به گزارش خبرنگار ایمنا، در این شبهای نخست پاییزی، هر شامگاه، ملودیهای شکلاتی در تالار هنر اصفهان نواخته میشود. نمایشی که از جنس درد روز، با بکگراندی طنزآمیز و گاه آلوده به غمی ناگاه و دردآور است.
ملودیهای شکلاتی، سیاه و سفیدیهای فکری نسل دیروز و امروز را با بیانی طنزآمیز، اما نه آن طنز سطحی رایج این روزها، مقابل هم قرار میدهد و در صحنهای چشم نواز، آراسته به زرد و نارنجیهای پاییز، احساسات و منطق مخاطب را همزمان درگیر روایت خود میکند.
آنچه در ادامه مطلب میخوانید گفتوگوی خبرنگار ایمنا با «رادمهر کشانی»، کارگردان تئاتر «ملودیهای شکلاتی» است:
چرا این موضوع را برای نمایش خود انتخاب کردید؟
گروه ما در طول سال ژانرهای مختلفی را آماده اجرا میکند. اینبار تصمیم این بود که نمایشنامه ایرانی کار کنیم و من معمولاً در نمایشها سعی میکنم از آثار استاد رادی و نمایشنامهنویسان شناخته شده استفاده کنم، چرا که واقعاً در تئاتر معضلی به نام انتخاب متن وجود دارد.
علت انتخاب این نمایشنامه در این برهه از زمان، به روز بودن آن بود. این نمایش حرف جامعه، جوانان و نسل ماست. تفاوت دیدگاه در گذشته وجود داشته، دارد و در آینده هم خواهد بود و در این نمایش سعی کردیم راهکارهای متفاوتی را برای رفع این معضل ارائه دهیم.
تا چه حد سلیقه و دیدگاههای شخصی، نمایشنامه اولیه را دستخوش تغییر کرد؟
نمایشنامه آهنگهای شکلاتی اساساً حالت نمایشنامهخوانی دارد و کمتر به اجرا نزدیک است. به همین دلیل من آن را دراماتورژی و بر اساس نمایشنامه اصلی بازنویسی کردم تا با توجه به شرایط شهر و مخاطب اصفهان و همچنین فضای روز جامعه، ذهن مخاطب را درگیر کند. به علاوه، پس از بازنویسی در نمایش گرههایی ایجاد شد که در متن اصلی به طور کلی وجود ندارند اما با این تغییرات مخاطب با نمایش بیشتر ارتباط میگیرد.
آیا با استفاده از روایت خطی و فضای رئال، روی حوصله مخاطب ریسک نکردید؟
کار کردن این مدل از نمایشنامهها به مراتب سختتر از دیگر سبکهاست، چرا که فضای رئالیستی سختترین نوع بازیگری را دارد. شاید به نظر ساده بیاید اما در اجرا، کار بسیار سخت و دشواری است. در این مدل نمایشنامهها، ریسکی که در کارگردانی وجود دارد این است که قرار نیست میزانسنی ایجاد شود که مخاطب با آن ارتباطی خاص بگیرد و باید نه به واسطه حرکت، که به واسطه بازیگری ریتم را حفظ کنیم.
درست است که نمایشنامه بسیار روایی و یکنواخت نوشته شده است اما سعی کردیم با استفاده از شیوه بازیگری مدرن، مخاطب را دچار همذاتپنداری با شخصیتهای نمایش کنیم و او را با روایت همراه کنیم.
خودتان هم به عنوان یکی از شخصیتهای اصلی در نمایش ایفای نقش کردید.
من ترجیح میدهم که در نمایشهای خودم بازی کنم چرا که در حقیقت کارگردانی میکنم تا نمایشهایی را که دوست دارم بازی کنم. شاید اگر بخواهم فقط به فضای بازیگری بیندیشم، متنهای دلخواه من اجرا نمیشوند و ایدئولوژی من به عنوان بازیگر و کارگردان روی صحنه نمیرود.
به نظر شما، داستان نمایش کمی به سمت نصیحت کردن پیش نرفت؟
اشکالی که نمایشنامه اصلی داشت دقیقاً همین شعارزدگی بود، تلاش کردم تا جای ممکن این شعارزدگی را روان کنم تا ذوق مخاطب را کور نکند. اما هر وقت قرار است صحبت از یک ایدئولوژی و تفکری را داشته باشیم، اگر با تفکر مخاطب جور در نیاید به مثابه یک نصیحت میشود. البته در دیالوگهای نمایش میبینید که نصیحت کردن نکوهش میشود.
موسیقی را از پشت صحنه به روی صحنه آوردید. آیا علت خاصی داشت؟
اعتقاد من بر این است که تمام جزئیات نمایش رئالیستی باید رئال باشد. نیاز به موسیقی را در این نمایش احساس میکردم ولی هر چه درباره اجرای آن فکر میکردم، به این نتیجه میرسیدم که اگر قرار باشد از پشت صحنه پخش شود و جزء فضای رئال نمایش نباشد، هماهنگی لازم را نخواهد داشت. به همین دلیل با راهکاری، موسیقی را هم به شخصیتی در نمایش تبدیل کردم.
هدف از اجرای نمایش در یک سالن بلک باکس چه بود؟
این مدل از نمایشها با این فضای اجرایی و بازیگری، نیازمند ارتباط تنگاتنگ و نزدیک با مخاطب است. به همین دلیل این نمایش را، که در فضای مدرن از نظر بازیگری اتفاق میافتد، در سالن بلک باکس اجرا میکنیم. در تئاتر اصفهان، علیرغم نیاز بسیاری از تئاترها به این مدل سالنها، سالن بلک باکس به معنای واقعی وجود ندارد، تنها سالنی که شاید از سالن تالار هنر هم بهتر باشد، سالن جدید حوزه هنری است که آن هم استانداردهای کافی را ندارد.
درباره اصول و تکنیکهای نورپردازی که به آن توجه کردید توضیح دهید.
نورپردازی بر اساس فضای رئالیستی نمایش تطابق یافته است. سعی کردیم از چراغ پارک به بهترین شکل برای نورپردازی استفاده کنیم، اما نه به گونهای که از فضای واقعی ذهن دور باشد و تغییر نورها هم در جاهایی اتفاق میافتند که حس مخاطب تغییر میکند.
آیا استفاده از صحنه مناسبسازی شده برای مخاطب اصفهان به این معناست که برنامهای برای اجرا در شهرهای دیگر وجود ندارد؟
اثری میتواند موفق باشد که خودش را با شرایط محل اجرا تطبیق دهد. اگر قرار باشد نمایش را در شهری دیگر اجرا کنیم، قطعا طراحی تغییر میکند.
در اصفهان، فضایی را انتخاب کردیم که ممکن است خود مخاطب با آن خاطراتی داشته باشد و آن را تجربه کرده باشد و به این واسطه با آن همذات پنداری بیشتری برقرار میکند. همانطور که میبینید، تمام میزانسنها در این نمایش حول یک نیمکت گرد میگردد. نیمکتی که نمادی از شهر اصفهان است و ما سالها آن را در چهارباغ دیدهایم.
چرا در آخرین روز قبل از اجرا، نام نمایش از آهنگهای شکلاتی به ملودیهای شکلاتی تغییر کرد؟
باتوجه به این که نمایش تغییر داده شده است، ترجیح داده شد که که اسم نمایش هم تغییر کند و به این ترتیب نام آن به فضایی که ایجاد کردیم نزدیکتر باشد.
چه سختیهایی در راه آماده کردن این اثر متحمل شدید؟
تئاتر به معنای واقعی نیازمند حمایت دولتی است. متأسفانه به دلیل شرایط فعلی اقتصاد کشور، حمایتها خیلی کمتر شده است. اگر این مشکلات مرتفع گردد، فرهنگسازی بهتری هم میشود چرا که یکی از مسئولیتهای تئاتر، فرهنگسازی است.
الان اگر یک نمایش کمدی سخیف بخواهم اجرا کنم، مخاطبان خیلی زیادی جذب آن میشوند اما کار کردن در مسائل فرهنگی، نیازمند حمایت است چون مخاطب کمتری دارد. کما این که در این نمایش هم طنز وجود دارد، اما مخاطب به هجو نمیخندد.
و سخن آخر؟
در تهران بنیادی تاسیس شده است به نام بنیاد رادی که هدف آن باید نشر و گسترش آثار و عقاید استاد رادی باشد؛ اما متأسفانه نه تنها به این روند کمکی نمیکند، بلکه با مانعتراشی و ایجاد اختلاف میان هنرمندان، دارد وجهه استاد رادی را خراب میکند.
امیدوار هستم که مرکز هنرهای نمایش نگاه ویژهای به این مسئله داشته باشد و آن را حل و فصل کند. الآن اگر هنرمندی بخواهد آثار اکبر رادی را کار کند، قطعا مشکل خواهد داشت. من شخصاً مجوز و دست خط کتبی خود استاد را دارم که میتوانم آثار ایشان را اجرا کنم، اما اگر کارگردانی در زمان حیات ایشان از خودشان مجوزی دریافت نکرده باشد، دچار مشکل خواهد شد.
برای همین نمایش ملودیهای شکلاتی هم برخورد بدی با ما شد و در ابتدا حتی از سوی بنیاد رادی و مدیران آن تهدید به تعطیل کردن نمایش شدیم اما با درایت مدیران ارشد اداره ارشاد اصفهان این موضوع حل شد.
به گزارش ایمنا، تئاتر «ملودیهای شکلاتی» بر اساس نمایشنامهای از «اکبر رادی» و به کارگردانی «رادمهر کشانی» تا چهارم آبان ماه، در سالن کوچک تالار هنر اصفهان، هر شب از ساعت ۱۸:۳۰ اجرا میشود.
نظر شما