به گزارش ایمنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شورای شهر تهران، ناهید خداکرمی در نهمین همایش سلامت روان و رسانه در میزگرد خشونت‌های خانگی و آزارهای جنسی درباره مصادیق آزارهای جنسی و جنسیتی در محیط کار با اشاره به انواع آزار و خشونتی که کارمندان در محیط کار تجربه می‌کنند گفت: همین گرمایی که ما در این سالن تجربه می‌کنیم، می‌تواند یکی از مصادیق آزار در محیط کار باشد. آزاری که زن‌ها در محیط کار آن را بیشتر تجربه می‌کنند، چون در این مورد مردان خیلی راحت می‌توانند کت یا پلیور نپوشند، ولی ما چه کنیم؟ بنابراین از همین ابتدای سخن می‌توانیم مصادیق را به عینه با هم مرور کنیم.
وی با بیان اینکه ما نمی‌خواهیم روی مشکلاتی که برای افراد در محیط کار پیش می‌آید نام خشونت بگذاریم گفت: حالا می‌خواهیم با لطفات بیشتری درباره آزارهای محیط کار صحبت کنیم که بعدها متهم نشویم.
انجمن ایمنی و سلامت محیط کار کانادا اعلام می‌کند: مواجه شدن با هر رفتار یا نظری که برای شنونده خوشایند نباشد ، می‌تواند خشونت یا آزار تلقی شود که معمولا هم شخص آزاردهنده و کسی که شاهد آزار است در این پروسه نقش دارند.
وی تاکید کرد: یکی از آزارهای مهم در محیط کار آزار جنسی است که معضل مهمی محسوب می‌شود، اما بنا به دلایلی معمولا در حاشیه باقی می‌ماند. سه چهارم شکایت‌ها در جهان درباره محیط کار درباره حقوق فردی و انسانی، مسائل محیط کار است و همان‌طور که گفتم جدی ترین و در خفا مانده‌ترین آن موضوع آزارهای جنسی در محیط کار است. ما گاهی آماری داریم که مسائل مختلفی را مطرح می‌کند و درباره آزار جنسی هم آمار ارائه می‌کند. وقتی آمار آزار جنسی در محیط کار ارائه می‌شود، معمولا مصادیق آن را آزارهای بسیار بزرگ فرض می‌کنند، اما گاهی یک تماس کوچک می‌تواند مصداق آزار جنسی باشد.
خداکرمی گفت: غیر از آزار جنسی، مساله‌ای که زنان را فوق‌العاده آزار می‌دهد تبعیض‌های جنسیتی است؛ ترجیح می‌دهم به جای تبعیض از واژه نابرابری استفاده کنم که به معنای تجربه متفاوت دیده شدن در شرایط کاری یکسان است؛ زن کارمند یا کارگر اگر حس کند در محیط کار نابرابری وجود دارد، این همان مصداق نابرابری جنسیتی در محیط کار محسوب می‌شود. برای مثال من خودم عضو یک هیئت مدیره صنفی هستم که آن جا دو زن در میان ۱۳ مرد هستیم. امروز صبح در جلسه، دیدم که مطابق رسم همیشگی جلسات آقای دکتر فلانی و فلانی هیئت رئیسه بودند و چون دیگر یاد گرفتم که باید این مسائل را بیان کنیم گفتم که بد نیست یک زن هم عضو هیئت رئیسه باشد و چرا تصور شما این است که در این جمع فقط مردان می‌توانند آن بالا بنشینند؟ و همه قبول کردند. بنابراین همین بیان کردن می‌تواند در رفع نابرابری موثر باشد.
به گفته این استاد دانشگاه تبعیض جنسیتی در تمام دنیا وجود دارد و فقط ٧/٢ درصد مردان و زنان دنیا حس می‌کنند در محیط کار نگاهی برابر نسبت به آن‌ها وجود دارد. ۳۲ درصد آقایان معتقدند زنان امتیاز بیشتری در محیط کار دارند، اما ۶۱ درصد زنان این حس نابرابری در محیط کار را تجربه می‌کنند.
رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران با طرح این سئوال که انواع این نابرابری چگونه است؟ گفت: تبعیض در سه حالت اتفاق می افتد؛ اول "تبعیض جنسی متصور" که فرد تصور می‌کند که دیده نمی‌شود. "تبعیض جنسیتی تجربه شده" گونه دوم این تبعیض‌هاست و امتیازی است که تو شرایط به دست آوردن آن را داری، ولی به فرد دیگری اختصاص یافته است. این همان مصداقی است که برای جلوگیری از آن در شهرداری "تبعیض جنسیتی مثبت" مصوب شد. یعنی در برنامه سوم توسعه سوم شهری، قرار شد در شرایط برابر ۳۰ درصد پست‌های مدیریتی به زنان اختصاص دهد و شهرداری موظف است آن را به عنوان یک برنامه اجرایی کند. تبعیض جنسیتی نوع سوم "آزار جنسی در محیط کار" است که کار سخت و مشکل می‌شود.
خداکرمی با اشاره به اینکه تبعیض جنسی متصور و تجربه شده شاید در کشور ما مصداق بالایی نداشته باشد، گفت: زنان در آمریکا تقریبا ساعتی ۲۰ سنت کمتر از مردان حقوق می‌گیرند که این مبلغ وقتی در ساعات متمادی کار محاسبه بشود مبلغ بزرگی است. ما در ایران در این حوزه وضعمان بد نیست، در حال حاضر بسیاری از شهرهای اروپایی، اساس حقوق زنان بسیار کمتر از مردان است و حتی در کشور سوییس این مساله مصداق دارد. در ایران هم در بخش خصوصی ممکن است این اتفاق تجربه شود، اما در بخش‌های دولتی کمتر شاهد هستیم که پایه حقوق زنان از مردان کمتر باشد.
عضو سازمان نظام پزشکی تاکید کرد: اما آزارهایی که در محیط کار چه زن و چه مرد تجربه می‌کنند، گاهی کلامی و گاهی غیرکلامی است، گاهی فیزیکی و گاهی جنسی است. البته معمولا در آزارهای کلامی و غیرکلامی آزار جنسی می‌تواند گنجانده شود و اکثر این آزارهای جنسی از طرف زنان آزار کلامی گزارش شده است. شوخی‌های جنسی، طنزهای جسنیتی و پرسیدن سئوالاتی درباره زندگی خصوصی و جنسی و این برای مردان هم اتفاق می‌افتد. زنان هم می‌توانند مردان را مورد آزار جنسی قرار دهند و می‌توانند سئوالات جنسی در محیط کار از مردان بپرسند و یا از جاذبه های خود برای پیشبرد اهدافشان استفاده کنند و همه این‌ها می‌تواند آزار جنسی محیط کار باشد.
زنان و مردان قربانی آزار
در یک مطالعه، پرسشنامه‌ای که توسط زنان محجبه و بی‌حجاب تکمیل شده است، مطابق پاسخی که آن‌ها به این سئوالات داده‌اند، می‌توان به این نتیجه رسید، بسیاری از زنان انواع خشونت‌ها را تجربه می‌کنند و ۶۴ درصد این آزارها کلامی محسوب می‌شود و حدود ۶۰ درصد آن‌ها حس می‌کنند در محیط ناسالم کار می‌کنند و ۱۹ درصد آن‌ها به خاطر آزار مجبور به ترک کار شده‌اند. بنابراین آزارها یک مساله جهانی است. وقتی راجع به آزارهای جنسی در ایران صحبت می‌کنیم با واکنش منفی مواجه می شویم در حالی که این مساله جهانی است و ما تاکید می‌کنیم که به تحقیقات کشورهای اروپایی مراجعه کنید و ببینید چند سکونتگاه و پناهگاه برای زنان خشونت دیده ساخته شده است، حالا بماند که مردان هم ممکن است خشونت فیزیکی را تجربه کنند . این خشونت خاص زنان و یا خاص مردان و یا خاص کشور ما نیست، یک مساله جهانی است و هر جایی بشود راجع به این معضل صحبت کنیم، کمکی شایان به نسل آینده محسوب می‌شود تا سالم زندگی کنند.
این نماینده شورای شهر افزود: گاه زنان در محیط کار با پیشنهادات دوپهلو مواجه می شوند. یکی از زنان تعریف می‌کرد که بی‌مقدمه فلان همکار مرد به من پیشنهاد سفر مشهد می‌دهد! زن در بهت می‌ماند که همکارش به او تعارف می‌کند؟ به او متلک می گوید؟ این صحبت های مبهم باعث می‌شود که زنان نتوانند واکنش صحیح در مقابلش نشان دهند. از طرفی نباید سواستفاده از وضعیت تأهل را فراموش کرد؛ در حال حاضر در فضای مجازی این نوع آزار را در محیط کار می‌بینیم که چه زن و مرد از وضعیت تاهل همکارشان سوءاستفاده می‌کنند و از این طریق باج‌خواهی می‌کنند و این باعث می شود که فرد در مسیری قرار بگیرد که هر روز احساس آزار کند.
خداکرمی با بیان اینکه فاصله را در محیط کار رعایت کنید گفت:اصلا دلیلی ندارد که ما در محیط کار به مرد همکارمان پیشنهاد خوردن چای بدهیم یا مرد به همکار خانمش پیشنهاد ناهار بدهد؛ همه این‌ها می‌تواند معیاری برای آزار جنسی تلقی شود. اما آزارهای جنسی مختص زنان نیست. می‌تواند آزار زن به مرد، مرد به زن، زن به زن و مرد به مرد باشد. ما نباید از خشونت زنان علیه زنان غافل شویم. هر قضاوتی که بر علیه همکارانمان چه جنس مخالف چه هم جنس خود داشته باشیم باعث آزار می‌شود. در میان زنان مساله قضاوت کردن یکدیگر را نباید فراموش کرد. از طرفی استفاده از جنسیت و آیتم‌های جنسی برای ارتقای شغلی نیز در میان زنان دیده می‌شود. در محیط کار بیشتر آزارهای جنسی گزارش نمی‌شود، چون فرد ترس از دست دادن کار و آبروی خود دارد. ما زمانی که با یک آزار مواجه شویم، به جای اینکه آزارگر را محاکمه کنیم، فرد آزار دیده را قضاوت می‌کنیم. در قضاوت‌های خودمان حتی ما زن‌ها فکر می‌کنیم که پسران بی‌گناه ما را زنان در جامعه به گناه انداخته و گول می‌زنند! این‌ها نشان می‌دهد که ما زنان هم در ایجاد آزار به خصوص آزار جنسی سهیم هستیم. در حقیقت آزاردیده و آزارگر را باید در دو وجه متفاوت مورد بررسی قرار داد و نباید نقش آن دو را یکسان دانست. آزاردهنده‌ها معمولا دلشان می‌خواهند کنترل‌گر باشند، بنابراین ما این نکته را باید بدانیم که نباید آزاردیده و آزارگر را یکسان دانست.
از هر سه زن، یک نفر قربانی آزار جنسی
مطالعات سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد از هر سه زن بین ۱۸ تا ۳۴ سال، یک نفر مورد آزارجنسی قرار گرفته است. یادمان باشد معنای آزارجنسی می‌تواند تماس فیزیکی، حرکات چشمی، پیشنهادهای خارج از عرف و متلک‌های جنسی باشد. فکر نکنید وقتی بحث آزار جنسی مطرح می‌شود حتما همه چیز به تجاوز ختم می‌شود. ۷۵ درصد زنان توسط همکاران مرد و ۱۰ درصد زنان توسط همکاران زن مورد آزار و انگ جنسی قرار گرفته‌اند.
نماینده شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به رفتار آزاردهنده مدیران در محل کار گفت: رفتار و گفتار آزاردهنده و پیشنهاد جنسی از طرف کارفرما و ترس از انتقام برای رد پیشنهاد جنسی گزارش می شود که زنان را در محیط کار آزار می‌دهد. مطابق بیان زنان بیشتر خانم‌ها فکر می‌کنند آقایان اول هستند و برای همین هرآزاری که به ما می‌دهند باید تحمل کنیم، به هر حال مشکلاتی که زنان بیان می‌کنند، بسیار مهم است.
خداکرمی با بیان اینکه همه مسائل در محیط کار آزار محسوب نمی‌شود: گفت مقررات محیط کار آزار نیست. مقررات محیط کار شامل یونیفورم، ساعت ورود و خروج، انجام پروتکل‌های محل کار و... که نمی‌شود به حساب آزار گذاشت. بیشترین آزارها در ماموریت‌های کاری و کنفرانس‌های خارج از شهر محل سکونت اتفاق می‌افتد، یا هر گونه جشن و مهمانی کارفرما مطابق گزارش‌ها زنان بیشتر مورد آزار قرار می‌گیرند.
وی خاطرنشان کرد: باید فهم جنسیتی خود را افزایش دهیم که هر جنسیتی معنای جنسی ندارد ولی مناسبات جنسیتی باید اصلاح شود. مهم‌ترین راهکار در برابر آزار محل کار توانمندسازی علمی و روانی زنان است، تقویت شایسته سالاری و توزیع عادلانه فرصت‌هاست. در کشور ما لازم است برای ارتقای وضعیت زنان گاهی از تبعیض مثبت استفاده کرد، تفاوت‌های جنسیتی را در برنامه‌ریزی‌ها ببینیم و نگرش خود را نیز اصلاح کنیم.
نظر شما