به گزارش خبرنگار ایمنا، حسین جعفری صبح امروز (شنبه) در میزگرد بررسی منظر تاریخی اصفهان به میزبانی خبرگزاری ایمنا، اظهار کرد: بیش از ۲۰ سال است به مرمت بافت‌های تاریخی ورود پیدا کرده‌ایم. مبنای کار طرح‌های تفصیلی، اسنادی بالادستی و مقرراتی است که عمدتاً مصوبه شورای عالی دارد و طبق منشورهای جهانی است.
جعفری افزود: محور حرکت در بافت تاریخی اسناد بالادستی است و این اسناد مشخص می‌کنند حدود مصوب تاریخی اصفهان کجا است؛ برای یکبار باید مشخص شود، کدام بخش شهر- موزه اصفهان، شهر سلجوقی و کدام بخش شهر صفوی است. در هر صورت شرایط این مناطق با سایر نقاط شهر متفاوت است، اما به این مبحث کمتر پرداخته شده، شورای عالی معماری و شهرسازی سال ۱۳۶۶ محدوده ای را مشخص کرده که در برگیرنده کل محدوده تاریخی اصفهان است.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان یکی از منظرهای تاریخی اصفهان کوه صفه است که به عنوان یک اصل پذیرفته شده در طراحی شهری است، اضافه کرد: اصفهان به طور قطع نیازمند سند و پیوست فرهنگی تاریخی قوی است که باید تدوین شود، از زمان ابلاغ سند سال ۱۳۶۶ بیش از ۳۰ سال گذشته و این سند ناقص است و پاسخگوی برخی مسائل امروز شهر نیست. اصفهان به عنوان یک برند به یک سند قوی نیاز دارد که باید در سطح ملی مورد بحث قرار گیرد و متاثر از مسائل جهانی است.
جعفری خاطرنشان کرد: تفاهم نامه‌ای سه سال قبل در سطوح بالا با حضور وزیرراه و شهرسازی، استاندار وقت اصفهان، معاون وزارت راه و شهرسازی، معاونان میراث فرهنگی کشور، شهردار اصفهان به امضا رسید تا چند دستگاهی که محور اصلی تمامی این مباحث هستند به جمع‌بندی برسند و مسائل را حل کنند.
وی در خصوص بافت فرسوده و تاریخی شهر اصفهان گفت: محدوده و نقشه ای در سال ۱۳۶۶ در شورای عالی شهرسازی کشور مصوب شد در برگیرنده کامل محور تاریخی اصفهان نیست؛ در این طرح ذکر شده که اصفهان دارای ۱۷۰۰ هکتار بافت فرسوده است؛ از این میزان ۵۰۰ هکتار بافت تاریخی بود، اما در طرح جدید حدود ۲۲۰۰ هکتار بافت فرسوده و تاریخی وجود دارد. در این حوزه، نهادهایی مثل مسکن و شهرسازی، میراث فرهنگی و شهرداری دخیل هستند و میراث فرهنگی نیز باید پاسخ گو باشد.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان ادامه داد: در خصوص بافت تاریخی هر دستگاهی وظایفی را برعهده دارد. راه و شهرسازی، میراث فرهنگی به عنوان متولی اصلی و در رأس آن شورای عالی شهرسازی کشور با توجه به داشتن اختیارات وسیع که می‌تواند مشابه مجلس قانون‌گذاری عمل کند، باید با هم فکری و جمع بندی مسائل را حل کنند، زیرا این موضوع از حساسیت بالایی برخوردار و برای اصفهان از محوری‌ترین موضوعات است.
جزیره ای عمل نکنیم
جعفری تصریح کرد: نقش سازمان نوسازی و بهسازی، پس از دریافت اسناد بالادستی و اجرای طرح ها است. بر اساس پایش های سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، ۲۳ کیلومتر محور تاریخی اصفهان شناسایی شده است، در این محور ۴۰۰ اثر ثبت ملی و چهار اثر ثبت جهانی در مساحتی بالغ بر ۵۰۰ هکتار وجود دارد.
وی ادامه داد: مسائل مربوط به این محور در برنامه های کلان شهری قرار می گیرد در این زمینه نباید به صورت جزیره‌ای عمل شود، البته تمامی این موارد مرتبط با اسنادی است که از بالادست برای اجرا به دست این سازمان می رسد.
جعفری با بیان اینکه ما باید تمام راه های منتج به خلاف را مسدود کنیم، گفت: لازم است سند جامع و واحد شهری وجود داشته باشد که در آن خللی وارد نشود و این موضوع در سایر کشورهای جهان مطرح است، اما در حال حاضر عدم وجود سند متقن و ایجاد خلل در اسناد بالادستی از چالش شهرسازی ایران است و این مسئله باید از جایی حل شود.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان ادامه داد: وجه غالب اصفهان بخش تاریخی آن است که اگر کمرنگ شود، چیزهایی مهمی از دست می دهیم. بخش تاریخی متولی دارد که روشن است، اما شهرداری هم به عنوان مدیریت شهری، نقش پررنگی در این زمینه دارد و سازمان نوسازی هم در حال انجام ماموریت‌هایی برای اجرای وظایف در خصوص حفظ بافت تاریخی است، اما محوریت با سازمان میراث فرهنگی است.
وی با بیان اینکه در سال های اخیر اقداماتی در مرمت تک بناها انجام شده، گفت: حمام ها، خانه های تاریخی، برج های کبوتر و نزدیک به ۲۰۰ تک بنای دیگر مرمت شده که تمام افراد دخیل در مرمت آثار از بهترین نیروهای اصفهان هستند.
جعفری تصریح کرد: با توجه به اینکه سرعت تخریب ها بسیار بالا و سرعت مرمت‌ها بسیار پایین است، یا باید شاهد انهدام ابنیه تاریخی باشیم، یا باید با تمام اشکالات و ضعف ها نسبت به مرمت آن ها اقدام کنیم. رویکرد این سازمان در حال حاضر مرمت و نوسازی است، اما مسئله این است که سرعت ما در مرمت، پاسخگوی نیازها نیست.
وی با بیان اینکه بدنه سازی چهارباغ، چهار دهه مورد مناقشه مدیران شهری بوده، گفت: چندین دوره تاریخی در چهارباغ وجود دارد و سوال این بود که الان موظف به حفظ کدام دوره هستیم؟ اما طرح فعلی در شورای فنی میراث استان و پس از آن در شورای فنی شهرسازی کشور بحث پذیرفته شده‌ای است.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان افزود: در میدان امام علی(ع) نیز همین روند اتفاق افتاده است و مطالعات آن از دهه ۶۰ و ۷۰ توسط مرحوم مهندس هادی میرمیران آغاز شده و بعد از آن توسط شهرداری تداوم پیدا کرد و باکارهای مطالعاتی قوی طرح فعلی انتخاب شد که حتما خالی از اشکال نیست، اما هنوز برای قضاوت زود است؛ چرا که تنها ۳۰ درصد از پروژه انجام شده است.
جعفری اضافه کرد: لفظ بافت فرسوده یا بافت تاریخی از اشکالاتی است که یکی از مصوبات شواری عالی است. امروزه به این نتیجه رسیده‌اند که جدیدترین لفظی که به کار ببرند "بازآفرینی شهری بافت‌های ناکارآمد" است که کامل بودن همین "بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد" برای بافت تاریخی جای بحث دارد.
وی ادامه داد: در هر صورت برخی دستگاه‌های بالادست وجود دارد که باید به حدی قوی شوند تا بر کاری که انجام می‌دهیم ایراد بگیرند.
اطلاعات را انتقال نداده ایم
وی افزود: قبول دارم که هر کدام از بخش‌های اجرایی، دانشگاه و مردم کار خود را انجام می‌دهند که این یک مشکل است. نمی‌گویم قانون لازم است اما باید شرایطی فراهم شود که اطلاعات را به مردم انتقال دهیم که تا کنون این روند صورت نگرفته است. تا کنون نه من موفق شده‌ام نظرات مردم را به صورت کامل دریافت کنم و نه مطالب خود را به صورت کامل به مردم انتقال دهم. اشکال ما جایی است که اطلاعات را انتقال نداده‌ایم.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه نمی‌توان گفت میدان امام علی (ع) از جایی الگوبرداری شده است بلکه خود یک الگو بوده و اشتباه است بگوییم از میدان نقش جهان الگوبرداری شده است، افزود: این موضوع نیاز به بحث فنی دارد و نمی‌توان صحت این مسائل را تأیید کرد. باید این امکان به وجود آید.
جعفری تاکید کرد: اگر مطالعاتی به انجام می‌رسد حداقل به اطلاع متخصصان و مردم برسد و نظرات این افراد دریافت شود چراکه گاهی موارد، یک نظر می‌تواند کمک زیادی به ما بکند.
وی اظهار کرد: ۱۴ جلد کتاب توسط یک باستان‌شناس در حوزه باستان‌شناسی تدوین شده است که باید در دسترس عموم قرار گیرد و مردم و متخصصان از وجود این کتاب‌ها مطلع باشند تا بتوانند از آن استفاده کنند. قرار نگرفتن اطلاعات در اختیار مردم جامعه، خود یک اشکال است که هنوز هم این امکان فراهم نیست.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: بسیاری از برداشت‌های امروزه، ناشی از انتقال ضعیف اطلاعات به مردم و جامعه است. نباید از سوال کردن از یکدیگر ناراحت شویم، بلکه باید جایی از یکدیگر ناراحت شویم که از مواضع همدیگر مطلع نیستیم.
جعفری تأکید کرد: باید مطالعات دانشگاهی و دانشجویان به مطالعات دستگاه‌های اجرایی متصل شود. چرا مانند دیگر کشورها، مبنای اطلاعات از دانشگاه استخراج نشود.
وی گفت: معضل را اینجا می‌دانیم که راهکاری برای انتقال اطلاعات به مردم و دریافت نظرات آن‌ها وجود ندارد. جلسات فنی لازم داریم تا نمایندگان دستگاه‌هایی که در این زمینه تخصص دارند نظرات را بشنوند و قضاوت کنند و مطمئناً با این روش این امکان تا کنون وجود نداشته است ، تنها موضوعی که وجود دارد مردم هستند. ممکن است مردم تنها متخصصانی باشند که نه در دانشگاه و نه در اداره مشغول به فعالیت هستند چراکه برخی به صورت آزاد کار می‌کنند. باید برای نحوه انتقال اطلاعات و نظریات راهکاری پیدا شود که این راهکار باید از این جلسات استخراج شود.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان با بیان اینکه روند جامعه به سمت برگشت به جایگاه خود برمی‌گردد که نیاز به هدایت و مدیریت دارد، افزود: متخصصان باید برای موضوع نوسازی یا مرمت بافت های تاریخی بحث و گفتگو کنند. روزی رویکرد مدیریت شهری به سمت تخریب بافت‌های تاریخی بوده اما امروز این مسئله برعکس شده است که باید برای آن راهکاری درنظر گرفته شود و آن را در مسیر صحیح هدایت کرد تا در نطفه خفه نشود.
سنت، محور باشد
جعفری در مورد چگونگی کنار هم قرار گرفتن مدرنیته و سنت، خاطرنشان کرد: سنت موضوعی است که ما به آن اعتقاد داریم و باید به آن احترام بگذاریم و نباید به گذشتگان و تاریخ گذشته خود بی‌احترامی کنیم. گذشته شناسنامه و تاریخ ما است که در برخی مواقع به گذشتگان افتخار می‌کنیم اما آن‌جایی که به دلایلی به گذشتگانمان افتخار نمی‌کنیم از بین هم نمی بریم به همین دلیل باید سنت محور باشد و در کنار آن اگرکاری انجام می‌شود مدرنیته باشد و با سنت تطبیق داده شود.
وی گفت: امروزه منظور ما از چهارباغ، چهارباغ عباسی حد فاصل میدان امام حسین (ع) تا میدان انقلاب است و جاهای دیگر می‌تواند از این چهارباغ الگوبرداری کند. تا امروز هر کاری که در خیابان‌های جدیدالحداث می‌شود در خیابان چهارباغ هم انجام می‌گرفت. چهارباغ بحث امروز و دیروز نیست و همه می‌دانند از دهه چهل به بعد همواره این مسائل در مطالعات مختلفی مطرح بوده است.
جعفری تأکید کرد: کارشناسانی ادعا داشته‌اند که در دوره قاجار چهارباغ سنگفرش نبوده و در این بخش کشت و زرع انجام می‌گرفته است و در حال حاضر هم باید باغچه شود. اگر امروزه کاری در چهارباغ انجام گرفته به این معنا نیست که قرار است کف تاریخی چهارباغ پیدا شود گرچه اگر این کار انجام می‌گرفت ایده‌آل بود. اگر روزی بخواهند این موارد را انجام دهند راه باز است.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان گفت: روزگاری مقاومت‌ها را در میدان نقش جهان هم داشتیم که باید وسایل نقلیه از این میدان عبور و مرور کنند، اما گروهی در یک دوره به جمع‌بندی رسیدند که اگر میدان نقش جهان پیاده‌راه شود، بهتر است و امروزه فکر نمی‌کنم کسی مخالف پیاده‌راه شدن میدان نقش جهان باشد.
جعفری با اشاره به برگزاری جشن ثبت جهانی چوگان در تهران، افزود: خاستگاه چوگان میدان نقش جهان بوده است و تمام اسناد و مدارک این میدان و برخی از شهرهای کشور باعث شد تا از بین ۲۲ کشور، چوگان به نام ایران به ثبت جهانی برسد.
نظر شما