به گزارش خبرنگار ایمنا، بر اساس اعلام منابع دولتی ژاپن،«شینزو آبه» نخست وزیر این کشور، ماه ژوئیه (تیر) برای دیدار و گفت و گو با حسن روحانی به تهران سفر می کند، از زمان وقوع انقلاب اسلامی تا کنون هیچ مقام بالارتبه ژاپنی به ایران سفر نکرده و حال اگر این سفر انجام شود، نخستین سفر یک نخست وزیر ژاپنی به ایران در ۴۰ سال گذشته است. با توجه به موقعیت کنونی ایران، انتظار می رود آبه در دیدار تیرماه خود با روحانی، درباره ادامه حمایت ژاپن از توافق هسته ای پس از خروج آمریکا از این توافق رایزنی و شرایط را برای تقویت حضور شرکتهای ژاپنی در ایران فراهم کند.
در همین رابطه گفت و گویی داشتیم با شهروز ابراهیمی، استاد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان و نظر وی را در رابطه با سفر نخست وزیر ژاپن به ایران و تأثیرات این امر بر حفظ برجام و بهبود روابط تجاری و اقتصادی دو کشور جویا شدیم. مشروح این مصاحبه را در ادامه بخوانید:
به نظر شما دلیل اصلی سفر شینزو آبه به ایران در موقعیت کنونی چیست؟
در حال حاضر همه بحث ها بر روی نجات برجام متمرکز شده است، از زمانی که ترامپ به عنوان رییس جمهورآمریکا انتخاب شده به طور مدام درتلاش بوده کارهایی را انجام دهد که ایران از برجام خارج شود و برای این کار سناریوهای زیادی تدارک دید. دراین سناریوها احتمال جنگ در این ۴۰ سال اخیر بالاتر از هرزمان دیگری بوده است؛ بنابراین سناریوهای آمریکا؛ سناریوی جنگی است که این کشور با متحدانش همچون عربستان و اسرائیل به فکر آن است.
قبل از اینکه آمریکا از برجام خارج شود هم مفاد برجام را عملی نمی کرد، به این دلیل که در نظر داشت ایران از برجام خارج شود، ولی ایران با تدبیر درستی که اتخاذ کرده بود از برجام خارج نشد و در نهایت آمریکا خود از برجام خارج شد تا احتمال خروج ایران را افزایش بدهد. دولت آقای روحانی با سایر ارکان نظام متوجه این ترفند آمریکا شدند و در واقع دست آمریکا را خواندند و از برجام خارج نشدند و این عاقلانه ترین کار بود.
دیدار شینزو آبه نخست وزیر ژاپن نمی تواند کمکی به اقتصاد ایران بکند؛ چرا که اقتصاد ایران، بسیار بی ثبات و بیمار است و مشکلات ساختاری دارد؛ اقتصاد بیماری که خودمان نمی توانیم نجاتش بدهیم، انتظار داریم ژاپن یا اتحادیه اروپا نجاتش بدهد؟به نظر شما ژاپن و کشورهای اروپایی می توانند بدون آمریکا برجام را حفظ کنند؟
به نظر من هر چند برخی متحدان آمریکا همچون ژاپن و نیز کشورهای اروپایی هم به دنبال این هستند که کشورمان از برجام خارج نشود و می دانند اگر اتفاقی در خاورمیانه پیش بیاید، منافع خودشان هم در خطر است، اما درنهایت اروپا و ژاپن، آمریکا را همراهی خواهند کرد. البته این کشورها سعی خواهند کرد تا دقیقه آخر ایران را در برجام نگه دارند، ولی اروپا و ژاپن کار خاصی نمی توانند برای حفظ برجام و باقی ماندن ایران انجام دهند.
دلیل این امر هم این است که این کشورها متحد آمریکا هستند و مناسبات آنها با ایران نسبت به روسیه و چین متفاوت است؛ در حالی که این دو کشور به ایران نزدیک هستند، ژاپن به اتحادیه اروپا و آمریکا نزدیکتر است. درضمن در این کشورها(اروپا و ژاپن) بیشتر شرکتهای خصوصی در زمینه تجارت بین المللی فعال هستند؛ بنابراین دولت هایشان اگر هم بخواهند نمی توانند کاری کنند؛ چون شرکت های خصوصی به دنبال سود خود هستند. شرکتهایی مثل توتال و شرکتهای خودرو سازی با خروج آمریکا از برجام اعلام کردند از ایران خارج می شوند؛ چرا که بازگشت مجدد تحریم‌های ایران می تواند جلوی سود سرشار آنها را بگیرد.
در حال حاضر هرچه که بین آمریکا و متحدانش اختلاف پیش بیاید به نفع ایران است، ولی باید اذعان کرد که متاسفانه اروپا و ژاپن نمی توانندکاری برای نجات و حفظ برجام انجام بدهند و این نتوانستن همان چیزی است که آمریکا آرزویش را دارد و ممکن است به دلیل ناتوانی این کشورها، ایران از برجام خارج شود.
سفر شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن هم نمی‌تواند کمکی به اقتصاد ایران بکند؛ چراکه اقتصاد ایران، بسیار بی ثبات و بیمار است و مشکلات اقتصادی ایران ساختاری است؛ دقیقا مشخص نیست اقتصاد ایران خصوصی یا دولتی است! اقتصاد بیماری که خودمان نمی توانیم نجاتش بدهیم، انتظار داریم ژاپن یا اتحادیه اروپا نجاتش بدهد؟
در ایران مردم به اقتصاد و آینده کشور اعتماد نداشته و امیدوار نیستند، وقتی که نرخ کالایی بالا می رود برای خریدن آن کالا هجوم می برند و به جای اینکه مثلاً دلار خود را تبدیل به ریال کنند، کار برعکس انجام داده واین نشان می دهد که اقتصاد ایران بیمار است.به نظر شما ریشه مشکلات اقتصادی فعلی ایران مخصوصاً در حوزه نوسانات قیمت سکه و ارز چیست؟
متأسفانه اقتصاد ایران مولد و تولیدگر نیست و سرمایه اجتماعی در ایران خیلی به خطر افتاده است، هیچ جای دنیا اینطور نیست که با پول، پول بخرند یا این که وقتی اجناسی که گران می شود مردم برای خریدن اجناس گران شده به بازارها حمله ور شوند، این نشان دهنده بی اعتمادی ساختاری عمیقی است که در اقتصاد ایران وجود دارد.
وقتی که در ترکیه کودتا اتفاق افتاد، هر چند کودتا می تواند نظم و ساختار سیاسی هر نظامی را تغیر دهد، ولی اقتصاد این کشور تکان نخورد؛ چرا که اردوغان به مردم گفت : ممکن است ارزش لیر به شدت سقوط کند. وی به مردم تذکر داد که هرچه دلار و یورو در دست دارند تحویل و لیر دریافت کنند. مردم هم به صرافی ها و بانک ها هجوم برده و دلارو یوروهایشان را به لیر تبدیل کردند و از ارزش پول ملی این کشور کاسته نشد آنهم در شرایط کودتا.
در ماهای اخیر هم ارزش لیر ترکیه بیش از ۲۰درصد در مقابل دلار سقوط کرده بود، اردوغان ضمن سخنرانی گفت اقتصاد ترکیه رشد دارد و این اتفاق غیر طبیعی بوده و منظورش این بود که آمریکا کاری کرد که ارزش لیر سقوط کند وی دوباره همان حرف را به مردم گفت که دلار و یورو را به لیرتبدیل کنید و بعد ازمدتی ارزش لیر بعد از انتخابات به قیمت واقعی خودبرگشت.
در ایران مردم به اقتصاد و آینده کشور اعتماد نداشته و امیدوار نیستند، وقتی که نرخ کالایی بالا می رود برای خریدن آن کالا هجوم می برند و به جای اینکه مثلاً دلار خود را تبدیل به ریال کنند، کار برعکس انجام داده واین نشان می دهد که اقتصاد ایران بیمار است. در چنین شرایطی، اینکه ما انتظار داشته باشیم با ورود شرکتهای ژاپنی به ایران و تلاش آنها برای حفظ برجام اوضاع اقتصادی کشور مرتب شود، انتظار صحیحی نیست و این امر نمی تواند تأثیری بر روی اقتصاد ایران داشته باشد.
یعنی شما معتقدید حضور شرکتهای ژاپنی در بازار ایران تأثیرات مثبت چندانی ندارد؟
شرکتهای ژاپنی که قصد ورود به بازار ایران را دارند تولیدی نیستند، در حالی که ایران باید با شرکت های تولیدی و پترو شیمی وارد مذاکره شود؛ مثل همان چیزی که با شرکت توتال قرار بود انجام بشود که آن ها هم از ایران خارج شدند. با این حال ایران مجبور است که با این شرکتها نیز وارد عمل شده و گفت‌وگو کند. این گفت‌وگو ها ممکن است فضای روانی خوبی ایجاد کند، ولی پایداری زیادی نخواهد داشت.
نظر شما