به گزارش خبرنگار ایمنا، هزاران سال زاینده رود می خروشید و مایه حیات و منشا رزق و روزی ساکنان این دیار بود. روزگاری به اصطلاح خودمان "لب آب می نشستیم" و ازدیدن صحنه های دل انگیز پرواز پرندگان مهاجر و شنیدن صدای خروشیدن آب و شادی و هیاهوی مردمانی که هر روز گرد آن جمع می شدند، لذت می بردیم.
اما سال‌هاست که دیگر از آن هیاهو، نشاط وعاشقانه‌ها خبری نیست، گاه گاهی با باز شدن آب ، رد و نشانی از پرندگان مهاجر دیده می شد اما این روزها دیگر همان کور سوی امید نیز از این دیار پرکشیده‌است.
ترک های عمیق بر تن رنجور زاینده رود جای آن همه زیبایی را گرفته و امروز این رود خشکیده که روزگاری زندگی می بخشید، خود تشنه قطره آبی برای ادامه حیات است.
درسال های اخیر هربار که خبر جاری شدن آب در زاینده رود را می شنیدیم به شوق دیدن دوباره آن در جوار رودخانه جشن می گرفتیم، اما این روزها دیدن زاینده رود همیشه جاری برای مردم اصفهان مانند خواب و رویا شده و آخرین باری که اصفهانی‌ها در بستر زاینده رود آب جاری دیدند؛ زمستان ۹۵ بود.
اقلیم خشک و نیمه خشک اصفهان از دیرباز شاهد خشکسالی بوده و این شاید جزو لاینفک طبیعت و اقلیم این استان باشد اما امروز حوضه آبی زاینده رود با پدیده خشکیدگی رو به روست و افزایش جمعیت و بهره برداری های بی حساب و کتاب از این حوضه آبریز، حفر چاه‌های غیر مجاز و برداشت‌های بی رویه از منابع آب، انتقال آب به استان‌های همجوار و گسترش کشاورزی ناپایدار، تیشه به ریشه این رود زد و آن را به ورطه خشکیدگی رساند.
دوستداران محیط زیست که از همان سال‌ها و با شروع خشکی های بلند مدت این حوضه آبریز در خصوص تصمیم های اشتباه و بارگذاری های بی رویه، خشکیدگی زاینده رود را هشدار می دادند امروزهم بیش از پیش دغدغه دردهای این رودِ روزگاری زنده را دارند.
مسئولان استانی با اشاره به کاهش و تغییر نوع بارش‌های سال‌های اخیر می گویند: "دیگر از دست انسان کاری بر نمی آید مگر بارش رحمت الهی روزنه امیدی برای احیا دوباره رودخانه شود" اما حامیان زاینده رود و فعالان زیست محیطی معتقدند عمل به قانون و مصوبات و همچنین توقف برداشت‌های بی رویه و تخصیص‌ها از سوی وزارت نیرو راهی برای احیای زاینده رود است.
احیای زاینده رود نیاز به مطالبه گری دارد
بابک ابراهیمیان معاون برنامه ریزی و بهبود مدیریت شرکت آب منطقه ای اصفهان می گوید: در استانی که بالغ بر پنج میلیون نفر جمعیت دارد احیای زاینده رود دغدغه حدود ۱۰۰ نفر است و بنظر می رسد حیات زاینده رود برای خیلی‌ها در این استان اهمیت ندارد.
وی می افزاید: به جای اینکه دنبال قهرمانی بگردیم که زاینده رود را نجات دهد، باید باور کنیم که در یک محیط زیست زندگی می کنیم و برای حفظ آن باید مطالبه گر باشیم.
ابراهیمیان ادامه می دهد: حمایت حاکمیت اعم از همه مسئولان، نماینده ها و قوه قضاییه برای اجرای برنامه های احیای زاینده رود تاثیرگذاراست و تحقق این مهم، هم افزایی و همدلی مدیریت استانی و کشوری را می طلبد.
وی بیان می کند: سد زاینده رود با ۱۲ درصد حجم آب در سال آبی ۹۶-۹۷ کمترین میزان آب را در مقایسه با سال های گذشته داشته و این در حالی است که حجم آبی همه سدهای استان اصفهان در شرایط نامطلوب و بین ۱۳ تا ۱۵ درصد است.
مطالبه گری باید در دانشگاه‌ها نهادینه شود
مهدی صالحی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان می گوید: مطالبه گری و حس کنش گری در دانشگاه ها از بین رفته است و دانشجویان امروزی نگرانی برای مسائلی مانند محیط زیست، آب و جامعه ندارند و تنها دغدغه آنها گرفتن مدرک دانشگاهی است در حالی که دانشگاه‌های ما همیشه نقش تعیین کننده وکنشگری در جامعه داشتند.
وی معتقد است: اگر مطالبه گری در خصوص مسائل زیست محیطی از جمله نگرانی برای احیای زاینده رود و تالاب بین المللی گاوخونی در دانشگاه‌ها نهادینه شود و مورد توجه قرار بگیرد قشر دانشگاهی میتواند مانند بسیاری ازمباحث سیاسی در این مسئله هم تاثیرگذار باشد و در حقیقت دانشجوی کنشگر زمانی که در جایگاه تصمیم گیری و مسئولیت قرار بگیرد تاثیرگذاری مثبتی بر مسائل زیست محیطی خواهد داشت.
صالحی تأکید می کند: تا زمانی که دانشجو انگیزه ای برای مطالبه گری نداشته باشد، جامعه هم متوجه مباحث علمی مانند توسعه پایدار و مسائل زیست محیطی و آب نخواهد بود.
و رودی که قربانی سیاست شد...
حمیدرضا صفوی عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان می گوید: مسئله زاینده رود و بحران آب فقط بُعد محیط زیستی ندارد و از همه جنبه های سیاسی، اقتصادی، انسانی و فرهنگی دارای اهمیت است.
وی معتقد است: همه اقشار جامعه باید بپذیرند که از محیط زیست و منابع آب دفاع کنند، نه باید این مهم فقط به قشر دانشگاهی و نخبگان محدود شود باید در بدنه جامعه این باور بوجود بیاید که برای محافظت از منابع حیاتی مانند آب مطالبه گری کنند.
صفوی اضافه می کند: مردم کاهش آب‌های سطحی را می بینند اما به از بین رفتن منابع آب زیرزمینی که پیامدهای انسانی، زیست محیطی و اقتصادی جبران ناپذیری به دنبال دارد، توجهی نمی کنند.
وی می افزاید: منابع آب زیرزمینی به دلیل اینکه جلوی چشم ما نیست، از بین رفتنش را نمی بینیم و حس نمی کنیم، حساسیتی نیز برای آن در بین ما وجود ندارد اما در حقیقت اثرات ویرانگر آن را در اطرافمان می بینیم و حس خواهیم کرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به سوء مدیریت دو دهه اخیر، خاطر نشان می کند: سیاستمداران با عوام فریبی و تصویب قانون استانی کردن آب در سال ۸۴ که به موجب آن مرزهای سیاسی تبدیل به مرزهای آبی شد و دادن مجوز به حفر چاه‌های غیرمجاز در سال ۸۵ تیشه به ریشه حیات زاینده رود زدند و امروز منابع آبی به قهقرا رفته است.
وی می افزاید: همه این تصمیم‌های عوام فریبانه برای بدست آوردن رأی یا منافع شخصی و سیاسی این افراد بود اما امروز باید بین مردم حضور یافت و حقیقت ها را به آنها گفت، چرا باید مردم یزد و اصفهان با هم مشکل داشته باشند؟ اگر بخواهیم مدیریت صحیح و پایدار منابع آب داشته باشیم باید همکاری در همه بخش‌ها وجود داشته باشد در غیر این‌صورت سیاستمداران همه چیز را خراب می کنند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، امروز؛ سال‌هاست که از تصمیم های اشتباه برای مصارف آبی می گذرد و رودخانه زاینده رود دیر زمانی است که رنگ آب به خود ندیده است. چهره امروز زاینده رود هنوز هم حکایت از دردی عمیق دارد که از سال‌ها پیش به جا مانده و زیبایی های شهر را می بلعد.
اما سوال اینجاست، در شرایطی که منابع آبی از دست رفته، بارش‌ها کاهش داشته و برخی مسئولان می گویند برای احیای زاینده رود خیال پردازی نکنید، آیا صرفا مطالبه گری برای احیای این رود کارساز است؟!
از طرفی هم دوستداران زاینده رود و فعالان محیط زیست طرح بازچرخانی آب را هم برای احیا رد می کنند ومعتقدند این تصمیم پاک کردن صورت مسئله است و مشکل زاینده رود را رفع نمی کند و سبب از بین رفتن منابع آبی و فرونشست زمین می شود و باید گفت در واقع قصه پر غصه زاینده رودی که قربانی بی مهری‌ها و نامدیریتی ها شد، همچنان ادامه دارد... !
گزارش از ندا سپاهی خبرنگار ایمنا
نظر شما