۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۰۸:۵۳
روزه‌داری و الگوی غذایی مناسب

تفاوت شیوه تغذیه ماه رمضان با دیگر ماه‌ها در رعایت برخی موارد در هنگام سحر و افطار است و به همین دلیل بر رعایت الگوی غذایی مناسب در این ماه تاکید شده است، بنابراین دانستن بایدها و نبایدهای تغذیه مناسب در ماه رمضان و ایام روزه‌داری اهمیت بسیاری دارد.

به گزارش ایمنا، روزه‌داری از آثار معنوی بسیاری برخوردار است اما باید با اصول صحیح تغذیه و استفاده از گروه های غذایی و آشامیدنی مناسب در وعده سحر و افطار همراه باشد و افراد باید توجه داشته باشند که برای بهره‌مندی از فیوض جسمانی و روحی این ماه رعایت رژیم غذایی صحیح ضروری است. تغییرات شیوه زندگی در ماه رمضان، تأخیر در چرخه خواب و بیداری را به همراه دارد و عوامل مختلفی ازجمله الگوی دریافت غذایی و تغییر زمان خوابیدن می توانند کمیت و کیفیت خواب را در ماه رمضان تغییر دهند.

در ماه رمضان اغلب الگوی دریافت غذا تغییر می کند و همین اتفاق دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار می دهد، رعایت رژیم غذایی مناسب در کنترول بسیاری از اختلالات گوارشی نقش بسزایی دارد. این تغییر در الگوی غذایی ممکن است علائم و عوارض برخی بیماری‌های دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار دهد، قطعا در این میان افرادی که برای اولین‌ بار روزه می گیرند ازجمله نوجوانان، بیماران و سالمندان شرایط ویژه‌تری دارند و باید سه اصل تنوع، تعادل و تناسب را در رژیم غذایی روزانۀ خود رعایت کنند.

آنچه می خوانید گفت‌وگو با مجید طالبی، متخصص داخلی و فوق تخصص گوارش و کبد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد داشتن الگوی غذایی مناسب در ماه رمضان و ضرورت توجه به بیماری‌های دستگاه گوارش در این ماه است.

برای مقابله با سوءهاضمه در زمان روزه‌داری چه توصیه ای دارید؟

در واقع شایع‌ترین بیماری معده، سوء هاضمه است و زخم های معده و اثتی عشر و موارد دیگر در مراحل بعدی قرار دارد. سوءهاضمه یکی از اختلالات حرکات معده است. با مصرف نوع و حجم و تنوع غذا حرکات معده شروع شده و این مواد به صورت مخلوط نرم  شده و به آهستگی از دریچه انتهای معده(دریچه پیلور) وارد روده ها می شوند. 

مصرف غذاهای پرچرب و استفاده از انواع مختلف غذاها، انواع مواد پروتئینی، مواد فیبری و چربی ها موجب بروز اشکال در حرکات معده می شود. مصرف مواد پروتینی و گوشت ها بیشترین اثر را در ترشح اسید معده دارند. بنابراین نباید مصرف غذایی روزانه پرحجم باشد و هنگام سحر یا افطار از انواع مختلف غذاها استفاده نکنیم، از سویی چربی ها اسید کمتری را در معده ترشح کرده اما موجب می شوند که دریچه تحتانی مری به معده شل شده و هم غذا و هم اسید زیادی با مواد پروتینی ترشح شود و رفلاکس به داخل مری برگشت پیدا می کند که موجب درد سینه، سوزش و ترش کردن و گاهی درد قفسه سینه شدید می شود.

آیا روزه‌گرفتن برای بیماران کبد چرب ضرر دارد؟

اکنون شایع ترین بیماری کبد در جامعه کبد چرب غیر الکلی است که متاسفانه شیوع آن بسیار زیاد شده و افرادی که دارای بیماری دیابت و قند هستند و هم‌چنین افراد چاق و کم تحرک به عارضه کبد چرب مبتلا می شوند. درمان کبد چرب با استفاده از کاهش وزن، کنترل بیماری قند، ورزش و افزایش تحرکات بدنی است و درواقع درمان اصلی وابسته به رعایت این موارد است و درمان دارویی کمترین اثر را دارد.

بیماران کبد چرب برای گرفتن روزه باید دقت کنند که به بهانه اینکه در طول روز و مدت طولانی مواد غذایی مصرف نمی کنند، در موقع افطار و سحر مقدار زیادی کالری وارد بدن خود نکنند. چنانچه بیماران کبد چرب در  هنگام افطار و سحر مواد غذایی شیرین، چرب و پرکالری زیادی را وارد بدن کنند کبد آنها چرب‌تر خواهد شد. در واقع روزه داری برای بیماران کبد چرب مانعی ندارد، اما بیماران قلبی برای گرفتن روزه باید با پزشک متخصص قلب مشورت کنند.

چه خطراتی بیشترین تهدید را برای دستگاه گوارش دارند؟

افرادی که بسیار دیر وقت می خوابند و صبح خیلی دیرتر از خواب بیدار می شوند بیشتر چاق می شوند و شیوع قند خون و فشار خون در آنها بالا خواهد بود. بنابراین زمان خواب و استراحت بسیار مهم است ولی متاسفانه اکنون در جامعه این برنامه بین افراد به طور منظم رعایت نمی شود و بسیاری از جوانان و نوجوانان ساعت های طولانی از شب را در  فضای مجازی سیر کرده و صبح خیلی دیرتر از خواب بیدار می شوند که ضروری است  ساعت خواب و بیدار شدن آنها به شیوه منظم تغییر یابد.

برای عملکرد بهتر دستگاه گوارش چه باید کرد؟

با دقت در اعضای بدن انسان می بینیم که یکی از زیباترین علایم خلقت، وجود دستگاه گوارش در بدن انسان است که منبع ورود انرژی  برای فعالیت های انسان بشمار می رود و در عین حال یکی از مجاری دفع سموم و مواد مضر برای بدن، نیز است.

هنگامی که به ساعت های خواب و بیداری دقت کنیم، واضح است که بهترین ساعت های استراحت از ساعت ۱۰ شب است و بهترین ساعت بیداری موقع اذان صبح یا کمی بعد از آن است و در همین فاصله سیستم هورمونی بدن تنظیم کننده قند خون، اشتهای بدن و حرکات دستگاه گوارش است. افرادی که در این زمان استراحت کرده و صبح زود از خواب بیدار شوند به خاطر عملکرد هورمون ها کمتر دچار دیابت، بیماری قند و یبوست های شدید و مزمن می شوند.

راههای پیشگیری از ورم معده بیماران در ماه رمضان چیست؟

مصرف همزمان غذاهای چرب و پروتئین دار موجب بروز اشکال در عملکرد سیستم گوارشی می شود بنابراین مصرف این غذاها باید تفکیک شود. علاوه بر امنتاع از  مصرف حجم بالای غذا، باید غذا بسیار خوب جویده شده و همراه با غذا آب و نوشیدنی های دیگر استفاده نشود.

این نحوه غذا خوردن مهم ترین کمک به اشخاصی است که دچار ورم معده و ترش کردن هستند، با رعایت این موارد  فرد تا ۸۰  درصد می تواند از بروز ورم های معده جلوگیری کند و در ۲۰ درصد دیگر می تواند با تجویز پزشک دارو مصرف کرده و روزه بگیرد.

برای مقابله با یبوست‌های شدید در این ماه چه باید کرد؟

هنگام خوابیدن در زمان شب روده‌های انسان نیز استراحت می کند، صبح با بیدار شدن انسان، روده بزرگ هنوز در حالت خواب است و حرکات کندی دارد و باید روده بزرگ را بیدار کرد، در صورتی که این کار انجام نشود حرکات روده بزرگ کنده شده و فرد دچار یبوست های شدید و مزمن می شود.

 بهتر است سحری پر فیبر، پر حجم و استفاده از نان های سبوس دار در اولویت برنامه غذایی نوجوانان و جوانان قرار گیرد، افرادی که دچار بیماری یبوست هستند باید کمی تحرک، ورزش و قدم زدن را روزانه در برنامه خود قرار دهد، رعایت این نکات موجب از بین رفتن یبوست‌ شده و با بیدار شدن روده، هضم مواد غذایی شروع می‌شود.

در ماه رمضان به بیماران گوارشی چه توصیه ای دارید؟

در ماه رمضان الگوی دریافت غذا تغییر می کند و همین اتفاق عوارض برخی بیماری‌های دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار می دهد. رعایت رژیم غذایی مناسب در کنترل بسیاری از اختلالات گوارشی موثر خواهد بود. در ماه مبارک رمضان گرفتن روزه بر همه انسان‌ها واجب است؛ در صورتی که افراد به بیماری هایی مانند زخم معده و زخم اثنی عشر و خون ریزی های دستگاه گوارشی مبتلا هستند این گروه از افراد از گرفتن روزه منع می شوند اما کسانی که از چند سال قبل دچار زخم بودند واکنون علایم درد و سوزشی ندارند مانعی برای روزه گرفتن آنها وجود ندارد.

کسانی که به بیماری های کولیت روده (کولیت اولسراتیو یا السروز) مبتلا هستند و خونریزی دستگاه گوارش دارند به این گروه از افراد توصیه می شود از گرفتن روزه گرفتن پرهیز کنند. هم‌چنین اشخاصی که مبتلا به بیماری های کبدی سیروز و نارسایی کبدی هستند نیز از گرفتن روزه منع می شوند. اما سایر افراد می توانند روزه بگیرند و در صورت داشتن درد می توانند با پزشک معالج خود در این زمینه مشورت کنند.

راه تشخیص بیماری گوارشی از ناراحتی‌های قلب را چیست؟

بیماری‌های قلبی دردهایی است که در قفسه سینه ایجاد شده و معمولا این دردها به اصطلاح تیرکشنده در دست چپ و گردن و فک هستند و با فعالیت بدن این درها تشدید پیدا می کند و با استراحت بهتر می شوند، اما بیماری های دستگاه گوارش معمولا این خاصیت را ندارند. قانون پزشکان این است که هر کسی که با درد قفسه سینه به پزشک مراجعه می کند و اشخاصی که دارای علایم خطر هستند برای مثال افراد دیابتی و بیماران قندی و دارای فشار خون بالا که بیماری های قلبی  در آنها شایع تر است، با نظر یک متخصص داخلی و قلب از آنها نوار قلب گرفته شود که با گرفتن یک نوار قلب ساده حدود ۸۰ درصد از بیماری های قلبی قابل تشخیص خواهد بود.

در صورتی که نوار قلب گرفته شد و فرد از نداشتن بیماری های قلبی در خود مطمئن شد به سراغ بیماری های دستگاه گوارش می رود. بهتر است که بدانیم با برگشت اسید از معده به مری، اسپاسم و درد قفسه سینه ایجاد می شود که گاهی تنگی نفس و سرفه های مزمن را به دنبال دارد. اشخاصی که دچار تنگی نفس و سرفه های مزمن هستند باید به متخصص ریه مراجعه کنند و در صورتی که با مصرف دارو بهتر نشدند احتمال برگشت اسید از مری به معده وجود دارد و باید در این خصوص اقدام کنند.

کد خبر 344072

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.