مال ها، آواری بر بافت تاریخی شهر کرمان

شهر کرمان با داشتن بافتی تاریخی این روزها هوای توسعه کرده است و ساخت و سازهای عظیم در این شهر بیش از گذشته شتاب گرفته و هویت تاریخی شهر زیر آسمان خراش ها و مال ها گم شده است.

به گزارش ایمنا، طی سال های اخیر توسعه شهری به یکی از دغدغه های مدیران شهری بدل شده است امری که گرچه مثبت است امااگر در این خصوص درست اندیشیده نشود خالی از ایراد نخواهد بود.شهر کرمان با داشتن بافتی تاریخی این روزها هوای توسعه کرده است و ساخت و سازهای عظیم در این شهر بیش از گذشته شتاب گرفته و هویت تاریخی شهر زیر آسمان خراش ها و مال ها گم شده است و تلاش برای توسعه گردشگری با ساخت مراکزخرید و آپارتمان های آسمان خراش سبب شده پایتختی از تاریخ با داشتن هفت هزار اثر تاریخی میان تاریخ و مدرنیته سردرگم باشد.
سالهاست که در شهرهای مختلف به تبعیت از پایتخت ساخت مجتمع های تجاری غول آسا و سیتی سنترها  آغاز شده است و در کرمان نیز راه حل مدیران و مسئولان شهری برای حل مشکل بافت های فرسوده کرمان الگوبرداری از روش توسعه ای در تهران بوده است به گونه ای که طرح پارکینگ طبقاتی جنب بازار مظفری کرمان، طرح پارکینگ طبقاتی پشت مسجدالرسول در محدوده خیابان فلسطین، طرح پارکینگ طبقاتی فتحعلی شاهی در خیابان شریعتی، احیای کاروانسرای وکیل به عنوان یک هتل سنتی و احداث مجتمع تجاری وکیل در زمین‌های بافت فرسوده کنار این کاروانسرا، پروژه بلوار کوثر و پروژه خیابان گلبازخان از جمله طرح‌ها و برنامه‌هایی است که علی اکبر احمدی، معاون اقتصادی و برنامه‌ریزی شهرداری وقت کرمان در سال 89 از آنها به عنوان راه‌هایی برای حل معضل بافت فرسوده یاد کرده است، راه‌حل‌هایی که عموما از پروژه‌هایی اقتباس شده که در تهران به اجرا در آمده‌اند. 
احمدی در آن زمان احداث خیابان گلبازخان در بافت فرسوده شهر کرمان را الگوبرداری از پروژه نواب تهران عنوان کرده که توانسته به یکنواخت‌سازی شهر تهران کمک کند.
یکی از اهالی کرمان با تایید آغاز به کار دوباره ساخت سیتی‌سنترها و مجتمع‌های تجاری در بافت تاریخی کرمان به «خبرآنلاین» می‌گوید: «اولین بار مجموعه گنجعلی‌خان را به اسم مرمت دستکاری کردند. گفتند که می‌خواهند به اسم مرمت بازار کرمان را استحکام بخشی کنند. همان حین داخل کاروانسرای گنجعلی‌خان را سنگ فرش کردند و درختان بزرگ مدرسه را قطع کردند و گل‌های فصلی کاشتند. بعد از آن دست به عریض کردن خیابان‌ها، ساخت مجتمع‌های تجاری زدند و امروز هم سیتی‌سنتر وکیل در حال کامل شدن است و واحدهای تجاری‌اش پیش‌فروش شده، سیتی‌سنتر نزدیک به میدان ارگ دوباره کار خود را از سر گرفته، میدان ارگ در حال سنگ فرش شدن است و روی کوه تاریخی صاحب الزمان نیز ساخت هتل و تله‌کابین را کلید زده‌اند و همین‌ها ما را نگران کرده است.»
همچنین قرار است یک مجتمع تجاری برروی گودالی تاریخی بنا شود مکانی که در گذشته خشت و گل شهر از آن تامین می شده است! و اکنون قرار است با مشارکت یک شرکت بزرگ عمانی یک سیتی سنتر بر روی آن احداث شود. 
یکی از فعالان میراث فرهنگی در این خصوص می گوید: این سیتی‌سنتر که چند سالی می‌شود گودبرداری آن به اتمام رسیده و ستون‌های فلزی آن زده شده، به کاروانسرای کوزه‌گران چسبیده و در نزدیکی بازار بزرگ کرمان قرار دارد به طوری که پنجره‌های پشت مغازه‌های قدیمی بازار به سیتی‌سنتر باز می‌شود. این مجتمع از یک طرف دیگر به میدان ارگ نیز نزدیک است و در صورت تکمیل آن نمای ضلع جنوب شرقی میدان ارگ را سیتی‌سنتر تشکیل می‌دهد. تا آنجایی که دیدم آهن‌ها از سطح بناها و میدان تاریخی بالا زده است.
امید ابراهیمی با اشاره به پیامدهای احداث این مجتمع می گوید: سیتی‌سنتر در نزدیکی بازار سبب می‌شود بازار قدیمی از رونق بیفتد. گودبرداری وسیعی انجام شده که امکان آسیب و ریزش این بناها را فراهم کرده است. تمام مجموعه‌های اطراف بازار که ثبت ملی شده در حریم درجه یک این سیتی‌سنتر قرار دارد.
وی همچنین درباره موقعیت و آخرین وضعیت سیتی‌سنتر وکیل می‌گوید: این سیتی‌سنتر 4 تا 5 متر با کاروانسرای وکیل فاصله دارد و یک کوچه حدفاصل کاروانسرا و سیتی‌سنتر وکیل است. علاوه بر کارونسرای وکیل چند متری آن طرف‌تر کارونسرای حاج آقا علی، بنای مربوط به دوره قاجار قرار دارد.
با این همه حمید روحی معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان کرمان در این باره معتقد است: «این ساخت‌وسازها مربوط به این دوره نیست؛ بلکه در سال‌های گذشته مسکوت مانده و اخیرا دوباره از سر گرفته شده است. افزون بر آن، این ساخت‌ و سازها در حریم بناهای تاریخی است و نه در عرصه و تمام آنها مجوز فنی میراث را دریافت کرده‌اند.» 
او درباره سیتی‌سنتر وکیل نیز می‌گوید: «این مجتمع نزدیک به کاروانسرای وکیل است. پروژه سیتی سنتر وکیل مربوط به سال 90 است که مجوزهای لازم را دریافت کرده و از همان سال‌ها ساخت آن آغاز شده است. البته سازه آن اجرا شده بود و اخیرا سرمایه‌گذار در کار انجام نازک کاری است. تنها یک بدنه آن به حریم بافت تاریخی چسبیده است.»
روحی ادامه می‌دهد: «پروژه‌ها براساس مجوزهای سازمان میراث در حال ساخت هستند و هیچ تخریبی در بناهای ثبت ملی و بافت‌های تاریخی صورت نگرفته است. از سوی دیگر ساخت و ساز در عرصه‌های تاریخی ممنوع است و این پروژه‌ها در عرصه‌های تاریخی قرار ندارند. حرایم برای هر بنایی براساس تناسبات معماری تعریف می‌شود و به تناسب ارتفاع آن بنا نیز حرایم تغییر می‌کند.» 
با این وجود فعالان میراث فرهنگی نگران بافت تاریخی شهر کرمان هستند و بی شک توسعه گردشگری این شهر منوط به بافت تاریخی چندهزار ساله آن است و احیای بافت تاریخی باید اولویت مدیران شهری کرمان باشد.  
منبع: شهر فردا
کد خبر 322119

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.