حمید اصلانی کارشناس صنایع دستی و هنرمند رشته پاپیه ماشه در گفتوگو با خبرنگار ایمنا گفت: نقاشی لاکی روغنی نوعی نقاشی است که معمولا بر روی آثار چوبی و مقوایی انجام می شود و روی آن را با ماده ای شفاف به نام لاک می پوشانند. ماده اصلی لاک از صمغ درخت سرو کوهی به نام "سندروس" گرفته شده و با حشره قرمز تیره رنگی به نام لاک که عوام آن را قرمزی می نامیدند ممزوج نموده و جهت رنگ آمیزی و دوام چوب مصرف می کردند.
اصلانی با اشاره به اینکه پاپیه ماشه از "دوران هان" در چین به وجود آمده است، افزود: ایرانیان پیش از اسلام نیز آن را در معماری جهت حفاظت از چوب در مقابل آسیب حشرات و حفاظت از اشیا چوبی استفاده میکردند و تا پیش از اواخر قرن دوم هجری جلد کتاب ها، به ویژه کتاب های مقدس که بر پوست خشک شده گوسفند، بز و آهو نوشته میشد از چرم ساده بوده و یا دو قطعه چوب، ساختار داخلی جلد چرمی را تشکیل میداد، از قرن سوم تا هشتم هجری ساخت مقوای کاغذ چسبانده به عنوان ساختار داخلی رایج شد و با این ابداع تحولی شگرف در هنر کتاب سازی و هنرهای دیگر پدید آمد و مورد استقبال هنرمندان واقع گردید.
این هنرمند، نقاشی لاکی روغنی را متعلق به دوره سلجوقی دانست و اظهار کرد: هنر جلد سازی همراه با تذهیب و نقوش در این دوره رونق گرفت و روی آن را با نقاشی های لاکی روغنی آراسته می کردند. اما تزیین قلمدان های مقوایی با استفاده از این نوع نقاشی در زمان شاه طهماسب صفوی است. در این دوران جلد کتاب و اشیا که از پاپیه ماشه ساخته می شد به تدریج وارد تبریز شد و با انتقال قدرت و کانون اسلوب های هنری از قزوین به اصفهان رواج همگانی یافت.
اصلانی همچنین بیان کرد: تا چندی پیش علاوه بر اصفهان که یکی از مراکز عمده تولید این گونه محصولات محسوب میشد در سایر نقاط کشور نیز گروههایی به طور پراکنده به ساخت و پرداخت فرآوردههای پاپیه ماشه اشتغال داشتند، اما متاسفانه این صنعت زیبا امروزه مورد غفلت و فراموشی قرار گرفته و رونق گذشته را ندارد.
وی با بیان اینکه باید برای احیای این هنر موضوع آموزش را جدی بگیریم تا محصولات نهایی دارای کیفیت بالایی باشند، ادامه داد: متاسفانه بودجه بخش آموزش میراث فرهنگی حذف شده است و در این زمینه واقعا دست یکی از اصلیترین ارگانها که میراث فرهنگی است تنگ است.
اصلانی تاکید کرد: برگزاری نمایشگاه میتواند به آشنایی این هنر در اصفهان کمک کند و برگزاری نمایشگاه ها بوده است که مردم امروز تا حدودی با این هنر آشنا هستند، امیدواریم بتوانیم با استفاده از نمایشگاههای بخش خصوصی ادامه روند آشنایی را فراهم کنیم تا چنین هنری از میان نرود.
این هنرمند ادامه داد: در کشور ما مهمترین نکته گردش کم سرمایه در بخش اقتصاد هنر است. دومین مساله نداشتن تشکل و عدم همکاری هنرمندان با یکدیگر و سوم نداشتن مدیریت قوی و یکپارچه و هماهنگ در رشته های مختلف هنری است.
وی معتقد است امروز پاپیه ماشه مثل دوران صفوی نباید باشد و نوآوری و کاربردیتر کردن آن با توجه به زندگی امروزه مردم میتواند هم نظرها را به این هنر جلب و هم این هنر را بهتر بشناساند، برای مثال قابهای موبایل، تغییر فرم آیینهها از این طریق و همچنین جعبههایی مثل قاشق و چنگال می تواند اعتماد به این هنر را در میان مردم افزایش دهد.
نظر شما