معجزه‌های ماساژ درمانی

به گزارش خبرنگار ایمنا، ماساژ بدن شکل عالی از ورزش غیر فعال است. ماساژ دستکاری لایه‌های سطحی و عمیق عضلانی و بافت هم بند با استفاده از تکنیک‌های مختلف، به منظور افزایش عملکرد، کمک در روند درمان و ترویج آرامش و آسایش است. ماساژ درمانی به عنوان بخشی از طب مکمل یا جایگزین مانند انرژی درمانی، امروزه طرفداران زیادی در سراسر دنیا پیدا کرده است. این شیوه‌ درمان جایگزین، شیوه‌ جدیدی نیست و هزاران سال قدمت دارد.

در خصوص آشنایی بیشتر با پیشینه ماساژ درمانی و نقش در آن حفظ سلامتی افراد  گفت و گویی با محمود بابائیان، متخصص طب سنتی و عضو هیئت علمی دانشگاه  علوم پزشکی اصفهان داشتیم که متن آن را در ادامه می خوانید.

در مورد ماساژ درمانی و پیشینه آن توضیح دهید؟

یکی از قدیمی ترین شکل درمان که توسط انسان شناخته شده، ماساژ است که به نظر می رسد از ریشه عربی مسح  massa به معنی به آرامی فشاردادن، لمس کردن و مالیدن آمده است. در طب سنتی ایران در جهت پیشگیری از بیماری ها و همچنین درمان آنها و تقویت اعضا ورزش که ریاضت نامیده می شد، جایگاه خاصی داشته است که زیرمجموعه آن دلک، غمز، کبس، ماساژ با سنگ پا، انواع روغن مالی ها بوده است.

ماساژ درمانی واژه متعادل دلک را هم دارد، در این زمینه و واژه غمز هم شرح دهید؟

  عمل ریاضت یا ورزش یک عمل ارادی است که معمولا توسط خود فرد انجام می شود در صورتی که دلک و غمز معمولا توسط فردی دیگری انجام می شده که او را دلاک می نامیدند. دلک حرکات مالشی آرام نرم یا سریع خشن روی سطح پوست بوده در صورتی که غمز ماساژهای همراه فشار بوده است که امروزه طب فشاری نامیده می شود.

آیا دیدگاه طب سنتی برای ماساژ درمانی برای حفظ سلامت افراد است؟

از منظر طب سنتی ایران ورزش یا ریاضت یکی از مهمترین اصول ضروری حیات است که در پیشگیری از بیماری‌ها حرف اول را می زند. انواع ورزش‌ها و دلک‌های مختلف علاوه بر کمک به جذب مواد غذایی، دفع مواد زائد و افزایش توان بدنی با توجه به شدت، سرعت و مدت آن می تواند آثار درمانی متفاوتی مانند تقویت و سفتی اعضا، وترها و عضلات، افزایش حجم، جذب رطوبت و نرمی اعضای مختلف، اصلاح چاقی موضعی و لاغری موضعی، رساندن فواید روغن ها به بدن، آمادگی برای فعالیت‌های ورزشی، رفع خستگی و مشکلات بعد از فعالیت ورزشی داشته باشد.

فواید ماساژ درمانی چیست؟

در مطالعات اخیر آثار مختلف درمانی برای انواع ماساژها بیان شده است که شامل بهبود جریان لنف و خون، پاکسازی مجاری تنفسی، کاهش خستگی، کاهش دردهای مختلف عضلانی اسکلتی، بهبود کمیت و کیفیت خواب، کاهش استرس، افسردگی و اضطراب، کاهش کشیدگی عضلانی، افزایش قابلیت تحرک بافت نرم و افزایش دامنه حرکت بدون درد است.

از چه سنینی باید ماساژ درمانی را شروع کرد و تا چه مدت زمانی می‌توان اینکار را ادامه داد؟

بر اساس دیدگاه طب سنتی ایران همه سنین و افراد با توجه به شرایط خاص می توانند از منافع ورزش و ماساژ بهره ببرند. به طور مثال دلک از زمان نوزادی برای تقویت اعضا به صورت نرم و متناسب با هر عضو توصیه می شود. البته شرایط مختلف بیماری، مزاجی، سن و جنس، هیکل افراد و شرایط دمایی متفاوت باید در نظر گرفته شود. مثلا هوا نباید خیلی سرد یا خیلی گرم باشد و یا اینکه برای کسی که تازه از بیماری فارغ شده مالش قوی مضر است و بهتر است که ماساژ به اعتدال و ملایمت باشد. همچنین برای بیماری های قسمت میانی بدن مانند دستگاه گوارش ورزش مناسب ورزش اندم ها است و برای بیماری های بالاتنه ورزش مناسب ورزش های پایین تنه  است.

آیا ماساژ درمانی عوارضی برای افراد دارد و برای چه گروه هایی خطرناک است؟

در ماساژ همیشه باید به این مسئله توجه کرد که چه کارهایی می خواهید انجام دهید و به چه منظوری این کارها انجام می شود. توجه به شرایط مختلف جسمانی، سنی و بیماری های همراه مهم است. وضعیت های عمومی شامل موارد حاد مانند شوک آنافیلاکسی، صرع و تشنج، سکته قلبی، آسم، کومای دیابتیک، آپاندیسیت، نارسایی پیشرفته کلیوی، نارسایی پیشرفته ریوی، کم خونی (بسته به علت)، دیابت عارضه دار، مسمومیت حاملگی و بارداری های نابجا، هموفیلی، خونریزی ها، سرطان، مسمومیت ها، عفونت های خونی باید از ماساژ پرهیز کرد. همچنین تصلب شرایین پیشرفته، تب بسیار بالا، افزایش فشار خون ناپایدار و موارد التهابی موضعی مانند التهابات مفصلی، آرتریت روماتوئید، لوپوس و التهاب حاد رشته های عصبی، انواع مشکلات عروقی مانند فلبیت، ترومبوفلبیت، واریس های مری، کیست های خاص زانو، پوکی شدید استخوانی، زخم های باز و سوختگی های اخیر از موارد قابل ذکر منع ماساژ هستند.

 برای کاهش عوارض ماساژ درمانی چه توصیه ای می کنید؟

نکته اساسی اینکه ماساژ درمانی یک تکنیک عملی است که باید توسط متخصص و افراد دوره دیده مورد تایید صورت گیرد. همان طور که گفته شد توجه به نوع کارکرد و هدف از آن باید مورد توجه درمانگر باشد. در روند درمان علاوه بر اخذ رضایت نامه پس از توضیحات لازم، روند ماساژ شامل شکایت اصلی، معاینات اولیه، برنامه درمانی، شرایط بیمار قبل و بعد از هرنوبت ماساژ باید بررسی شود.