به گزارش خبرنگار ایمنا، بومگردی یا اکوتوریسم سفر به مناطق طبیعی است که با هدف لذت طبیعت و با درنظرگرفتن حفظ محیط زیست و رفاه مردم محلی انجام میشود و دربردارندۀ آموزش و پرورشی دوطرفه میان جوامع محلی و گردشگران است و با تأسیس اقامتگاههای بومگردی که اغلب آنها خانههای تاریخی که احیا شده هستند و طراحی داخلی و خارجی آنها نیز با بهره برداری از تجهیزات بومی و سنتی محل صورت گرفته است، میتوان به هدف توسعه پایدار گردشگری، کمک به اقتصاد جامعه محلی، احیای ارزشهای سنتی و بومی، و حفظ محیط زیست دست یافت. در این میان جایگاه نخست استان اصفهان در سطح کشور به لحاظ تعداد اقامتگاههای بومگردی موضوعی است که بارها توسط مدیر اداره کل میراث، فرهنگی و صنایع دستی استان نیز تکرار شده است، اما این مسئله که این افزایش در تعداد تا چه اندازه با افزایش کیفیت همراه بوده موضوعی است که در این گزارش به آن پرداخته شده و در این خصوص دیدگاه مازیار آل داوود پدر بومگردی ایران، زاهد شفیعی عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان و اشکان بروج مربی ملی راهنمایان گردشگری ایران در فدراسیون جهانی انجمنهای راهنمایان گردشگری ارائه شده است.
لزوم حرکت به سمت کیفیسازی
زاهد شفیعی عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان با بیان اینکه زمان آن رسیده که ما از کمیت به سمت کیفیت برویم، میگوید: اقامتگاههای بومگردی در اکثر شهرهای ایران وجود دارد البته در بخشی از شهرها و روستاها این توزیع عادلانۀ فضایی خیلی خوب اتفاق نیفتاده است و از قبل استان اصفهان خاستگاه بومگردی در ایران بوده به طوری که اولین بومگردی ایران در شرق استان اصفهان توسط مازیار آل داود شکل گرفت.
وی ادامه میدهد: واقعیت امر این است که بعد از حدود ۲۰ سال تمرین بومگردی در ایران و ایجاد اقامتگاههای بسیار، ما هنوز استانداردهای لازم در حوزۀ بومگردی را نداریم. این استانداردها شامل استانداردهای نرم افزاری مانند آموزش نیروی انسانی و هم بحث سرویس است. درحقیقت اقامتگاه بومگردی یک شیوۀ سنتی ارائه خدمات است به طوری که ما کیفیت را زیر سؤال نبریم.
استادیار دانشگاه هنر اصفهان تصریح میکند: متاسفانه اقامتگاههای بومگردی در ایران و ازجمله در اصفهان به لحاظ کیفی و زیرساختهای نرم افزاری خیلی مشکل دارند چون هدف آنها فروش نرم افزار است نه سخت افزار، به همین دلیل وقتی نیروی انسانی خوب بالای سر آنها نیست و بعضاً مدیران خوب ندارند بنابراین نمیتوانند سرویس خوب و تجربه مطلوبی را باید به گردشگر ارائه کنند، لذا من فکر میکنم باید به سمت کنترل کیفی و کیفی سازی اقامتگاههای بومگردی پیش برویم.
ایجاد استاندارد در تأسیس اقامتگاه
مازیار آل داوود مدیر و مؤسس اقامتگاه بومگردی آتشونی در خوروبیابانک اصفهان میگوید: این موضوع که به بسیاری از اقامتگاهها با عنوان بومگردی مجوز داده میشود اختلافاتی را ایجاد کرده و خیلیها به آن معترض هستند اما با پیگری های انجمن اقامتگاههای بومگردی و معاونت گردشگری کشور قرار بر این است که ضوابط و استانداردهایی برای این کار تعیین کنیم که فقط آنهایی که به نوعی دارای شرایط مورد تأیید هستند به عنوان اقامتگاه بومگردی درجه یک و دو و سه شناخته شوند و بقیه از این چرخه خارج شوند.
وی به دلیل ایجاد ضوابط و استاندارد برای تأسیس اقامتگاه بومگردی اشاره کرده و ادامه میدهد: دلیل این است که متاسفانه برخی افراد قبل از آموزش فقط با توجه با تبلیغاتی که برای ایجاد اقامتگاه بومگردی میشود یک حرکتی را شروع میکنند، اما کمتر موفق میشوند درحالی که آن افرادی که آگاهانهتر و با مطالعه و با استفاده از تجربیات دیگران نسبت به این کار اقدام میکنند نسبتاً فعالتر و موفقتر هستند. اما متاسفانه اکثر افرادی که اقامتگاه بومگری ایجاد کردند متضرر شده و بلاتکلیف هستند و نمیدانند چه کنند، اما امیدواریم کم کم بتوانیم با آموزش و برنامه ریزیهایی که کردهایم آنها را ساماندهی کرده و برای آنها برنامه ریزی کنیم.
وی تصریح میکند: این موضوع اهمیت بسیاری دارد که قبل از اینکه دوستان به این تأسیس اقامتگاه بومگردی اقدام کنند برایشان برنامه ریزی شود و مسائل مربوط به این کار را بدانند و بعد نسبت به این کار اقدام کنند تا هم خودشان متضرر نشوند و هم اختلالاتی در بازار کسب و کار این حوزه ایجاد نکنند. کشور ما هم در شرایطی است که تازه این کار را شروع کرده و بهتر است حالا که این حوزه یک نهال است به خوبی به آن برسیم تا درست رشد کند و نتیجه خوبی داشته باشد، اما درمجموع اقامتگاههای بومگردی باید کیفیت بالایی داشته باشند ولی متاسفانه دارد از آنچه باید باشد دور میشود. امیدواریم برای این موضوع به گونهای برنامه ریزی کنیم که با کیفیت بهتری انجام شود و هم از نظر گردشگران متناسب باشد و آنها بتوانند استفاده کنند و هم موسسشان متضرر نشوند.
لزوم توجه به مباحث فرهنگی
آل داوود میافزاید: درخصوص آن چیزی که ما برای استانداردهای اقامتگاههای بومگردی درنظر داریم اختلافاتی وجود دارد مثلاً برخی می گویند درجه بندی اقامتگاهها باید براساس تجهیزات و امکانات آنها انجام شود ولی ما می گوییم در این صورت به سمت سیستم هتلی میرود و نهایتاً باید با همان ضوابط تنظیم شود. اما نظر ما و انجمن اقامتگاههای بومگردی این است که بتوانیم اقامتگاهها را براساس نوع فعالیتی که انجام میدهند، کیفیت مرمت، نوع پذیرایی، حتی نوع دکوراسیونشان درجه بندی کنیم و موضوع بسیار مهم برای ما در تعیین این استانداردها این است که افرادی که در این کار مشغول هستند توانسته باشند درکنار این کار فعالیت فرهنگی هم شروع کرده باشد مثل کارگاه صنایع دستی یا کارگاههایی که اشتغال ایجاد کند و بخشی از محصولات صنایع دستی منطقه یا روستایشان را زنده کنند یا مزارع کشاورزی ایجاد کردهاند، به هر صورت نظر ما این است که این موضوعات در اولویت باشند یعنی به غیر از آن مسائل خاصی که باید در اقامتگاهها رعایت شود و بتوانند نهایتاً یک محیط گرم خانوادگی برای مسافر ایجاد کنند باید فعالیت فرهنگی هم داشته باشند.
پدر بومگردی ایران میگوید: فرق اقامتگاههای بومگردی با خانههای معمولی همین است که شما در این خانهها به غیر از اینکه نزد یک خانواده هستید و احساس امنیت میکنید و غذای خوبی میخورید و ارتباط خوبی میگیرید با فعالیت فرهنگی خاصی هم آشنا میشوید، بنابراین نظر ما این است که اولویت بندی اقامتگاهها باید روی این مسائل باشد تا اینکه بیاییم یک اقامتگاه را بر اساس مثلاً سرویس بهداشتی رتبه بندی کنیم که هر اتاق حتماً باید سرویس بهداشتی داشته باشد چون در اقامتگاه بومگردی فرهنگ و آداب و رسوم قدیمی را نشان میدهیم اما به عنوان مثال صِرف توجه به سرویس بهداشتی باعث میشود در فضاهای این خانهها دستکاری شود و اتاق را کوچکتر میکنند تا در هر اتاق سرویس بهداشتی ایجاد شود و درآمد بیشتری داشته باشند و همین موضوع به بناهای قدیمی و ترکیب اصلی آنها آسیب می زند، درحالی که میخواهیم آن بنا و آداب و رسوم را حفظ کنیم و در واقع هرچه که باعث میشود به جریان اصلی این داستان نزدیکتر باشد هم برای گردشگر و هم برای کسی که دارد این مجموعه را اداره میکند بهتر و وموفق تر است.
گردشگری بومی اولین قدم توسعه گردشگری
اشکان بروج مربی ملی راهنمایان گردشگری ایران در فدراسیون جهانی انجمنهای راهنمایان گردشگری با بیان اینکه در جهان برای توسعه مقاصد گردشگری در روستاها، شهرها و سپس در کل کشور، بر اساس تمرکز بر گردشگری بومی است، میگوید: توسعه گردشگری داخلی با تمرکز بر گردشگری بومی مهمترین و اولین قدم برای توسعه گردشگری است.
وی میافزاید: ساختار بومی محصولات خدمات و فعالیتهای گردشگری، ساختار محیطی بومگرا، ساختار مالکیت و مدیریت خانوادگی و مشارکت جامعه محلی و ساختارهای مناسب برای گردشگری چهار رکن اساسی در اقامتگاههای بومگردی است که با هدف کمترین اثر بر محیط زیست، بیشترین مزایای اقتصادی برای مردم میزبان، کمترین اثر بر فرهگ های بومی و بیشترین احترام برای آنها و بیشترین رضایت برای گردشگران صورت میگیرند.
بروج میگوید: در این میان متاسفانه تأسیس اقامتگاههای بومگردی در ایران بدون درنظر گرفتن استانداردها افزایش یافته است، این درحالی است که در این روند رو به افزایش، اموشی صورت نمیگیرد، بازاریابی انجام نمیشود، مشتری و استانداردسازی مورد توجه نیست و البته نظارت جدی بر فعالیتهای اقامتگاهها وجود ندارد.
به گزارش ایمنا، بومگردی یا اکوتوریسم در پاسخ به اشتیاق گردشگران نسبت به طبیعت گردی ایجاد شده که در این میان حفظ محیط زیست و پایدادری زیست بوم و فرهنگ و مناطق مورد برای گردشگری اهمیت بسیاری دارد. قطعاً موضوع اشتغال برای ساکنان بومی مناطق هدف بومگردی نیز شایان توجه است که موجب میشود ساکنان این مناطق نسبت به حفظ محیط زیست و آداب و رسوم ترغیب شوند و درنتیجه بومگردی یا اکوتوریسم در توسعه پایدار نقش ویژهای بازی کند. اما ایجاد اقامتگاههای بومگردی در این مناطق نیز باید با اهداف اکوتوریسم همراه باشد و با رعایت ضوابط زیست محیطی، توجه به اقلیم منطقه و حفظ معماری بومی مناطق ایجاد شود که مسلماً برای تأسیس اقامتگاههای بومگردی، آموزش نیروی انسانی از موضوعات قابل توجه است.
گزارش از: شیرین مستغاثی، سرویس فرهنگ و هنر ایمنا
نظر شما