به گزارش خبرنگار ایمنا، برخی کنشگران سیاسی کشورهای غربی در آن زمان معتقد بودند که امام خمینی(ره) اگرچه در جنبه اعتقادی در کشور جریان ایجاد کرده است، اما در مدیریت امور و هم‌آوری توده‌های مختلف جامعه ناکام می‌ماند، اما اکنون با گذشت چهار دهه از زمان وقوع انقلاب اسلامی واقعیات نشان می‌دهد که ایران تا حد بالایی به خواسته‌های انقلاب نزدیک شده و هنوز پویا و ماندگار به مسیر خود ادامه می‌دهد.
در همین راستا، با موضوع «چهل سالگی انقلاب» گفت‌وگویی با علی نکویی زهرائی که برای حفظ و نشر آثار امام(ره) تلاش فرهنگی چندین ساله کرده و کوله‌باری از تجربه همراهی مبارزات به ثمر نشستن انقلاب و خدمت در پست‌های مدیریتی متعدد دارد، انجام داده ایم؛ او که اکنون در کسوت فعال اجتماعی- سیاسی و رییس شورای هماهنگی جبهه اصلاحات استان اصفهان است، این روزها با بیماری دست و پنجه نرم می کند و همچنان نگران انقلاب است و از روزهایی می گوید که با دیگر جوانان انقلابی برای بالا بردن اطلاعات خود مطالعه و تلاش می کردند و از برخی اقدامات امروز مردم و مسئولان گلایه دارد؛ آنچه در ادامه می خوانید حاصل این گفت‌وگو است:
با در نظر گرفتن تجربیات شما در مقاطع مختلف، فکر می‌کنید شناخت نسل جدید از انقلاب و ارتباطش با آن چگونه است؟
انقلاب در سال‌های اخیر و به خصوص برای نسل دوم و سوم انقلاب آنگونه که باید شناخته شده نیست. روش‌های غلط تبلیغی و صحیح تعریف نکردن حوادثی که اتفاق افتاده و مشکلاتی که وجود داشته باعث شده است نسل جدید آنگونه که باید انقلاب را نشناسد و ارزیابی و تحلیل آن‌ها در مورد آن مناسب نیست. جوانان امروز شرایط زمان وقوع انقلاب را نمی‌شناسند؛ لذا درک مسائل امروز انقلاب برای آن‌ها سخت است.
امروز باید در تحلیل‌ها واقع بین باشیم و به دور از احساسات و جوسازی و تبلیغاتی که شاهدش هستیم، تحلیل و ارزیابی درستی از مسیر بعد از انقلاب داشته باشیم. نقاط ضعف را رفع و نقاط قوت را پایدار کنیم. متاسفانه امروز شاهدیم که برخی چشمشان را بر همه موفقیت‌های انقلاب می‌بندند و فقط نقاط ضعف و مشکلات را می‌بینند و بزرگنمایی می‌کنند و بعضی‌ها برعکس همه نقاط قوت را می‌بینند و از نقاط ضعف غافلند.
فکر می‌کنید چه دلایلی غیر از شناخت نداشتن باعث برخی برداشت‌های نادرست از نتایج انقلاب شده است؟
چون این انقلاب حرکت بزرگی بوده و هست و ریشه الهی و اعتقادی دارد به طور طبیعی دشمنان بزرگی دارد و این دشمنان برای دستیابی به هدفشان که نابودی و شکست انقلاب است، اقدامات خصمانه زیادی انجام داده اند؛ مانند کودتا، تحمیل جنگ و ایجاد انحرافات که هر کدام به تحقق بخشی از اهداف انقلاب ضربه‌هایی زده است.
از طرفی در جریان این سیر چهل ساله مقاطعی داشتیم که برخی درست عمل نکردند و بعضی‌ها برداشت غلط داشتند، سوء‌برداشت داشتند یا عامل نفوذی بودند و به دنبال منافع مادی خودشان از اهداف انقلاب فاصله گرفتند و چون تعدادی از آن‌ها خود را در سایه نظام قرار دادند و اینگونه رفتار کردند باعث ایجاد ذهنیت منفی شدند.
دلیل برخی تندروی‌ها که در بین فعالان سیاسی مختلف به نسبت کم یا زیاد دیده شده است و آن هم در سیر شناخت اختلال ایجاد کرده چیست؟
دلیل مهم در انجام تندروی آگاهی نداشتن است. ما به عنوان جوان‌های فعال سیاسی آن روز انقلاب خیلی بیشتر از نیروهای امروز مطالعه می‌کردیم، شناخت داشتیم، دنبال کسب آگاهی بودیم. جلسات متعدد با شخصیت‌هایی مثل شهید مطهری و مرحوم هاشمی و این‌ها وجود داشت که راه را مشخص می‌کردند. امروز آن تلاش که نیروها باید برای کسب معرفت و شناخت انجام بدهند، کم است.
دلیل عمده دیگر تندروی ها، عامل منفعت‌طلبی و هوای نفس است. خیلی‌ها ممکن است واقعیت‌ها را بدانند، اما منفعت شخصی ایجاب می‌کند یک ساز دیگر بزنند. با پایبندی به اصول انقلاب کسی به منافع بادآورده شخصی نمی‌رسد، آنجا رسیدن به فضاهایی میسر نیست. رفتار انقلابی دشواری‌های خاص خودش را دارد و فرد باید خودش را برای ایثار، فداکاری، گذشت و تحمل سختی آماده کند؛ راهی که منفعت‌طلبی و عامل هوای نفس دخالت بکند نیست.
حضرت امام رحمت‌الله علیه دائم در رابطه با کنترل هوای نفس و رعایت اخلاص و احساس تکلیف توجه و سفارش داشتند. خودشان برای دیگران بهترین الگو و نمونه بودند و به کرات در سخنان و صحبت‌ها، مسئولان و روحانیت را به تقوا و پرهیزکاری و کنترل هوای نفس توصیه می‌کردند.
چه تغییراتی در رفتار و گفتار برخی مردم و مسئولان نسبت به روزهای اول انقلاب اتفاق افتاده است که با بهره از آن، فرصت برای عده‌ای جهت ضربه‌زدن به انقلاب و زیر سوال بردن آن فراهم می‌شود؟
امروز متأسفانه از اجرای برخی روش‌های صحیح دور مانده‌ایم؛ به عنوان مثال ساده‌زیستی، کم هزینه کردن و دوری از تجمل و اسراف و اشرافیگری زندگی کردن را فراموش کرده‌ایم. حضرت امام(ره) زمان استقرار در تهران به کاخ‌های مصادره‌ای نرفتند. آیا اشکالی داشت؟ آیا کسی منع می‌کرد؟ جایی را انتخاب کردند که یک حسینیه نیمه کاره با دو اتاق کوچک و یک حیاط کوچک با دیوارهای گچ و خاک بود. حتی امام اجازه رنگ کردن این اتاقها را نداده بودند، اما الگو نگرفتیم و به مرور در شیب اشرافیگری افتادیم.
مقصر دیگر، خود مردم هستند؛ یک ویژگی در اول انقلاب و سال‌های جنگ تحمیلی وجود داشت مبنی بر اینکه مردم تربیت شده انقلاب و دارای روحیه ایثار و فداکاری بودند و با محبت نسبت به همدیگر عمل می‌کردند، اما حال روح جامعه تحت تاثیر عوامل مختلف، فرهنگ ایثار خود را با یک فرهنگ منفعت‌طلبی جایگزین کرده است.
اگر مردم همکاری و همراهی نداشته باشند و خودشان را مسئول ندانند، یقیناً دولت برای شرایطی که به وجود آمده نمی‌تواند کاری بکند. دولت نیز محدودیت‌هایی دارد. باید فرهنگ جامعه اصلاح شود به عنوان مثال در مصرف از میانگین آمار جهانی بالاتر هستیم. امام(ره) فرمایشی داشتند با این مضمون که ما فرزند عاشورا و رمضانیم به نظر من ما فرزند عاشوراییم را در جبهه‌ها عمل کردیم؛ اما فرهنگ رمضان را عمل نکردیم.
برای تداوم صحیح راه انقلاب چه راهکارهایی وجود دارد که باید در زندگی روزمره رعایت کنیم؟
همگی باید برگردیم به روزهای اول انقلاب و ارزش‌های آن را در زندگی جاری کنیم و با استفاده از روش‌ها و تلاش‌های کارآمد قبل و حذف ناکارآمدی‌های گذشته و با کسب آگاهی و توانمندی لازم و تلاش مضاعف و در کنار آن دوری از اسراف و تبذیر، خوی اشرافیگری، خودخواهی و هوای نفس تلاش کنیم تا به اهداف برسیم؛ اگر ارزش‌های اول انقلاب را عمل کردیم بر مشکلات فائق می‌آییم.
در انقلاب کسانی هم‌چون حضرت امام(ره)، شهید رجایی و بسیاری دیگر برای مردم الگو بودند، اما اکنون در بین مسئولان کسانی هستند که با شرایط آن بزرگواران نمی‌توانند زندگی کنند و تصویر زندگی آن‌ها در نگرش مردم تاثیر داشته است. برخی مردم می‌خواهند از قافله عقب نمانند و اگر این طرز تفکر همه‌گیر شد، خطرناک است؛ لذا برای اصلاح چنین مواردی که اثرات بدی در ذهن جامعه دارد باید راهکار سریع و قاطع پیدا کرد.
ادامه راه انقلاب دشمنان را به چه واکنش‌هایی واداشته است و در مقابله با آن چه راهکار اساسی وجود دارد؟
انقلاب دشمن قوی و نانجیب خارجی و داخلی زیاد دارد؛ علتش هم این است که مفاهیم بسیار بالایی دارد و چون هر چه پیش می‌رویم تاثیر انقلاب نمود بیشتری پیدا می‌کند، دشمنی بیشتر می‌شود. دولت آمریکا برای مبارزه با ما ردیف بودجه و پژوهشگر و دانشمند دارد، نفوذی دارد و نقشه می‌کشد تا به تئوری‌های اول انقلاب ضربه بزند.
وقتی رییس‌جمهوری در آمریکا روی کار می‌آید که با ملت خودش اینگونه برخورد می‌کند که برای رسیدن به اهدافش دولت را تعطیل می‌کند، ما خوی و خصلت آن را نمی‌توانیم تغییر بدهیم؛ اما خودمان را می‌توانیم تغییر دهیم تا بتوانیم اهداف اصلی انقلاب را حفظ کنیم.
آینده مسیر انقلاب را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من با وجود تمام مشکلات امیدوارم، چون بدنه انقلاب پایدار است. همیشه این روال بوده است؛ موج‌های بازدارنده در مقاطعی پیش می‌آید؛ اما مسیر، دوباره اصلاح می‌شود البته معتقدم بر اثر اینگونه موجها، خسارات زیادی وارد می‌شود و باید بیشتر هزینه بدهیم.
گفت‌وگو از: مرتضی سرایی-خبرنگار ایمنا
نظر شما