به گزارش خبرنگار ایمنا، کسب تخصص، تحصیلات عالی و امکان پژوهش‌های مطلوب در دیگر دانشگاه‌ها تا امکان به دست آوردن شغل به همراه حقوق و مزایای مناسب، از دلایل مهاجرت به کشور دوم از سوی نخبگان است. اما شاید مهم‌ترین دلیل خروج این افراد، دسترسی به "عزت اجتماعی" و یافتن جایگاه مطابق با تحصیلات و تخصص است؛ چیزی که در ایران به ندرت یک نخبه می‌تواند به دست آورد.
اساسی ترین انگیزه خروج نخبگان جستجوی عزت اجتماعی است. فردی که ایران را ترک می‌کند، معمولاً در کشور مقصد، چیزی به عنوان تبعیض، ویژه خواری و قبیله سالاری مشاهده نمی‌کند و به راحتی و بدون دغدغه می‌تواند به درجات عالی تحصیلی و شغل و درآمد مناسب برسد.
در حقیقت کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا که معمولا مقصد مهاجران ایرانی است، پیش روی همه مهاجران پلن‌هایی را می‌گذارند که فرد با انتخاب هر کدام و با توجه به میزان تلاش و استعداد خود به جایگاه‌های اقتصادی و حتی مقام‌های دولتی می‌رسد.
در موضوع فرار مغزها، درصد خروج از کشور اهمیت چندانی ندارد. نکته مهم این است که برای تربیت یک نخبه میلیاردها تومان سرمایه کشور هزینه شده است. همچنین دوران تحصیل دانش‌آموزان علاوه بر هزینه، پراسترس است و همچنین دانش‌آموزان برای گذراندن این دوران و شرکت در کنکور، استرس دوچندانی را متحمل می‌شوند، پس از فارغ التحصیلی با بی‌توجهی مواجه شده، به فکر رفتن به خارج از کشور می‌افتند.
چندی پیش نخست وزیر کانادا از ایران به خاطر عزیمت این همه متخصص تقدیر و تشکر کرده بود؛ بنابراین در مراجعه نخبگان و اساتید به کشورهای کانادا، امریکا انگلستان می‌توان بررسی کرد که چه فاجعه بزرگ فرهنگی و علمی در جامعه اتفاق افتاده است. چراکه تربیت یک جراح، مهندس، شیمیدان و ریاضیدان موضوع ساده‌ای نیست.
در ایران به طور شایسته و بایسته منزلتی برای نخبگان قایل نمی‌شوند از این جهت آنها ترجیح می‌دهند در جایی کار و زندگی کنند که احترام لازم را احساس کنند. ضمناً تبعیض ناشی از رانت و پارتی بازی که گاهی یک فرد بدون تخصص و تحصیلات بر تعدادی تحصیلکرده و دانشگاه دیده سرپرست می‌کنند، باعث دلجویی و ناراحتی تحصیلکردگان می شود.
نخبگان صرفاً به دنبال مسائل مالی از کشور خارج نمی‌شوند؛ هر چند برای اداره زندگی خود نیاز به پول دارند، اما منزلت اجتماعی برای آنها حائز اهمیت است.
بعضی از نخبگان شاغل و ساکن در کشورهای دیگر مشکل حضور خانواده همسر و فرزند خود را در ایران دارند. اغلب آنها فرزندانشان در مدارس انگلیسی زبان تحصیل کرده‌اند و بسیار دشوار است که در مدارس ایرانی درس بخوانند. باید اینگونه مشکلات مورد توجه قرار گیرد. امکانات زندگی و رفاهی مطابق شان و شخصیت نخبگان در اختیار آنها قرار بگیرد.آنگاه خواهیم دید بسیاری از این نخبگان علمی با کمال میل با اغوش باز به کشور باز می‌گردنند چرا که بسیاری از آنها به بنده اظهار می‌کردند یک ساعت حضور در ایران به یک سال زندگی در قربت ترجیح می‌دهند و عشق و علاقه این افراد به کشور غیر قابل انکار است منتهی باید زمینه‌سازی فرهنگی و اجتماعی اجرا شود و بدون توجه به بحث و جدل در مورد تعداد مهاجران زمینه‌های لازم برای بازگشت آنان فراهم شود بسیاری از این نخبگان دوران بازنشستگی خود را سپری می‌کنند و حاضراند تجربه و تخصص خود را در اختیار فرزندان کشور خود قرار دهند. دولت باید در این زمینه حتماً کاری انجام دهد چرا که برای تربیت متخصصان دیگر آن امکانات علمی، تحصیلی و تخصصی مانند گذشته فراهم نیست. پس این سرمایه‌های ملی باید هر چه زودتر به خانه خود بازگردند.
مجید ابهری - رفتار شناس و آسیب شناس
نظر شما