سرزمین خورشید...

فرصتی حاصل شد تا از خورزوق دیدن کنیم، شهری در بخش مرکزی شهرستان برخوار که مردمانش با زبانی ریشه‌دار در فرهنگ باستانی ایران‌زمین سخن می‌گویند. زبانی که در گزِ برخوار، ورزنه، جرقویه و چندین شهر و روستای شرقی دیگر استان اصفهان سخنور دارد اما در خطر فراموشی است.

به گزارش ایمنا،  خورزوق... یکی از کهن ترین شهرهای استان اصفهان... واژه‌ای معرب از خورزوک و به معنای سرزمین خورشید است. گاهی که بهانه‌ای دست می‌دهد به منزل پسرعمویمان به این شهر خاطره انگیز گذر می کنیم و در منزل اقوام پدری میهمان می شویم، اقوامی که واژه های خوروزکی را به روانی بر زبان می رانند.

پشت بام خانه‌شان برای ما جایگاهی خاص برای تماشای دیوار به‌جا مانده از قلعه خورزوق است، یادگاری از ایران پیش از اسلام که با ورود اعراب به این سرزمین خورشید،  تا دیوارهای این قلعه پیشروی کردند و  اگرچه دیوار از این قلعه تاریخی باقی نیست اما هنوز هم زبان خورزوقی برجا است.

در محدوده خورزوق کوهی وجود ندارد و به همین دلیل حضور خورشید در فرهنگ و نام این شهر پُررنگ است. دست و پنجه نرم کردن با گرمای تابستانی خورشید نیز، در قدیم به کمک قنات هایی انجام می‌شده که امروزه همانند کاریزهای سرتاسر کشور خشکیده‌ اند و بسی جای تاسف است... گویا جای جای اصفهان با یکدیگر هم دردند... هم درد در خشکسالی و کم‌آبی... چونان زاینده رودی که دیگر زنده نیست ...

از محله های قدیمی خورزوق گذر می کنیم... محله درب مسجد بزرگ، محله عرب ها و محله درب حمام نو و از مسجد جامع این شهر دیدن می کنیم که قدیمی‌ترین بنای خورزوق به‌شمار می رود و به دوران تیموری تعلق دارد، مسجدی دو ایوانی با گنبدی کوچک اما خاطره انگیز ... این بنای ۶۵۰ ساله در اواخر دوره با شکوه صفویه و به همت حاج میرشمس الدین محمد بازسازی شده است و هنوز هم پابرجاست، یادگاری از تاریخ در سرزمین خورشید ...

و اما آرام آرام به آرامستان خورزوق می رسیم و مسجدی که به نام شخصیتی خوانده می شود که در زبان خورزوقی او را "حَجی میشَم" می خواندند. حضور در بخش قدیمی‌سازِ این مسجد مذهبی، مسجد کوفه را در ذهن انسان یادآوری می کند.   از دیگر آثار تاریخی این شهر می توان خانه برومندها را نام برد. برومندهایی که در سراسر ایران با اصالتی خورزوقی- گزی اقدامات ماندگاری را در عرصه فرهنگ و هنر و دانش ایران زمین بر جای گذاشته اند. شهر خورزوق دارای خانه ها و آثار تاریخی دیگری نیز هست که متاسفانه مرمت نشده و برخی در حال تخریب‌اند.

از صنایع دستی دارای مواد اولیه و ابزار بومی خوروزوق می توان قلم زنی، منبت کاری، کاشی معرّق و هفت رنگ، سراجی سنتی، گلیم بافی و به ویژه سفره قلمکار(چیتسازی) را نام برد،  سفره هایی که ۷۰ درصد تولید کل کشور را شامل می شوند و در فیلم کوتاه و پرافتخار "روتوش" ساخته "کاوه مظاهری" سفره ای بزرگ از هنر اهالی خوروزوق آذین‌بخش دیوار منزل شخصیت اصلی فیلم بود و چه زیبا صحنه ای و چه درخشان هنری ...

اگرچه سفره قلمکار با نام اصفهان شناخته می شود، اما پس از دوران صفویه استادکاران این هنر به زادگاه اصلی خود یعنی دلیگانِ خورزوق بازگشتند تا نجات‌بخش این هنر باشند از خطر نابودی... هرچند که این روزها حال و روز صنایع دستی و هنرمندانش چندان چنگی به دل نمی زند ...

برای آمدن به خورزوق و شنیدن گویش بازمانده از زبان‌های ایران باستان باید به پنج کیلومتری شمال اصفهان، جایی در کنار بزرگراه اصفهان- شاهین شهر رسیده و بعد از گذراندن شهرک ولی‌عصر که خورزوقی ها آن را شهرک دکتر شریعتی می نامند به سرزمین آفتاب قدم بگذارید ...

کد خبر 348586

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.