به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان شهرضا، روز نهم محرم همه ساله برای شیعیان و دوستداران حضرت امام حسین(ع) و یاران ایشان، یادآور مصائبی است که در سال ۶۱ هجری واقع شد. در آن روز امام حسین(ره) و ۷۲ تن از یاران در محاصره نیروهای عهدشکن کوفه قرار گرفتند که با بستن آب در مقابل آنان، یکی از بدترین جنایات تاریخ را رقم زدند.
ماجرا واقعه عاشورا در منابع تاریخی زیادی نقل شده است، اما در فرهنگ عامه روز تاسوعا به نسبت روز عاشورا مانند روز عرفه نسبت به عید قربان تصویر شده است.
بر پایه اعتقاد شیعیان حضرت اباالفضل(ع) در چنین روزی با اعلام وفاداری نسبت به امام حسین(ع) و ردّ امان نامه یزید، در صف برترین یاران آن حضرت درآمد و به این وسیله نزد ایرانیان ارزش و منزلت والایی یافت.
مراسم روز تاسوعا بیشتر به یاد حضرت عباس(ع) و رشادت‌های ایشان شامل تعزیه خوانی، روضه خوانی، سینه زنی و زنجیر زنی است.
یکی از مراسمی که با آداب خاصی در بعضی از شهرهای ایران انجام می‌شود، «شمع زنی»، «چهل و یک منبری»، «چهل منبری» و «هفت منبری» است. در این مراسم عزاداران به رسم معهود به مکان‌هایی همچون امامزاده‌ها، قدمگاه‌ها، حسینیه‌ها و مساجد و تکایا می‌روند و شمع روشن می‌کنند و نقل و خرما خیرات می‌کنند.
چهل و یک منبری در شهرضا
شروع مراسم چهل و یک منبری در شهرضا از اذان ظهر روز تاسوعا تا افق غروب همین روز است. در این مراسم عده زیادی از مردان با پای پیاده طی طریق کرده و به ۴۱ محل مقدس می‌روند.
«منبر» اصطلاح ویژه‌ای است که به اماکن مقدس نظیر امامزاده‌ها، قدمگاه‌ها، مساجد، حسینیه‌ها یا مکان‌هایی که از قدیم محل برگزاری مجلس روضه خوانی بوده است، اتلاق می‌شود.
شرکت کنندگان در مراسم چهل و یک منبری طبق مسیر مشخص شده از پیش به ۴۱ منبر می‌روند؛ غالب این مسیرها داخل حصار قدیمی شهر که امروز اثری از آن باقی نمانده است، قرار دارد که خود این مسئله نشان دهنده قدمت این مراسم است.
نخستین منبر «امامزاده شاهرضا(ع)» است که مقدس‌ترین مکان نزد مردم شهرضا محسوب می‌شود. برخی این امامزاده را «محمدرضا فرزند زید بن حسن(ع) بن علی(ع)» و برخی دیگر او را از فرزندان «امام موسوی کاظم(ع)» دانسته‌اند.
طبق نقل قول‌های شفاهی، در قدیم نخستین منبر «امامزاده سید علی اکبر» در روستایی به همین نام از توابع بخش مرکزی این شهرستان بوده که امروزه به دلیل بعد مسافت از فهرست منابر حذف شده است؛ اگرچه امروز نیز برخی افراد با وسایل مختلف خود را به آنجا رسانده و این مراسم را در آنجا برگزار می‌کنند.
دومین منبر قدمگاهی به نام «خواجه خضر» و پس از آن «امامزاده سیده خاتون» است. از منبر چهارم به بعد، منبرها را مساجد، سقاخانه‌ها، تکایا و منزل‌های شخصی تشکیل می‌دهد.
از آنجا که این مرسم بدون هیچگونه هیئت راهنما و طرح قبلی انجام می‌شود، به مرور زمان منبرهای جدیدی به آن افزوده شده است؛ البته افراد در مجموع به ۴۱ منبر می‌روند و این مسئله باعث شده تا بین شرکت کنندگان اختلاف نظر بر روی قدمت، مکان و اصالت منبرها ایجاد شود.
از میان منبرها، ۴۱ منبری که اسامی آن‌ها محرض‌تر است عبارتند از امامزاده شاهرضا(ع)، خواجه خضر، امامزاده سیده خاتون، مسجد سرتخت، منزل کفیل، منزل سالک، منزل امیری، مسجد عسگریه، منزل فرهادزاد، مسجد خان، تکیه کتل، تکیه علی اصغر، تکیه خان، منزل سالکی، منزل حمیدی، منزل حریری، منزل ناجی، تکیه محله آقا، سقاخانه عباس(ع)، منزل شجاعی، تکیه انصارالحسین(ع)، مسجد حاج هادی، مسجد امام موسی کاظم(ع)، مسجد اقدمیه، تکیه جوادالآئمه(ع)، حسینیه امام رضا(ع)، منبر سنگی، مسجد صاحب الزمان(عج)، مسجد نو، مسجد سجادیه، منزل یزدانی، مسجد علی اصغر، منزل فاطمی، منزل امین بیطرف، تکیه فقرا، مسجد خواجه خضر، حسینیه مهدیه، تکیه حضرت رقیه(س)، سقاخانه بازار، تکیه سنگ تراشان و مسجد جمعه.
افراد شرکت کننده در این مرسم از روز قبل از تاسوعا شمع و نقل و شکلات و به اصطلاح مشکل گشا تهیه و در روز مراسم بین مردم توزیع می کنند. در هر یک از این منبرها صاحب منبر یا متصدی آن، محلی را برای روشن کردن شمع‌ها تعیین و در کنار آن محلی برای قرار دادن مشکل گشا قرار داده است.
در طول عبور از منبری به منبر دیگر مردم با چای، شربت و آش نذری از شرکت کنندگان در مراسم پذیرایی می‌کنند؛ گاهی نیز در طول مسیر بسته‌های مشکل گشا را به عنوان تبرک می‌گیرند.
شرکت کنندگان در هر منبر ذکرهای خاصی همچون «یا رب تو بخش ما را به حسین(ع)، هم حق علی اکبر(ع) او» و یا «عطشان حسین(ع)، مظلوم حسین(ع)».
برخی از شرکت کنندگان ۴۲ شمع تهیه می‌کنند و پس از آخرین منبر، شمع چهل و دوم را به عنوان تبرک نزد خود نگاه می‌دارند تا سال بعد و پس از ادا شدن حاجت، آن را روشن کنند؛ برخی دیگر نیز هر سال یک شمع را گرو نگه می‌دارند تا پس از ۴۱ سال، مجموع شمع ها را روشن کنند.
گزارش از: عباس صادقی خبرنگار سرویس شهرستان خبرگزاری ایمنا
نظر شما