به گزارش ایمنا، هر موجود زنده پسماندهایی را به محیط زیست خود اضافه می‌کند که برخی به راحتی در چرخه محیط زیست تجزیه شده و به طبیعت باز می‌گردد، اما برخی دیگر قابلیت تجزیه نداشته و تا سالها در طبیعت باقی می‌ماند یکی از آنها مواد پلاستیکی است؛ این مسئله چندان اهمیت دارد که امسال بخش محیط زیست سازمان ملل متحد شعار خود را با عنوان" مبارزه با آلودگی پلاستیکی" مطرح و از همگان خواسته تا در روند کاهش تولید زباله‌های پلاستیکی همکاری و به حفظ محیط زیست و خطرات ناشی از آلودگی‌های پلاستیکی و میکروپلاستیکی کمک کنند.
شهرها محل تولید متمرکز پسماندهای پلاستیکی
روند رو به افزایش جمعیت در جهان و تمرکز آن در مراکز شهری موجب افزایش ضایعات در شهرها شده است به علاوه تغییر در الگو و روش زندگی نیز سهم تولید زباله‌های پلاستیکی را نسبت به سایر پسماندها به مقدار قابل توجهی افزایش داده است؛ امروزه کاربرد پلاستیک در میان اقلام روزانه از جمله بسته‌های مواد خوراکی، پوشاک، تجهیزات و وسایل خانه و تقریبا در همه ابعاد زندگی شهروندان رسوخ کرده و تولید آنها در شهر به مقدار قابل توجهی افزایش داشته است.
مدیریت و دفع پسماند در شهر بر عهده سازمان مدیریت پسماند است؛ یکی از برنامه‌های این سازمان، فرهنگسازی برای کاهش تولید زباله و آموزش نحوه تفکیک زباله در مبدا است در صورتی که وظایف فوق به درستی انجام نشود خطراتی برای محیط زیست شهری و پیراشهری ایجاد خواهد شد.
تولید روزانه ۳۵۰ هزار تن دورریز و ضایعات در شهر اصفهان
پلاستیک‌ها مواد پلیمری و تجزیه ناپذیری هستند که سازمان مدیریت پسماند با رعایت اصول تفکیک زباله و به کارگیری روش‌های نوین می‌تواند آنها را به مواد هیدروکربنی و تجزیه‌پذیر تبدیل کند، البته کاهش تولید زباله‌های پلاستیکی در قالب هرم مدیریت پسماند و از طرق راهبردی، عملکردی و آموزشی باید اولویت نخست مدیریت شهری باشد.
فرشاد مستاجران، معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان در این باره می‌گوید: زباله‌های پلاستیکی قابلیت بازیافت دارد، اما کاهش تولید پسماند نه تنها در ایران بلکه در همه دنیا در قالب هرم مدیریت پسماند مطرح است.
وی می افزاید: با توجه به اینکه بیشترین میزان زباله های خشک، مواد پلاستیکی است باید در قدم نخست میزان تولید پلاستیک محدود شود؛ در قدم دوم این زباله های پلاستیکی باید در مبدا تفکیک شده تا با زباله‌های دیگر مخلوط نشود و در صف اقلام بازیافتی به صورت جداگانه قرار گیرد؛ بنابراین چنانچه شهروندان تفکیک زباله پلاستیکی را در مبدا انجام دهند، این زباله‌ها طی یک پروسه پاک و بدون شیرابه به مرکز پردازش منتقل شده، سپس به گروه‌های مختلف تقسیم و در فرآیند بازیافت به مواد دیگری تبدیل می‌شود.
معاون برنامه‌ریزی، پژوهش و فناوری سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان ادامه می‌دهد: اگر این پلاستیک‌ها با سایر زباله‌ها مخلوط شود، این مخلوط زباله آلی و پلاستیکی وارد کارخانه کود آلی می‌شود و در آنجا، کیسه‌های زباله به وسیله دستگاه کیسه پاره‌کن وارد خط پردازش شده و مجددا بخشی از مواد بازیافتی جدا می‌شود؛ بنابراین موادی که وارد فرآیند بازیافت شده آغشته به شیرابه بوده و بازیافت آنها چندان فرآیند پاکی محسوب نمی‌شود که این خود ضرورت تفکیک در مبدا را یادآوری می‌کند.
احداث کارخانه پیرولیز در دستور کار سازمان مدیریت پسماند قرار دارد
مستاجران خاطرنشان می‌کند: بخشی از پسماندهای پلاستیکی شامل کیسه‌های پلاستیکی، منسوجات و سایر ضایعات پلاستیکی از جمله تکه‌های گلدان، کفش و کمربند، جز دورریزها به حساب می‌آید، این ضایعات متاسفانه در حال حاضر دفن می‌شود و قابلیت بازیافت ندارد، اما یکی از ابر پروژه‌های سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان احداث کارخانه پیرولیز است.
وی اضافه می‌کند: پیرولیز پروسه‌ای است که دورریزها شامل نایلون‌های پلاستیکی و مواد درون آنها را تحت یک عملیات شیمیایی به مواد هیدروکربنی از جمله روغن و کک تبدیل می‌کند و چنانچه خالص‌سازی و پردازش انجام شود، از آنها به عنوان سوخت مانند گازوئیل استفاده خواهد شد.
معاون برنامه ریزی، پژوهش و فناوری سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان تاکید دارد: فراخوان پروژه پیرولیز انجام شده است و برنامه ریزی برای ایجاد آن در دست بررسی است، اما مشارکت شهروندان برای تفکیک زباله در مبدا، فرآیند بازیافت را آسان‌تر کرده و امکان تبدیل زباله به الیاف و پلی‌استر را فراهم می‌کند.
مستاجران با اشاره به نوع برخی مواد مصرفی شهروندان می افزاید: این مواد شامل سبدهای میوه، جعبه های مواد شوینده، بطری‌های آب معدنی و نوشیدنی‌ها از موادی به نام لاک ساخته شده است، این مواد نیز قابلیت بازیافت دارد، اما تفکیک آنها در مبدا نیز حائز اهمیت است، رعایت اصول تفکیک، فرآیند بازیافت را پاک‌تر و هزینه کمتری را به سازمان مدیریت پسماند تحمیل می‌کند، بنابراین با کاهش هزینه‌ها در بخش پسماند، سایر بخش‌های مدیریت شهری از این رویکرد منتفع خواهد شد.
فرهنگسازی، رکن مهم در مدیریت پسماند شهری
امروزه برای حل بسیاری از مسائل و مشکلات شهری به همکاری و مشارکت شهروندان نیاز است این در حالی است که همین شهروندان باید در قالب یک برنامه‌ریزی نظام مند آموزش‌های مفید و کارآمد در این زمینه ببینند؛ مدارس یکی از مهم‌ترین مکان‌ها برای آموزش بسیاری از مفاهیم شهر و شهروندی از جمله مفاهیم تفکیک زباله است.
احمد رضایی، رییس کمیته توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان می گوید: جشنی تحت عنوان "دوست داشتنی‌های دورریختنی در مدارس اصفهان" در حال برگزاری است؛ این مجموعه جشن های نمایشی، نحوه تفکیک زباله تر و خشک و استفاده نکردن از زباله‌های پلاستیکی را تحت عنوان " نه به پلاستیک" مطرح کرده و آموزش می‌دهد.
وی می افزاید: این سازمان به تازگی مجموعه برنامه جدیدی با عنوان "کلاس شهر" طراحی کرده است که در حوزه‌های مختلف مدیریت شهری و در ۱۰۰ مدرسه در نظر گرفته شده که در این بین دانش‌آموزان ۳۰ مدرسه با موضوع بازیافت تحت آموزش قرار گرفته تا مفاهیم تفکیک زباله و افزایش آگاهی برای استفاده کمتر از زباله های پلاستیکی مورد توجه قرار گرفته است.
رییس کمیته توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان می‌گوید: در"کلاس شهر" آموزش مفاهیم مدیریت شهری از جمله بازیافت به صورت مستقیم و با روش‌های خلاقانه در بازه زمانی نیم روز به دانش آموزان و اولیای آنان آموزش داده می‌شود؛ در این زمینه تفاهم‌نامه‌ای با اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان داریم که بر مبنای آن در سال۹۸ و ۹۹ ، مدارس بیشتری تحت پوشش آموزش مفاهیم شهری از جمله بازیافت قرار می‌گیرد؛ این برنامه به وسیله حوزه معاونت اجتماعی، فرهنگی و ورزشی شهرداری اصفهان در حال برگزاری است و کمیته فرهنگ شهروندی آن را اجرا می‌کند.
وی ادامه می دهد: "گالری شهری" نیز در سال آینده به موضوع بازیافت و زباله‌های پلاستیکی اختصاص پیدا کرده است و به احتمال زیاد در فروردین ماه سال ۹۸ برگزار می‌شود.
رییس کمیته توسعه فرهنگ شهروندی شهرداری اصفهان همچنین از گسترش این آموزش‌ها در سطح عمومی و برای همه شهروندان خبر می دهد و می افزاید: برنامه‌ریزی های لازم با معاونت های درون سازمانی شهرداری اصفهان و مدیریت‌های برون سازمانی شهری در این زمینه انجام شده است و امیدواریم از اسفند ماه ۹۷ و در سال آینده آموزش این ریز موضوعات از جمله جداسازی زباله‌ها و نه به زباله های پلاستیکی را در حوزه بانوان و کودکان به عنوان دو مخاطب مهم و اثرگذار داشته باشیم.
رضایی خاطرنشان می‌کند: بیشترکودکان در مدارس آموزش می‌بینند و بانوان نیز با آموزش مربی و در اختیار داشتن وسایلی که امکان تفکیک زباله را آسان‌تر می‌کند، به مدیریت پسماند کمک خواهند کرد.
به گزارش ایمنا، در حال حاضر مجموعه فروشگاه‌های کوثر در سطح شهر اصفهان برای نخستین بار در کشور و در اقدامی خلاقانه با در اختیار گذاشتن کیسه های بزرگ و با درصد کمتری از پلاستیک سعی دارند میزان زباله‌های پلاستیکی را کاهش دهند و فرآیند بازیافت آن را تسهیل کنند. بدین صورت که هر شهروند، کیسه ای بزرگ را در هنگام خرید دریافت و آن را چندین مرتبه مورد استفاده قرار می‌دهد بدون اینکه هر روز برای خرید از کیسه پلاستیکی جدید استفاده کند؛ این‌گونه اقدامات هرچند در مقیاس خرد می‌تواند در کاهش میزان زباله‌های پلاستیکی کمک کند.
با این حال لزوم توجه بیشتر مدیران شهر در حوزه بازیافت و آموزش شهروندان در زمینه کاهش تولید زباله‌ها و تفکیک آن به خصوص زباله‌های پلاستیکی قطعا اقداماتی فراتر از آنچه هم اکنون در حال انجام است می طلبد؛ اقداماتی که هم در مبدا تولید و هم در مقصد دفن زباله باید مورد توجه قرار گیرد.
نظر شما