به گزارش خبرنگار ایمنا، بعد از خروج آمریکا از برجام و عزم این کشور برای بازگرداندن تحریم‌های هسته ای و غیر هسته ای علیه کشورمان، هر چند اتحادیه اروپا، چین و روسیه راه خود را از آمریکا جدا کردند، در حالی که شاهد بهت جامعه بین الملل از تندروی های گاه و بی گاه رییس جمهور آمریکا هستیم، و در زمانی که هنوزتحریم های این کشور به طور کامل و فراگیر اجرایی نشده است، اما اعلام خروج هر روزه شرکت‌های بزرگ سرمایه گذاری از ایران و جو روانی ناشی از این امر، مشکلات اقتصادی و معیشتی مختلفی در جامعه ایجاد کرده است.
با وجود اینکه چنین مشکلاتی ریشه خارجی دارند، اما این دولت است که در ماههای اخیر در سیبل انتقادات قرار گرفته و به نداشتن مدیریت صحیح بر مسائل اقتصادی متهم شده است؛ اتهاماتی که فارغ از صحت و سقم آن تا حد زیادی باعث تضعیف جایگاه دولت نزد افکار عمومی و از بین رفتن سرمایه اجتماعی در کشور شده است. در این راستا، برای یافتن دلایل نابسامانی های اخیر اقتصادی و راهکارهایی جهت برون‌رفت از وضعیت موجود، خبرنگار ایمنا گفت‌وگویی با مهری بهروز، دبیر جمعیت زنان مسلمان نواندیش در اصفهان داشته، که مشروح آن در ادامه می‌آید.
تحلیل شما از وضعیت فعلی حاکم بر عرصه سیاسی و اقتصادی ایران چیست؟ آیا اعتقادی به وجود بحران در کشور دارید؟
در «آیه ۸۸ سوره هود» به مقوله اصلاحات اشاره شده و حضرت حق خطاب به حضرت شعیب(ع) دستور انجام اصلاحات در جامعه را داده است، که ازآیه ۸۴ «وَإِلَی مَدْیَنَ أَخَاهُمْ...» شروع شده وقسمتی ازآیه ۸۸ «إِنْ أُرِیدُإِلَّا الْإِصْلَاحَ]...[وَمَاتَوْفِیقِی إِلَّابِاللَّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ» پایان آن است. بنابراین اصلاحات مشی، بینش و روش انبیا و اولیای الهی وصالحین و به خصوص دلیل خروج امام حسین(ع)در ایام حج بوده است «إنی لم أخرج أشراًولابطراًولاظالماًولامفسداًانماخرجت لطلب الاصلاح فی امةجدی »
ازآنجاکه اصلاح هر امری نیاز به بازنگری و واکاوی فرآیند آن دارد، به وجودبحران در جامعه و بدنه حاکمیت اعتقاد دارم. به قول معروف «چیزی که عیان است چه حاجت به بیان است»؛ مگرآنکه بخواهیم خود رافریب بدهیم و چشم بر روی واقعیت ببندیم.
به نظر بسیاری از کارشناسان، رابطه ملت – دولت، به معنای رابطه متقابل مردم با حاکمان دوران پُرالتهابی را می‌گذراند، در صورت قبول این موضوع، برای مقابله با آن چه راهکارهایی را پیشنهاد می دهید؟
ابتدا به مقتضای وظایف اخلاقی، قانونی، اجتماعی و وجدانی که برای خود قائل هستم، نکاتی را یادآور می‌شوم. بنابر نظر کارشناسان سیاسی و جامعه‌شناسی، دولت باحکومت تفاوت دارد. هرچند در بسیاری از مواقع این دو واژه به صورت مترادف هم استفاده می‌شوند. حکومت گروه خاصی ازافراد است که درچهارچوب دیوان سالاری اداری، دولت را اداره می‌کنند و در واقع همان دولت - ملت است. به عبارتی حکومت به گروه حاکم وسازوکاراجرایی آن اشاره دارد. لازم به ذکراست که دولت‌های مدرن به شکل سازمان یافته‌ای گرایش ملّی و تمرکزگرایانه دارند؛ بنابراین دولت یک ساختار واحدنیست؛ بلکه ازساختارهای متفاوت شکل گرفته است.
نه تنها دولت امروز مجموعه‌ای ازنهادها است، بلکه مجموعه‌ای ازمواضع، اعمال و رفتارهایی است که ما خودآگاه یا ناخودآگاه آنها را دنبال می‌کنیم. قوانین دولتی، رأی دادن و شرکت درانتخابات و خدمت سربازی مثال‌هایی از این مجموعه اعمال و رفتارهای ذکر شده هستند. نکته قابل اهمیت در این است که در دولت مدرن همگن سازی فرهنگی و ملّی – درابعادمختلف - رعایت می‌شود.
با توجه به نکات ذکر شده پاسخ این سؤال هم مثبت است یعنی به وجود تنش و التهاب در ساختار دولت و حکومت اعتقاد دارم. برای اینکه این گونه بحثها لزوماً به توضیحات اساسی وزیربنایی نیازدارد، به منظورخودداری ازاطاله کلام در جهت پیشنهاد راهکار حل این التهابات، ابتدا به این مطلب اشاره می‌کنم که بطور کلی وجودتنش‌ها به علت عدم تطابق سیاست‌گذاری‌ها وبرنامه‌ریزی‌ها و به تَبَع آن اجرای نامتوازن مسایل ملّی و فرهنگی است.
به نظر من راه حل در بازنگری قوانین واصلاح آن است؛ همچنین در قوانینی که نیاز به اصلاح ندارند، مسئولان مربوطه باید با پشتوانه اجرایی صحیح آنها را ضمانت کنند. در مقام راهکارهایی قطعی و راهگشا و با الهام از آیات ۸۳ تا۸۸ «سوره هود»که در ابتدای مصاحبه به آن اشاره کردم، فهرست‌وار رهنمودهایی پیشنهاد می‌کنم:
۱. رعایت عدل، قسط و میزان درهمه زمینه‌ها؛ به این معنا که هرچیزی و هرکسی در جایگاه شایسته خودش قرار گیرد، تا از پیدایش و شیوع فساد جلوگیری شود.
۲. جهاد با نفس یا تلاش درجهت خودسازی برای تک تک افراد و مسئولین در اولویت قرارگیرد؛ یعنی اصلاح از خود شروع شود تابتوان برای تغییر جامعه و اجتماع قدمی برداشت.
۳. به قوانین و سنّت‌های الهی درقرآن کریم و منابع معتبر پای بندبوده، تاکسب رزق حلال سرلوحه زندگی همگان قرارگیرد.
۴. سلطه طلبی،کینه‌توزی، خودخواهی وخودرأیی، جای خود را به پرهیزگاری وخیرخواهی،خردورزی،خردمندی، منطق، استدلال ومشورت بدهد «یستمعون القول ویتّبعون احسنه»
۵. تبادل نظرات وپیشنهادات وتعامل شایسته وقانون‌مدارانه بااهل فن برای تأمین معیشت عزتمندانه ملّت و آینده نگری وآینده پژوهی دربرنامه‌ریزی وسیاست‌گذاری‌های استراتژیک.
رییس جمهور در سخنرانی اخیر خود از «شرکت‌های خصولتی» به عنوان یکی از عاملان به وجود آمدن بحرانهای اقتصادی اخیر یاد کرد، نظر شما در این رابطه چیست؟
اگرچه هدف این طرح یعنی خصوصی شدن شرکتها، کارخانه‌ها و بنگاه‌های بزرگ اقتصادی اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی بود، اما باتسلّط دولت یا سازمان‌های وابسته به نهادهای حکومتی، نه تنها این امرمحقّق نشد، بلکه درپژوهشی که مجلس شورای اسلامی درسال ۱۳۹۵ دراین خصوص انجام داد، مشخّص شد که تنها شانزده درصد این شرکتها به صورت واقعی خصوصی شده اند. پیاده کردن این طرح که بیشتر آن در دولت‌های نهم ودهم انجام شد، به ازهم پاشیده شدن شرکت‌های تولیدی خصوصی و مؤثر در اقتصاد ملّی ومیهنی منجر شد و به صاحبان آنها که عمدتاً متخصصان جوان ومتعهّد به ملک وملّت بودند، خسارات جبران ناپذیر و همه جانبه‌ای واردآورد.
تعداد زیادی از کارکنان این شرکتها پس از اجرایی شدن این طرح بیکار شدند؛ همچنین به گسترش رانت‌خواری منجر شد و رشد توّرم و رشد بی‌رویّه نقدینگی را در پی داشت. افزایش بیکاری و آسیب‌های اجتماعی، نوسان واختلاف غیرقابل پیش بینی قیمت‌ها، به هم خوردن بازار عرضه وتقاضا واز همه مهمتر سرخوردگی سرمایه داران ودلسوزان واقعی از تبعات این سیاست بود، که در بعضی از موارد به مهاجرت و سرمایه گذاری این صاحبان بزرگ سرمایه درکشورهای دیگر انجامید.
در وضعیت موجود آیا جمعیت زنان مسلمان نواندیش همچنان از دولت تدبیر و امید حسن روحانی حمایت می کند؟
هدف کلّی «جمعّیت زنان مسلمان نواندیش» در راستای تحقّق اصل ۲۱ قانون اساسی و دریک جمله ارتقاء جایگاه ومنزلت زنان ازهر قشر، سطح و طبقه ای به معنی حقیقی کلمه است. بر این اساس باورداریم که آقای رییس جمهور به سوگند خودپای‌بند بوده و معتقدیم عبارت "به عقب برنمی گردیم" تنها شعارنبوده ونیست؛ بلکه شعور برین همه کسانی است که به آقای روحانی رأی داده اند.
همانطور که در پاسخ‌های قبلی ذکر شد، دولتی که باسازوکار «دولت - ملّت » روی کار می‌آید، تنها با انسجام و وحدت رویّه می‌تواند به موفّقیت برسد. در مقوله استیضاح ها نیز اگرچه باید شفافیّت وجود داشته باشد،اما مسئولان عالی رتبه اعمّ از نماینده، وزیر، معاونان و دیگر مسئولان استانی و شهری باید به مثابه شخصیتی متعّهد، علمی، اخلاقی،فرهنگی و اجتماعی باشند.متأسفانه گاهی شفّافیّت باپرده‌دری و بد دهنی اشتباه گرفته می شود؛ دراین زمینه زیرمجموعه‌های رؤسای سه قوّه باید توجه کافی و وافی داشته باشند تامردم نگویند در مجلس یا مجموعه دولت هرکسی هروقت هرچه دلش خواست بدون رعایت جوانب می‌گوید. با چنین وضعیّتی درکل عملکرد قابل دفاعی از هیچ سازمان و نهادی باقی نمی‌ماند.
درحدیث نبوی(ص) آمده «الّناس علی دین ملوکهم » یعنی مردم به امیران وحاکمان خود شبیه می شوند. مردم گفتار و اعمال مسئولان را رصد می‌کنند. سؤال اینجاست که در حال حاضر مسئولان چقدر سنجیده، دقیق وعمیق رفتار می‌کنند تا امید مردم کم‌رنگ نشود، شئونات دولت‌مردان بیشترمحترم شمرده شده و اقتدارملی و میهنی پاس داشته شود؟
فاصله زیاد قول‌ها باعملکردها درزمینه‌های مختلف از دیگر انتقادات وارد است؛ برای مثال در رابطه با همین اظهارات رییس جمهوردر ابتدای هفته دولت درباره «شرکت‌های خصولتی» باید پرسید آیا پادزهری برای این نابسامانی اقتصادی وسامان یافتن معیشت مردم وجودندارد؟
در شرایط کنونی، وجود رودربایستی دربیان واقعیت‌ها و معرّفی عاملان حقیقیِ نابسامانی‌های جامعه با عملکرد معصومین تعارض داشته ومنطبق بافرمایشات معصومین یعنی«حق رابگوییدولواینکه به ضررخودتان باشد» نبوده و باعث فاصله گرفتن همه اقشارجامعه از ارزش‌های اصیل الهی است.
نظر شما