مشارکت سیاسی کودکان در انتخابات؛ از تمرین تا عمل

انتخابات فرصتی عملی برای آموزش مفهوم مردم سالاری دینی به کودکان و نوجوانان و آماده سازی آنان برای مشارکت سیاسی فعال در آینده است.

به گزارش سرویس جامعه خبرگزاری ایمنا، تب­ و تاب و هیجان انتخابات به اوج خود رسیده و فضای کشور برای برگزاری انتخابات آماده شده، امسال متولدین سال 77 برای اولین بار پای صندوق­های رأی می‌روند و دوره بعد انتخابات میزبان متولدین دهه 80 خواهد بود، هرچه پیش می‌رویم فاصله نسل جدید انقلاب و نسل اول بیشتر می‌شود و آنچه با این گذر زمان اهمیت می‌یابد توجه به جامعه‌پذیری سیاسی این نسل به معنای انتقال فرهنگ سیاسی و آموزش و نهادینه‌سازی مشارکت سیاسی و اجتماعی است.

در این فرآیند است که «فرهنگ سیاسی جامعه» از نسلی به نسل دیگر، یا از نهادی به گروه‌های مختلف جامعه انتقال می‌یابد و هم شرایط تداوم حیات سیاسی و ثبات نظام ارزشی فراهم می‌شود.

جامعه‌شناسان معتقدند که شخصیت سیاسی فرد خصوصاً از طریق آموزش والدین، خانواده و مدرسه به ویژه در دوران طفولیت کسب می‌شود.

یکی از مهم‌ترین عرصه‌ها برای بروز و یادگیری رفتارهای سیاسی و اجتماعی در کودکان و نوجوانان و اهمیت یافتن انتخاب سرنوشت به دست خودشان، مشارکت آنها در انتخابات است.

این مهم در کشور ما سال‌هاست که از طریق انتخابات شورای دانش‌آموزی در مدارس انجام می‌شود و دانش‌آموزان با تمرین سیاست و انتخابات و رای دادن به همکلاسی‌ها و هم مدرسه‌ای‌های، خود را آماده حضور برای آینده می‌کنند تا سرنوشت کشور خود را با انتخاب درست مشخص کنند

 از آن گذشته حضور فرزندان به همراه والدین خود در ایام انتخابات و سر صندوق رای‌گیری یا شرکت در مباحث سیاسی این حس را در کودکان و نوجوانان القا می‌کند که باید برای ساختن آینده‌ای روشن در سرنوشت خود مشارکت کنند و در انتخاباتی که برگزار می‌شود خود را بی‌تفاوت نبینند.

از آموزش تا تربیت

مجید ابهری، جامعه‌شناس و رفتارشناس در این باره معتقد است سرمایه‌های اجتماعی مهم‌ترین ارکان دوام وحدت در یک جامعه هستند، او می‌گوید: اجزاء مهم سرمایه اجتماعی نظیر اعتماد، مشارکت که تبلور آن انتخابات است و همچنین روابط بهینه اجتماعی در خانواده شروع و در مدرسه و جامعه تکمیل می‌شود.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا توضیح می‌دهد: والدین نخستین الگو­های مشارکت اجتماعی برای فرزندان هستند و سپس مربیان، آموزگاران، هنجارفرستان و گروه­های مرجع رفتاری، اصلی‌ترین نماد­های تمرین و تقویت مشارکت اجتماعی محسوب می‌شوند.

این کارشناس اجتماعی، آموزش و پرورش را معمار اصلی برای نهادینه شدن و درونی کردن این رفتار اجتماعی می‌داند و معتقد است که در کنار آموزش باید پرورش را نیز در تربیت دانش­آموز جاری کرد، در حالی که در 50 سال اخیر از پرورش همراه با آموزش اثری دیده نشده.

ابهری معتقد است آموزش مشارکت اجتماعی روشی نظری، کم‌دوام و بی‌اثر است، و تصریح می‌کند: اما پرورش افراد بر اساس اصول اجتماعی و دینی بومی، روش اصلی برای نهادینه‌سازی رفتار است.

وی بر این باور است که ما به جای تربیت دینی، آموزش دینی داشته‌ایم و در واقع کتاب‌ها مطالعه می‌شدند اما اثر و نتیجه در رفتار دانش­آموز مشاهده نمی‌شود، در حالی که تربیت دینی به معنای انجام کنش و رفتار دینی در خانواده و مدرسه است که در ضمن آن کودک آموزش می‌بیند و رفتار را درونی‌سازی می‌کند.

دانش‌آموزان مخاطب برنامه‌های آگاهی‌بخش سیاسی

پرویز کریمی، معاون سازمان دانش‌آموزی آموزش و پرورش استان اصفهان نیز با بیان اینکه یکی از اهداف سازمان دانش‌آموزی آموزش و پرورش در راستای فعالیت­های اجتماعی و مشارکت دانش‌آموزان در کلیه عرصه‌ها تعریف شده به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سلسله برنامه فصل شکفتن برای رأی اولی‌ها با موضوع «اولین انتخاب سرنوشت ساز من» و با هدف آماده‌سازی دانش‌آموزان و والدین به دور از تعصبات و هیجانات سیاسی مرسوم برای انتخابی آگاهانه و عاقلانه برگزار شده است.

کریمی معتقد است برگزاری این برنامه‌ها در خلق جریان اجتماعی و آگاهی بخشی و تلاش در جهت حضور حداکثری دانش‌آموزان موفق بوده‌اند.

وی در خصوص آموزش مشارکت سیاسی و اجتماعی به دانش ‌موزان مقاطع ابتدایی نیز گفت: در مقاطع مختلف دبستان و دور اول متوسطه برنامه‌هایی با هدف اطلاع‌رسانی به دانش‌آموزان و خانواده آنان برگزار شده البته با توجه به فصل انتخابات، توجه معطوف بر رأی اولی‌ها بود اما دانش‌آموزان دوره اول متوسطه که هنوز به سن رأی نرسیده‌اند، برای آگاهی‌بخشی سیاسی مخاطب برنامه‌های سازمان دانش‌آموزی بوده‌اند.

نگاهی به آموزش مشارکت سیاسی و اجتماعی در تربیت اسلامی

مریم سادات ظهوریان، مشاور خانواده و روان‌شناس نیز در این خصوص به خبرنگار ما می‌گوید: برای آموزش مشارکت سیاسی و اجتماعی بر اساس تربیت اسلامی سه دوره هفت ساله تربیتی ذکر شده که در هفت سال اول امیری و سروری فرزند توصیه شده، در این دوره والدین با تنظیم مسیر آموزشی و تربیتی درست بر سلیقه فرزند تأثیر می‌گذارند و طبق نظر و سلیقه او عمل می‌کنند و در واقع عمل به خواسته کودک و نظرخواهی و ایجاد گزینه انتخاب برای او مفهوم نقش و مسئولیت را در کودک شکل می‌دهد.

وی معتقد است زمانی که فرزند را شریک بدانیم و از او نظرخواهی کنیم می‌فهمد که نقش دارد و تأثیرگذار است، این امر اگر هم در خانواده و در انتخاب نوع لباس، غذا و چیدمان اتاق و هم در خارج از منزل و محیط اجتماعی اجرا شود، برای تصمیم‌گیری‌ها و رای خانواده گسترش می‌یابد.

این مشاور خانواده ادامه می‌دهد: بعد از آن هفت سال دوم، هفت سال تعلیم‌پذیری، فرمانبری و به تعبیری اسیری کودک عنوان شده که در این دوره هفت ساله آموزش‌های گرفته شده اجرا می‌شود و تأثیر والدین مشهودتر است.

ظهوریان تاکید می‌کند: اما در هفت سال سوم که شاید مهم‌ترین دوره در بحث مشارکت است، نوجوان در نقش وزیر و مشاور ظاهر می‌شود و آموزش‌ها و مسیر تربیتی طی شده به منصه ظهور می‌رسد و مشارکت‌های اجتماعی قانونی همچون انتخابات نیز در همین دوره آغاز می‌شود که در صورت انجام درست وظایف والدین و آموزش و پرورش، فرد مشارکت فعال و مطلوبی در فعالیت­های جامعه خواهد داشت.

این کارشناس خانواده تصریح می‌کند: آنچه اهمیت دارد این است که فضای سیاسی و مسئولیت­های سیاسی را از کودکی برای فرزند نهادینه کنیم تا زمانی که فرد به سن انتخاب رسید و قرار شد در انتخابات شرکت کند با این سوال مواجه نشود که این انتخاب به من و زندگی چه ربطی دارد.

به گزارش ایمنا، در دوره‌های پیشین انتخابات و در برخی از حوزه‌های رای‌گیری صندوقی نمادین ویژه کودکان و نوجوانانی که به سن قانونی برای شرکت در انتخابات نرسیده‌اند، آماده شده بود تا فرزندانی که به همراه والدین و بزرگترهای خود برای رای دادن به این حوزه‌ها می‌روند، در برگه‌هایی مخصوص اسامی کاندیدا یا کاندیداها را نوشته و در صندوق رای بیندازند.

این اقدام تاثیرات مثبت و زیادی در رشد سیاسی کوچکترها دارد و حس مشارکت در سرنوشت را به آنها منقل می‌کند و از سویی دیگر تمرینی برای آینده کودکان به حساب می‌آید تا بدانند نظام جمهوری اسلامی سال‌هاست با رای تک تک افراد واجد شرایط و حضور گسترده مردم توانسته اوج دموکراسی در یک کشور را نشان دهد و به رخ جهانیان بکشد.

کد خبر 303439

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.