به گزارش ایمنا، طرح خودکفایی شهرداریها در سال ۱۳۶۳ مصوب کرد تا این نهاد در فرایندی سه ساله روی پای خود بایستد، از آن پس سهم کمکهای دولتی کاهش یافت؛ به عنوان مثال در شهرهای بزرگ سهم کمکهای دولتی از حدود ۵۰ درصد در سال ۶۵ به ۲۴ درصد در سال ۶۶ رسید. به همین ترتیب شهرداریها مجبور به استفاده از ابزارهای مختلف مانند عوارض ساختمانی، فروش تراکم، جریمه تغییر کاربری اراضی، جریمه افزایش تعداد طبقات ساختمان، جریمه کمیسیون ماده صد و ... برای کسب درآمد شدند، اما این نوع درآمدها، پایدار نیست و در حال حاضر تمرکز شهرداریها بیشتر بر درآمدهایی مانند تراکم، تخلفات ساختمانی و ... است که با تغییر فصل نیز دچار نوسان میشود، اما این نوسانات چه اثری بر نحوه اداره شهر میگذارد؟ شهرداری کمبودهای این چنینی را چگونه جبران میکند، راهکارهای سروسامان دادن به درآمدهای شهرداری چیست؟ و دهها سوال دیگر...
"نادر آخوندی، مدیر امور درآمد شهرداری اصفهان" سهم شهرداریها از اجرای قانون ارزش افزوده را عمدهترین درآمد شهرداری ها میداند که می تواند به این نهاد عمومی کمک شایانی کند و معتقد است که در شروع اجرای قانون، سهم شهرداری و سازمان مالیاتی برابر و با گذشت زمان سهم شهرداریها کاهش یافت و به یک سوم رسید، لذا انتظار میرود با اصلاح قوانین و مقررات سهم شهرداری نیز اصلاح شود. آنچه در ذیل می خوانید گفت و گوی خبرنگار ایمنا با این مدیر شهری در خصوص درآمدهای شهرداری اصفهان است:
یک اصل مهم در مدیریت شهری، تحصیل درآمدهای پایدار است. انتقاد بزرگی که به خصوص در سالهای اخیر به شهرداری اصفهان شده این است که «تراکم فروشی» به عنوان منبع اصلی درآمد این نهاد نه تنها پایدار نیست، بلکه نوعی شهر فروشی به شمار میرود. تحلیل شما چیست؟ آیا این انتقاد به شهرداریها را قبول دارید؟
میتوان سوال را در دو قسمت مجزا پاسخ داد؛ از یک سو فروش تراکم به عنوان اصلیترین منبع درآمد را باید پذیرفت و انتقاد را قبول کرد، اما از سوی دیگر اینکه نمی توان تمام درآمد ناشی از فروش تراکم را به عنوان درآمد ناپایدار تلقی کرد؛ اصلی ترین ویژگی درآمد پایدار استمرار آن است. درآمد فروش تراکم را میتوان به دو قسمت تقسیم کرد؛ یک قسمت درآمد پایدار و دیگری ناپایدار، اما سوال اینجاست که این تقسیم بندی چگونه امکان پذیر است؟
با توجه به تجربه چندین ساله وصول درآمد اعتقاد دارم آن بخشی از فروش تراکم که دستخوش نوسانات عرضه و تقاضا قرار نمیگیرد و به عنوان یک حداقل یا کف درآمدی میتوان آن را پیشبینی و وصول کرد، درآمد پایدار است. از سوی دیگر «شهرفروشی» یک تعبیر عام و غلط است، آن قسمت از تراکم که در چارچوب قوانین و مقررات شهرسازی و با توجه به تصویب مراجع ذیربط از جمله شورای اسلامی شهر اصفهان محقق میشود را نمیتوان "شهرفروشی" تعبیر کرد.
تحلیل شما از وضعیت کنونی درآمدهای شهرداری چگونه است؟
در شرایط کنونی که وضعیت رکود در بخش مسکن حکمفرما است، درآمد ساختمانی کاهش یافته است. البته آن قسمت از درآمد ساختمانی که به عنوان درآمد پایدار و کف درآمدی در سوال اول بحث شد، وجود دارد. شرایط کنونی به گونهای است که در سالجاری انتظار میرود شهروندان با مشارکت در پرداخت عوارض سالانه از جمله نوسازی، کسب و پیشه و خودرو بیش از پیش شهرداری را یاری کنند، همچنین با تلاش و همت شهروندان، دستگاههای اجرایی، بخش خصوصی و بخش عمومی باید به سمت رونق اقتصادی در شهر اصفهان و استان حرکت کرد.
روشهای معمول کسب درآمد شهرداریها در دنیا چگونه است؟
در کشورهای پیشرفته دریافت عوارض بسیار راحت و بدون پیچیدگی انجام میپذیرد. دولت محلی میزان هزینه و بودجه سالانه شهر را محاسبه کرده و پس از کسر درآمدهای پیشبینی شده و مشخص خود و کمکهای دولت مابقی بودجه مورد نیاز را محاسبه و از مردم دریافت میکند. در حقیقت بیشترین درآمد شهرداریها از محل دریافت عوارض تامین میشود.
در کشور ما مبالغی که تحت عنوان عوارض از شهروندان دریافت میشود، حکم همان مالیات محلی را ندارد؟
در حقیقت بین عوارض و مالیات از لحاظ تعریف تفاوت وجود دارد. مالیات وجوهی است که پس از دریافت از مردم، محل خرج آن لزوماً در محدوده جغرافیایی مشخص نخواهد بود، به عنوان مثال یک شهروند اصفهانی مالیات پرداخت میکند و این مالیات صرف حقوق سربازی می شود که در مرز خدمت میکند و باعث ایجاد امنیت میشود، اما عوارض پس از دریافت باید در محدوده جغرافیایی مشخص هزینه شود.
وجوه پرداختی عوارض توسط یک شهروند اصفهانی باید در شهر اصفهان هزینه شود، پس بین مالیات و عوارض از لحاظ تعریف باید تفاوت قائل شد، اما عوارض به هر حال وجوهی است که توسط شهروندان به شهرداری پرداخت میشود و در خصوص عوارض محلی ممکن است عوارض دو شهر کنار هم بسیار متفاوت باشد. به مثال یک فروشگاه در شهر اصفهان A ریال مبلغ عوارض سالانه پرداخت میکند و در شهر بهارستان B ریال دریافت میشود.
به نظر شما راهکارهای سروسامان دادن به درآمدهای شهرداری چیست؟
شرایط رکودی به صورت کامل در درآمد شهرداری تاثیر می گذارد، بنابراین خروج از رکود میتواند سبب بهبود شرایط درآمدی شود. تلاش برای رونق اقتصادی در استان اصفهان و به خصوص در شهر اصفهان میتواند در این خصوص راهگشا باشد. تلاش برای جذب گردشگر داخلی و خارجی نیز نمونه ای از این مهم است. مشارکت شهروندان در ایفای نقش خود به عنوان یک شهروند در پرداخت درآمدهای پایدار شهری که صرف هزینههای پایدار میشود و مشارکت بیش از پیش شهروندان در این خصوص از ضروریات است. توجه به جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی از دیگر موارد مهم جهت پیشبرد مدیریت شهری است که امید است شهر اصفهان نیز از این پتانسیل بهرهمند شود.
درآمدهای مغفول در شهرداری کدام است؟
به نظر من عمدهترین درآمد شهرداری که میتواند کمک شایانی به شهر کند، سهم شهرداریها از اجرای قانون ارزش افزوده است؛ در شروع اجرای قانون سهم شهرداری و سازمان مالیاتی برابر و با گذشت زمان سهم شهرداریها کاهش یافت و به یک سوم رسید، لذا انتظار میرود با اصلاح قوانین و مقررات سهم شهرداری نیز اصلاح شود. همچنین تلاش مسئولان ذیربط استانی برای شناسایی واحدهای آلاینده محیطزیست و وصول عوارض آلایندگی به خصوص در مورد صنایع بزرگ آلاینده نمونه دیگر در این مورد است. همچنین انجام تعهدات دولت در پرداخت به موقع و واقعی شهرداریها نمونه دیگری است در این مورد است. در پایان امید است شهروندان عزیز اصفهانی شهرداری اصفهان را بیش از پیش یاری کنند.
گفت و گو از: راضیه کشاورز، خبرنگار سرویس شهر ایمنا
نظر شما