به گزارش خبرنگار ایمنا، از سال ۱۳۸۹ شهرداری اصفهان احداث نخستین بازار روز «کوثر» را با هدف تامین نیاز و مایحتاج روزمره شهروندان در نقاط مختلف شهر در دستور کار خود قرار داد و به گفته مدیران شهری این بازارها با توجه به استقبال گسترده و اعتماد شهروندان تبدیل به فروشگاه‌های زنجیره‌ای در نقاط مختلف شهر شد به طوری که در حال حاضر ۱۴ فروشگاه کوثر در شهر اصفهان راه‌اندازی شده است.
حکایت رضایت شهروندان و نارضایتی خرده فروشان شهر
یکی از مشتریان فروشگاه کوثر ۱۰ به ایمنا گفت: «قبل از اینکه این بازارها راه‌اندازی شود، برای خرید اقلام مصرفی خانه باید از صبح تا ظهر به چندین مغازه سبزی‌فروشی، میوه‌‌فروشی، لبنیات و سوپرمارکت سر می‌زدم و با خستگی فراوان به خانه باز می‌گشتم، اما حالا با یک سفر شهری کوتاه می‌توانم به فروشگاه‌های کوثر مراجعه و خرید خود را انجام دهم».
«زهرا باغبان» کیسه‌های خرید خود را روی میز صندوق فروشگاه گذاشت و افزود: «نکته مهم دیگر قیمت بسیار مناسب محصولات فروشگاه‌های کوثر نسبت به سایر مغازه‌های کوچک شهر است، مثلا یک سطل ماست کوچک که در فروشگاه کوثر ۵۱۰۰ تومان است در دیگر مغازه‌های شهر تا ۶۲۰۰ تومان هم قیمت دارد».
محمد ۴۸ ساله ؛ کارمند یکی از ادارات دولتی است که ماهانه خرید خود را از فروشگاه کوثر انجام می‌دهد: «شبیه این بازارها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای در شهر زیاد است که نمی‌خواهم نامی از آنها ببرم، اما در آن فروشگاه‌ها تخفیف چندانی بر روی کالاهای مصرفی داده نمی شود، حتی گاهی محصول مطابق نرخی که بر روی بسته‌بندی آن حک شده، در فاکتور دیده می‌شود که به نظرم منصفانه نیست؛ این در حالی است که میزان تخفیف اجناس در فروشگاه‌های کوثر قابل توجه است.»
وی ادامه داد: «جای پارک مناسب، تنوع کالا و عرضه مایحتاج مورد نیاز مردم از جمله عواملی است که باعث شده حتی از فروشگاه شرکت تعاونی اداره‌ای که در آن کار می‌کنم هم خرید انجام ندهم.»
مطالعه تطبیقی قیمت کالاها در بازارهای روز کوثر شهرداری اصفهان با واحدهای خرده فروشی سطح شهر بیانگر اختلاف قابل توجه در قیمت برخی از اقلام کالاها است، برخی از این اقلام که از نظر برند و کیفیت هیچ تفاوتی با کالاهای عرضه شده در فروشگاه‌های کوچک محلی ندارد، گاه تا ۳۰ درصد ارزان‌تر عرضه می‌شود و این موضوع گلایه‌مندی بسیاری از خرده فروشان را به همراه داشته است.
عباس محبی، یکی از خرده‌فروشان شهر که از این تفاوت قیمت‌ها یا به قول خودش دو نرخی شدن کالآها در بازار ناراضی است، گفت: قیمت برخی کالاهای عرضه شده در این فروشگاه‌ها حتی از قیمتی که بازاریاب‌های شرکت‌های توزیع کالا برای ما فاکتور می‌کنند، کمتر است، این تفاوت قیمت باعث شده که فروشگاه‌های کوچک برخی اقلام مورد نیاز را از فروشگاه‌های کوثر بخرند تا مشتریان خود را حفظ کنند.
رضا جوان ۳۵ ساله فروشنده یک سوپرمارکت در خیابان کاوه نیز به ایمنا گفت: راه‌اندازی فروشگاه های کوثر فقط به مذاق شهروندان خوش آمده، اما تعداد زیادی از کسبه شهر را دچار نگرانی از آینده کاری خود کرده است چرا که عمده فروشان و خرده فروشان مواد غذایی در شهر اصفهان اغلب با مغازه‌های اجاره‌ای و پرداخت هزینه‌های سنگین به اداره مالیات، شهرداری و اتحادیه مربوطه، باید بتوانند در نهایت رضایت مردم را به سوی خود جلب کرده و کسب درآمد کنند.
علی الماسی که در خیابان پروین سوپرمارکت دارد، گفت: یکی از امتیازات ویژه بهره‌برداران بازارهای کوثر عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده است، هزینه‌ای که دیگر کاسبان خرد و کلان در شهر اصفهان باید آن را پرداخت کنند؛ با این شرایط هیچ رقیب بخش خصوصی توان رقابت با کوثرها را پیدا نمی‌کند.
تعداد واحدهای صنفی خرده فروشی در اصفهان بیش از استانداردهای جهان
رضایت شهروندان و گلایه خرده فروشان شهر اصفهان از راه اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در حالی است که مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان تاکید دارد تعداد واحدهای صنفی خرده فروشی در اصفهان بیشتر از حد استانداردهای جهانی است.
محمد مجیری به خبرنگار ایمنا گفت: در شهر اصفهان تعداد ۸۰ هزار واحد صنفی خرده فروشی پروانه دار و حدود ۳۰ هزار واحد صنفی خرده فروشی بدون پروانه فعال است که اگر این تعداد به جمعیت شهر تقسیم شود، می‌بینیم که تعداد واحدهای صنفی شهر اصفهان بسیار زیاد است.
وی افزود: در آمریکا به نسبت هر یک‌هزار نفر، در اروپای غربی به ازای هر ۶۶۰ نفر، در اروپای شرقی به ازای هر ۲۲۰ نفر، در ایران به ازای هر ۳۵ نفر و در اصفهان متأسفانه به ازای هر ۲۶ نفر جمعیت یک واحد خرده فروشی ایجاد شده که آمار بسیار بالایی است، از این رو باید برای ساختار نظام توزیع کالا اصلاحاتی صورت گیرد.
مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان ادامه داد: امروزه وضعیت اشتغال به گونه‌ای شده که هر فردی بخواهد بدون تخصص، شغلی را ایجاد کند، سوپرمارکتی در شهر افتتاح می‌کند و به همین دلیل تعداد فروشگاه‌ها زیاد شده و این افزایش تعداد واحدهای خرده فروشی هم به اقتصاد شهر و هم به قیمت تمام شده کالا، ضربه وارد می کند.
وی با بیان اینکه هرچه شبکه زنجیره تنظیم کالا به طور مستقیم از واحد تولیدی به مصرف کننده برسد، در قیمت تمام شده کالا تأثیرگذار است، گفت: ایجاد فروشگاه‌های بزرگ که در قانون نظام صنفی جدید (سال ۱۳۹۲) به آن اشاره شده، در این راستا است که مردم مایحتاج ماهیانه خود را از فروشگاه‌های بزرگ و نیازهای روزانه را از فروشگاه های کوچک تامین کنند، در این مسیر تعدادی از فروشگاه‌های کوچک از بین می رود، زیرا حفظ فروشگاه‌های بزرگ و کوچک در کنار هم اتفاق نمی‌افتد.
مجیری خاطرنشان کرد: در شهر اصفهان ۱۴ فروشگاه بزرگ کوثر راه‌اندازی شده و کوثر شماره ۱۵ در شهرک شهید کشوری همچنین کوثر شماره ۱۶ در منطقه ۱۵ شهرداری (خوراسگان) در حال احداث است.
وی با بیان اینکه تنوع کالا، کاهش قیمت، کاهش آلودگی هوا، حذف واسطه‌های غیرضروری، کمک در بهبود ترافیک شهری و کاهش سفرهای درون شهری از مزایای فروشگاه‌های شهرداری اصفهان است، اظهارکرد: در حال حاضر تیم اقتصادی سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان بر روی این موضوع کار می‌کند که مدل توسعه را به چه سمتی ببریم، آیا تقاضا برای ایجاد فروشگاه‌های بزرگتر در مناطق مختلف وجود دارد یا اینکه بیشتر به توسعه کیفی فروشگاه‌های کوثر مطابق با استانداردها بپردازیم یا به سمت فرنچایزکردن فروشگاه‌های کوثر (مدلی بین المللی برای واگذاری برند) پیش برویم.
مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری اصفهان تاکید کرد: در شرایط فعلی مردم به برند «کوثر» اعتماد دارند و نیازهای کلی خود را در زیر یک سقف رفع می‌کنند، به نوعی خرید گروهی برای مردم بسیار لذت بخش و نوعی تفریح شده است.
وی افزود: نتیجه نظرسنجی‌های انجام شده از مردم در رابطه با ایجاد این فروشگاه‌های کوثر بیانگر آن است که مردم از بابت ایجاد این فروشگاه‌ها، تنوع محصولات و قیمت‌ها نسبت به فروشگاه‌های خرد راضی هستند، اما کسبه فروشگاه‌های کوچک ناراضی بوده و اغلب به نوعی درصدد کاهش قیمت تمام شده کالاهای خود برآمده‌اند.
مجیری ادامه داد: اگر فروشگاه‌های کوچک با هم در یک منطقه هماهنگ و خرید متمرکزی انجام دهند یا حتی چند فروشگاه کوچک در قالب یک فروشگاه بزرگ فعالیت کنند، می‌توانند در ارایه خدمات و عرضه کالا موفق عمل کنند، در این راستا تیم مشاوران اقتصادی سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری اصفهان در حال بررسی این موضوع هستند که اگر بتوانیم کالای فروشگاه‌های خرده را تامین کنیم و با نظارت شهرداری، آنها بتوانند با قیمت پایین کالاهای مورد نیاز مردم را عرضه کنند، در رونق کسب و کار آنها بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
وی تاکید کرد: البته راه حل‌های دیگری نیز در حال بررسی است که امیدواریم به نتایج خوبی دست پیدا کرده و بتوانیم راه حل مناسب را پیدا کرده و رضایت تمام مشتریان را جلب کنیم.
دایرکردن فروشگاه‌های زنجیره‌ای بدون رانت
یک کارشناس مسایل اقتصادی با بیان اینکه روند فروش کالا از طریق خرده فروشی‌ها در همه جای دنیا با تغییراتی مواجه شده است، به ایمنا گفت: خرده فروش‌ها و متصدیان سوپرمارکت های کوچک نیز باید توجه داشته باشند که شکل توزیع کالا در همه جا تغییراتی داشته و در ایران هم این تغییرات اتفاق می افتد، به عنوان مثال در تهران فروشگاه‌هایی با عناوین «جانبو»، «هفت»، «افق کوروش» و ... از سوی افراد مختلف شکل گرفته و بسیاری از آنها مورد استقبال گسترده مردم قرار گرفته است.
محمد صادق جنان‌صفت اظهارکرد: در هر محله چند فروشگاه کوچک می‌توانند اگر از لحاظ قانونی اشکالی وجود نداشته باشد، اتحادیه کوچکی برای خود در محله و منطقه تشکیل داده و در خرید کالا به صورت مشارکتی عمل کنند، با این اقدام هزینه خرید کالا کاهش و قدرت چانه زنی آنها در برابر عمده فروشان و کارخانه داران افزایش پیدا می‌کند.
وی با اشاره به راهکارهای رفع دغدغه های خرده فروشان افزود: مهمترین اقدامی که باید صورت گیرد این است که رانتی به فروشگاه‌های زنجیره‌ای تعلق نگیرد، همچنین اجازه فعالیت گسترده به همه داده شود و آزادی فعالیت‌های اقتصادی از دیگران سلب نشود که منجر به ایجاد انحصار شود؛ در نهایت فروشگاه‌های کوچک نیز باید برای رقابت کارآمدی خود را به هر شکل ممکن به اثبات برسانند.
این کارشناس مسایل اقتصادی تاکید کرد: اقدام دیگری که می توان انجام داد اینکه آزادی کامل و واقعی برای احداث فروشگاه‌های زنجیره‌ای از سوی بخش خصوصی بدون مانع از طرف شهرداری امکان پذیر باشد.
به گزارش ایمنا، امروزه با توجه به توسعه شهر و گسترش جمعیت، راه‌اندازی و افزایش تعداد فروشگاه‌های زنجیره‌ای در شهرها امری اجتناب ناپذیر است، اما با توجه به کاهش تعداد مشتریان واحدهای خرده فروشی باید تدابیری اتخاذ شود تا همه در این فضای رقابتی به نوعی متنعم شوند.
گزارش از: راضیه کشاورز- خبرنگار سرویس شهر خبرگزاری ایمنا
نظر شما