به گزارش خبرنگار ایمنا، فرزندان دوران کودکی و نوجوانی خود را در رویای شغلی آینده سپری میکنند؛ امروزه اگر از هر کودک و نوجوانی در خصوص شغل آینده اش بپرسی ترسیمی از شغل آینده اش ارایه می دهد، شغلی که هنوز هیچ تضمینی برای آن وجود نداشته اما رفته رفته در ذهن کودکان بارگذاری میشود و حاصل آن بی انگیزگی های ایجاد شده برای جوانان در خصوص ورود به بازار کاری است که با آنچه در ذهن داشته اند فاصله دارد.
به منظور بررسی روشهای تربیتی صحیح برای شناخت مهارت ها و ظرفیت های کودکان و نوجوانان و هدایت آنها برای یافتن شغل مناسب گفت و گویی را با علی راکی ، پزشک مشاوره خانواده و کودک انجام دادهایم که متن آن را در ادامه میخوانید.
شخصیت تا چه اندازه بر عملکرد و زندگی افراد تاثیرگذار است؟
شخصیت در حیطههای مختلف زندگی افراد نقش بسزایی دارد به عنوان مثال در انتخاب مسیر شغلی افراد، انتخاب همسر وحتی بیماریهای روانی تاثیرگذار است. از کودکان زیر سه سال نمیتوان تست شخصیت گرفت بلکه از طریق بازی و علائق آنها در زمینه های مختلف می توان به این مسئله پی برد که در کدام تیپ شخصیتی قرار دارد. البته انتخاب مسیر شغلی یکی از مهمترین مسائل مرتبط با شخصیت افراد است که رویکردهای بسیاری مهمی در پی خواهد داشت. اینکه آیا فرد در آینده شخص موفقی خواهد بود؟ آیا در جایگاه درستی قرار خواهد گرفت؟
آیا تستهایی برای سنجش شخصیت شغلی دانش آموزان در مدارس ارایه میشود؟
تستهایی منتج شده، وجود دارد . در برخی از استانها از این تستها در مدارس استفاده میکنند اما متاسفانه از نتایج آنها هیچ گاه بهره کافی نمیبرند و هیچ کجا مورد استفاده قرار نمیگیرد بلکه کودکان بر اساس نمرات به هر سمت و سویی کشیده میشود؛ هیچگاه علاقه فرد و شخصیت افراد در کشور ما اهمیت چندانی ندارد.
در مورد تیپهای شخصیتی کودکان توضیحات بیشتری دهید؟
شش نوع تیپ شخصیتی متفاوت وجود دارد که هر فرد در یکی از تیپ ها قرار میگیرد، تیپ هنری مهمترین ویژگی شخصیتی آنها احساسی بودن، خلاقیت آنها در کارها است، به همه مسائل از بُعد هیجانی نگاه میکنند و به دنبال تجربه احساسات خاص هستند و بسیار راحت تحت تاثیر افراد قرار میگیرند. به عنوان مثال کودکی که به موسیقی و نقاشی علاقمند است در تیپ های هنری قرار میگیرد البته این مسئله دارای طیفهای بسیار گسترده است.
تیپ علمی ها؛ این افراد کنجکاو، اهل مطالعه و علاقه مند به وسایل علمی بوده و این مسائل را مرتب رصد میکنند. تنها ۷ تا ۱۰ درصد کودکان در تیپ شخصیتی علمی قرار دارند. این افراد به بهترین شکل ممکن وظایف تحصیلی را انجام میدهند و همیشه مورد تشویق افراد خانواده، مدرسه و دوستان قرار میگیرند.
تیپ واقع گراها و فنیها؛ این افراد علاقمند به فعالیتهای بدنی و کارهای فنی هستند و باید انرژی آنها تخلیه شود.
تیپ اجتماعی؛ این افراد تمایل زیاد به برقراری بازیهای ارتباطی دارند. در گروه قرار بگیرند، پر حرف و گاهی خسته کننده هستند و با انجام رفتار نامعقول به دنبال جلب توجه هستند.
تیپ قراردادی و چارچوب دارها؛ این افراد در گروهها منظم و با برنامه، علاقمند هستند تا کاری بر عهده آنها قرار داده شود تا به بهترین نحو ممکن انجام دهند.
تیپ تحولی و ریسکی ها؛ این افراد به دنبال بازیهای هیجانی و علاقمند به انجام کارهای عجیب و غریب هستند و اصولاً خانواده از این افراد همیشه گله مند هستند.
چگونه خانواده به رشد شخصیت کودک میتواند کمک کند؟
اینکه چگونه کودکان در مسیر شخصیتی صحیح قرار بگیرند مستلزم پیگیری خانواده با مشاوره است که بهترین زمان قبل از ورود به مدرسه است و اگر خانواده با تیپ شخصیتی کودک خود آشنا شد ، به دنبال تغییر آن نباشد. زمانیکه خانواده با ضریب هوشی بالای کودک خود مواجه میشود باید برای رشد و تعالی شرایط مساعدی را فراهم کند. اما اینکه اصرار داشته باشند نوجوان در رشته تحصیلی خاص تحصیل کند و در آینده شغلی نیز موفق شود، این خیال باطل است. باید دانش آموز به سمت علائق خود هدایت تا در آینده فرد موفقی شود.
برخی خانواده ها رشته علوم انسانی را برای تنبلها مثال میزنند این در حالی است که فرد علائق خود را در این رشته جستجو میکند و با اصرار خانواده احساس خجالت در شخص تقویت شده و به سمت رشتههای دیگر میرود، که عمر و جوانی فرد تلف میشود. در ایران خانواده های نقش موثری در آینده کودکان خود دارند و حتی این امکان وجود دارد که مسیر اشتباه را برای نوجوان خود فراهم کنند.
برای اصلاح تفکرات این خانواده ها چه باید کرد؟
خانواده ها باید بدانند به عنوان مثال کار پلیس خطرناک بوده و گاهی تبلیغات منفی علیه آن انجام میشود اما این علاقه فرزند آنها است باید کودک در مسیر شغلی مناسب قرار بگیرد تا موفق شود واز طریق کار مورد علاقه خود درآمد خوب کسب کند. آنها نباید تنها بر ضریب هوشی بالای کودک خود اکتفا کند. ممکن است کودکی با ضریب هوشی بالا نقاش موفقی شود تا یک مهندس بی علاقه به کار، خانواده باید به شرایط شخصیتی کودک خود توجه کند تا شرایط کار در جامعه را در نظر داشته باشند.
عدم تعادل در تیپ شخصیتی و شغل بر عملکرد کار فرد تاثیرگذار است؟
بسیار موثر است. تیپ ها ی شخصیتی کمک می کند تا هر فرد بر اساس شخصیت خود شغل قابل قبولی پیدا کند و این توزان را در جامعه ایجاد میکند. به عنوان مثال شخصی که کارمند شده باید تیپ شخصیتی قراردادی داشته باشد. موفق و دقیق و در چارچوب قوانین قدم بردارد. یک خبرنگار تیپ شخصیتی ریسکی نیاز دارد یک مشاور باید از لحاظ شخصیتی اجتماعی باشد تا در کارهای خود موفق شود.
باید آدمها در جامعه سر جای خود قراربگیرند اولین نهاد کمک کننده خانواده و درجه دوم مدرسه است اما متاسفانه این مهم در ایران اتفاق نمیافتد و اصرار بی اساس خانواده ها تاثیر منفی بر جا میگذارد و افراد با مدارک متنوع در جامعه بیکار میمانند.
آموزش و پرورش چقدر در این موضوع دخیل است؟
چند سال اخیر آموزش و پرورش سیستم انتخاب رشته را تغییر داده است. نظر معلم، والدین، مشاور تحصیلی، تست شخصیت، نمرات و دانش آموزان در انتخاب رشته دخیل است.
در ایران بیش از ۷۰ درصد د انش آموزان به دنبال ورود به دانشگاه هستند اما در کشورهای پیشرفته دانش آموزان را در مراکز فنی جذب کرده تا افراد در انتخاب شغل موفق شوند نه اینکه شخص درجات عالی دانشگاهی را بگذارند و بیکار باشد. متاسفانه در انتخاب رشته افراد دچار اشتباه میشوند و حاضر به انجام شغل های سطح پایین نیستند و این آسیب های بسیاری به همراه خواهد داشت.
در برخی افراد تیپ های اخلاقی متفاوت به چشم میخورد،علت این موضوع چیست؟
از تیپهای شش گانه شخصیت سه تیپ غالب و سه تیپ شخصیتی مغلوب است. احتمالاً برخی از افراد از این شش تیپ ، ویژگیهای مشترکی را دارند. تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام شده و برخی مسئله را به ژنتیک نسبت میدهند و برخی تربیت و محیط را تاثیرگذار میدانند. معتقد هستم تربیت و محیط بسیار تاثیرگذار است اما نباید از بحث ژنتیک غافل شویم زیرا در قدرت جسمی و هوشی بسیار موثراست.
مشاور تا چه اندازه نقش موثری در انتخاب رشته دانش آموزان دارد؟
در کشورهای پیشرفته معتقد هستند که پیشگیری بهتر از درمان است و به همین خاطر مشاور جانشین مدیر مدرسه است که قدرت و اقتدار آن را در مدرسه نشان میدهد . مشاور باید ارزش های شخصیتی دانش آموز را در کنار شرایط اجتماعی و خانواده بسنجد؛ و ساعتهای متمادی مشاوره دهد تا افراد در انتخاب شغل دچار اشتباه نشود، انتخاب غلط یک دانش آموز بار سنگینی را بر دوش جامعه میگذارد اتفاقی که در ایران افتاده و با صرف میلیون ها تومان هزینه دولت بسیاری از جوانان بیکار هستند. این در حالی است که کار وجود دارد اما کارکن وجود ندارد. متاسفانه در کشور ما عرضه و تقاضا شغلی در حیطه های علائق دانش آموز، وضعیت جسمانی فرد، تیپ شخصیتی و شرایط خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی و شهری فرد اتفاق نمی افتد که متاسفانه این یکی از مشکلات اساسی جامعه است.
نظر شما