به گزارش گروه جامعه خبرگزاری ایمنا، نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد که از هر 10 ایرانی شش نفر در شبکه‌های اجتماعی عضویت دارند و شبکه تلگرام در صدر شبکه‌های اجتماعی است که بیشترین افراد عضو نیز افراد تحصیل‌کرده دانشگاهی هستند.
نتایج این نظرسنجی نشان داد 84 درصد افراد با تحصیلات دانشگاهی و 44 درصد افراد با تحصیلات دیپلم و پایین‌تر از آن عضو شبکه‌های اجتماعی هستند. میزان عضویت متاهلین در شبکه‌های اجتماعی 54.7 درصد و مجردین 76.7 درصد است. به عبارت دیگر از هر 100 متاهل 55 نفر و هر 100 مجرد 77 نفر عضو شبکه‌های اجتماعی هستند که در بین شبکه‌های اجتماعی، تلگرام با 55 درصد کماکان در صدر مصرف مردم کشور قرار دارد.
پس از آن اینستاگرام با 23 درصد در رتبه دوم جای گرفته است و سرانه مصرف شبکه‌های اجتماعی در طول شبانه روز توسط مردم 72 دقیقه بر حسب کل نمونه و 120 دقیقه بر حسب استفاده‌کنندگان است.
تلگرام و اینستاگرام پرطرفدارترین پیام‌رسان‌ها در ایران
بیش از 8/45 میلیون کاربر تلگرام روی سرور اصلی تلگرام مستقر هستند که مربوط به کاربران ایرانی است و در واقع تقریبا نیمی از جمعیت کشور به شکل مستقیم در تلگرام به سر می‌برند.
در حال حاضر اینستاگرام طبق آمارها در ایران دارای 30 تا 35 میلیون کاربر است و این شبکه اجتماعی دومین شبکه اجتماعی محبوب در میان کاربران ایرانی است
حالا دیگر بسیاری از فروشگاه‌ها و مغازه‌ها در سطح کشور، یک صفحه شخصی اینستاگرام ساخته و به معرفی اجناس و فروش آنلاین پرداخته‌اند.
شبکه اجتماعی محبوب اینستاگرام پس از رشدی سریع حالا دارای 700 میلیون کاربر است و در حوزه اشتراک گذاری عکس و فیلم توانسته 700 میلیون کاربر از سراسر دنیا به سمت خود جذب کند که موفقیتی بزرگ در میان سایر شبکه‌های اجتماعی است.
اینستاگرام محبوب زنان و جوانان
اما فروشگاه‌داران و مدیران شرکت‌ها تنها طرفداران ایرانی اینستا نیستند و جمعیت بزرگی از زنان خانه‌دار و دختران و پسران جوان هم از یک‌سو برای بررسی جدیدترین مدهای لباس و موی سر و از سوی دیگر برای اشتراک‌گذاری عکس‌های خود و جمع‌آوری لایک که به رقابتی پیچیده تبدیل شده به طرفداران درجه یک اینستاگرام تبدیل شده‌اند و البته بازار مکاره خرید و فروش لایک‌های بیهوده هم در این فضا ایجاد شده است.
در میان طرفداران اینستاگرام در ایران زنان و جوانان در اولویت اند و در اینجا نباید از حضور چهره‌های معروف ایرانی مانند بازیگران و خواننده‌ها نیز غافل ماند. یکی دیگر از گروه‌های طرفدار اینستاگرام در کشور اما عکاسان هستند که با انتشار عکس‌های خود در این فضا برای جذب مخاطبان و حتی بعضا فروش کارهای خود تلاش می‌کنند.
بانوان خانه‌دار بیشترین مخاطبان فضای مجازی هستند
مدیرکل امور بانوان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: در کل دنیا بانوان از فضای مجازی بیشتر برای فعالیت‌های اجتماعی و سرگرمی استفاده می‌کنند و مردان بیشتر از شبکه‌های اقتصادی. همچنین بانوان خانه‌دار در ایران بیشترین مخاطبان فضای مجازی را تشکیل می‌دهند.
سودابه رادفر اظهار کرد: در کل دنیا بانوان از فضای مجازی بیشتر برای فعالیت‌های اجتماعی و سرگرمی استفاده می‌کنند و بانوان خانه‌دار در ایران بیشترین مخاطبان فضاهای مجازی را تشکیل می‌دهند.
وی با بیان اینکه بانوان بیشتر در فیس‌بوک، تلگرام و اینستاگرام فعالیت می‌کنند، افزود: در کل جهان مردان بیشتر از شبکه‌های اقتصادی استفاده می‌کنند.
مدیرکل امور بانوان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه خشونت‌های سفید بیشتر به بانوان با آزار و اذیت‌های جنسی وارد می‌شود، افزود: وقتی یک پیام در زمان نامناسب به یک خانم داده می‌شود مصداق خشونت است، ضمن اینکه زنان ما هنوز نمی‌توانند حقوق خود را پیگیری کنند.
رادفر در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه با حمایت جامعه خشونت علیه زنان پایان می‌یابد، ادامه داد: حفاظت‌های فیزیکی باید از اطلاعات شخصی انجام شود و در صورت تهدید شدن باید به خانواده اعلام شود و با افراد اخاذ مذاکره نشود.
وی با اشاره به اینکه نباید هر تصویر را در اینستاگرام منتشر کنیم، اظهار کرد: در ایران ۷۰ میلیون کاربر اینترنت داریم و بسیاری از افراد در حوزه سرگرمی فعالیت می‌کنند و به مسائل علمی و کاری چندان توجه ندارند.
رادفر با بیان اینکه تلفن همراه و فضای مجازی ارتباطات فضای حقیقی را تسهیل می‌کند، افزود: کل جامعه ما در حال گذار از سنت به مدرنیته است و این در جامعه بانوان و مردان وجود دارد.
مدیرکل امور بانوان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه تولید محتوا از مهمترین مسائل فضای مجازی است، ادامه داد: در تولید محتوا ۱۳ دستگاه داریم که مسائل فرهنگی بر عهده آنهاست.
وی با بیان اینکه امروز می‌توان از فضای مجازی در حوزه‌های اقتصادی به خوبی استفاده کرد، اظهار کرد: نمونه‌های بسیاری تا به حال در این حوزه رخ داده است.
رژیم مصرف فضای مجازی را نمی‌دانیم!
مصطفی زارعی کارشناس رسانه در این مورد به خبرنگار جامعه ایمنا گفت: در حوزه رسانه امروزه موضوع رژیم مصرف در جهان مطرح است و در ایران در موضوع رژیم مصرف صرفا سوالاتی بر روی فرهنگ‌سازی میزان و موارد مصرف هنوز مطرح است و این بدلیل این است که این بحثبه طور کامل برای ما باز نشده و در مورد آن هنوز آموزش لازم داده نشده است.
این کارشناس ارشد علوم سیاسی و بین‌الملل در ادمه می‌گوید: همین بحث درگیری در فضای مجازی که امروزه در کشور ما مطرح است بسیاری از کشورهای پیشرفته با آن درگیر هستند و تنها کشور ما نیست که دچار سردرگمی در حوزه تلفن همراه و فضاهای مجازی باشد، چرا که در کشورهای دیگر هم استفاده بیش از حد از تلفن همراه و فضای مجازی دردسرآفرین بوده است.
در جامعه ما در حال فرهنگ سازی به مرور زمان هستیم اما در جوامع غربی آموزش‌های زیادی برای فرهنگ‌سازی استفاده در شروع انجام می‌شود.
در بحث استفاده خانمها از فضای مجازی موضوع مهم این است که رژیم مصرف را نمی‌دانند و بعد از این مورد برنامه‌ریزی خاصی ندارند و در خانم‌های خانه‌دار چون فعالیت خاصی ندارند و در حوزه‌های دیگری فعال نیستند استفاده از این فضاها بیشنر برای آنها شکل می‌گیرد و یکی از استفاده‌های رسانه‌ها کاربرد تفریحی و سرگرمی آن است.
زارعی یادآور شد: در گذشته همین موضوع در مورد تلویزیون صادق بود و استفاده بیش از حد از تلویزیون در زنان خانه‌دار بیشتر مطرح بود و در واقع شبکه‌های اجتماعی بدلیل اینکه خصوصی‌ترند و بیشتر در اختیار فرد و شخصی‌ترند افراد بیشتر وقت خود را در آنجا می‌گذرانند اما اصل مطلب نداشتن رژیم مصرف و برنامه‌ریزی برای آن است.
این کارشناس رسانه با اظهار اینکه متاسفانه ما میزان استفاده از این فضاها را نمی‌دانیم گفت: دربسیاری از اوقات کانال‌ها یا گروه‌هایی را عضو هستیم که هیچ استفاده‌ای از آن نمی‌کنیم، در مورد اپلیکیشین‌ها همین‌طور است و بسیاری از این اپلیکیشن‌ها بر روی تلفن‌های همراه افراد نصب است در حالیکه هیچ استفاده‌ای از آنها ندارند و ظرفیت تلفن همراه بی‌جهت پر شده یا در شبکه‌های اجتماعی غیر لازم عضو هستند و بخاطر همین موضوع در آمار می‌آید که از 80 یا 90 شبکه اجتماعی که وجود دارد ایرانیان در بیشتر آنها عضو هستند.
مصطفی زارعی در موضوع استفاده بیشتر بانوان از این فضاها می‌گوید: اصل مطلب برای بانوان در استفاده از این فضاها این است که سرگرمی خوبی برای آنهاست و این فضاهای مجازی برای بانوان حکم همان تلفن‌های ثابت منازل را دارد که ساعت‌ها می‌توانستند با دوستان یا نزدیکان خود صحبت کنند و همان‌ها امروز به شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده‌اند البته مورد پایین بودن هزینه در این فضاها هم از دیگر دلایل استفاده زنان از این فضاهاست.
به گفته زارعی برخی از شبکه‌های اجتماعی اصولا بانوپرور است یعنی بانوان بیشترین مخاطبان آن هستند و علاقمندی زیادی به آنها وجود دارد مثل اینستاگرام.
این کارشناس رسانه تصریح کرد: اینستاگرام بخاطر فضاهای خاصی که دارد برای آنها محبوبتر است هر فردی دوست دارد دیده شود و در زنان این موضوع بیشتر است و این شبکه بخاطر بارگذاری عکس‌ها محبوبتر است.
حضور 65 درصدی زنان در اینستاگرام
زارعی با اشاره به کارکرد مثبت و منفی این فضاها می‌گوید: اینستاگرام بدلیل اینکه بروز اجتماعی برای فرد دارد بطور قطع کاربران بانوی آن بیشتر است و در کل آماری که داده می‌شود حاکی از این است که 65 درصد زنان ایران در اینستاگرام هستند و در تهران حدود 70 درصد است.
در کل در کشور ما و در کل دنیا هم همین طور است که میزان استفاده زنان از اینستاگرام بیشتر است چرا که اینستاگرام مکان ظهور و بروز است و موضوعات فردی، جسمی و زیبایی در اینجا مطرح است.
اشتغال‌هایی که در فضای مجازی صورت گرفته عامل دیگری برای حضور زنان در این فضاهاست بسیاری از این مشاغل در ارتباط با خانم‌هاست کانال‌های آرایشگری، خیاطی و تولیدات دستی، مشاغل خانگی تولیدات لباس یا زیورآلات زنانه که در منازل هستند صرفا در ارتباط با استفاده زنان است و مطرح شدن بحث استارت آپ‌ها در این فضاها هم موفقیت‌آمیز بوده است و صرفا اینها آسیب‌زا نیست و می‌توان از این فضاها استفاده مثبت هم داشت. در بحث آقایان هم باید گفت بیشتر مسائل سیاسی و اقتصادی بالاتر است.
زارعی در موضوع تولید محتوای با کیفیت فرهنگی در فضاهای مجازی هم گفت: بیشتر باید روی سازمانهای مردم نهاد فعالیت کرد و دولت از این گروه‌ها حمایت کند تا بتوانند محتوای خوب ارائه دهند برای مثال آمار می‌دهند که 1500 سازمان مردم‌نهاد صرفا بر سواد رسانه‌ای کار می‌کنند و این امر اهمیت این ngoها و گروه‌های مردمی را می‌رساند.
عدم برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت زنان خانه‌دار
بیژن براتی روانشناس و مشاور درباره دلایل استفاده بیشتر زنان خانه‌دار از فضای مجازی به خبرنگار گروه جامعه ایمنا می‌گوید: زنان در کشور ما بدلایل بافت سنتی و مذهبی نسبت به مردان محدودترند و در ارتباط با دنیای بیرون محدودیت‌های بیشتری دارند و به خاطر همین بیشتر به فضاهای مجازی روی آورده‌اند چون این محدودیت‌ها در فضای مجازی نیست و اینگونه حس می‌کنند که این فضاها آنها را وارد دنیای بیرون هرچند به صورت مجازی کرده است.
این مشاور با تاکید بر اینکه بسیاری از زوجین بخشی از مشکلاتشان را به این فضاها مدیونند! گفت: اولین دلیل استفاده بیش از حد زنان خانه‌دار از فضاهای مجازی این است که زنان خانه‌دار اوقات فراغت بیشتری دارند و نداشتن برنامه‌های خاص، مفید و موثر در اوقات فراغت این زنان، از دلایل عمده این استفاده است. این مشاور در ادامه تصریح کرد: امروزه ورود تکنولوژی در لوازم منزل و کم شدن تعداد فرزندان باعث شده که زنان خانه‌دار برای اوقات فراغت برنامه خاصی نداشته باشند و برخی اوقات هم چون هزینه کلاس‌ها یا برنامه‌های فرهنگی بالاست استفاده از فضای مجازی برای این زنان آسانتر خواهد بود.
این خانواده درمانگر در تشریح دلیل دوم می‌گوید: ضعف ارتباطات کلامی زنان یا اعضای خانواده هم می‌تواند تاثیرگذار باشد و بدلیل اینکه مهارت‌های کلامی افراد پایین است بسیاری از پیام‌ها را اعضای خانواده یا همسران بدلیل خجالت یا موارد اینچنینی بصورت مستقیم بیان نمی‌کنند و در فضای مجازی آن را بیان می‌کنند.
دلیل سوم این موضوع هم این است که جذابیت فضای مجازی بیشتر برای خانم‌هاست بخصوص کانال‌های آشپزی، خیاطی، آرایشی و غیره برای زنان جذابیت دارد و برآورده‌کننده نیازهای آنان است و کانال‌های تلگرامی با موضوعات مدل‌های لباس یا دکوراسیون منزل بیشترین علاقمندی این دسته از زنان است.
اثبات توانمندی‌ها در فضاهای مجازی!
دلیل دیگری که براتی به تشریح آن پرداخت هم این است که محدودیت‌هایی که در فضای واقعی وجود دارد در فضای مجازی وجود ندارد و بدلیل این عدم محدودیت‌ها زنان خیلی راحت از آن استفاده می‌کنند. برای مثال فرد برای خارج شدن از منزل باید از همسر یا پدر اجازه بگیرد اما در اینجا وارد شدن به دنیایی از اطلاعات بدون هیچ اجازه‌ای صورت می‌گیرد اما مردان چون در بیرون رفتن محدودیتی ندارند لذا وارد شدن به این فضا برای آنان شاید چنین جذابیتی از این لحاظ نداشته باشد.
این مشاور خانواده با اشاره به اینکه گاهی در مشاوره‌ها دیده می‌شود که زنان برای اثبات توانمندی‌هایشان علاقمند به فضاهای مجازی‌اند می‌گوید: زنان فکر می‌کنند توانمندی آنها در فضاهای واقعی دیده نمی‌شود و چون از طرف افراد ذکور خانواده مورد سرزنش واقع می‌شوند به فضاهای مجازی روی می‌آورند کما اینکه در اینگونه فضاها حتی مورد تشویق و مورد قبول قرار می‌گیرند.
براتی در با تاکید بر اینکه استفاده زنان خانه‌دار از فضاهای مجازی باعث تسهیل ارتباطات بین دو جنس می‌شود می‌گوید: گاهی در فضای بیرون اجازه این موضوع بدلیل وجود چارچوب‌های سنتی و مذهبی وجود ندارد اما در فضای مجازی ارتباطات بدلیل سهولت دسترسی و پنهان بودن براحتی انجام می‌شود.
این زوج درمانگر در خاتمه گفت: در این فضاها افراد بدنبال رفع نیازهای روانی و درونی هستند و یکی از دلایلی که خانمها را به این سمت کشانده این است‌که نیازهای درونی و روانی آنها اعم از زیبایی یا جذابیت برآورده می‌شود و گاهی خود را حتی با نداشتن توانمندی‌ها به شکل بهتری معرفی می‌کنند و با این کار نیاز درونی خود را ارضا می‌کنند.
به گفته براتی آخرین دلیل استفاده زنان خانه‌دار از فضاهای مجازی کمبود مهارت‌های عاطفی بین زوجهاست که زنگ خطری است که در زوج درمانی‌ها دیده می‌شود و خیلی از افراد شیوه‌های ابراز علاقه به همسران خود را بلد نیستند و متاسفانه این مهارت‌ها را در فضای مجازی به خوبی استفاده می‌کنند.
نظر شما