مهرداد کیهانفر در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهارکرد: برای احیاء بافتهای فرسوده ابتدا باید شناخت کافی از بافت به دست آورده، منشأ فرسودگی را شناسایی و سپس بر اساس عللی که باعث فرسودگی شده، درمان را انجام دهیم.
وی با بیان اینکه بافتهای شهری معمولاَ منشأ روستایی دارد مثل بافت رهنان که روستایی بوده و به مرور تبدیل به شهر شده، افزود: بعضی از بافتهای فرسوده تاریخی است مثل محدوده تاریخی شهر اصفهان که به دلیل قدمت بالا، شرایط کالبدی و اینکه خدمات خوبی به این نقاط تزریق نشده، فرسودگی آنها تشدید شده است.
این دکترای برنامهریزی شهری با بیان اینکه منشأ بخش دیگری از بافتهای فرسوده مربوط به سکونتگاههای غیررسمی حاشیههای شهر است، تصریح کرد: مصداق بارز آن زینبیه است که به مرور داخل محدوده شهر قرار گرفته و چون شرایط لازم برای ساخت و ساز را نداشته و خود به خود به وجود آمدند، دچار فرسودگی شده است.
وی ادامه داد: طرحی که با عنوان «بازآفرینی» به منظور تجدید حیات و تحول در بافت های فرسوده مطرح شده است فقط کالبدی نیست، بلکه باید از نظر اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی عملکرد بافت را تغییر و جریان زندگی شهروندان ساکن در این بافتها را مطلوبتر کرد.
کیهانفر با بیان اینکه میتوانیم از سرمایههای اجتماعی بافتهای فرسوده به نحو احسن استفاده کنیم، تاکید کرد: بازآفرینی یک اتفاق همه جانبه است و باید بتوان از ظرفیتهای بافت به نحوی استفاده شود تا به شرایط ایدهآل و پویایی خود دست پیدا کند، اما باید به این نکته توجه کرد که نمیتوان برای بافتهای فرسوده نسخه یکسانی پیچید.
وی با اشاره به ضرورت بازآفرینی بافتهای فرسوده، اظهارکرد: بافتها محل زندگی ساکنان است، بنابراین هر چه کارآمدتر باشد، سطح زندگی مردم ارتقاء یافته و باعث بروز خلاقیت و نوآوری در بافت میشود.
این دکترای برنامهریزی شهری مهمترین راهکار بازآفرینی بافتهای فرسوده را مشارکت مردم و به کارگیری نظرات آنها دانست و افزود: متأسفانه حمایتهای دولتی و شهرداریها برای بازآفرینی بافت فرسوده به یک اولویت تبدیل شده، در حالی که دولت یا شهرداری ها باید بیشتر نقش سیاستگذاری داشته باشند.
واگذاری امور به مردم
کیهانفر با تاکید بر اهمیت نقش مشارکت مردم و نهادسازی در جامعه، افزود: نهادها مجموعههایی هستند که به یک موضوع ورود پیدا کرده و آن را به صورت مستمر پیگیری میکنند، این در حالی است که وقتی دولت یا مدیریت شهری وارد موضوعی میشود، به خاطر دغدغههای فراوان نمیتواند به صورت مستمر آن موضوع را پیگیری کند.
وی ادامه داد: در حال حاضر وزارت راه و شهرسازی در خصوص بازآفرینی محلههای شهری متمرکز شده تا در این راستا از توان و ظرفیت مردم ساکن در محلهها استفاده کند.
این دکترای برنامهریزی شهری یادآور شد: سالها پیش قبل از اینکه مدرنیته و سیستم مدیریت نوین وارد کشور شود، مردم با همفکری و اجتماعات محلی، شهرها را مدیریت میکردند، به همین دلیل معتقدم اگر بسیاری از مسایل را به مردم واگذار و ساز و کارهای آن را ایجاد کنیم، تحولات خوبی را شاهد خواهیم بود.
وی با اشاره به تشکیل دفاتر بازآفرینی در محلات شهر گفت: مهمترین اقدام این دفاتر عملیاتی نیست، بلکه ترویجی و اطلاع رسانی است، فعالان این دفاتر مردم را با امکانات و شرایطی که میتوانند از آنها برای بازآفرینی بافت فرسوده استفاده کنند، آشنا کرده تا آنها با تسهیلگری مدیریت شهری بتوانند شرایط مسکن یا محیط محله خود را ارتقاء دهند.
کیهانفر با بیان اینکه موضوع تابآوری شهری دیگر مقوله مهم در بافتهای شهری به شمار میرود، افزود: تابآوری بدان معنا است که یک منطقه در مقابل بلایای طبیعی و انسان ساخت بتواند خود را حفظ کند تا بحران تمام شود و به زندگی عادی باز گردد، اما در غیر این صورت بافت آسیب پذیر بوده و نتوانسته در مقابل بحران تاب آور باشد، از این رو می توان گفت شهر تابآور میتواند در مقابل بحرانها به دور از تخریب زیاد، کاهش تولیدات یا کاهش کیفیت زندگی و همچنین بدون حمایت چندانی از سایر شهرها به حیات خود ادامه دهد و پس از تحمل فشارها همچنان یکپارچگی، هویت و کارکردهای موجود خود را حفظ کرده و حتی مقاومتر شود و بتواند با تواناییهای بالاتری به حیات خود ادامه دهد.
این دکترای برنامهریزی شهری با بیان اینکه توجه به بافت های فرسوده و قدیمی و رفع ناپایداری آنها، به موضوعی جدی و محوری تبدیل شده است، تصریح کرد: رویکردهای مرمت و بهسازی شهری در سیر تحول و تکامل خود از بازسازی، باززنده سازی، نوسازی و توسعه مجدد به بازآفرینی شهری تکامل یافته و در این مسیر، از حوزه توجه صرف به کالبد به عرصه تاکید بر ملاحظههای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز گذری داشته است.
وی ادامه داد: موضوع مهم دیگر نوع مدیریت است، مدیرانی که مسئولیت اجرای بازآفرینی شهری را به عهده میگیرند، باید تفکرات استراتژیک داشته باشند، یعنی بتوانند در شرایط خاص و حتی معمولی اولویتهای مهم را مد نظر قرار دهند و اعتبارات را به اولویتهای ویژه اختصاص دهند.
کیهانفر افزود: مدیریت شهری و دفاتر بازآفرینی میتوانند با شناسایی گلوگاهها برنامهریزی و با آزادسازی چند پلاک، بافت یک محله را با مشارکت مردم متحول و کیفیت نسبی در آن به وجود آورند.
نظر شما