به گزارش خبرنگار ایمنا، رشد روزافزون رسانه‌های مجازی و گستردگی خدمات آنان باعث روی آوردن مردم برای تسهیل بخشی از امور روزمره خود به این ابزار نوین شده است.
فضای مجازی، اپلیکشین‌های مختلف و سایت‌های گوناگون بستری را برای آگاهی و به اشتراک گذاشتن اطلاعات و اخبار مختلف و نیز رفع نیازهایی مانند خرید و فروش فراهم کرده و در کنار همین تسهیل‌گری، راه سودجویی برخی افراد نیز راحت تر و هموارتر از پیش شده است.
برای دانستن نکات ایمنی در این خصوص و راه‌های مقابله با کلاهبرداری‌های اینترنتی که با گذشت روزها و ارتقای تکنولوژی، آن‌ها نیز رشد می‌کند، گفت‌وگویی داشته‌ایم با سرهنگ سید مصطفی مرتضوی، رییس پلیس فتا استان اصفهان داشته ایم که متن آن را در ادامه می‌خوانید...
جرایم سایبری در اصفهان چه میزان بوده و پلیس فتا تا چه در مقابله با آن موفق عمل کرده است؟
نفوذ اینترنت در اصفهان در سال ۹۷ نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته و اینترنت در کاربران موبایلی و غیرموبایلی به حدود ۸۰ درصد رسیده است که نسبت به سایر استان‌ها و میانگین کشوری آمار بالایی است.
از طرفی حوزه‌های خرید و استفاده از خدمات خبری و تفریحی همچنان ذائقه شهروندان را به سمت استفاده از خدمات مجازی سوق می‌دهد و در کنار این تقاضای رو به افزایش، ویژگی های فضای مجازی مانند گمنامی، خارج بودن از حد و مرز جغرافیایی و پنهان سازی شخصیت ها در قالب شخصیت مجازی این امکان را به سوءاستفاده کنندگان داده است که از این میدان خیلی بزرگ بهترین بهره را ببرند.
مجموع این موارد باعث ایجاد روند رو به افزایش وقوع جرایم شده به طوری که در ده ماهه سال جاری ۱۳۹درصد در استان و ۱۸۹ درصد در شهرستان اصفهان ارتکاب جرم در این حوزه افزایش یافته که رقم بالا و نگران کننده ای بوده و نیاز به بررسی، آسیب شناسی و پیشگیری دارد.
در کنار وقوع جرم، کشفیات پلیس فتای استان نیز ۷۵ درصد افزایش یافته که نشان از عملکرد مثبت پلیس در این حوزه‌است، این روند رشد کشفیات در مرکز استان به ۸۵ درصد نیز می‌رسد.
بیشترین ارتکاب جرم در فضای مجازی مربوط به کدام بخش‌ها می‌شود؟
بیشترین میزان جرایم مالی مربوط به برداشت‌های غیرمجاز از حساب های بانکی است که رشد ۴۲۱ درصدی آن نشان از ضعف در آموزش و فرهنگ شهروندان در نوع تراکنش های بانکی مجازی است.
پس از برداشت های غیر مجاز کلاهبرداری‌های رایانه‌ای در رتبه دوم و مزاحمت، هتک حیثت و انتشار فیلم‌های خصوصی مردم در مرتبه‌های بعدی قرار دارد.
کاربران فضای مجازی باید نسبت به شگردهای فنی مانند درگاه های پرداخت الکترونیک جعلی، اسکیمر برای کپی کردن کارت های اعتباری، نرم افزارهایی که اطلاعات مردم را سرقت می کند و اپلیکیشین هایی که دارای درگاه‌های جعلی هستند، هوشیار باشند.
کلاهبرداری از طریق اسکیمرها چگونه انجام می‌شود؟
تعداد اندکی از مغازه‌ها دارای استانداردهای پرداخت الکترونیک برای ارباب رجوع هستند و همین امر باعث افزایش سرقت اطلاعات کارت‌های بانکی از طریق اسکیمرها شده است؛ مکان‌هایی که محل کارت کشیدن مشتری در دید نیست مانند پارکینگ ها زمانی که راننده خودرو به راحتی کارت را به متصدی پارکینگ داده و مشخص نیست در چه دستگاهی و چه شرایطی تراکنش انجام می‌شود؛ این اتفاق در خصوص فروشندگان سیار در کنار جاده‌های بیرون شهری نیز که معمولاً کارت‌خوان پیش چشم ارباب رجوع و خریدار نیست و در یک محل مخفی انجام می‌شود، اتفاق می‌افتد.
کلاهبرداری از طریق اسکیمر با کپی کردن اطلاعات کارت اعتباری توسط تجهیزاتی که به اندازه کارت‌خوان ها هستند اتفاق می‌افتد؛ بنابراین بابد توجه کرد تراشه های الکترونیکی که در کارت‌خوان‌ها جای گذاری شده است دارای کلید طلایی است و از طرف دیگر کارت باید توسط خود مشتری کشیده شده و او رمز کارت را بدون آنکه افشا شود، وارد کند.
نقش آموزش در کنترل جرایم سایبری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
متاسفانه در حوزه آموزش سایبری و فرهنگ سازی چندان اقدام قابل توجهی در جامعه انجام نشده است و این موضوع باعث شده تا همه دستگاه‌های فرهنگی به‌طور جدی به این عرصه ورود کرده و آن را در دستور کار خود قرار دهند.
همچنین سازمان‌های مردم نهادی که در حوزه سایبری آماده همکاری هستند و یا توان همکاری دارند را شناسایی و سازماندهی کرده‌ایم و درحال آماده سازی محتوای آموزشی مورد نیاز آنان هستیم تا شاهد کاهش جرائم سایبری باشیم.
این سازمان‌های مردم نهاد نباید به یک کلاس آموزشی بسنده کنند بلکه نیاز است مفهوم آموزشی را از طریق نمایش و نمایشگاهی اجرا کنند که در این زمینه باید حمایت‌های مالی از این سازمان‌ها جدی‌تر پیگیری شود.
امیدواریم در جهت کنترل جرم بتوانیم با همکاری های فنی سازمان‌هایی که در این موضوع دخیل هستند مانند بانک‌ها و اپراتورهای ارتباطی از نظر فنی اقدامات موثری صورت دهیم؛ خوشبختانه بانک مرکزی با فعال سازی رمز یکبار مصرف و یا رمز پویا به این حوزه ورود کرده و در صورتی که تمام بانک‌های ما این اقدام را انجام بدهند می توان گفت برداشت های غیرمجاز در کشور به شدت کاهش یافته و نزدیک به صفر می‌شود.
برای مقابله با کلاهبرداری در زمینه خریدهای اینترنتی چه توصبه‌هایی می‌توان کرد؟
تنها راه ایمن در برابر کلاهبرداری‌های مجازی هوشیاری خود مردم است؛ آن‌ها باید بدانند فروش جنس ارزان قیمت، فروش شارژ ارزان قیمت، حراجی با قیمت های بسیار نازل یا اپلیکیشن های جعلی یا حتی خدمات فروش جعلی که بدون آنکه جنسی درکار باشد از مشتری بابت آن پول دریافت می‌کنند، همگی از دام‌های کلاهبرداران است.
مردم باید درخصوص تبادلات مالی مراقب بیشتری به خرج داده و علاوه بر خرید و فروش مجازی، در واقعیت نیز جنس را مشاهده و سپس اقدام به خرید آن کنند تا دچار کلاهبرداری های مالی نشوند.
اپلیکیشن ماهواره‌ای موبایلی، اپلیکیشین شبکه های ماهواره‌ای در موبایل و یا اپلیکیشن صیغه یابی، همسریابی و مواردی از این دست یکی از شگردهای فریب کاربران است تا از این طریق هم جاسوس ابزار در گوشی تلفن همراه مشتری تزریق شود هم به واسطه همان اپلیکیشن کاربر را به درگاه جعلی کشیده و او را فریب دهند.
لازم است پیش از دانلود و نصب برخی برنامه‌ها مانند ماهواره جیبی یا شبکه ماهواره در فضای موبایلی ضرورت و لزوم نصب آن ارزیابی شده و بدون ضرورت آن را در گوشی همراه خود نصب ننمایند؛ در زمان نصب نیز دسترسی هایی که این برنامه از کاربران می‌گیرد باید مورد توجه باشد، اگر ما قصد نصب یک اپلیکیشن ناوبری یا مانند جی پی اس را داریم، نیازی نیست که این برنامه به لیست مخاطبین یا به پیام های شخصی دسترسی داشته باشد بنابراین باید دسترسی ها را در فعال کردن برنامه ها ببینیم و سپس اقدام به نصب برنامه در گوشی کنیم.
نکته سوم این است که این برنامه‌ها را از مراجع مطمئن بگیریم به طور مثال اگر قرار است اپلیکیشن همراه یک بانک را داشته باشیم، از کجا باید این اپلیکیشن را دانلود کرد؟ آیا از گروه های ناشناس دانلود کنیم یا اینکه به سراغ همان مرجع و سایت اصلی بانک رفته و از خود بانک اپلیکیشن را بگیریم؟ پس مراجعه به سایت های مرجع یکی از راهکارهایی است که امکان استفاده از این برنامه‌ها را به‌صورت ایمن فراهم می‌کند؛ در این زمینه استفاده از آنتی ویروس در گوشی‌ها می تواند اپلیکیشن‌های جعلی را از اصلی تشخیص داده و به ما هشدار بدهد.
آیا سایت‌های نیازمندی رایگان، در رصد پلیس فتا قرار دارند؟
وجود چنین سایت‌هایی عرصه را برای تبلیغات کاذب و برانگیزاننده و جعلی فراهم کرده تا افراد سودجو بتوانند با مجاب کردن مشتریان، فروش های جعلی داشته باشند.
در این زمینه همکاری هایی را با دو سایت مرجع مانند دیوار و شیپور داشته و بیشترین شگردها را به آن ها انتقال داده‌ایم تا بتوانند راه سودجویی این افراد را کنترل کنند اما شهروندان باید در این باره هوشیار بوده و بدانند هر تبلیغی نمی تواند به یک معامله مالی منجر بشود باید به سمت رویت خدمت، کالا و یا لمس کردن عینی آن در محیط برویم.
انتشار برخی از تبلیغات ناهنجار در سایت‌های اعلام نیازمندی‌ها را شاهد هستیم، پلیس فتا در این زمینه چه برخوردهایی را خواهد داشت؟
این موارد را مجرمانه می شناسیم ، هر فعل و انفعالی که در فضای مجازی کاربران را تحریک کند، ترغیب به فعل خشونت آمیز کند؛ از نظر قانون جرم تلقی می شود و برای ما قابل پیگیری است. در رصد های خودمان که تیم های رصدی داریم، روزانه این اقدام را انجام می دهیم که از نظر آماری ۷۸ درصد افزایش روند جرم ستیزی در فضای مجازی را در خصوص مجرمین داشته ایم، اما شهروندان هم می توانند از طریق درگاه های اطلاعاتی پلیس، با ما همکاری کنند و موارد مجرمانه را به ما گزارش بدهند؛ فضای مجازی فضای بسیار بزرگ و لاینفک است که نیاز است در برخی اوقات شهروندان با پلیس همکاری کرده و از طریق درگاه‌های اطلاعاتی جزییات را به ما اعلام کنند.
نظر شما