استقلال کردستان و رؤیاهای اسرائیلی

خبرگزاری ایمنا- گروه سیاسی- اعظم ملایی: این روزها بحران استقلال کردستان عراق به یکی از مسائل جدی عرصه بین المللی تبدیل شده و اهمیت و حساسیت آن تا جایی بالا رفته است که در سخنرانی برخی از سران کشورها در سازمان مللل نیز بازتاب یافته است. چنین موضع گیری هایی، نگرانی مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، را نیز برانگیخته و سبب شده است تا او  به گونه ای از موضع قاطع خود برای حتمی بودن برگزاری همه پرسی کوتاه بیاید. بارزانی روز سه شنبه 28 شهریور از دولت مرکزی خواست تا چنانکه «راه‌حل جایگزینی دارد که در نهایت به استقلال کردستان عراق منجر شود» با دولت این اقلیم در میان بگذارد، یا اقلیم کردستان همه‌پرسی استقلال این منطقه را در موعد مقرر (روز ۲۵ سپتامبر /۳ مهر)برگزار خواهد کرد. او در عین حال گفته است که بدون یک راه‌حل جایگزین قابل ‌اعتماد «غیرممکن است که بتوان همه‌پرسی را عقب انداخت».

اقلیم کردستان عراق قصد دارد برای جدایی از عراق و تشکیل یک کشور مستقل، همه‌پرسی برگزار کند. این همه‌پرسی در سه استان تشکیل‌دهنده منطقه خودمختار کردستان و همچنین مناطقی برگزار خواهد شد که تحت کنترل نیروهای کرد هستند؛ اما عراق، بر تعلق آنها به حکومت مرکزی تاکید دارد. آمریکا، بریتانیا، اتحادیه اروپا، و هم‌چنین ایران و ترکیه، دو همسایه عراق که کردها در آنها هم حضور دارند، با همه‌پرسی استقلال کردستان عراق مخالفت کرده‌اند. البته در میان همه کشورهای مخالف با برگزاری همه پرسی، تنها رژیم صهیونیستی نظری مثبت به آن دارد. در واقع، این از معدود مواردی است که نظر آمریکا به نظر متحد اصلی‌اش در خاورمیانه یعنی اسرائیل نزدیک نیست و با نظر جمهوری اسلامی ایران همخوانی بیشتری دارد.

در حالی که ایالات متحده خواهان لغو یا تاخیر در برگزاری این همه‌پرسی شده؛ رژیم صهیونیستی از برگزاری آن برای استقلال اقلیم کردستان قاطعانه حمایت کرده است. این رژیم همواره از منافع کردها در منطقه حمایت کرده و مقامات آن بارها بر تاسیس کردستان مستقل تاکید داشته‌اند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی کردها را به یهودیان پیش از تشکیل کشور اسرائیل تشبیه کرده که هیچگاه بر سرنوشت خود حاکم نبوده اند و اکنون این زمان را مناسب می‌داند که کشوری مستقل برای کردها تشکیل شود.اما چرا این همه پرسی برای مقامات رژیم اشغالگر قدس اهمیت دارد و منافع خود را در انجام آن می بیند؟

شاید بتوان گفت مهمترین منفعت رژیم صهیونیستی از استقلال کردستان، افزایش نفوذ و حضور در  این اقلیم و نزدیک شدن به مرزهای جمهوری اسلامی ایران باشد. کردستان عراق که از سال ۱۹۹۱ دارای خود مختاری مشروط است، منطقه ای بسیار مناسب برای فعالیت های رژیم صهیونیستی می باشد. در این میان روابط امنیتی میان اربیل و تل‌آویو احتمالاً مهم‌ترین وجه روابط بارزانی‌ و صهیونیست‌ها است که البته سابقه ای دیرینه دارد. «سیمور هرش» یکی از خبرنگاران برجسته و صاحب‌نام آمریکا که توانسته با برخی افشاگری‌ها از جمله فجایع زندان ابوغریب در عراق، شهرت بین‌المللی کسب کند، در 13 اوت 2004 در نشریه نیویورکر مقاله‌ای نوشت که از جایگاه کردستان عراق در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای رژیم صهیونیستی خبر می‌داد. مقاله طرح «B» سیمور هرش که در ۲۸ ژوئن ۲۰۰۴ به چاپ رسیده است، حضور اطلاعاتی و امنیتی اسرائیل در کردستان عراق را افشا می کند.

به گفته هرش، هدف اصلی فعالیت های اسرائیل در شمال عراق، به وجود آوردن یک میدان حرکتی در مقابل رژیم های ایران و سوریه و هم چنین مقاومت کنندگان عراقی در این کشور می باشد. هرش حتی ادعا کرده است که اسرائیل به پیشمرگه های کرد آموزش های لازم برای آنکه اطلاعاتی درباره تاسیسات هسته ای ایران کسب کرده و در آن خرابکاری کنند، ارائه می دهد. بدین ترتیب، کنترل و نظارت اطلاعاتی بر کشورهای منطقه خصوصاً ایران و افزایش امکان عملیات‌های امنیتی و خراب‌کارانه علیه این کشورها، از جمله جذابیت های تشکیل یک کردستان مستقل برای رژیم صهیونیستی  هستند. در صورت استقلال کردستان، رژیم صهیونیستی شاید نتواند در کوتاه مدت نفوذ خود را در نزدیکی مرزهای ایران گسترش دهد؛ اما چشم امید دارد که بتواند در آینده‌ای دورتر متحدی غیرعرب و پایگاهی حیاتی در منطقه به دست آورد.

نکته مهم دیگر این است که استقلال کردستان عراق می تواند سبب تهییج کردهای ایران، ترکیه و سوریه شده و  نا ارامی و تقاضاهای مشابه را در این کشورها نیز در پی داشته باشد. ترکیه که چندین دهه با کردهای جدایی طلب درگیری مستقیم داشته، در این خصوص نگرانی بیشتری دارد؛ ولی این موضوع برای ایران نیز مطرح است. طبیعی است که دشمن شماره یک ایران در منطقه مایل است حوزه های امنیت منطقه ای و درونی کشورمان تضعیف شده و تهدیدات امنیتی نوظهور مانع تمرکز ایران بر رژیم صهیونیستی شود. کسب مشروعیت در پی برقراری روابط رسمی با یک دولت جدیدالتأسیس کردی، عامل نفت و بهره‌ اقتصادی از تشکیل این دولت جدید، تأمین منابع آبی جدید از شمال عراق به سرزمین‌های اشغالی از طریق اردن و یافتن بازاری جدید برای سرمایه‌گذاری، از دیگر دلایل تمایل رژیم صهیونیستی به استقلال کردستان عراق هستند.

منابع:

سعید ساسانیان. (29 اردیبهشت 1395 ).  «نقش عامل کُردی در هم‌گرایی ترکیه و رژیم صهیونیستی» ، کارشناس اندیشکده راهبردی تبیین.

حق‌پناه، جعفر. (تابستان 1389). «موازنه فراگیر: الگوی تحلیل نقش قومیت بر سیاست خارجی با تأکید بر خاورمیانه». فصلنامه سیاست. شماره 2.