به گزارش خبرنگار ایمنا، "مردی بدون سایه" آخرین ساخته علیرضا رییسیان است. این فیلم که در جشنواره سی و هفتم فیلم فجر اکران می‌شود، به معضلات اجتماعی و خصوصا بحران‌های عاطفی و زناشویی در جامعه معاصر می‌پردازد.
حضور بازیگران نام‌داری در این فیلم چون لیلا حاتمی، علی مصفا، گوهر خیراندیش، فرهاد اصلانی و امیر آقایی در کنار نسیم ادبی، نادر فلاح و به‌آفرید غفاریان، نوید فیلم مهمی از علیرضا رییسیان، در مقام کارگردان، نویسنده و تهیه‌کننده اثر می‌دهد.
نه به خشونت!
علی‌رغم آنچه که در خلاصه داستان فیلم آورده شده و ماهان کوشیار را "درگیر ساخت فیلمی درباره قتل‌های زنجیره ای" توصیف می‌کرد، مردی بدون سایه ارتباطی با قتل‌های زنجیره‌ای ندارد. در واقع، ماهان کوشیار، با بازی علی مصفا، فیلمساز مستندی است که پس از ساخت یک مستند درباره خشونت خانگی، گرفتار دردسرهایی از جمله توقیف اثرش می‌شود.
فیلم با سکانسی از این مستند آغاز شده و در ادامه به سراغ رابطه ماهان و همسرش سایه، که نقش او را لیلا حاتمی بازی می‌کند، می‌رود. ماهان کوشیار که قرار بوده پیرامون خشونت‌های خانگی و سوء ظن‌های نابه‌جا به جامعه هشدار دهد، حالا درگیر آن مواردی می‌شود که خودش در مستند تقبیح کرده بود.
گوهر خیراندیش در این فیلم نقش مادر سایه را بازی می‌کند. مادری که در تمام طول فیلم، عمده مسئولیتش نگهداری از فرزند ماهان و سایه است. همچنین فیلم چندی پس از حضور امیرآقایی و نادر فلاح به عنوان مدیران یک شرکت هلدینگ و در نهایت با نمایش فرهاد اصلانی، در نقش بازپرس، عملا ژانر درام-خانوادگی را با معمایی-پلیسی عوض می‌کند.
درامی بدون داستان، معمایی بدون هیجان
"مردی بدون سایه" داستانی قابل پیش‌بینی و دم دستی دارد و در عین حال شامل خرده روایت‌هایی است که هیچ راهی به پایان نمی‌یابند. شخصیت‌ها به خوبی پرداخته نمی‌شوند و زمانی که شخصیت‌پردازی داستانی که بر محور اشخاص و روابط میان آن‌ها می‌گذرد مناسب نباشد، ارتباط گرفتن با داستان سخت می‌شود.
فیلم در ابتدا با روایتی خانوادگی آغاز می‌شود و پیش از آنکه بتواند این روایت را به خوبی سر و سامان دهد، با ورود بازپرس به داستان، فضایی پلیسی پیدا می‌کند. این در حالی است که ضعف شخصیت‌پردازی در عمده زمان ابتدایی فیلم و عدم ایجاد کشش و جاذبه در بخش دوم قصه، تماشاگر را عملا بی نصیب از هیجان می‌کند.
همچنین گرفتار شدن فیلمساز داستان، در معضلی که خود برای هشدار دادن درباره آن به ساخت مستند روی آورده بود (سوء ظن و خشونت)، اثرگذاری اجتماعی فیلم را هم خنثی و اتفاقا مواردی نظیر سانسور و توقیف را که برای اثرش پیش آمده بود، به نوعی تایید می‌کند.
تماشای مردی بدون سایه کار سختی است!
"مردی بدون سایه" نه انتظار تماشاگران و نه منتقدان را برآورده نساخته است، تا جایی که در وصف آن اینگونه قلم زده‌اند: "فیلمی حیرت‌انگیز به منفی‌ترین مفهوم آن. تماشای مردی بدون سایه کار سختی است" و درباره بخش دوم قصه توصیفاتی نظیر "روند خطی مونوتن یکنواخت" را از منتقدی می‌خوانیم که معتقد است فیلم با تزریق نکردن هیجان در قصه، "تماشاگر را پادرهوا و معلق نگه می‌دارد."
همچنین جایی دیگر، با بیان این موضوع که شخصیت‌پردازی و نمایش روابط در داستان ضعیف است، منتقدی نوشته است: "با یک ملودرام خنثی و بی‌خاصیت روبرو هستیم که به هیچ آسیب‌شناسی و ریشه‌یابی در بحث خشونت خانگی دست نمی‌یابد."
با جمع بندی نظرات منتقدان و همچنین نظرات تماشاگرانی که مردی بدون سایه را "خسته کننده" و یا "بدترین فیلم جشنواره" می‌نامند، می‌توان اینگونه نتیجه‌گیری کرد که ساخته رییسیان با وجود بهره‌بری از یک تیم بازیگری قدرتمند و مشهور، نتوانسته انتظارات را برآورده سازد و با فیلمنامه‌ای که روند منطقی مناسبی ندارد، چنگی به دل نمی‌زند.
نظر شما