظهار کرد: درهمه بخش‌ها افزایش صادرات وجود نداشته و به عنوان مثال در بخش مواد پلاستیکی و سرامیکی کاهش هم وجود داشته است.

اسماعیل نادری افزود: این افزایش صادرات بیشتر در بخش‌های پتروشیمی، ماشین‌آلات مکانیکی و فولاد وجود داشته است.

وی اضافه کرد: اما مشکلی که در این میان وجود دارد آن است که نرخ ارز بر قیمت مواد اولیه نیز تأثیرگذار است که البته این قیمت نیز به این بستگی دارد که جزو کدام دسته از کالاها قرار می‌گیرد و با چه نوع ارزی وارد می‌شود و این موضوع برخی از صادرکنندگانی که در حوزه تولید نیز فعال هستند را با مشکل مواجه کرده است.

نادری گفت: افزایش نرخ ارز از اوایل سال جاری آغاز شد و هرچه گذشت با چالش‌هایی بیشتر روبرو شدیم اما در این میان دولت برای کمک به تولیدکنندگان در تلاش برای رفع نواقص ایجاد شده بوده و هست.

وی افزود: اصلاح مشکلات و کمک‌رسانی به تولید زمان‌بر است.

معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اصفهان در رابطه با چشم‌انداز صادراتی استان خاطرنشان کرد: در شرایطی قرار داریم که از آن به جنگ اقتصادی تعبیر می‌شود و نمی توان برای ماه‌های آینده پیش‌بینی خاصی کرد فقط آنچه واضح است آنکه همه باید در تلاش برای گذر از این شرایط ویژه باشیم.

وی ابراز امیدواری از افزایش ارزش پول ملی و حل مشکلات تولیدکنندگان، افزود: بسیاری از راهکارهای کارآمد از بخش خصوصی گرفته می‌شود در خیلی از زمان‌ها با وارد عمل شدن بخش خصوصی و یاری آن‌ها می‌توان برای بسیاری از مشکلات، راهکارهایی صحیح یافت.

رشد صادرات به دلیل افزایش مبادلات تجاری با عراق و افغانستان

یک کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با ایمنا، اظهار کرد: درحالی‌که دولت براین باوراست سیاست‌های ارزی باعث افزایش صادرات شده است بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی رئیس گمرک استان متوجه می‌شویم که مهم‌ترین کشورهای مقصد صادراتی استان اصفهان عراق با ۲۳۳ میلیون دلار و سهم ۲۵ درصد از کل صادرات، افغانستان با ۱۴۲ میلیون دلار و ۱۵ درصد از کل صادرات است و اخبار موجود نیز از ترافیک صادرات در مرزهای گمرکی ایران و افغانستان حکایت دارند.

سعید مهرپرور خاطرنشان کرد: علت افزایش صادرات به این 2 کشور مربوط به معافیت صادرکنندگان به کشورهای افغانستان و عراق نسبت به بازگرداندن ارز حاصل از صادرات است به‌طوری‌که با این امتیاز کالاهای ایرانی به‌سوی این 2 بازار بسیار بیش از دیگر بازارها روانه می‌شود.

وی افزود: به عبارتی تعداد بیشتری از صادرکنندگان تمایل دارند که صادراتشان را به عراق و افغانستان انجام دهند تا از تسهیلاتی که دولت برای صادرات به این کشورها در نظر گرفته برخوردار شوند.

 این کارشناس گفت: حال با توجه به عدم الزام نسبت به بازگشت ارز، این تجار ارز دریافتی خود را از طریق صرافی‌های هرات به مقاصدی دیگر چون کشورهای عربی انتقال می‌دهند و با این اوصاف نمی‌توان گفت که رشد صادرات کشور باعث افزایش ذخیره ارزی کشور می‌شود چون بخشی قابل‌توجه از این درآمد، وارد کشور نمی شود.

وی یادآور شد: موضوع قابل‌توجه در این آمار صعودی صادرات آن است که چه میزان از ارز حاصل از این صادرات به کشور بازمی‌گردد.

مهرپرور با اشاره بر تأثیر نرخ ارز بر بهبود صادرات غیرنفتی کشور، گفت: بی شک افزایش نرخ ارز بر رشد تراز تجاری مؤثر است اما این نکته را هم نباید نادیده گرفت که نوسانات ارزی در طولانی‌مدت منجر به افزایش قیمت مواد اولیه می شود و تولید داخل را با مشکل روبرو می‌کند، مانند اتفاقی که در ماه‌های اخیر برای تولیدات داخل افتاده است.

وی افزود: به دلیل نامشخص بودن نرخ ارز فعالان از خرید دست کشیده‌اند و حتی اگر خرید و تولیدی انجام شود با قیمت تمام شده بالاست و در نهایت مصرف کنند متضرر می شود.

مهرپرور اضافه کرد: درواقع نوسانات نرخ ارز در مواردی چون سود ناشی از مبادلات بین‌المللی، ابهام ایجاد می‌کند و این ابهام به‌تدریج باعث افت تجارت و کم‌تحرکی می‌شود.