شهری برای کودکان

به گزارش خبرنگار ایمنا، موضوع کودکان از سال ۱۹۹۰ در سازمان ملل متحد به صورت جدی مطرح و پیمان حقوق کودک شامل ۵۳ بند امضا شد. در حال حاضر در غرب آسیا شهرهای عمان از کشور اردن و شارجه امارات عضو شبکه شهرهای دوستدار کودک هستند و اصفهان سومین شهر پایلوت دوستدار کودک در غرب آسیا است.

نخستین کنفرانس ملی شهر دوستدار کودک از ۲۶ تا ۲۷ دی ماه با حضور نمایندگانی از ۳۱ استان کشور با همکاری وزارت کشور، یونیسف و معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در هتل آسمان اصفهان در حال برگزاری است؛ در این کنفرانس از هر مرکز استان یکی از اعضای شورای شهر و دو نفر از مدیریت اجرایی استان حضور خواهد داشت.

اصفهان، الگوی خوبی برای تحقق شهر دوستدار کودک است

سید رمضان شجاعی کیاسری، رییس مرکز اطلاع رسانی و امور بین الملل وزارت کشور در این مراسم گفت: باید توسعه و ایجاد شهرهای خلاق، دوستدار کودک و هوشمند را در سطح کشور شاهد باشیم، البته اصفهان در این راستا تمام مولفه‌ها را پشت سر گذاشته و الگوی خوبی برای سایر شهرها محسوب می‌شود.

وی اظهار کرد: نخستین شهری که در کشور موضوع خواهرخواندگی‌ها و مباحث بین المللی در زمینه‌های مختلف را رقم زده است، استان اصفهان بوده که در این راستا برخود لازم می‌دانم از مسئولان این استان تشکر و به شهرداری اصفهان تبریک بگویم؛ برگزاری این کنفرانس نمادی از آن است که به عنوان پایلوت از شهری که به نام شهر دوستدار کودک از نگاه و منظر یونیسف نام گرفته، تقدیر کنیم.

رییس مرکز اطلاع رسانی و امور بین الملل وزارت کشور با بیان اینکه "ویل پارکس" از دلسوزان جامعه کودکان و خانواده است و تاکنون پنج مرتبه در وزارت کشور جلسات طولانی مدت در راستای اهداف یونیسف برگزار کرده است، تصریح کرد: اصفهان با تمام ظرفیت‌های بالقوه عنوان «شهردوستدار کودک» را در ایران به خود اختصاص داد؛ ویل پارکس هر بار که از اصفهان بازدید می‌کند، ظرفیت‌های این کلان شهر را با نشاط خاصی برای ما بیان می‌کند.

وی با بیان اینکه در نخستین کنفرانس ملی شهر دوستدار کودک نمایندگانی از شوراهای شهر و مسئولان فرهنگی شهرداری‌های مراکز ۳۱ استان کشور حضور دارند، اظهار امیدواری کرد: توسعه ایجاد شهرهای خلاق، دوستدار کودک و هوشمند را در سطح کشور شاهد باشیم، البته اصفهان در این راستا تمام مولفه‌ها را پشت سر گذاشته و الگوی خوبی برای سایر شهرها محسوب می‌شود.

شجاعی کیاسری اظهار کرد: متأسفانه کودکان ما که سرمایه های اصلی کشور بوده و نشاط و شادابی همچنین سرزندگی خانه و خانواده‌ها هستند، در بسیاری از شهرهای ما تنها محوری هستند که درباره آن‌ها صحبت به میان نمی‌آید و آسیب‌های کودکان و حقوق اولیه آن‌ها در شهرها مورد کم توجهی قرار می‌گیرد، البته برخی از مراکز فرهنگی شهرداری‌ها برنامه‌های بلندمدت و کوتاه مدت برای پیشبرد اهداف بانشاط کودکان فراهم کرده است.

رییس مرکز اطلاع رسانی و امور بین الملل وزارت کشور با بیان اینکه در نخستین کنفرانس ملی شهر دوستدار کودک دو موضوع مهم «رفع تهدیدات کودکان» و «ایجاد فضای بانشاط در جامعه» دنبال می شود، تأکید کرد: "ویل پارکس" طی برگزاری همایشی در شهرمشهد به این موضوع تأکید کرد که اگر زلزله ای در شهرها اتفاق افتد چگونه کودکان را که سرمایه‌های اصلی جامعه هستند، نجات دهیم چراکه نخستین وظیفه ما حفاظت از آینده سازان جامعه است.

وی با بیان اینکه ظرفیت های فراوانی برای زندگی کودکان در شهرها باید فراهم شود، تصریح کرد: ظرفیت‌هایی که در سایر کشورها مغفول مانده باید در شهرهای ما مورد توجه قرار گیرد، البته خیران اصفهانی در زمینه سرمایه‌گذاری برای کودک غوغا کرده اند. باید فضاهای با نشاط، پارک کودک، اتوبوس و خودرو مخصوص کودکان، بازی‌های خلاقانه کودک، موزه کودک و کتابخانه‌های کودک مورد توجه قرار گیرد.

وی خاطرنشان کرد: در این راستا طی پنج سال گذشته قراردادی با یونیسف امضا شد تا بتوانیم هر سال یکی از شهرهای کشور را به عنوان شهر دوستدار کودک تعیین کنیم و قطعاً در این راستا از تجربه کشورهای موفق استفاده خواهیم کرد.

رییس مرکز اطلاع رسانی و امور بین الملل وزارت کشور یادآور شد: اسپانیا نخستین کشور جهان است که کمترین تصادفات و تهدیدات علیه جان کودک را دارد از این رو نمایندگانی به آن کشور اعزام کردیم تا زوایای موضوع و تجربیات آن‌ها را به دست آورده و بتوانیم از آن ها استفاده کنیم.

وی اظهار امیدواری کرد: با این قرارداد دوجانبه در راستای اهداف هوشمند با شاخص‌های یونیسف، شهرهای دیگری را در این مسیر قرار دهیم و تجربیات سایر شهرها که در راستای اقدامات شهر دوستدار کودک فعالیت های موثری داشته اند را شناسایی و از تجربیات آن ها استفاده کنیم.

شجاعی کیاسری با بیان اینکه برای بچه های مرز ایران و عراق که جان آن ها بi خاطر مین‌های به جا مانده از جنگ در حال تهدید است قراردادی بین سفرای ایران و عراق برای برداشتن مین ها منعقد می شود، گفت: انعقاد این قرارداد بیانگر آن است که مراقبت از جان کودکان برای ما بسیار حائز اهمیت است.

وی تأکید کرد: باید بخشی از مصوبات شوراها و دغدغه شهرداری ها و نمایندگان استانداری ها را در امر دفاع و حمایت از کودک و زیرساخت های لازم برای توسعه فعالیت های کودکانه اختصاص دهیم.

عهد می‌بندیم حقوق کودکان را رعایت کنیم

قدرت الله نوروزی، شهردار اصفهان نیز در این مراسم اظهار کرد: اصفهان شهری میراثی، فرهنگی و دوستدار صلح و دوستی شناخته شده و در طول تاریخ " صلح و دوستی" این شهر به جهان ثابت شده و از مهمان نوازی اصفهان در جریان جنگ دوم جهانی ، به عنوان یک موضوع مهم در لهستان یاد می شود.

وی با بیان اینکه اصفهان از اوصاف متعددی برخوردار بوده و در تمام جهان زبان زد خاص و عام است، افزود: خوشحالم شهردار شهری هستم که برای ایران و جهان افتخار آفرین بوده است.

شهردار اصفهان با بیان اینکه نخستین کنفرانس ملی شهر دوستدار کودک می‌تواند سنگ بنای خوبی برای حمایت از کودکان باشد، کودکانی که کمتر صدای آن ها شنیده شده و نمی‌توانند از خود دفاع کنند، خاطرنشان‌کرد: کودکانی که بیش از دیگران قربانی آلودگی هوا، آلودگی صوتی و تمام نابسامانی‌های اجتماعی هستند، می‌توانند موضوع تحقیق آسیب‌های اجتماعی باشند، بنابراین باید به این مهم توجه بیشتری شود.

نوروزی تأکید کرد: باید نگرش‌مان را تغییر داده و افکارمان را دچار تحول کنیم تا دیگر شاهد رنج کودکان نباشیم و برنامه‌های اجتماعی ما باعث محدودیت و محرومیت کودکان نشود.

وی با بیان اینکه ما نیاز به تحول اندیشه‌ای داریم، تصریح کرد: اگر می‌خواهیم آینده کشورمان بهتر از آنچه که هست، باشد باید به آینده‌سازان آن توجه کنیم ، کودکان سرمایه‌های بزرگی هستند که به دلیل بی‌دفاعی و عدم توجه ویژه نمی‌توانیم آینده را درست بسازیم، مگر اینکه دچار تغییر نگرشی در تمام ابعاد اجتماعی، فرهنگی، شهرسازی، بهسازی و زیباسازی شویم و این مهم در کشور ما تنها با همت والای شهرداری‌ها میسر نمی‌شود، بلکه نیاز به اراده ملی دارد.

شهردار اصفهان ادامه داد: باید تمام دستگاه ها مشارکت کنند، کودک در مهدکودک پرورش پیدا می‌کند، در مدرسه ساخته و در دانشگاه بالنده می‌شود، بنابراین باید تمام کسانی که در این فرایندها نقش دارند، در این همایش ها حضور یابند و با سخنان علمی ثابت شود که حق کودک و احترام به آن‌ها، حق مسلم ایشان است تا کسی نتواند به این حق مسلم خدشه‌ای وارد کند؛ اگر به دلیل درک نکردن صحیح از کودکان اقداماتی انجام شود، آینده سازان ما توانمند نخواهند بود.

نوروزی خاطرنشان کرد: خوشحالم اصفهان گام های ارزشمندی در این راستا برداشته و شهرداری برنامه‌هایی اجرا می‌کند که در آینده کودکان نقش بسزایی دارد.

وی با بیان اینکه اصفهان از سال گذشته تاکنون جشنواره بین المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان را به صورت دائمی مورد توجه قرار داد، افزود: امسال یکی از بهترین برنامه‌ها با اجراهای متعدد در نقاط مختلف شهر به ویژه نقاط محروم اجرا شد و کودکان در آن نقش بسزایی داشتند.

شهردار اصفهان ادامه داد: در اصفهان مراکز تخصصی متعدد از جمله خانه جوان و کودک وجود دارد و دو پایانه این شهر ، دارای خانه مادر و کودک شده است که درصدد هستیم تمام مراکز عمومی شهر از این امکان برخوردار شود، البته اینها گام های اولیه است و باید اقدامات موثرتری انجام شود.

نوروزی تصریح کرد: هیچ کودکی در این شهر نباید مسیر طولانی طی کند تا به امکانات رفاهی دسترسی پیدا کند، بلکه رفاهیات باید با برنامه‌ریزی دقیق توزیع شود تا تمام نقاط شهری از امکانات اولیه برخوردار شود.

وی خاطرنشان کرد: تأمین نیازهای اولیه برای آینده کودکان حق مسلم آنهااست و نه تنها نگاه فیزیکی به طرح‌ها بلکه باید نگاه روانی و دقیق برای تربیت آن‌ها وجود داشته باشد؛ معلم، استاد دانشگاه و راننده تاکسی در شهر دوستدار کودک باید به حقوق کودکان احترام بگذارند.

شهردار اصفهان با بیان اینکه همه باید برای رعایت این حق خود را مکلف بدانند تا اصفهان به عنوان شهر دوستدار کودک در دنیا به صورت الگوی موفق معرفی شود، افزود: ما به دیپلماسی شهری و تعامل شهرها اعتقاد داریم، ای کاش این اندیشه در تمام بخش ها ایجاد شود، زیرا تعامل با دنیا ، نیاز امروز جامعه و گره‌گشای بسیاری از مشکلات است و اگر تحقق یابد می‌توانیم با درک صحیح مشکلات را حل کنیم.

نوروزی گفت: اگر رعایت تمام مولفه‌ها شدنی نیست، باید استانداردهای لازم برای کودکان را رعایت کنیم تا شهری آباد و بهتر از گذشته داشته باشیم.

وی اظهار کرد: خوشحالم که این شهر پایلوت شهر دوستدار کودک در ایران است و عهد می‌بندیم در تمام اقدامات به طور جدی حقوق کودکان را رعایت کنیم، چون این یک سرمایه گذاری و نگاه توسعه‌ای به آینده است.

شهردار اصفهان با بیان اینکه توسعه پایدار با حفظ حقوق امروز به آینده نگاه می‌کند و سرمایه‌ها را زیرساخت آینده قرار می‌دهد، تصریح کرد: اگر می‌خواهیم حقوق کودکان را رعایت کنیم، باید آلودگی و ترافیک را کاهش دهیم، اگر در زاینده رود آب جریان داشته باشد اصفهان همچون گذشته قلب ایران خواهد ماند و ما باید برای این شهر بزرگ تاریخی که قلب آن برای ایران می تپد تلاش کنیم، در این راستا تأکید می‌کنم که مسئولان باید به داد زاینده رود برسند.

باید به نیازهای شهری کودکان پاسخ داده شود

ویل پارکس، نماینده یونیسف در ایران همچنین در این مراسم گفت: در طول تاریخ اکثریت جمعیت کره زمین در شهرها و مراکز شهرنشین زندگی کرده اند و از چهار میلیارد سکنه شهری در نقاط مختلف جهان یک سوم آن‌ها کودک هستند.

وی اظهارکرد: برآوردها نشان می دهد تا سال ۲۰۵۰، ۷۰ درصد کودکان جهان در شهرهای مختلف زندگی خواهند کرد، چنانچه رویکرد خود را به شهرنشینی تغییر ندهیم، بسیاری از کودکان در فضای مملو از محرومیت و عاری از حقوق زندگی خواهند کرد و حقوق آنها ضایع شده و به دنبال آن توسعه ملی کشورها تضعیف می‌شود.

وی ادامه داد: در این برهه بی‌سابقه و روند رو به افزایش شهرنشینی در دنیا به نقطه حساس رسیده‌ایم که درک می‌کنیم، شهرها منبع اصلی راه حل‌هایی برای چالش‌های جهان هستند، بنابراین چنانچه شهرنشینی با مدیریت صحیح توأم باشد، ابزار قدرتمند برای توسعه پایدار کشورها خواهد بود.

نماینده یونیسف در ایران با بیان اینکه شهرها فرصت‌های بسیار بزرگ و امید فراوانی برای بهبود زندگی ایجاد می‌کنند، تأکید کرد: بیش از ۸۰ درصد GDP )تولید ناخالص ملی داخلی) جهان مرهون شهرها است، در واقع شهرها موتوری برای رسیدن به توسعه هستند؛ شهرهای کوچک و بزرگ مراکز بزرگ رشد ارتباط در دنیا هستند و می توانند فرصت های خارق العاده ای برای زندگی و شکوفایی استعداد کودکان ایجاد کنند.

پارکس با بیان اینکه دستور کار جدید مربوط به شهرنشینی دارای دیدگاه مشترکی است که طی آن تمام بشر امکان دسترسی به امکانات را دارند، خاطرنشان کرد: این امکانات بر مبنای علم شهرها است که این اصول را برای برنامه‌های عمرانی، توسعه، مدیریت، بهبود حوزه شهری و مدیریت شهرها تبیین کرده است.

وی افزود: دستور کار جدید شهرنشینی ارتباط جدیدی بین شهرنشینی خوب، اشتغال زایی و بهبود کیفیت زندگی به وجود آورده است، بنابراین به مدیران و راهبران شهری تأکید می‌کنم که این موضوع فرصت بزرگی ایجاد می‌کند که در کنار آن مسئولیت بسیار سنگین این مهم را نیز درک کرده و ارتباط قوی بین شهرها و فرایند توسعه ایجاد کنند که البته این تغییر در دنیایی که به طور روزافزون دچار شهرنشینی شده، افزایش خواهد یافت.

 نماینده یونیسف در ایران با بیان اینکه ۷۱ درصد جمعیت بالای ۸۰ میلیون نفری ایران در مناطق شهری زندگی می‌کنند، گفت: کودکان زیر ۱۸ سال ۲۸ درصد جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد که ۶۸ درصد در شهرها زندگی می‌کنند؛ طبق آمارها ۷۱ درصد جوانان ایران شهرنشین هستند و از هر ۶۰ نفر یک نفر در تهران زندگی می‌کنند.

پارکس خاطرنشان کرد: بسیاری از مدیران شهری در ایران و البته در تمام دنیا با مشکلات مشترکی از جمله افزایش ترافیک، تخریب محیط زیست، انواع آسیب های اجتماعی، بهره‌برداری بیش از حد از زیرساخت‌های شهری و چالش در ارایه خدمات شهری از جمله تأمین برق، آب، امکانات بهداشتی و مدیریت پسماند روبرو هستند که رشد جمعیت در شهرها به این موضوعات دامن زده است.

وی با طرح این سوال که شهر دوستدار کودک چگونه شهری است، اظهارکرد: به تعریف ساده باید گفت شهر دوستدار کودک، شهر، جامعه‌ی‌ محلی یا نظام حکمرانی ملی است که معتقد به بهبود فضای زندگی کودکان است و این بهبود با چارچوب قوانین آن کشور محقق می‌شود؛ برنامه ابتکاری شهرهای دوستدار کودک، ذینفعان را گردهم می آورد تا شهرهایی ایمن و مسئول نسبت به کودکان ایجاد کند و البته بتواند به مفاهیمی همچون شهرهای پایدار، هوشمند، تاب آور، سبز، سالم و غیره بپردازند که البته همه آن‌ها تحت محورهای تبیین شده در دستور کار جدید شهرنشینی محقق می‌شود.

نماینده یونیسف در ایران با اشاره به سخنی از حضرت علی (ع) که فرمودند : «با کودکان گونه ای رفتار کنید که احساس تکریم و شخصیت کنند»، از برگزار کنندگان این کنفرانس تشکر کرد و گفت: در حالی که مسئولیت اصلی تأمین حقوق کودکان در اختیار دولت‌ها است، سایر ذینفعان از جمله سازمان‌های جامعه مدنی، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها، رسانه‌ها و البته خود کودکان نقش مهمی در تبدیل کردن شهرها به فضای دوستدار کودک ایفا می‌کنند؛ به نظر من مهم ترین ویژگی شهر دوستدار کودک این است که به نیازهای شهری کودکان پاسخ داده و کودکان و نوجوانان را جزء رئوس کار در ارایه راه حل قرار دهند و به آراء کودکان که نقش پررنگی در تصمیمات شهرها خواهند داشت، اطمینان کنند.

توجه به "کودکان" در تصمیم‌گیری‌های حقوق شهروندی

همچنین در این کنفرانس فریبا نظری پورکیایی، مشاور وزیر کشور در امور بانوان و خانواده گفت: کودکان باید در تصمیم گیری‌ها و تصمیم سازی‌‎های حقوق شهروندی مورد توجه قرار گیرند.

وی اظهارکرد: همواره با این سؤال روبه رو می‌شویم که کودکان تأکید دارند «ما کودکان در تصمیم مدیران شهری سهیم هستیم»، بنابراین از متولیان برگزاری نخستین کنفرانس ملی شهر دوستدار کودک باید سؤال کنیم که چقدر مولفه‌ها و شاخص‌های اصلی شهر دوستدار کودک را عملیاتی کرده‌ایم.

مشاور وزیر کشور در امور بانوان و خانواده افزود: در شهر دوستدار کودک از بعد نرم افزاری و سخت‌افزاری کودکان باید مورد توجه قرار بگیرند، اما به راستی چه میزان مورد توجه بوده اند؟، این مسئله باید بررسی شود؛ در مراسم امروز از ۳۱ استان کشور، نمایندگان شورای شهر و شهرداری، مدیران کل دفاتر امور بانوان از استان های گیلان، فارس، اصفهان، مشهد، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی حضور دارند.

وی تأکید کرد: بخش‌های سخت افزاری و زیربنایی ساخت و ساز، طراحی و عملیاتی کردن پروژه های مربوط به شهر دوستدار کودک برعهده معاونت عمرانی وزارت کشور و شهرداری‌ها است؛ البته دفاتر بانوان سراسر کشور مأموریت دارند به لحاظ فرهنگی و نرم افزاری مباحث مربوط به شهر دوستدار کودک را براساس نیازها و حقوق شهروند کودکان، خانواده و زنان بررسی کنند.

مشاور وزیر کشور در امور بانوان و خانواده تصریح کرد: از نمایندگان استان‌ها درخواست می‌شود پیام کنفرانس شهر دوستدار کودک را به استان خود ببرند تا بدانند کودکان را می‌بینیم و می‌شنویم.

نظری پورکیایی با بیان اینکه خانواده دوستدار کودک پیش نیاز شهر دوستدار کودک است، اظهار کرد: اگر در خانواده دوستدار کودک باشیم می‌توان امیدوار بود، که شهرمان نیز دوستدار کودک باشد؛ اگر در خانواده‌ها حقوق کودکان را به رسمیت بشناسیم، شهری خواهیم داشت که کودکان در آن پرنشاط و خوشحال خواهند بود و صبح‌ها با استرس از خواب بیدار نمی‌شوند؛ باید ابتدا خانواده را دوستدار کودک کنیم تا سنگ بنایی برای شهر دوستدار کودک باشد.

ایجاد محلات دوستدار کودک در دستور کار است

سید احمد حسینی نیا، رییس نخستین کنفرانس ملی شهر دوستدار کودک نیز در این مراسم گفت: کودکان مغفول ترین اعضای جامعه هستند که در مقوله مباحث شهری جایگاه درستی برای آن ها تعریف نشده است.

وی اظهار کرد: با توجه به اینکه در شخصیت پردازی و رشد کودکان، مقوله محیط از اهمیت ویژه ای برخوردار است و ارتباط با کالبد شهر دارد ضرورت دارد در طراحی شهری، زیرساخت ها و توسعه شهر به کودکان توجه ویژه داشته باشیم.

وی با بیان اینکه در توسعه پایدار شهری، یکی از شاخص های مهم مبحث کودکان و کیفیت زندگی آن ها است، اظهار کرد: از این رو ضرورت دارد برای این قشر از جامعه برنامه ریزی دقیق انجام شود و در مباحث کالبدی به کودکان توجه کنیم.

معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان گفت: با توجه به اینکه یونیسف، شهر اصفهان را به عنوان پایلوت دوستدار کودک معرفی کرده است و شهردار اصفهان تأکید داشت مرکز دوستدار کودک در شهرداری اصفهان راه اندازی شود، مرکز شهر دوستدار کودک در ذیل چارت سازمانی معاونت شهرسازی و معماری راه اندازی شده که امیدواریم بتوانیم براساس آیین نامه اجرایی ابلاغ شده از سوی سازمان شهرداری ها و دهیاری ها در بحث کودک که نسل فردای ما در مدیریت شهرها هستند مثمرثمر باشیم.

وی خاطر نشان کرد: در این مدت که مرکز شهر دوستدار کودک فعال شده برنامه هایی اجرا شده که از جمله آن ها می توان به افزایش سرانه های فضای بازی کودکان به ویژه در مقیاس محله، توسعه محلات دوستدار کودک، توسعه فضاهای گردشگری و تفریحی کودکان، کیفیت بخشی به فضای شهری، تدوین و تصویب ضوابط حمایتی از کودکان و برگزاری نشست ها و رخداد های ملی برای کودکان اشاره کرد.

حسینی نیا  اظهار امیدواری کرد: خواهرخواندگی یک شهر الگوی دوستدار کودک برای اصفهان رقم بخورد و تفاهم‌نامه سه‌جانبه‌ای بین وزارت کشور، یونیسف و شهرداری برای شهر دوستدار کودک داشته باشیم.

وی افزود: از برنامه های جانبی این کنفرانس برگزاری سه کارگاه آموزشی به صورت دو زبانه است که ۲۶ و ۲۷ دی ماه با حضور اساتید برجسته برگزار می شود و امروز نیز خرسندیم که نگاه های متفاوت را در کنار هم جمع کردیم تا چشم اندازی مفید برای کودکان تبیین شود.