صدرالدین طاهری در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به جشن خردادگان، اظهارکرد: در آیین ایرانی هر روز از ۳۰ روز یکماه اسم دارد و روزهایی که اسم روز با اسم ماه یکسان جشن ماهانه برگزار می شود، مانند ششم خرداد که خردادروز از ماه خرداد است و جشن خردادگان برگزار می شود.
وی افزود: خرداد در اوستا به نام "هَئوروَتات" یا "هُردات" و یا "خُردات" است که در زبان امروزی نیز "خرداد" گفته می شود و به معنی رسایی و کامل شدن و به کمال رسیدن است.
سرپرست دانشکده پژوهشهای عالی هنر و کارآفرینی دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه خرداد یکی از نامهای خدا است، گفت: در اندیشه ایرانی خدا هفت نام و یا هفت صفت دارد که نام بزرگش همان اهورا مزدا است و در مجموه همراه با شش نام دیگری که دارد به آنها هفت امشاسِپند می گویند و "اَمِشَ" یعنی "بی مرگ" و "سپند" یعنی "فزاینده" و "رو به رشد" که در مجموع "هفت امشاسپند" به معنای "هفت فزاینده بی مرگ" است که در واقع هفت نام بزرگ خدا بشمار می روند. برخی از پژوهشگران غربی تصور کرده اند که این هفت نام، خدایان متعدد است درحالی که آنها هفت نام خدا است و مانند الله که نام های متعددی مانند الظاهر، الباطن الرحمن الرحیم و بسیاری نامهای دیگر دارد خدای ایرانیان نیز به همین شکل است و هفت نام و یا هفت صفت دارد.
اهمیت منابع آب در ایران به هزاره پنجم بازمیگردد
طاهری ادامه داد: هر کدام از این هفت نام وظیفهای دارد که از جمله در نام خرداد، خدا نگهبان آب است، بنابراین "امشاسپند خرداد" نامیده می شود و ناظر بر آبها و نگهبان آبها است، به همین دلیل ایرانیان باستان روزی را به نام خردادگان جشن می گرفتند و به آب می پرداختند ازجمله این آیین یکسری شستشوهای خاص دارد که هم در مورد برای آدمها انجام می شود و هم اینکه مسیرهای آب را از آلودگی پاک می کردند؛ مثلا اگر چشمه ای، چاهی، کاریزی یا جوی آبی و یا هر چیز دیگری وجود داشت آن را نو می کردند یعنی چاه ها و جویها را لایروبی کرده و از آلودگی و گل و لای آن را پاک می کردند و در واقع آیین اصلی "خردادروز" شستشو است.
استادیار دانشگاه هنر اصفهان در خصوص اهمیت آب، تصریح کرد: اهمیت آب برای ما ایرانیان به علت اینکه در یک جغرافیای خشک زندگی می کنیم، واضح است. نزدیک به هفت هزار است که ایران در کندن قنات و کاریز مهارت دارد یعنی قنات های کهن ایرانی که ثبت یونسکو شده اند به هزاره پنجم پیش از میلاد بازمی گردند که نشان می دهد ما از آن زمان با توجه به جمعیت ساکنان فلات ایران و همچنین به دلیل منابع آب موجود، به اهیت صرفه جویی و مصرف درست منابع آب پی برده ایم.
خدایا سرزمین مرا از بیگانه، دروغ و خشکسالی در امان بدار
طاهری افزود: داریوش شاه نیز به دلیل اینکه این سرزمین همیشه در معرض خشکسالی قرار داشته و با توجه به موقعیت جغرافیایی ازنظر منابع آب با کمبود مواجه بوده است، در کتیبهاش از خدا می خواهد که خشکسالی را به این کشور نیاورد.
وی گفت: ایرانیان همیشه از دوران کهن کمبود آب را با مدیریت کهن جبران کرده اند مثلا در خوزستان "دیوان کَست" یا "دیوان کاست" داشتیم که نامش نیز از همین کاسته شدن آب در ماههای مختلف گرفته شده است و وظیفه این دیوان، نظارت بر مصرف آب بوده است، حتی این دیوان بعد از اسلام نیز به شکل "دیوان المیاه" حفظ شده است و هر جا که این نظارت بر مصرف منابع آب کمتر شده یا کوتاهی کرده اند ما مردم ایران آسیب دیده ایم و بسیاری از شکست های سیاسی ما و ضرباتی که تمدن ما دیده به این دلیل بوده است که در دوره ای میزان برداشت از منابع آب این سرزمین کنترل نشده بوده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان تاکید کرد: اگر امروز نیز این حساسیت نسبت به حفظ منابع آب در دوره مدرن نیز وجود داشت به ویژه الان که جمعیتمان نسبت به همه دوران های تاریخیمان بسیار بیشتر است و این جمعیت فراتر از توان جغرافیایی فلات ایران شده و از طرف دیگر مصرف آب نیز به طرز عجیبی نسبت به دوره های قبل افزایش پیدا کرده است در آن صورت تا این اندازه با کمبود آب مواجه نبودیم.
وی گفت: وقتی چنین جمعیتی و چنین مصرفی وجود دارد و مدیریت منابع نیز رها می شود و حساسیت گذشته بر روی منابع آب وجود ندارد حاصلش این است که گفته می شود فلات ایران به زودی با مرگ سرزمین روبه رو می شود، بنابراین اگر ما همانقدر که در جهان باستان برای آب تقدس قایل بودیم و همیشه در دین ایرانی آلوده کنندگان و اسراف کنندگان آب با عذاب های شدید مواجه شده اند و به آنها که آب را حفظ می کنند و منابع آب را کنترل می کنند و یا آب را از آلودگی حفظ می کنند وعده بهشت داده شده اگر ما در انی دوره نیز این حساسیت را حفظ کرده بودیم شاید الان در این وضعیت نبودیم که دیگر نه دریاچه و نه رودخانه ای و نه حتی منابع زیرزمینی برای نسل بعد نداریم.
نظر شما