به گزارش خبرنگار ایمنا، مزارع خشک، قطعی مکرر آب، افزایش مهاجرت‌ها و روستاهای خالی از سکنه هر کدام نشانه‌ای از عمق فاجعه‌ای به نام کمبود آب در اصفهان است، از این‌رو کارشناسان بر لزوم تحولاتی در این حوزه مانند انتخاب کشت فرا سرزمینی بسیار تأکید می‌کنند. زیرا این نوع از کشاورزی در دنیای امروز به‌عنوان یکی از بهترین روش‌ها برای مقابله با کم آبی، حفظ امنیت غذایی کشاورزی و مقابله با خشک‌سالی‌های پی‌درپی شناخته‌شده است.
ایمنی و امنیت غذایی؛ به مفهوم دسترسی آحاد مردم به غذای سالم و کافی، یکی از سرفصل‌های مهمی است که از سوی مسئولان و سیاست‌گذاران کشورهای مختلف دنیا مطرح می‌شود که با اشکال مختلفی همچون ارتقای بهره‌وری کشاورزی، سرمایه‌گذاری زیربنایی در این بخش و روی آوردن به کشت‌های فرا سرزمینی در نظر گرفته می‌شود.
در ایران نیز به دلیل خشک‌سالی‌های پی‌درپی این سال‌ها و کمبود منابع آبی در بسیاری از استان‌ها مدت‌زمانی است که اجرای این طرح به عنوان راهکاری نجات بخش برای کشاورزان ایرانی عنوان می‌شود.
در حال حاضر با توجه به کمبود منابع آبی در استان‌های کم آب همچون اصفهان و یزد، اجرا شدن طرح مذکور از اهمیت بالایی برخوردار است و بی شک تعلل در این زمینه می‌تواند در آینده، کشور را با بحران‌هایی به‌ویژه در حوزه تأمین مواد غذایی مواجه کند.
واقعیت آن است که کمبود منابع آبی در بسیاری از استان‌ها مشکلات و نگرانی‌هایی را در زمینه تأمین آب مورد نیاز محصولات کشاورزی و باغی برای مسئولان ایجاد کرده است به طوری‌که اخیرا نورمحمد تربتی نژاد سخنگوی کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس از انعقاد تفاهم‌نامه ۱.۵ میلیون هکتاری کشت فرا سرزمینی با ۱۶ کشور جهان خبر داده و می‌افزاید: حدود ۴۳۰ هزار هکتار زمین زیرکشت هم اکنون با کشورهای هدف در حال انجام است.
کشت فرا سرزمینی چیست؟
کشت فرا سرزمینی به معنای کاشت انواع محصول در سایر کشورها و واردات آن به ایران است. این نوع از کشت، موضوعی است که در چند سال اخیر در کشورمان مطرح‌شده و اکنون اهمیت آن با توجه به وقوع خشک‌سالی در بسیاری از استان‌ها، محدودیت شدید منابع آبی و تاثیرش بر وضعیت معیشتی مردم بیش از هر زمانی نمایان است.
بنا به گفته کارشناسان اولین و مهم‌ترین مزیت کشت فرا سرزمینی جلوگیری از هدر رفت آب است که با توجه به‌شدت بحران آب در استان باید درجهت بهره‌ورکردن کشاورزی موجود و استفاده از روش‌های آبیاری و کاشت،داشت و برداشت نوین و کاشت محصولات آب‌بر در سایر کشورها و ایجاد کشت فرا سرزمینی گام برداشت.
مزیت دوم این طرح افزایش تولید محصولات کشاورزی و آسودگی خیال از تأمین امنیت غذایی است. طبق آمار اعلامی وزارت جهاد کشاورزی در حال حاضر، ۹۰ درصد از محصولات روغنی و بخش قابل‌توجهی از برنج مصرفی کشور وارداتی است. به همین دلیل ایرادی ندارد که محصولات راهبردی مثل گندم، خوراک دام و دانه‌های روغنی به‌وسیله کشاورزان ایرانی در خارج از مرزهای کشور کشت و تولید شده و برای تأمین نیازهای داخلی مورداستفاده قرار گیرد ضمن آنکه تبدیل فناوری و دانش به محصول، یکی دیگر از مزایای کشت فرا سرزمینی بشمار می‌آید.
با توجه به مزایای این نوع از کشت، کاملاً واضح است اصفهان یکی از استان‌هایی است که به دلیل قرار گرفتن در شرایط کم‌آبی و داشتن کارشناسان و فعالان متبحر در زمینه کشت و تولید محصولات کشاورزی و باغی می‌تواند از این فرصت، نهایت استفاده را ببرد.
در همین ارتباط محمد نصر، مسئول کمیته دانش و فنّاوری‌های نوین کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به‌ضرورت انجام کشت فرا سرزمینی، می‌گوید: در کوتاه‌مدت فقط سه راهکار برای مقابله با بحران آب کشور در بخش کشاورزی می‌توان در نظر گرفت که شامل کاهش سطح زیر کشت محصولات آب‌بَر، افزایش سطح زیر کشت گونه‌های مقاوم به خشک‌سالی و توسعه کشت فرا سرزمینی است.
به گفته این مسئول در دو سال اخیر کشت فرا سرزمینی به‌عنوان راهکاری برای حفظ امنیت غذایی و تأمین نیازهای کشور در نظر گرفته‌شده و این نوع کشت سال‌های زیادی است که توسط بسیاری از کشورها اجرا می‌شود که اخیراً در کشور ما موردتوجه قرارگرفته اما هنوز برای رویکرد به این روش دیر نشده است.
وی کاهش قابل‌توجه در تولیدات کشاورزی استان، به‌تبع آن کاهش درآمد حاصل از این بخش و افزایش نرخ بیکاری کشاورزان را از مواردی می‌داند که ضرورت روی آورن به کشت فرا سرزمینی را فریاد می زند.
مسئولان کمک کنند...
مسئول کارگروه ویژه کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان در گفت‌وگو با ایمنا، بیان می‌کند: کشت فرا سرزمینی شامل بهره‌برداری از منابع، عوامل، ظرفیت‌ها و امکانات سایر کشورها برای تولید محصولات کشاورزی موردنیاز است.
احمدرضا همتی تصریح می‌کند: سال‌هاست که این طرح از سوی کشورهای دیگر همچون عربستان، قطر وامارات اجرا می‌شود و اخیرا کشور ما نیز درصدد چنین اقدامی برآمده‌است.
وی می‌افزاید: با توجه به منافع این نوع از کشت، اتاق بازرگانی نیز توسط کمیسیون کشاورزی کمیته‌ای به نام کشت فرا سرزمینی ایجاد کرد، از اواسط دهه ۱۳۸۰ برای توسعه کشت فرا سرزمینی برنامه‌هایی را تدوین نمود و هیئت‌هایی نیز به کشورهایی مانند اوکراین و ...، اعزام کرد تا بتواند بستر موردنیاز برای کشت فرا سرزمینی را فراهم کند.
همتی خاطرنشان می‌کند: متأسفانه مسائلی همچون افزایش نرخ دلار، پول‌شویی و تحریم‌ها باعث شد که اجرایی شدن این طرح بسیار دشوار شود ؛ به غیر از آنکه مراودات پولی بین کشورها نیز غیرممکن شده است به‌این‌ترتیب فعلاً در این رابطه هیچ اتفاق قابل‌توجهی را شاهد نبوده‌ایم .مگر تعدادی محدود که شاید از گذشته‌های دور در کشورهایی دیگر مشغول به فعالیت در این نوع کشت بوده‌اند.
مسئول کارگروه ویژه کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی اصفهان اظهار می‌کند: اگر بنا به انجام چنین کشتی باشد قطعاً اصفهان بیش از هر استان دیگری پیشتاز خواهد بود زیرا کشاورزان این خطه آمادگی کامل برای انجام این فعالیت را دارند ولی درصورتی‌که شرایط معقول وجود داشته و کشاورز با دردسر مواجه نشود.
وی یادآور می شود: پیش از این توافق‌نامه‌هایی در این زمینه منعقد شده و از طریق سازمان‌های بین‌المللی نیز جانمایی‌هایی انجام‌شده بود ولی هیچ‌کدام به دلیل تغییر شرایط، اجرایی نشد.
همتی می افزاید: به‌شدت اجرایی شدن این توافقنامه ها و توسعه کشت فراسرزمینی را پیگیری می‌کنیم زیرا باوجود وضعیت بی‌آبی، کشاورزان با مشکلات بسیاری مواجه‌اند و لازم است از راهکارهایی این‌چنینی برای نجات کشاورزی اصفهان استفاده کرد.
این عضو اتاق بازرگانی تأکید می‌کند: ضرورت فراهم‌سازی فضایی مناسب برای انجام چنین اقدامی از سوی مسئولان و دولتمردان بسیار محسوس است، اینکه منافع کشت فرا سرزمینی و الزام انجام آن در حد حرف باقی بماند، خوب نیست بلکه باید شرایط اجرایی شدن آن ایجاد شود.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد- خبرنگار سرویس اقتصادی ایمنا
نظر شما