به گزارش ایمنا، منطقه ۱۴ در شمال شهر اصفهان از مناطق محرومی است که از نبود سرانه‌های آموزشی، ورزشی، بهداشتی، درمانی و از همه مهم‌تر فرهنگی رنج می‌برد، این در حالی است که این منطقه از نظر فرهنگ اجتماعی قوی‌ترین و اصیل ترین فرهنگ های ایرانی از جمله بختیاری‌ها، گرج‌ها و ترک زبان‌ها را در خود جای داده است.
بیشتر ساکنان این نوع مناطق تشنه برنامه های تفریحی و شاد هستند، اما به دلیل درآمد بسیار پایینی که دارند، خانواده‌های آنها محروم از شرکت در چنین برنامه هایی هستند؛ این موضوع با شعار "محرومیت زدایی و توزیع عادلانه خدمات" فاصله بسیاری دارد. علی شمسی، مدیر منطقه ۱۴ شهرداری اصفهان نیز معتقد است که «خدمت‌کردن تنها آسفالت و کاشت درخت نیست، مهم‌تر از همه دیده شدن مردم است.» مردمی که تشنه برنامه‌های شاد هستند، اما وضعیت اقتصادی آنها اجازه نمی‌دهد که به موضوع "تفریح" فکر کنند.
به منظور آگاهی از فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و خدماتی منطقه ۱۴ با «علی شمسی» مدیر این منطقه به گفت و گو نشستیم.
وضعیت فعلی منطقه ۱۴ چگونه است؟
منطقه ۱۴ شهرداری اصفهان در شمال کلانشهر اصفهان واقع شده است. با توجه به اینکه شمال پایتخت کشور ویژه و بسیار مرفه‌نشین است، ذهنیت مثبتی نسبت به شمال شهر اصفهان نیز وجود دارد، در حالی که بر خلاف پایتخت، شمال شهر اصفهان منطقه‌ای کمتر برخوردار به شمار می‌رود.
این منطقه از جنوب به خیابان‌های شهید اردستانی و شهید چمران، از غرب به خیابان‌های آل یاسین، آل بویه و بخشی از بعثت، از شمال مرز محدوده جغرافیایی بین شهرستان‌های اصفهان و برخوار و از غرب به محله حصه که یکی از روستاهای جانبی شهر اصفهان بوده و به صورت لکه ای به شهر الحاق پیدا کرده، منتهی می‌شود.
منطقه ۱۴ شهرداری اصفهان از نظر اقتصادی مردمی با پیشینه کاری کارگری و زیر حد متوسط درآمدی دارد. در خصوص سرانه فضای سبز این منطقه باید گفت که سرانه فضای سبز هر شهروند ساکن در منطقه ۱۴ از ۷.۳ مترمربع در سال ۹۵ به ۸.۴ مترمربع در سال‌جاری رسیده، البته این سرانه نسبت به سرانه ۱۷ مترمربعی شهر اصفهان بسیار کمتر است.
سرانه ورزشی منطقه ۱۴ بسیار پایین است به طوری که علیرغم داشتن ۲۰۰ هزار نفر جمعیت، تنها یک سالن ورزشی باستانی با سه سالن با ظرفیتی کمتر از چهار هزار صندلی دارد. از نظر سرانه فرهنگی باید گفت که منطقه ۱۴ دو کتابخانه دارد که یکی از آنها توسط اداره ارشاد و دیگری توسط شهرداری اداره می‌شود.
این منطقه تعداد چهار فرهنگسرا دارد که طی دو سال اخیر توانستیم کیفیت برنامه‌های فرهنگسراها را ارتقا دهیم و برنامه‌های خوبی در آن اجرا کنیم، به خصوص برنامه‌های تابستانه که برای شهروندان تدارک دیده شده است. فرهنگسرای دیگری نیز در محله حصه که از انتفاع افتاده بود، بازسازی شده و در حال رایزنی برای تحویل گرفتن معاونت فرهنگی شهرداری هستیم.
این کتابخانه متعلق به خیریه نذر اشتغال نبود؟
بله، اما در محله‌ای همچون حصه که از نظر فرهنگی جای کار بسیار وجود دارد، کتابخانه آن به عنوان تنها محل فرهنگی در اختیار خیریه نذر اشتغال بود که البته با دید مثبت واگذاری انجام شده اما خیریه می‌تواند در یک سالن یا سوله فعالیت خود را ادامه دهد، در حالی که مکانی با وجود اتاق‌های آموزشی خاص باید به سمت کتابخانه باز می‌گشت و با توجه به تعداد اندک کتابخوانان، یک سالن برای کتابخانه و مابقی برای کلاس‌های آموزشی، فرهنگی و تابستانه در نظر گرفته شد که امیدوارم به زودی معاونت فرهنگی فعالیت خود را در آن آغاز کند.
تا چه اندازه از فضاهای فرهنگی منطقه استقبال می‌شود؟
با توجه به تراکم جمعیتی بالا استقبال از فضاهای فرهنگی منطقه ۱۴ فوق العاده است، زیرا برای برگزاری کلاس‌های آموزشی، معاونت فرهنگی یارانه‌هایی قایل شده تا شهروندان این منطقه توان مالی استفاده از این کلاس‌ها را داشته باشند.
به جز استقبال از مراکز فرهنگی در این منطقه، استقبال بی‌نظیری از برگزاری جشن‌ها و کلاس‌های آموزشی می‌شود؛ آخرین کلاس‌های در حال برگزاری به عنوان «جشن خانواده» وارد مناطق شده و مباحث اعتیاد را در یک مجموعه کاری به نام «خانواده شاد» هشدار می‌دهد، در واقع مخاطب به بهانه لحظه‌ای شاد بودن در این کلاس‌ها شرکت می‌کند که جا دارد از معاون فرهنگی شهردار اصفهان از بابت برگزاری این کلاس‌ها تشکر کنم.
در حالی که این‌گونه اقدامات جزء وظایف سایر ارگان‌های مرتبط بوده، اما شهرداری پا به میدان گذاشته تا خانواده‌ها با کمترین مشکل و به بهترین نحو زندگی کنند.
بافت فرهنگی منطقه به لحاظ آسیب‌های اجتماعی چگونه است؟
وقتی حاشیه‌نشینی در کلانشهرها ایجاد شود، مسایل مختلفی به وجود خواهد آمد. شمال شهر اصفهان، در منطقه ۱۴ نیز یک حاشیه‌نشینی خاصی به دلیل ارزان‌بودن زمین و مهاجرپذیربودن منطقه ایجاد شده و به همین دلیل جمعیت منطقه ۱۴ بسیار زیاد است و به دلیل مهاجرت‌های فراوان از فرهنگ‌های مختلف، گره‌خوردن فرهنگ‌ها را در این منطقه می‌توان به وضوح مشاهده کرد.
نبود سرانه‌های آموزشی، فرهنگی، ورزشی و حتی بهداشتی و درمانی دست به دست هم داده و منطقه ۱۴ را به منقطه ای محروم تبدیل کرده و باعث شده این منطقه از نظر فرهنگی پایین دیده شود؛ در حالی که اگر مدیریت برنامه‌ریزی شهری تا حدودی بهتر برنامه‌ریزی کند، می‌تواند چهره بد فرهنگی را از این محدوده دور کند.
فرهنگ‌های اصیل ایرانی در منطقه ۱۴ مشهود است، بیشتر مهاجرت از سمت بختیاری‌ها بوده، بختیاری‌هایی که اصیل ترین فرهنگ‌های ایرانی را دارند. بنابراین به طور قطع باید زیرساخت‌ها آماده شود تا چهره فرهنگی منطقه ۱۴ نیز تغییر کند.
نسبت مهاجران چگونه است؟
منطقه ۱۴ مهاجرپذیر است به طوری که بیش از ۷۰ درصد جمعیت ساکن در منطقه ۱۴ را مهاجران تشکیل می‌دهند. غیر از مهاجران خارجی که بیشتر تبعه افغانستانی بوده‌اند، مهاجران داخلی بیشتر از طوایف لر، کرد، ترک، گرجی‌ها، گلپایگانی‌ها و خوانساری‌ها هستند.
چه برنامه‌های فرهنگی را در دستور کار دارید؟
در منطقه ۱۴ دو پهنه صحرای سودان و صحرای باتان وجود دارد که وسعت صحرای سودان ۲۷ هکتار و پهنه صحرای باتان ۳۲ هکتار است. این دو پهنه پتانسیل بسیار خوبی برای جبران کمبود سرانه‌های فرهنگی دارد، در این راستا در داخل این پهنه‌ها سرانه‌های خوبی از جمله فرهنگی به صورت ویژه دیده شده که امیدواریم در آینده نزدیک شهرداری بتواند با مالکان پهنه‌ها توافق کند.
توافقات در چه مرحله‌ای است؟
این موضوع در کارگروه شهرسازی مطرح شده تا در ادامه مصوبه کمیسیون ماده پنج را بگیرد، البته شهرداری همزمان در حال انجام توافقات است.
برای اجرای آن در سال جاری بودجه‌ای در نظر گرفته شده است؟
خیر، برای امسال سه ورزشگاه پیش‌بینی شده است که یک ورزشگاه در محله ارزنان و دیگری در محله عمان سامانی تا چند روز آینده کلنگ‌زنی خواهد شد.
از احداث رینگ چهارم که در محدوده منطقه ۱۴ قرار دارد، چه خبر؟
۹۰۰ متر از رینگ چهارم در محدوده منطقه ۱۴ شهرداری اصفهان قرار گرفته و مابقی در شهرستان برخوار است.
با توجه به اینکه در کریدور شمال به جنوب کشور، خودروهای سنگین در میانه منطقه ۱۴ تردد دارند، این ترددها امنیت جانی شهروندان منطقه را به خطر انداخته است.
البته شهرداری اصفهان حمایت زیادی برای اجرای رینگ چهارم کرده است به طوری که بعد از ۹۰۰ متر رینگ چهارم، کنارگذری در حال آماده‌سازی است تا به خیابان فرزانگان متصل و تردد خودروهای سنگین را از مرکزیت منطقه خارج کند. در این طرح فرامنطقه‌ای، جمعیت ساکن در مناطق ۱۰، ۷ و ۱۴ از امنیت جانی و زیست‌محیطی بیشتری برخوردار می‌شوند.
اجرای این کنار گذر ۷۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، همچنین پل شهید اردستانی که در این کنارگذر احداث خواهد شد، نیازمند ۴۰ میلیارد تومان اعتبار است که شهرداری مرکزی در حال اجرای آن بوده و شهرداری منطقه ۱۴ تنها آزادسازی مسیر را بر عهده گرفته است.
برای آزادسازی آن که همزمان با اقدامات اجرایی در حال انجام است، امسال ۱۵ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است.
تردد خودروهای سنگین در خیابان جوان گلایه بسیاری از شهروندان ساکن در منطقه ۱۴ را به همراه دارد، برای رفع مشکلات آن چه چاره‌ای اندیشیده شده است؟
آن خیابان معروف به خیابان عاشق‌اصفهانی شرقی است، خیابانی که دو تکه شده و از مجموع ۱۳۰۰ متر مربع طول خیابان، ۴۰۰ متر در محدوده شهری واقع شده است.
برای ۴۰۰ متر داخل محدوده شهری با توجه به جمعیت ساکن در آن، توانستیم خیابان را بهسازی و دو بانده کرده همچنین روشنایی آن را تامین کنیم، اما ۹۰۰ متری که خارج از محدوده و در حوزه اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان قراردارد، بلاتکلیف مانده است.
تعاملی با اداره کل راه و شهرسازی برای خارج کردن وضعیت خیابان از حالت موجود ندارید؟
چون خارج از محدوده قانونی است، هر گونه فعالیت در آن خلاف قوانین است. البته مکاتبات متعددی در این راستا انجام شده، اما هنوز جوابی از سوی اداره کل راه و شهرسازی دریافت نشده است.
گلایه دیگر شهروندان این منطقه، حمل و نقل عمومی و وضعیت اتوبوس‌ها است، معتقدند چون این منطقه محروم است اتوبوس‌های بی کیفیت در این نقطه از شهر مردم را جابه جا می کند.
گلایه شهروندان به حق است، همان‌گونه که اشاره کردم در منطقه ۱۴ کمبود تمام سرانه‌ها را شاهد هستیم. در این منطقه با توجه به اینکه ورودی شهر است، مکانی برای دپوی اتوبوس‌ها و پایانه‌ای همچون باقوشخانه و صمدیه وجود ندارد. در این راستا، زمینی به مساحت ۳۲ هزار متر مربع خریداری شده تا بتوانیم پایانه درون شهری و برون شهری را در خیابان آیت الله غفاری کلنگ زنی کنیم.
مراحل قانونی برای تملک زمین تمام شده و پروژه به بخش طراحی رفته تا در سال ۹۸ برای ایجاد این پایانه بودجه اجرایی در نظر بگیریم. به محض ایجاد پایانه می‌توانیم درخواست اتوبوس‌های جدید داشته باشیم که معاونت حمل و نقل و ترافیک نیز این موضوع را با جدیت پیگیری کرده است.
البته طی سال گذشته دو خط اتوبوسرانی در این منطقه در خیابان ابوریحان بیرونی و دیگری در محله حصه راه اندازی شد و با این اقدام در حال حاضر در دو روستاهای حصه و جلوان که به شهر الحاق شده، اتوبوسرانی سرویس‌دهی می‌کند.
برای محرومیت‌زدایی منطقه چه اعتباراتی در نظر گرفته شده است؟
در خصوص محرومیت زدایی امسال ۱۰ میلیارد تومان اعتبار برای منطقه ۱۴ پیش بینی شده است. انتظار می‌رود شهرداری اصفهان بتواند از این وضعیت مشکلات مالی به وجود آمده نجات پیدا کند و حقوق‌های معوقه برخی از سازمان‌ها پرداخت شود تا ما هم بتوانیم از بودجه محرومیت‌زدایی استفاده کنیم.
وضعیت اقتصادی و درآمدی منطقه چگونه است؟
بودجه سال‌جاری منطقه ۱۴ شهرداری اصفهان ۵۴ میلیارد تومان تعیین شد که تاکنون بیش از ۲۵ درصد آن وصول شده است.
در منطقه ۱۴ کمترین دریافتی را برای صدور پروانه ساختمانی از مردم داریم، زیرا با توجه به قشر ضعیفی که در منطقه ساکن هستند، مسئولان شهری و استانی اجازه افزایش قیمت تراکم در منطقه ۱۴ را نداده‌اند به طوری که طی چند سال اخیر تراکم‌ها بدون افزایش باقی مانده است و به همین دلیل کمترین درآمد را در بین مناطق ۱۵ گانه داریم.
در واقع درآمدی که در سایر مناطق شهر از بابت صدور پروانه ساختمانی حاصل می‌شود، در این منطقه بسیار ناچیز است و اگر پروژه‌ای در منطقه اجرا می‌شود به دلیل مشارکت سرمایه گذاران بخش خصوصی است.
چقدر برای جذب سرمایه‌گذار اقدام شده است؟
مساحت منطقه ۱۴ شهرداری اصفهان ۱۹۰۰ هکتار است که ۹۹۹ هکتار آن خارج از محدوده و به شکل زمین‌های بایر است و در نیم دیگر که داخل محدوده قرار گرفته، وجود دو پهنه صحرای سودان و صحرای باتان پتانسیل‌های خوبی برای سرمایه‌گذاران در بخش مسکن به همراه دارد.
در منطقه ۱۴ مهمترین اتفاق ایجاد سومین میدان شهری پس از میدان حضرت امام(ره) و میدان امام علی(ع) در بافت فرسوده است؛ بافتی که ۱۹ هکتار را در برگرفته است. از مجموع ۱۹ هکتار، چهار هکتار مساحت مذهبی بافت است که شامل بقعه حرم حضرت زینب(س)، شبستان‌ها، مسجد و مجموعه‌های فرهنگی داخل حرم است و ۱۵ هکتار دیگر که میدان شهری را در بر می‌گیرد، باید حدود ۵۰۰ واحد مسکونی توافق و خریداری شود تا کمبود سرانه‌های بهداشتی، درمانی، آموزشی، رفاهی و هتل جبران شود.
خوشبختانه با نظر مساعد و حمایت‌های ویژه شهردار همچنین همکاری خوب سازمان نوسازی و بهسازی، مطالعات زیادی بر روی این مجموعه طرح‌ها انجام شده که به مرحله اجرا رسیده است. با احداث سومین میدان شهری چهره محرومیت منطقه ۱۴ تغییر و کلونی پخش مواد مخدر منفجر می‌شود.
تعامل شهرداری و اوقاف برای اجرای این طرح چگونه است؟
اقدامات اجرایی در حرم حضرت زینب(س) جزء وظایف اوقاف است، زمین بخش چهار هکتاری در مالکیت اوقاف است و این اداره تملک و اجرا را انجام می‌دهد، زیرا محدوده اوقاف و محدوده شهری تفکیک شده و مجزا است.
با توجه به اینکه حرم حضرت زینب(س) مهمترین زیارتگاه شهری اصفهان است، اوقاف قصد سرمایه‌گذاری در منطقه ۱۴ را ندارد؟
زینبیه مهمترین بخش مذهبی شهر اصفهان است، اما به هر حال اداره اوقاف هم بودجه خاصی دارد. حرم حضرت زینب(س) پنجمین میعادگاه مذهبی ایرانیان در کشور بعد از حرم حضرت امام رضا(ع)، حرم حضرت معصومه(س)، شاه عبدالعظیم و شاهچراغ است که با ایجاد این میدان شهری سالانه حداقل ۵۰۰ هزار گردشگر مذهبی را جذب می‌کند.
اداره اوقاف در محدوه خود سفت‌کاری بقعه را به اتمام رسانده و یکی از مساجد را تکمیل کرده است.
اوقاف قصد ندارد برای سرمایه گذاری اطراف سومین میدان شهری ورود پیدا کند؟
اوقاف اگر فعالیت‌ها و برنامه‌های اجرایی خود در محدوده چهار هکتاری را به سرانجام برساند، اتفاق خوبی است.
طراحی سومین میدان شهری به چه صورت است؟
سومین میدان شهری اصفهان با ۱۹ هکتار مساحت، مستطیل شکل است که از یک سو میدان جوان، از سوی دیگر خیابان آیت الله غفاری، جنوب آن خیابان حرم واقع شده، اما در قسمت شمال آن هنوز آزادسازی انجام نشده است.
در واقع می‌توان گفت سه سمت میدان آزادسازی انجام شده و یک طرف باقی مانده که خوشبختانه در این راستا مذاکراتی با چند سرمایه‌گذار انجام شده است و با انعقاد تفاهم‌نامه با یک سرمایه گذار در مراحل نهایی قرار دارد. این میدان با توجه به تراکم جمعیتی، پتانسیل تجاری و اقتصادی بسیار بالایی دارد.
منطقه ۱۴ محروم نیست، بلکه در حال توسعه است، سعی کردیم واژه «محروم» را از پسوند و پیشوند منطقه ۱۴ برداریم چرا که استفاده از کلمه محروم انرژی منفی برای شهروندان به همراه دارد.
این منطقه غیر از توسعه فیزیکی نیاز به توسعه فرهنگی هم دارد، به نظر شما این دو مهم می‌تواند با هم اتفاق افتد؟
با توجه به ایجاد خیابان ۳۶ متری، خیابان کمربندی و احداث سومین میدان شهری، پتانسیل‌های خوبی برای ایجاد مکان‌های فرهنگی در این منطقه آماده می‌شود. از نظر فرهنگ اجتماعی قوی‌ترین و اصیل ترین فرهنگ های ایرانی را در منطقه داریم، بنابراین با ایجاد زیرساخت‌ها می‌توان با کمک بختیاری‌ها، گرج‌ها و ترک زبان‌ها، فرهنگ این منطقه را ارتقا داد.
ایجاد معاونت‌های فرهنگی در مناطق محروم بسیار بازخورد مثبتی داشته است با توجه به اینکه شهروندان این منطقه به لحاظ اقتصادی امکانات لازم برای دیدن و برگزاری رویدادها در مرکز شهر را نداشتند، ایجاد معاونت فرهنگی در مناطق ۱۵ گانه توانست رخدادهای فرهنگی را به دل محله‌های شهر آورد.
استقبال مردم از برنامه‌هایی که به مناسبت‌های مختلف اجرا می‌شود، بسیار خوب بوده است، تا آنجایی که حتی بیش از ۴ هزار نفر جمعیت برای دیدن برنامه‌های شاد و فرهنگی در یک ورزشگاه گردهم آمدند، اما با وجود گرمای شدید هیچ اعتراضی نکردند و خوشحال بودند که در منطقه خود اجرای چنین برنامه‌هایی را می‌بینند. طی دو سال گذشته روزبه نعمت الله، علیرضا افتخاری، قدرت الله ایزدی به این منطقه آمدند و از شور و نشاط این منطقه و هیجانی که در این منطقه ایجاد شد، بسیار لذت بردند و اعلام آمادگی کردند که حاضرند دوباره در این منطقه برنامه اجرا کنند، زیرا به گفته آنها انرژی مردم منطقه بی‌نظیر است.
باید در مناطق کمتر برخورداری مثل منطقه ۱۴ جشن‌ها و برنامه‌های فرهنگی تفریحی بیشتر دیده شود، باید امکانات و برنامه‌های فرهنگی را افزایش داد تا چهره محرومیت از این منطقه برچیده شود. خدمت کردن تنها آسفالت و کاشت درخت نیست، مهم‌تر از همه دیده شدن مردم است.
نظر شما