به گزارش خبرنگار ایمنا، رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه در اولین سخنان خود پس از اعلام نتایج غیررسمی انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی این کشور که روز یکشنبه-۳ خرداد-، خود را پیروز رقابت انتخاباتی اعلام کرد. در این انتخابات که با حضور ۶ نامزد ریاست جمهوری و هشت حزب رقیب برای ورود به مجلس ترکیه و با مشارکت گسترده نزدیک ۹۰ درصدی مردم ترکیه برگزار شد، بر اساس نتایج اولیه تاکنون حدود ۹۰ درصد صندوق های رای شمارش شده و رجب طیب اردوغان با کسب حدود ۵۴ درصد آرا، پیروز انتخابات ریاست جمهوری ترکیه است. بر این اساس گفت و گویی داشتیم با مرتضی موسوی خلخالی، دیپلمات سابق و تحلیلگر مسائل خاورمیانه که در ادامه می خوانید:
پیروزی مجدد اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را چگونه ارزیابی می کنید؟
آن چه که در این قضیه مهم است این است که اگر اردوغان همان گونه که خود اعلام کرده پیروز نهایی این انتخابات باشد و مراجع برگزاری انتخابات نیز این قضیه را تأیید کنند، این انتخاب می تواند به نفع ایران باشد. دلیل این مسئله این است که اردوغان در طول ۱۷ سالی که در ترکیه بر مسند قدرت است ارتباط و تعامل زیادی با ایران داشته هرچند در همه این سال ها مناسبات ایران و ترکیه گرم و دوستانه نبوده است. این در حالی است که رقیب اصلی اردوغان یعنی «محرم اینجه» برای ایران شناخته شده نیست و تنها اطلاعاتی که از او داریم این است که پیش از این معلم بوده و از زمان ورود به رقابتهای ریاست جمهوری همه تمرکز او بر انتقاد از سیاست های داخلی اردوغان بوده و هیچ برنامه‌ای در حوزه سیاست خارجی و از جمله برای تعامل با کشورهای همسایه و ایران ارائه نداده است؛ بنابراین از این بابت انتخاب اردوغان برای ایران گزینه مناسب‌تری است.
به نظر شما سیاست خارجی ترکیه بعد از این انتخابات چه تغییراتی خواهد کرد؟
اولویت ترکیه در مقطع کنونی افزایش صادرات خود به کشورهای منطقه و مسئله آب است، همچنین دولت اردوغان دشمنی زیادی با کردهای ترکیه دارد، چنانکه این مسأله بر روابط ترکیه و آمریکا هم اثر گذاشته و این کشور همواره نسبت به حمایت‌های آمریکا از کردها ابراز ناراحتی و اعلام اعتراض کرده است. در عین حال روابط ترکیه با کشورهای اروپایی نیز مناسب نیست و به ویژه آلمان و فرانسه مخالف پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا هستند؛ بنابراین اردوغان در دوره جدید ریاست جمهوری خود می کوشد ترکیه را به سمت اوراسیا و مخصوصاً گسترش روابط با روسیه سوق دهد.
در رابطه با اسرائیل و فلسطین نیز سیاست ترکیه ادامه سیاست های قبلی خواهد بود به این ترتیب که ضمن اتخاذ رویکرد انتقادی به رژیم صهیونستی، هرگز آن را تهدید به نابودی نخواهد کرد و در عین حال به حمایت از فلسطین نیز ادامه می دهد. از سوی دیگر سیاست نوعثمان گرایی ترکیه و تلاش این کشور برای برعهده گرفتن رهبری جهان اسلام نیز در مقطع کنونی ادامه خواهد یافت و این مسئله ای است که برای ایران و البته بسیاری دیگر از کشورهای اسلامی قابل پذیرش نیست.
آیا بعد از این انتخابات شاهد تغییری در مناسبات ترکیه با ایران خواهیم بود؟
هرچند نمی توانیم بگوییم ترکیه در این سال ها دوست خوبی برای ایران بوده است، اما از آن جا که در حال حاضر روابطش با مصر، عربستان و امارات مناسب نیست، فعلاً مخالفتها و سیاستهای ایذایی کمتری نسبت به ایران اعمال خواهد کرد. ترک ها در موارد مختلف با ما اختلاف نظر دارند که نمود بارز آن را در عراق و سوریه می بینیم، با این حال از آن جا که در مقطع کنونی ترکیه با سایر کشورهای منطقه اختلاف شدید دارد و از سوی دیگر مناسباتش با آمریکا و کشورهای اروپایی نیز مناسب نیست، در حال حاضر به ایران نیاز دارد. از این رو شاهد هستیم که با وجود اختلاف نظرهایی که این کشور با ایران دارد دیگر مخالفت های گذشته را با بشاراسد انجام نمی دهد و مواضعش در رابطه با کشورهای منطقه تا حدودی به ایران نزدیک تر شده است. با این حال در این دوره جدید شاهد پیشرفت چشم گیری در مناسبات ایران و ترکیه نخواهیم بود؛ بلکه بیشتر باید انتظار تدوام سیاست های گذشته اردوغان را داشته باشیم.
بنظر شما اولویت اصلی ایران در این دوره جدید در قبال ترکیه چه باید باشد؟
جمهوری اسلامی ایران انتظارات زیادی از ترکیه ندارد؛ کما اینکه در بین کشورهای منطقه، ایران واردات زیادی از ترکیه داشته (چیزی حدود ۳۰ میلیارد دلار در سال) و هیچ گاه مثل روسیه این کشور را تهدید به قطع مناسبات تجاری نکرده است. در مقطع کنونی نیز تنها خواسته ما از این کشور این است که در عراق و سوریه دخالت نکند و به ویژه در سوریه با کردها علیه دولت این کشور متحد نشود.
نظر شما